اولین و مهم ترین کار در مدیریت مزارع کشت شلغم، انتخاب یک برنامه غذایی مناسب است. انتخاب برنامه تغذیه شلغم با هدف به دست آوردن بالاترین تناژ در واحد سطح و تولید با کیفیت انجام می شود. به طور کلی خواص شلغم بر همگان آشکار است. در حقیقت شلغم دارای خواص مغذی و ویتامین های فراوانی است و از این حیث ارزش غذایی بالایی دارد. هم چنین از نظر سایر ویژگی های غیر غذایی نیز سرآمد بوده و از سبزیجات مفید و مهم به شمار می رود. خواندن این مطلب به شما کمک می کند به بهترین برنامه غذایی برای مدیریت مزارع کشت شلغم دست پیدا کنید. در ادامه این مطلب به کود مناسب شلغم، مهم ترین زمان کوددهی محصول و خصوصیات کود مناسب شلغم خواهیم پرداخت.
عناصر مورد نیاز گیاه شلغم
شلغم همانند اکثر گیاهان برای رشد به سه عنصر اصلی و مهم فسفر، نیتروژن وپتاسیم نیاز دارد. حال این سؤال مطرح می شود که نسبت آن ها باید به چه صورت باشد؟ به عنوان مثال شغلم به طور طبیعی برای رشد به نیتروژن نیاز دارد، اما اگر نیتروژن بیش از اندازه در اختیار گیاه قرار بگیرد، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ طبیعی است برگ های آن که خارج از خاک است، خوش رنگ، سبز و بزرگ می شوند. اما ریشه اصلی و میوه شلغم که هدف اصلی است، کوچک خواهد شد. چرا که تمرکز خود را بر روی پرورش برگ ها می گذارد.
به صورت کلی نیتروژن یکی از عناصر بسیار مهم برای رویش برگ ها و رشد ساقه شلغم می باشد. این در حالی است که فسفر و تا حد کمتری پتاسیم بر رشد ریشه گیاه تأثیرگذار هستند. شلغم در زمان جوانه زنی به نیتروژن نیاز دارد. بنابراین در آن زمان نیتروژن مورد نیاز گیاه را به آن برسانید. اما اگر در فصل و زمان رشد، نیتروژن بیش از حد در دسترس ریشه شلغم قرار گیرد، بیشترین تمرکز گیاه بر رشد برگ ها بوده و از ریشه و میوه خود غافل می شود. به همین خاطر باید در انتخاب نسبت کود NPK دقت کنید تا نیتروژن در مقایسه با دو عنصر دیگر درصد پایین ترین داشته باشد.
ویژگی های کود مناسب شلغم
گیاه شلغم همانند بسیاری از گیاهان برای رشد نیاز به کود دارد. اگرچه کودهای طبیعی مانند کمپوست و کود حیوانی سرعت جذب پایینی دارند، اما از جنس طبیعت بوده و در نهایت محصول سالمی به بازار عرضه می کنند. این در حالی است که اغلب کودهای شیمیایی موجود سریع جذب می شوند، اما دور ریز آن ها زیاد بوده و امکان سوختن و تخریب ریشه گیاه با استفاده از این کودها بسیار زیاد است.
به طور کلی کود مناسب شلغم کود کامل یا NPK است. این کود حاوی مقدار زیادی پتاسیم، نیتروژن فسفر است. مقدار نیتروژن در خصوص این گیاه باید نسبت به دیگر عناصر پایین تر باشد. با استفاده از کود NPK با نسبت مناسب و رعایت مقدار و زمان درست کوددهی، دیگر نیازی به کودهای دیگر نخواهید داشت. در ادامه به معرفی کود مناسب شلغم خواهیم پرداخت.
آشنایی با کود مناسب شلغم
همان طور که اشاره کردیم، انتخاب کود مناسب شلغم در داشتن یک محصول خوب و بازار پسند بسیار اهمیت دارد. انواع مختلفی از کودها در بازار وجود دارند، اما همه آن ها مناسب استفاده برای گیاه نمی باشند. برخی کودها از نظر مواد مغذی ضعیف هستند و استفاده از آن ها می تواند روند رشد گیاه را کاهش دهد. در ادامه به بهترین کودهای دست ساز و طبیعی برای شلغم اشاره خواهیم کرد.
بهترین کودهای دست ساز مناسب شلغم
برخی کودها وجود دارند که شما می توانید خودتان آن ها را تولید کنید. این مواد سرشار از عناصر مغذی هستند که به صورت کلی برای شلغم مفید بوده و تا حدودی نیازهای شلغم را تأمین می کنند. البته ابتدا باید خاک و کود را آنالیز کنید و ببینید به چه میزان از این عناصر نیاز دارد. هم چنین باید بررسی کنید که آن کود تا چه حد مواد مغذی در اختیار گیاه قرار خواهد داد. برخی از کودهای دست ساز مناسب شلغم شامل موارد زیر است:
۱. پودر قهوه
از آن جایی که پودر قهوه عناصر مغذی زیادی برای رشد گیاهان در خود دارد، می تواند به عنوان کود مناسب شلغم مورد استفاده قرار گیرد. یکی از مهم ترین خواص قهوه برای گیاه، کاهش فلزات سنگین در خاک است.
۲. نمک اپسوم
به طور معمول شلغم دچار کمبود منیزم است و نمک اپسوم می تواند این کبود را تا حدودی جبران کند. علاوه بر آن کیفیت، طعم و تعداد محصول را بهبود می بخشد.
۳. خاکستر چوب
خاکستر چوب سرشار از عناصر مغذی برای گیاهان است و مقدار قابل توجهی پتاسیم و فسفر را در اختیار گیاهان قرار می دهد. بهتر است خاکستر چوب را پیش از کاشت در بستر خاک قرار دهید تا پتاسیم و فسفر خود را در دسترس ریشه گیاه قرار دهد.
بهترین کودهای طبیعی برای شلغم
در ادامه به برخی از بهترین کودهای طبیعی که برای رشد گیاه شلغم مناسب هستند، اشاره شده است.
۱. کود پودر جلبک دریایی
اگر متوجه کمبود پتاسیم در خاک شدید، یکی از بهترین کودها برای جبران این کمبود، استفاده از کود پودر جلبک دریایی است.
۲. کود پودر استخوان
پودر استخوان منبع خوبی برای تأمین فسفر مورد نیاز گیاهان است. اگر بعد از بررسی خاک متوجه کمبود فسفر در آن شدید، می توانید از این ماده به عنوان کود کمکی بهره مند شوید.
۳. پودر خون برای تغذیه گیاه شلغم
استفاده از پودر خون در کنار پودر استخوان طبیعی یکی از کودهای مناسب برای شلغم است. این ترکیب منبع خوبی برای تأمین عناصری مانند کلسیم، فسفر و نیتروژن است.
بهترین زمان کوددهی گیاه شلغم
برای این که کوددهی ما به طور اصولی و هدفمند انجام شود، باید مهم ترین زمان های کوددهی را بشناسیم و پس از آن اقدام به کوددهی کنیم. در حقییقت زمان کوددهی بسیار مهم تر از کودی است که برای محصول استفاده می شود. چرا که اگر کود مناسب شلغم در زمان نامناسب به محصول داده شود، هیچ گونه تأثیری نخواهد داشت. به صورت کلی کوددهی شلغم به ۷ مرحله اصلی تقسیم می شود. شناخت این مراحل برای کوددهی بهتر و مؤثرتر محصول مهم و ضروری به نظر می رسد.
قبل از کاشت بذر
بهتر است قبل از کاشت بذر زمین را با مواد معدنی مورد نیاز تغذیه کنید. در این فاصله زمانی استفاده از کودهایی مانند پتاس، گوگرد، اوره، فسفر و اسید هیومیک می تواند زمین مرغوب و غنی شده ای برای کاشت شلغم فراهم کند.
پس از جوانه زدن بذر یا مرحله دو برگی
بعد از این که بذرهای شلغم جوانه زدند و برگ های آن ها از ساقه نمایان شدند، زمان آن رسیده است تا ریشه ضعیف شلغم را با کود NPK 20-20-20 و اکتیواتور تغذیه کنید. توصیه می کنیم برای هر هکتار زمین زیر کشت شلغم ۱ بسته کودک محرک رشد و ۲ کیلو NPK تهیه کرده و با استفاده از روش محلول پاشی به خورد جوانه ها دهید.
پس از رشد کامل بوته ها
بعد از این که جوانه های شلغم به گیاهانی سرسبز و علفی تبدیل شدند، نوبت آن رسیده است تا ریشه های آن ها را که همان شغلم ها یا محصول نهایی هستند، تقویت کنید. چرا که از این زمان به بعد رشد گیاه متوقف شده و رشد میوه آغاز می شود. در این زمان توصیه می کنیم برای هر هکتار زمین از ۵ الی ۱۰ لیتر اسید هیومیک شوک در زمان آبیاری استفاده کنید تا انرژی آن ها به میوه شلغم منتقل شود.
شروع رشد میوه شلغم
توصیه می شود هم زمان با شروع رشد میوه شلغم بار دیگر از کود NPK اما با دوز بالای فسفر به اضافه نیم کیلو گرم کود اسید آمینه به شیوه محلول پاشی استفاده کنید. اطمینان داشته باشید که با پیروی از این برنامه اگر بلای طبیعی خاصی زمین زراعی شما را تهدید نکند، محصول سالم و مرغوبی خواهید داشت.
اواسط رشد میوه شلغم
در مرحله قبل زمین را برای شروع رشد شلغم تقویت کردید. اکنون وقت آن است که تقویت زمین به منظور حفظ میوه از آفات احتمالی صورت گیرد. در این مرحله توصیه می کنیم یک بار دیگر با روش محلول پاشی چیزی در حدود ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ گرم از کود NPK با دوز پتاس بالا به اضافه اسید هیومیک مایع را بر روی برگ های شلغم اسپری کنید.
قبل از برداشت شلغم
برای این که مطمئن شوید محصول شلغم شما یک محصول درجه یک است، توصیه می کنیم ۲۰ روز تا ۱ ماه پیش از برداشت به کمک روش آبیاری حدودا ۲۰ لیتر اسید هیومیک مایع را به خورد زمین بدهید.
آفات احتمالی شلغم و راهکارهایی برای مقابله با آن ها
ساس قرمز، مگس ها، شته و قارچ از جمله آفاتی هستند که می توانند در روند پرورش گیاه شلغم، محصول شما را با مشکلاتی مواجه سازند. با مصرف کود شلغم و سم های موجود در آن، علاوه بر این که باعث تقویت محصول خود شده اید، از آن در برابر آفات مذکور به ویژه قارچ محافظت کرده اید. روش صحیح استفاده از کود شلغم در تأثیرگذاری آن نقش بسیار مهمی دارد. در حقیقت روش محلول پاشی کود می تواند ریزمغذی های مورد نیاز گیاه را به طور کامل به آن برساند و تمام کمبودهای رشد آن را جبران کند.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد. در پایان پیشنهاد می کنیم مقالات کود مناسب هندوانه، کود مناسب برای زعفران و کود مناسب برای گیلاس را نیز مطالعه فرمایید.
