علت و علائم زگیل تناسلی و درمان آن

زگیل تناسلی یکی از شایع‌ترین انواع عفونت‌های مقاربتی است. تقریباً همه افرادی که از نظر جنسی فعال هستند در مقطعی از زندگی خود حداقل به یک نوع ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) آلوده می شوند، ویروسی که باعث ایجاد زگیل تناسلی می شود.

زگیل تناسلی بر بافت‌های مرطوب ناحیه تناسلی تأثیر می گذارد. این زگیل‌ها معمولاً به صورت برجستگی‌های کوچک و گوشتی هستند یا ظاهری شبیه گل کلم دارند. در بسیاری از موارد، زگیل ها آنقدر کوچک هستند که قابل مشاهده نمی باشند.

اگرچه درمانی برای این عفونت وجود ندارد، اما راه های مختلفی برای از بین بردن زگیل وجود دارد. اکثر روش های برطرف کردن زگیل تناسلی نیاز به مراجعه فرد به یک مرکز بهداشتی دارند. زگیل تناسلی معمولاً خود به خود از بین می رود، اما حتی پس از درمان نیز ممکن است عود کند.

زگیل تناسلی چیست؟

زگیل تناسلی زائده های کوچکی هستند که در اطراف ناحیه تناسلی یا مقعد ایجاد می شوند. آنها همچنین به عنوان زگیل های مقاربتی یا با نام علمی کوندیلوما آکومیناتا (Condylomata Acuminate) شناخته می شوند.

زگیل ها به صورت جداگانه یا گروهی تشکیل می شوند. اندازه آنها کوچک و حدود ۵ میلی متر یا کمتر است و در برخی موارد ممکن است به توده های بزرگ تبدیل شوند. زگیل ها معمولاً به رنگ پوست یا تا حدودی تیره تر هستند. زگیل تناسلی روی پوست و غشاهای مخاطی ناحیه تناسلی یا مقعد ایجاد می شود. زگیل تناسلی معمولاً دردناک نیست، اما می تواند باعث خارش، قرمزی یا ناراحتی شود و ممکن است خونریزی کند.

علائم زگیل تناسلی

زگیل تناسلی در زنان می‌تواند روی قسمت بیرونی آلت تناسلی، دیواره‌های واژن، ناحیه بین دستگاه تناسلی خارجی و مقعد، مقعد و دهانه رحم رشد کند اما زگیل تناسلی در مردان ممکن است روی آلت تناسلی، کیسه بیضه یا مقعد ایجاد شود.

زگیل تناسلی همچنین می تواند در دهان یا گلوی فردی که با فرد مبتلا تماس جنسی دهانی داشته است ایجاد شود. علائم و نشانه های زگیل تناسلی عبارتند از:

• زایده های کوچک، گوشتی، قهوه ای یا صورتی در ناحیه تناسلی
• شکلی شبیه گل کلم که در اثر نزدیکی چند زگیل به هم ایجاد می شود
• خارش یا ناراحتی در ناحیه تناسلی
• خونریزی هنگام مقاربت

زگیل تناسلی می تواند آنقدر کوچک و مسطح باشد که قابل دیدن نباشد. یا در افرادی که سیستم ایمنی سرکوب شده دارند تکثیر شود به صورت خوشه های بزرگ در بیاید.

دلایل به وجود آمدن زگیل تناسلی

زگیل تناسلی، مانند سایر زگیل ها، توسط انواع خاصی از  ویروسHPV ایجاد می شود. بیش از ۱۰۰ نوع مختلف از این ویروس وجود دارد، اما فقط انواع ۶ و ۱۱ باعث ایجاد زگیل تناسلی می شوند. زگیل تناسلی از راه جنسی منتقل می شود.

یک فرد می تواند عفونت HPV را از طریق تماس پوست، رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی، منتقل کند. برخی از افراد ممکن است عفونت داشته باشند اما هیچ علائمی از خود نشان ندهند.

موارد زیر خطر ابتلا به زگیل تناسلی را افزایش می دهد:

• داشتن تماس جنسی محافظت نشده
• داشتن سایر عفونت های ویروسی، مانند HIV یا تبخال
• تجربه استرس

تشخیص زگیل تناسلی

پزشک معمولاً می تواند زگیل تناسلی را از طریق معاینه فیزیکی تشخیص دهد. معاینه معمولاً شامل نگاه کردن به داخل واژن یا مقعد باشد. به ندرت، پزشک ممکن است بیوپسی انجام دهد و نمونه کوچکی از پوست یا زگیل را برای بررسی بیشتر مورد آزمایش قرار دهد.

برخی از زگیل های تناسلی به قدری کوچک هستند که پزشکان تنها با ابزاری به نام کولپوسکوپ می توانند آنها را تشخیص دهند. معاینه کولپوسکوپی دهانه رحم و واژن یا آزمایش پاپ اسمیر می تواند به پزشکان در تشخیص این زگیل ها کمک کند.

افراد دارای شرایط زیر باید برای بررسی سلامت جنسی خود به پزشک مراجعه کنند:

• با یک فرد جدید تماس جنسی داشته اند.
• مشکوک به زگیل تناسلی هستند.
• به سایر بیماری های مقاربتی مبتلا هستند.

درمان زگیل تناسلی

زگیل تناسلی را می توان برطرف کرد اما هیچ درمانی برای عفونت وجود ندارد. هرچند  بعد از برطرف شدن زگیل بدن ممکن است به مرور زمان عفونت را نیز پاک نماید.  کرم ها و لوسیون ها می توانند زگیل ها را به مرور زمان از بین ببرند. همچنین درمان این زگیل ها می تواند تا حد زیادی خطر انتقال را کاهش دهد.

درمان های زگیل تناسلی عبارتند از:

• داروی موضعی: فرد یک کرم یا مایع را مستقیماً به مدت چند روز در هفته روی زگیل می مالد و به مدت چند هفته این فرآیند را تکرار می کند.
• کرایوتراپی: متخصص، نیتروژن مایع را به ناحیه مورد نظر اعمال می کند، که باعث ایجاد تاول در اطراف زگیل می شود، که در نهایت پس از چندین جلسه برطرف می شود.
• الکتروکوتر: ابتدا یک بی حس کننده موضعی در ناحیه مورد نظر اعمال می شود سپس پزشک از جریان الکتریکی برای برداشتن زگیل استفاده می کند.
• لیزر درمانی: پزشک زگیل ها را با یک پرتو نور شدید از بین می برد.
• جراحی: قبل از اینکه جراح زگیل ها را خارج کند، فرد یک بی حس کننده موضعی دریافت می کند.

هر چند درمان‌ها دردناک نیستند اما ممکن است به مدت چند روز با درد یا سوزش همراه باشند که در این صورت می توان از داروهای مسکن استفاده کرد. ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد تا درمان ها  مؤثر واقع شوند.

عوارض زگیل تناسلی

دکتر ابوالفتح محرابیان، متخصص پوست و مو برخی از عوارض زگیل تناسلی را موارد زیر معرفی می‌کند:

• سرطان. سرطان دهانه رحم ارتباط نزدیکی با عفونت HPV تناسلی دارد. انواع خاصی از HPV نیز با سرطان های دستگاه تناسلی، مقعد، آلت تناسلی و دهان و گلو مرتبط هستند.

عفونت HPV همیشه منجر به سرطان نمی شود، اما برای زنان ضروری است که به طور منظم آزمایش پاپ اسمیر را انجام دهند، به ویژه آنهایی که به انواع پرخطر HPV آلوده شده اند.

• مشکلات دوران بارداری. به ندرت در دوران بارداری، زگیل می تواند بزرگ شود و ادرار کردن را دشوار می کند. زگیل روی دیواره واژن می تواند مانع کشش بافت های واژن در هنگام زایمان شود. زگیل های بزرگ روی بخش بیرونی دستگاه تناسلی یا واژن ممکن است در هنگام زایمان دچار خونریزی شوند.

پیشگیری از زگیل تناسلی

محدود کردن تعداد شرکای جنسی و واکسینه شدن از ابتلا به زگیل تناسلی جلوگیری می کند. استفاده از کاندوم در هر بار رابطه جنسی ایده خوبی است، اما لزوماً از شما در برابر زگیل تناسلی محافظت نمی کند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) واکسیناسیون HPV را برای دختران و پسران ۱۱ و ۱۲ ساله توصیه می‌کند؛ اگرچه می‌توان این واکسن را از سن ۹ سالگی دریافت کرد. بهتر است دختران و پسران قبل از اولین تماس جنسی، واکسینه شوند.