برترینها - آرمان رمضانی: از همین اول بگویم دارید اشتباه فکر میکنید. اگر با شنیدن عبارت سرقتهای بزرگ تاریخ به نگهبان بانک و سارق مسلح زخمی فکر میکنید، به اندازه کافی باتجربه نیستید. جسی و جیمز یا بانی و کلاید را فراموش کنید. برای وارد شدن به لیست بزرگترین سرقتهای تاریخ به غیب کردن حجم بسیار بزرگی پول آنهم در مقیاس صنعتی احتیاج دارید. برای همین سرقت چند اسلحه و تعدادی ماشین تیزرو به کارتان نخواهد آمد. اینجا شما به تشکیلاتی با ارتباطهایی در بالاترین سطح سیاسی و اقتصادی و البته کشورهایی درحال توسعه با دولت مرکزی ضعیف احتیاج دارید.
در ادامه برخی از بزرگترین سرقتهای تاریخ را مرور میکنیم با ذکر این نکته که هرکدام از این افراد با اعمالشان باعث مرگ مستقیم هزاران شهروند بیگناه شدهاند و هرکدام از این منابع عظیم مالی میتوانست زندگی صدها هزار انسان را تا حد قابل لمسی بهتر کند.
سرقت بزرگ در صنعت معدن
سالهای زیادیست که در جمهوری دموکراتیک کنگو، شرکتهای ناشناس نفتی، معادنی باارزش را تنها با پرداختن یک شانزدهم ارزش واقعی صاحب میشوند. این شرکتهای دارای رانت پس از فروختن این ثروتهای ملی به قیمت اصلی، در هر معامله پولی گزاف به جیب میزنند. بر اساس اسناد رسمی، کشور کنگو تنها بین سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ طی پنج معامله اینچنینی رقمی بالغ بر ۱.۳۶ میلیارد دلار ضرر کرده است. ضرری که از مجموع بودجه سلامت و آموزشِ این کشور در سال ۲۰۱۲ بزرگتر است.
بد نیست بدانید جمهوری دموکراتیک کنگو، از نظر شاخص توسعه انسانی آخرین کشور و از نظر مرگ و میر کودکان، کشور ۶ تا مانده به آخر دنیا است. در این کشور ۷ میلیون کودک به مدرسه نمیروند و با وجود کمکهای زیاد جهانی، کنگو شاهد یکی از بدترین شرایط سوءتغذیه در جهان است.
سرقت بزرگ قطار
هرچند که امروز ۳.۴ میلیون دلار پول هنگفتی به حساب نمیآید، اما این رقم در سال ۱۹۶۳ و زمانی که از قطار پست سلطنتی انگلیس سرقت شد، رقمی باورنکردنی به نظر میرسید. جالب است بدانید این سرقت را ۱۷ مرد تنومند، تنها با در اختیار داشتن میله فلزی انجام دادند. همه این ۱۷ سارق جز رانی بیگز و چارلز ویلسون خیلی زود دستگیر شدند و به زندان افتادند.
فردیناند مارکوس
رئیس جمهور سابق فیلیپین، فردیناند مارکوس فردی به شدت حریص بود. منابع آگاه اعتقاد دارند مارکوس از طریق وامهای دولتی، رشوه، اختلاس و تصاحب شرکتهای خصوصی رقمی بین ۵ تا ۱۰ میلیارد دلار را صاحب شده است. این رئیس جمهور سابق، بیشتر این ثروت را به بانکهایی در کشورهای دیگر منتقل یا در بازار ملک و مسکن در آمریکا سرمایه گذاری کرده است. این سیاستمدار فاسد درنهایت با فشار تظاهرات مردمی از قدرت کنار گذاشته شد و در سال ۱۹۸۹ در هاوایی و در تبعید مرد. تا به امروز مقامات رسمی موفق به بازگرداندن بیش از ۴ میلیارد از ثروت مارکوس به کشور فیلیپین شدهاند.
ژنرال سانی آباچا
ژنرال سانی آباچا در طول ۵ سال حکمرانی بر نیجریه، بین ۳ تا ۵ میلیارد از درآمدهای این کشور آفریقایی را تصاحب کرد. آباچا که در سال ۱۹۹۸ بر اثر حمله قلبی درگذشت بخش بزرگی از این پول را به سادگی و بصورت نقد از بانک مرکزی نیجریه و تحت عنوان پروژههای امنیت ملی دریافت کرد. هرچند که در سالهای اخیر سیاستمداران نیجریه بخش کوچکی از این ثروت را به کشورشان بازگرداندند، اما هنوز سرنوشتِ رقم قابل توجهی از این پول نامعلوم است. وکلای نیجریهای دلیل این امر را سرمایهگذاریهای متعدد آباچا در شرکتهایی در سراسر دنیا میدانند.
ژان کلود دووالیر
شاید از نظر سرقتِ بزرگترین سهم ازدرآمد یک کشور، ژان کلود دووالیر یا "بچه دکتر" در بالاترین رتبه بایستد. اعتقادها بر این است که این رئیس جمهور سابق کشور فقیر هائیتی در سالهایی که در قدرت بوده است رقمی بالغ بر ۱.۷% تا ۵.۴% تولید ناخالص ملی هائیتی را هر سال دزدیده است. بر اساس اعلام بانک جهانی با اینکه سالها از زمان مسئولیت او میگذرد، هنوز تحقیقات برای بازگرداندن این ثروت به هائیتی در جریان است.
صدام حسین
این دیکتاتور عراقی برای ثروتمند شدن راهی بینهایت آسان را انتخاب کرد. بر اساس اسناد، صدام حسین، پسر و حسابدار شخصیاش را همراه دستخطی به نزد رئیس بانک مرکزی عراق فرستاد. در این دستخط این حاکم بدنام تقاضای ۹۲۰ میلیون دلار آمریکا و ۹۰ میلیون یورو پول کرده بود. شما فکر میکنید رئیس بانک مرکزی چارهای جز پرداخت پول داشت؟
اوراق قرضه انگلیسی
ساعت ۹.۳۰ صبح روز دوم می ۱۹۹۰، فرستاده دولتی جان گدارد خیابانی در لندن را میپیمود. در همین زمان یک سارق به زور چاقو چمدان جان را دزدید. حتما دارید فکر میکنید چرا کسی باید تاریخ این اتفاق بیاهمیت را یادداشت کند. چمدانی که جان گدارد در آن روز حمل میکرد شامل ۲۹۲ میلیون پوند اوراق قرضه دولتی بود. اوراقی که بدون نیاز به تایید هویت حامل آن، تقریبا به همان خوبی پول نقد بود. سارق این چمدان البته آنقدرها که فکر میکنید هم خوششانس نبود. جسد این زورگیر سطح پایین خیلی زود توسط پلیس انگلیس درحالی کشف شد که گلولهای جمجمهاش را شکافته بود.
الکساندر آندروییچ پانین
الکساندر آندروییچ پانین معروف به گریبودمون، مسئول صدمات بدافزار "اسپایآی" شناحته میشود. این بدافزار در مجموع به ۱.۴ میلیون رایانه نفوذ کرد و تمام اطلاعات محرمانه از جمله حسابهای بانکی، رمزهای عبور، کارتهای اعتباری و اطلاعات محرمانه را به سرقت برد. براساس گفتههای مقامات رسمی آمریکا، پانین به بازار خرید و فروش اطلاعات شخصی رونقی بیسابقه بخشید. حتما میپرسید او در نهایت چقدر دزدید؟ بنا بر حجم وسیع اطلاعات، تخمین دقیق غیرممکن است، اما ارزش اطلاعات دزدیده شده توسط الکساندر آندروییچ پانین را صدها میلیارد دلار برآورد میکنند.
برنی مِدوف
برنی با جذب سرمایهای بالغ بر ۶۵ میلیارد دلار، بیشتر تبهکاران دیگر لیست را به تازهکارانی شبیه میکند. روش کلاهبرداری او استفاده از حقهای، معروف به پونزی بود. برنی مدوف سرمایههای کلانی با وعده بازپرداخت سود زیاد جذب میکرد و با ادامه این روند با پول سرمایهگذاران جدید طلب سرمایهگذاران قدیمیتر را پرداخت میکرد. او البته در این بین سهم کلان خودش را فراموش نمیکرد. زمانیکه بالاخره سرمایهگذاران شروع به سوال پرسیدن کردند؛ خانه پوشالی شرکت مدوف فرو ریخت. او به خاطر حجم بزرگ کلاهبرداری به ۱۵۰ سال حبس محکوم شد.
سرقت بزرگ نفتی
در سال ۲۰۱۱ شرکتهای تابعه شل و ایانآی مبلغی بالغ بر ۱.۱ میلیارد دلار به دولت نیجریه پرداخت کردند. این پرداخت در ازای خرید یک میدان عظیم نفتی انجام گرفت که تخمین زده میشد ۹ میلیارد بشکه نفت در خود جای داده است. اندکی پس از دریافت ۱.۱ میلیارد دلار، دولت نیجریه همین مبلغ را به حساب یک شرکت نفتی گمنام واریز کرد که بعدها مشخص شد رئیسش وزیر نفت نیجریه دن ایتهته است. جالب است بدانید با ۱.۱ میلیارد دلاری که بین دو شرکت شل و ENI و دن ایتهته رد وبدل شد امکان واکسیناسیون تمام کودکان زیر ۵ سال کشور نیجریه وجود داشت. شرکتهای بزرگ نفتی شل و ENI در کشورهای ایتالیا، هلند و بریتانیا درگیر تحقیقات جدی قضایی هستند.
زیمنس
برای پیدا کردن بزرگترین فسادهای مالی باید سراغ بزرگترین شرکتهای دنیا برویم. بر اساس اسناد کشف شده شرکت آلمانی زیمنس صدها میلیون دلار رشوه به دهها کشور پرداخت کرده است. بر اساس گزارش مقامات رسمی آمریکا پرداخت رشوه بخشی از روند معمول کار این شرکت به حساب میآمد. شرکت زیمنس در نهایت به دلیل فساد مالی تنها برای جرم رشوه محکوم به پرداخت ۱.۶ میلیارد دلار شد که در آن زمان بزرگترین رقم جریمه برای یک شرکت در تاریخ دو کشور آلمان و آمریکا به حساب میآمد.