به گروه ثانویه دندانی که شامل ۳۲ دندان می باشد دندان های دائمی گفته می شود که از سن پنج تا هفت سالگی رویش آن ها شروع می شود و در سن ۱۷ تا ۲۳ سالگی با روییدن دندان های آسیای سوم، یا دندان های عقل، کامل می‌گردد.
آشنایی با روند رشد دندان های دائمی و علت تاخیر در رویش آن ها
دندان دائمی به گروه ثانویه دندانی گفته می شود که شامل ۳۲ دندان بوده و معمولا شروع رویش آن ها از سن پنج تا هفت سالگی صورت گرفته و در سن ۱۷-۲۳ سالگی با پدیدار شدن دندان های آسیای سوم یا دندان عقل تکمیل می شود. نخستین دندان دائمی در سن ۶ سالگی می روید که به آن دندان آسیای اول می گویند. قابل ذکر است بیشترین میزان شیوع پوسیدگی در دندان های کودکان و نوجوانان مربوط به این دندان می باشد. از نکات قابل توجه درباره دندان های دائمی آسیاب بزرگ این است که در فضایی که قبلا در آن محل دندان شیری وجود ندارد رویش می یابند و این موضوع سبب می شود برخی والدین اینگونه تصور نمایند که آن دندان شیری بوده و کمتر مورد اهمیت قرار می دهند. از طرف دیگر این دندان ها آخرین دندان های قوس دندانی بوده و به این خاطر، دسترسی کودک برای انجام اقدامات بهداشتی کم بوده و در نتیجه ممکن است خیلی سریع خراب شوند. به این ترتیب به چند توصیه بهداشتی اشاره می شود.
- به دندان هایی که بعد از سن شش سالگی در جلو یا عقب دهان رویش می یابند توجه ویژه داشته باشید و برای اطمینان از یک دندانپزشک مشورت بگیرید.
- از نظر بهداشت دهان، کودک خود را راهنمایی نموده و دندان های عقبی را با نظارت شما مسواک بزنند.
- باتوجه به وجود شیارهای عمیق برای جلوگیری از پوسیدگی احتمالی دندان از درمان های پیشگیرنده مانند شیارپوش (فیشورسیلنت) که به مفهوم مهروموم کردن شیارها است بهره بگیرید.
دندان دائمی و روند رشد
۱. آغاز روند رشد دندان از سن ۶ سالگی تا سن ۱۲ سالگی
۲. ظهور ۲۸ دندان دائمی در سن ۱۲ سالگی
۳. بعد از چند سال وقفه ۴ دندان دیگر ظهور می یابند
۴. در نهایت در سن ۱۷-۲۳ سالگی روند رشد دندان های دائمی با حضور ۳۲ دندان کامل می شود.
گروه بندی دندان های دائمی
گروه اول: از سن ۶-۸ سالگی با رویش دندان آسیاب بزرگ اول و دندان های پیشین
- در سن شش سالگی با رویش دندان آسیاب بزرگ اول، همزمان دندان های پیشین در فک پایین نیز رویش می یابند.
- در سنین ۷-۸ سال دیگر دندان های پیشین در فک بالا و پایین رویش پیدا می‌کنند.
گروه دوم :دندان های آسیاب کوچک اول فک پایین و بالا و دندان نیش فک پایین
- این گروه در سنین ۹ تا ۱۰ سالگی رویش پیدا می‌کنند.
گروه سوم : دندان های آسیاب کوچک دوم در فک بالا و پایین و دندان های آسیاب بزرگ دوم در فک بالا و پایین و دندان نیش در فک بالا
- در سنین ۱۱–۱۲ سالگی این گروه دندانی رویش می یابند
در این سنین با توجه به اختلاف اندازه ای که بین دندان شیری و دائمی وجود دارد امکان بهره گیری از فضای مذکور برای درمان های ارتودنسی وجود دارد و با توجه به حضور تمام دندان ها در این مرحله امکان برقراری راحتتر رابطه صحیح و نمای زیبا از طریق ارتودنسی در این دوره زمانی وجود دارد به این خاطر به این تایم، دوره طلایی درمان ارتودنسی اطلاق می گردد.
علت تاخیر در رویش دندان های دائمی
عامل تغذیه
دندان های کودکانی که دچار سوء تغذیه شوند کودکانی که دیرتر از همسالانشان رشد می کنند. اما امروزه بیشتر کودکان تغذیه طبیعی داشته و در نتیجه رشد دندان های خوبی را تجریه خواهند کرد. ولی اگر کودک خیلی بد غذا بوده و انواع بسیاری از غذاها را نخورد ممکن است از لحاظ دریافت مواد غذایی با مشکل روبرو شود و این موضوع بر رشد دندان های او تاثیر گذار خواهد بود. ضمنا عوامل اجتماعی و اقتصادی هم نقش موثری بر رشد دندان ها خواهند داشت. چرا که خانواده های با تمکن مالی ضعیف ممکن است نتواند تغذیه مناسبی برای کوک خود فراهم آورند و عواملی مانند استرس و سموم محیطی نیز در رویش دندان ها تاثیرگذار هستند.
عامل ژنتیک
عامل ژنتیک میتواند در فاکتورهای رشد از جمله رویش دندان ها نقش موثری داشته باشد. در بعضی کودکان برخی ژن ها موجب تاخیر در رویش این دندان های می شوند . چنانچه دندان شیری فردی در دوران کودکی نسبت به همسالانش دیرتر افتاده باشد این احتمال وجود دارد که فرزند وی نیز چنین وضعیتی را تجربه نماید.
عامل سایز بدن
کودکی که از لحاظ بدنی بزرگتر است رشد دندانهایش زودتر از کودکان کوچکتر انجام می گیرد همچنین نوزادی که تولد زودرس داشته یا در دوران جنینی کوچک اندام بوده، دیرتر از همسالانش رویش دندان دائمی را تجربه می کند.
عامل بیماری
در مواردی نادر ممکن است علت دیر دندان درآوردن کودک مربوط به وجود یک بیماری باشد. هورمونها نقش بسیاری در رشد دندان دارند به این ترتیب کودکی که دچار مشکل تیروئید یا هیپوفیز باشد اغلب دندان هایش دیرتر رشد خواهد کرد. ضمنا بد فرمی های فک و کمبود مواد معدنی هم در تاخیر رویش دندان بی تاثیر نخواهند بود.
عامل جنسیت
اکثر والدین به این موضوع آگاهی دارند که دختران سریعتر از پسران حرف زدن را آغاز می کنند و به اصطلاح زبانشان باز می شود. ضمنا بلوغ سریعتری نسبت به پسران دارند. از لحاظ دندان در آوردن نیز این مطلب صحت دارد و دختران اندکی زودتر از پسران ( به طور معمول چهار تا شش ماه ) دندان در می آورند.
