لانه گزینی یکی از مراحل ضروری در اوایل فرایند لقاح و باروری است. در مرحله لانه‌گزینی تخمک بارورشده که در حال تقسیم است به دیواره رحم متصل میشود. خونریزی، گرفتگی عضلانی، ترشحات و حساسیت پستان از مهم‌ترین علائم لانه گزینی هستند. بروز این علائم لانه‌گزینی از علائم اولیه بارداری به حساب می‌آیند. برای آشنایی با این علائم و تشخیص آن با مجله سلامت هومکا همراه باشید. همچنین اگر قصد انجام تست بارداری را دارید، می‌توانید این تست را در منزل خود انجام دهید. برای ثبت درخواست تست بارداری در منزل کلیک کنید.
فهرست مطالب
لانه گزینی چیست؟
در طول بارداری صدها مرحله در کنار هم قرار می‌گیرند تا اندام‌های جنین به دقت و سلامت کامل شکل بگیرند. لانه گزینی نیز یکی از این مراحل است که در اوایل بارداری رخ می‌دهد. پس از پیوستن اسپرم و تخمک به هم، سلول‌های تخمک بارورشده، به‌سرعت تکثیر می‌شوند و از طریق یکی از لوله‌های فالوپ به سمت رحم حرکت می‌کنند. این توده سلولی که رشد سریعی دارد، بلاستوسیست نامیده میشود.
پس از طی مسافت لوله فالوپ توده سلولی درنهایت پس از چند روز به رحم می‌رسد و برای بقا و رشد خود به دیواره رحم متصل شده که به‌اصطلاح پزشکی به آن لانه‌گزینی می‌گویند. با انجام شدن لانه گزینه سطح هورمون‌های دخیل در بارداری مثل استروژن، پروژسترون و hCG یا گنادوتروپین جفتی انسانی رو به افزایش می‌رود. اگر لانه گزینی درست انجام نشود، پوشش رحم ریزش می‌کند و پریود رخ می‌دهد.
اگر در حال اقدام برای باردار شدن هستید این موضوع می‌تواند ناامیدکننده باشد، اما نگران نباشید چراکه رحم با احیای مجدد، خود را برای لقاح و لانه‌گزینی بعدی آماده می‌کند؛ اما در مقابل، اگر لانه‌گزینی رخ دهد، دیواره رحم ریزش نمی‌کند و پریود متوقف میشود زیرا دیواره رحم برای حمایت از رشد جنین پایدار میشود.
در چنین حالتی سطح هورمون‌های بارداری در خون و ادرار رو به افزایش می‌رود به‌طوری‌که در تست‌های بارداری می‌توان آن‌ها را شناسایی کرد. لانه گزینی بین ۶ تا ۱۲ روز پس از تخمک‌گذاری و ۸ تا ۹ روز پس از لقاح رخ می‌دهد؛ بنابراین تاریخ دقیق لانه‌گزینی به زمان تخمک‌گذاری و اینکه بارداری در چه زمانی از پنجره تخمک‌گذاری رخ داده است، بستگی دارد.
علائم لانه گزینی چیست؟
در زمان تلاش برای باردارشدن، طبیعتاً نسبت به بدن خود بسیار آگاه‌تر هستید و هر روز تغییرات و علائم بارداری را در خود جستجو می‌کنید. در این قسمت از مقاله می‌خواهیم انواع علائم بارداری مرتبط با لانه‌گزینی را توصیف کنیم به‌طوری‌که آگاهی شما نسبت به این فرایند افزایش یابد. برخی از علائم مرتبط با لانه گزینی در اوایل بارداری به شرح زیر است.
خونریزی لانه گزینی
اینکه چند درصد از زنان خونریزی لانه‌گزینی را تجربه می‌کنند به طور دقیق مشخص نیست اما بعضی از منابع علمی بر این باورند که تقریبا یک‌سوم زنان باردار خونریزی لانه‌گزینی را تجربه می‌کنند. اما در مجموع، حدود ۲۵ درصد از زنان در سه‌ماهه اول بارداری خونریزی یا لکه بینی را تجربه می‌کنند و خونریزی لانه گزینی نیز یکی از دلایل خونریزی و لکه‌بینی در سه ماهه اول است.
خونریزی لانه گزینی می‌تواند گیج‌کننده باشد زیرا ممکن است در زمان شروع قاعدگی رخ دهد و با خونریزی پریود اشتباه گرفته شود. بااین‌حال، خونریزی لانه‌گزینی در بیشتر موارد چند روز تا یک هفته قبل از قاعدگی اتفاق می‌افتد. علائم دیگر می‌توانند به شما در تشخیص صحیح خونریزی خونریزی لانه گزینی و پریود کمک کنند. در ادامه مطلب به چند مورد اشاره می‌کنیم:
- خونریزی لانه‌گزینی به احتمال زیاد صورتی روشن یا قهوه‌ای است اما خون پریود قرمز روشن یا قرمز تیره است
- خونریزی لانه گزینی بیشتر شبیه لکه‌بینی است تا جریان خون و خونریزی
لکه بینی در بارداری ماه اول بر اثر خونریزی لانه گزینی ممکن است یک بار رخ دهد و یا برای چند ساعت و یا حتی تا ۳ روز متوالی ادامه یابد. احتمال دارد بر روی لباس زیرتان متوجه ترشحات صورتی یا قهوه‌ای شوید اما نیازی به پد یا تامپون نخواهید داشت.
گرفتگی عضلانی
بارداری از همان مراحل اولیه باعث تغییر سریع در سطح هورمون‌ها میشود و به طور خاص، خونریزی لانه‌گزینی عامل اصلی افزایش هورمون‌ها به شمار می‌رود. به همین دلیل تا بعد از انجام شدن لانه گزینی و ترشح هورمون‌های بارداری، خط صورتی دوم در تست بارداری خانگی قابل‌مشاهده نیست.
تغییر سطح هورمون‌ها می‌تواند باعث گرفتگی عضلات شود. علاوه بر این، زمانی که تخمک بارور و مستقرشده در رحم شروع به رشد می‌کند وزن و حجم آن بافت رحم و سایر بافت‌های لگن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگرچه اطلاعات علمی دقیقی در خصوص تأثیر لانه‌گزینی بر بروز گرفتگی عضلانی وجود ندارد اما به‌طور تجربی در برخی زنان در حوالی زمان لانه گزینی علائمی مانند حساس شدن پوست شکم، کمردرد و گرفتگی عضلانی دیده میشود. درواقع این اتفاقات نسخه خفیف‌تر علائمی هستند که در زمان پریود تجربه می‌کنید.
ترشحات واژن
معمولاً در حوالی زمان لانه‌گزینی تغییراتی در حجم و شکل ترشحات مخاطی واژن ایجاد میشود. در طول تخمک‌گذاری، مخاط دهانه رحم شفاف، کش‌دار و لزج است (مثل سفیده تخم‌مرغ) اما پس از لانه گزینی، مقدار ترشحات مخاطی بیشتر است و بافتی ضخیم‌تر و صمغ گونه دارد و شفاف و سفید به نظر می‌رسد.
البته صرفاً با افزایش ترشحات مخاطی نمی‌توان به رخ دادن لانه‌گزینی پی برد چراکه عوامل مختلفی همچون تغییر سطح هورمون‌ها، استرس، رابطه جنسی و پریود نیز بر میزان مخاط واژن تأثیر قرار دارند؛ بنابراین، افزایش ترشحات شاخص قابل اعتمادی برای تشخیص لانه گزینی نیست اما در کنار سایر علائمی که در این مقاله ذکر میشود، به تشخیص لانه‌گزینی کمک می‌کند.
نفخ
افزایش پروژسترون در اوایل بارداری سیستم گوارش و حرکات روده را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در مجموع باعث کاهش حرکات روده میشود. این تأثیر می‌تواند باعث بروز احساس نفخ و یبوست شود. البته نفخ می‌تواند یکی از علائم پریود نیز باشد زیرا سطح پروژسترون در زمان پریود افزایش می‌یابد و اثرات بیان‌شده را بر دستگاه گوارش تحمیل می‌کند.
حساس شدن سینه‌ها
پس از لانه گزینی، سطح هورمون hCG، استروژن و پروژسترون به‌سرعت افزایش می‌یابد. این تغییرات هورمونی منجر به حساس شدن سینه‌ها میشود. اگرچه بسیاری از زنان قبل از پریود تورم و حساس شدن سینه‌ها را تجربه می‌کنند، اما این علامت در اوایل بارداری قابل‌توجه‌تر است.
حالت تهوع
از شایع‌ترین علائم بارداری در روزهای اول حالت تهوع یا همان تهوع صبحگاهی است. البته حالت تهوع بارداری ممکن است در هر زمانی از شبانه‌روز اتفاق بیافتد و تنها محدود به صبحگاه نیست. افزایش سطح پروژسترون پس از لانه گزینی باعث ایجاد حالت تهوع میشود. این علامت ممکن است متوقف شود و دوباره در حدود هفته ۴ یا هفته پنجم بارداری ظاهر شود.
پروژسترون باعث کند شدن هضم غذا شده و یکی از دلایل حالت تهوع به حساب می‌آید. افزایش سطح hCG و تیزتر شدن حس بویایی این مشکل را تشدید می‌کند. در این دوره بهتر است آشپزخانه دارای تهویه مناسب باشد و تا حد امکان از پختن غذاهایی که به بوی آن‌ها حساس هستید، اجتناب نمائید.
سردرد
از دیگر تأثیرات افزایش هورمون‌های بارداری پس از لانه گزینی (به‌ویژه پروژسترون) سردرد است.
تغییرات خلق‌وخو
در اوایل بارداری مودی شدن و تغییر سریع احساسات از تأثیرات لانه گزینی و تغییرات هورمونی است. استروژن و پروژسترون و hCG پس از لانه گزینی خیلی سریع افزایش می‌یابند و این تغییرات شدید تأثیرات چشمگیری بر شدت نوسانات خلقی می‌گذارد.
کاهش دمای بدن
پس از لانه‌گزینی دمای پایه بدن به میزان چند دهم درجه برای مثال از ۳۶٫۶ درجه سانتی‌گراد تا ۳۶٫۴ درجه سانتی‌گراد به مدت یک روز کاهش می‌یابد. اینکه لانه گزینی چگونه باعث کاهش دمای بدن میشود چندان روشن نیست. علاوه بر لانه گزینی، عوامل دیگری مانند بیماری، استرس و اختلالات خواب نیز می‌توانند بر دمای پایه بدن تأثیر بگذارند.
خونریزی لانه گزینی چقدر طول می‌کشد؟ به گفته‌ی healthline زمانی که جنین در جداره رحم مستقر میشود، خونریزی لانه گزینی اتفاق می‌افتد. خونریزی لانه‌گزینی در اوایل بارداری و اغلب ۱۰ تا ۱۴ روز پس از لقاح رخ می‌دهد و به‌طورکلی سبک است و فقط چند روز ادامه دارد. باوجوداین، همه افراد خونریزی لانه‌گزینی یا لکه‌بینی را تجربه نمی‌کنند و همان‌طور که اشاره شد تنها در ۲۵ درصد از زنان باردار لکه بینی یا خونریزی لانه گزینی بروز می‌کند.
جدول زمانی لانه‌گزینی
جدول زمانی لانه گزینی و بارداری شامل اتفاقات زیر بر اساس سیکل قاعدگی ۲۸ روزه است:
- روز اول: روز اول پریود
- روز ۱۴: تخمک‌گذاری
- در روز ۱۵: لقاح- تخمک ۲۴ ساعت پس از تخمک‌گذاری بارور میشود
- روز ۲۰ تا ۲۴: لانه گزینی بلاستوسیست (جنین) در رحم
لانه گزینی و تست بارداری
تست‌های بارداری خانگی بر اساس هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) عمل می‌کنند. بدن فرد باردار قبل از لانه گزینی شروع به تولید این هورمون می‌کند به‌طوری‌که سطح خونی و ادراری آن تقریباً هر ۲۴ ساعت دو برابر میشود و در طی ۸ هفته تا ۱۰ هفته به اوج خود می‌رسد. تست‌های بارداری خانگی می‌توانند hCG را حدود ۱۲ تا ۱۵ روز پس از تخمک‌گذاری در ادرار تشخیص دهند. به عبارتی دیگر یک تا دو هفته پس از لانه‌گزینی می‌توان با اطمینان بالا تست بارداری را انجام داد. اما مظمئن‌ترین راه برای تشخیص بارداری انجام تست Bhcg است.
تأثیر رژیم غذایی بر موفقیت‌آمیز بودن لانه‌گزینی
برای افزایش قدرت باروری و موفقیت‌آمیز بودن لانه‌گزینی مصرف میوه‌های تازه، سبزیجات، پروتئین‌های با کیفیت، مغزها و دانه‌ها، چربی‌های سالم و غلات را در برنامه غذایی خود بگنجانید. نکته کلیدی در دوره زمانی لانه گزینی، کنترل قند خون برای حمایت از لانه گزینی و رشد اولیه جنین است بنابراین مصرف تنقلات ناسالم را محدود کرده و بر روی غذاهای واقعی و غنی از مواد مغذی تمرکز کنید.
غذاهای تخمیر شده و حاوی پروبیوتیک مانند ماست، کفیر، کلم ترش، میسو، تمپه و کیمچی نیز ممکن است مفید باشند. به مقدار کافی آب بنوشید و اجازه ندهید بدنتان دهیدراته (کم آب) شود. آناناس و آب انار نیز از میوه‌هایی هستند که در برخی منابع جهت افزایش باروری و تقویت لانه گزینی به آن‌ها اشاره شده است. اگرچه منبع تحقیقاتی قوی برای این ادعا منتشر نشده است اما در کل مصرف این میوه‌ها برای سلامت عمومی بدن مفید است.
در زمان لانه‌گزینی از مصرف چه غذاهایی باید پرهیز کرد؟
از مصرف غذاهایی که در دوران بارداری توصیه نمی‌شود مانند گوشت نیم‌پز، گوشت فرآوری شده، لبنیات غیرپاستوریزه، تخم‌مرغ عسلی و ماهی خام خودداری کنید. اگر اهل چای هستید دمنوش‌های گیاهی مانند نعناع، بادرنجبویه و زنجبیل خوب هستند اما از مصرف دمنوش‌های حاوی برگ تمشک، پرهیز کنید.
تأثیر مصرف مولتی‌ویتامین‌ها بر لانه‌گزینی
مهم‌ترین ویتامین در زمان لانه گزینی اسیدفولیک است که یک ویتامین ایده آل در دوره بارداری محسوب میشود. علاوه بر اسیدفولیک، منابع امگا ۳ و ویتامین D نیز برای حمایت از جریان خون، تعادل ایمنی و تقویت لانه گزینی مفید هستند. بهتر است در درجه اول این ویتامین‌ها را از یک برنامه غذایی سالم و متعادل تأمین کنید و در صورت نیاز و بسته به تشخیص پزشک از مولتی‌ویتامین‌ها نیز استفاده شود. بهترین راه برای تشخیص کمبود پروتئین و بررسی سطح ویتامین‌های بدن، انجام آژمایش خون است. برای ثبت درخواست آزمایش خون در منزل کلیک کنید.
