دراین قسمت از مجله تفریحی تالاب بـه مناسبت روز ملی سنگ مقاله اي را در مورد سنگ هاي مورد استفاده در ساخت و ساز و اطلاعاتی در مورد سنگ ها را برای شـما همراهان عزیز منتشر کرده ایم.
بهترین نوع سنگ ها برای استفاده در ساخت و ساز
انواع مختلفی از سنگ ها مانند بازالت، مرمر، سنگ آهک، ماسه سنگ، کوارتزیت، تراورتن، تخته سنگ، گنیس، لاتریت و گرانیت موجود اسـت کـه می‌توان از انها بـه عنوان مصالح ساختمانی استفاده کرد.
سنگ هاي مورد استفاده برای ساخت و ساز ساختمان باید سخت، بادوام، سخت و عاری از لکه هاي نرم متاثر از هوا، ترک ها و سایر عیوب باشد کـه باعث کاهش استحکام و دوام می شود. سنگ برای اهداف ساختمانی با استخراج از سنگ هاي توده اي جامد بـه دست می‌آید.
هر نوع سنگ بر اساس خواصی کـه دارد کاربردهای ساختمانی مختلفی دارد. بـه عنوان مثال، انواع خاصی مانند بازالت و گرانیت دارای ویژگی هاي برتر مانند استحکام فشاری و دوام بالا هستند و از این رو در کارهای ساختمانی عمده بـه کار می‌روند.
با این حال، سنگ هایي وجود دارند کـه ویژگی هاي آن ها «مانند مقاومت فشاری کم و وجود مواد مضر در اجزای سازنده انها» آن ها را برای کارهای ساختمانی جزئی بـه عنوان مثال گنیس مناسب میکند. بنابر این از سنگ ها بـه عنوان مصالح ساختمانی و همچنین برای مصارف تزئینی استفاده می شود.
بیشتر بخوانید: گران قیمت ترین سنگ های قیمتی دنیا
سنگ چیست؟
سنگ یک ماده طبیعی، جامد و بادوام اسـت کـه طبق معمولً در ساخت و ساز استفاده می شود. این ماده از موادمعدنی مانند کوارتز، فلدسپات، میکا و غیره تشکیل شده اسـت ودر رنگ‌ها، بافت‌ها و الگوهای بسیار متنوعی یافت میشود.
سنگ ها از طریق فرآیندهای زمین شناسی مانند فرسایش، گرما و فشار بـه وجود می‌آیند ودر اندازه هاي مختلف از سنگریزه هاي کوچک گرفته تا تخته سنگ هاي بزرگ یافت می شوند.
سنگ ها برای اهداف مختلف از جمله دیوارها، کف و سقف ساختمان و همچنین برای اهداف تزئینی در محوطه سازی و طراحی داخلی استفاده می شوند.
انها بـه دلیل استحکام، دوام و زیبایی طبیعی خود شناخته شده اند و اغلب در ترکیب با سایر مصالح ساختمانی مانند آجر، بتن و چوب استفاده می شوند.
راک چیست؟
سنگ یک ماده خاکی سخت، طبیعی و غیر زنده اسـت. کـه از یک یا چند کانی تشکیل شده اسـت کـه کانی ها یا درکنار هم نگه داشته می شوند یا محکم فشرده می شوند. انواع سنگ بـه عوامل مختلفی بستگی دارد:
ترکیب شیمیایی
کانی شناسی
اندازه دانه
بافت
تشکیل
موارد زیر انواع اصلی سنگ هستند
سنگ آذرین
سنگ دگرگونی
سنگ رسوبی
1. سنگ آذرین
سنگ هاي آذرین زمانی تشکیل می شوند کـه ماگما سرد می شود و بـه شکل جامد تبدیل می شود. همچنین این سنگ ها در دمای بالا بـه وجود آمده اند.
این خنک کننده میتواند نفوذی «بـه معنای داخل زمین» یا اکستروژن «بـه معنای خارج از زمین» باشد. در حالت نفوذی، ماگما بـه تدریج سرد میشود ودر طول توده‌اي بـه یک سنگ آذرین جامد می شود ودر اکستروژن، ماگما در طول فوران آتشفشانی خیلی سریع سرد میشود.
نمونه هایی از سنگ های آذرین
سنگ گرانیت
بالاست
پوکه
2. سنگ های رسوبی
سنگ هاي رسوبی از رسوب و رسوب سنگ هاي قدیمی تشکیل شده اند. در حین فرسایش، سنگ ها توسط توده هاي آبی مانند رودخانه ها، دریاچه ها و اقیانوس ها شکسته شده و حمل می شوند ودر سطح زمین سنگ می شوند.
در چرخه سنگ، سنگ هاي رسوبی بازیافت کننده محسوب می شوند. چون هر سنگی را می‌گیرند و بـه سنگ جدید تبدیل میکنند.
نمونه هایی از سنگ های رسوبی
گروه تولیدی
سنگ آهک
سیلت استون
شال
ماسه سنگ
3. سنگ های دگرگونی
سنگ‌هاي دگرگونی از تغییر دما، تغییر فشار و تغییر در ترکیب شیمیایی سنگ‌هاي موجود تشکیل می شوند. انها سنگ موجود را بـه سنگ جدید تبدیل میکنند.
نمونه هایی از سنگ های دگرگونی
سنگ مرمر
کوارتزیت
فیلیت
سنگ لوح
شیست
گنیس
بیشتر بخوانید: سنگ های عجیبی که رشد میکنند + عکس
انواع سنگ های مورد استفاده در ساختمان سازی
موارد زیر مفیدترین انواع سنگ هاي مورد استفاده در ساختمان سازی هستند:
سنگ گرانیت
بالاست و تله
سنگ مرمر
گچ
سنگ مرمر
گنیس
لاتریت
تخته سنگ
ماسه سنگ
کوارتزیت
موروم
کانکار
سنگ آهک
1. سنگ گرانیت
گرانیت نوعی سنگ آذرین اسـت. گرانیت سخت و بادوام اسـت. همچنین، در رنگ هاي بسیار زیادی موجود اسـت. از گرانیت ها در کارهای ساختمانی مانند پله ها، دیوارها، آشپزخانه ها، چهارچوب در و پنجره ها و … استفاده می شود.
برای اهداف کنده کاری مناسب نیست. وزن مخصوص گرانیت 2.0 تا 2.7 و مقاومت فشاری ان از 770 کیلو گرم بر سانتی‌متر مربع تا 1300 کیلو گرم بر سانتی‌متر مربع متغیر اسـت ودر تعداد زیادی از نقاط بـه اسانی در معرض اسـت.
2. بالاست
بالاست نوعی سنگ آذرین اسـت. بالاست بـه عنوان تله نیز شناخته می شود. کار با این نوع سنگ سخت اسـت. وزن مخصوص ان 3 و مقاومت فشاری ان 1530 کیلو گرم بر سانتی متر مربع تا 1890 کیلو گرم بر سانتی متر مربع اسـت.
از بالاست در فونداسیون، سنگ تراشی، فلز راه و غیره استفاده می شود و بـه اسانی در ماهاراشترا، گجرات، M.P.؛ بنگال و بیهار یافت می شود.
3. گچ
گچ نوعی سنگ رسوبی اسـت. رنگ گچ سفید خالص اسـت. این بافت بـه شکل پودر اسـت. از گچ در ساخت سیمان پرتلند و بتونه کاری استفاده می شود.
4. گنیس
گنیس نوعی سنگ دگرگونی اسـت. وزن مخصوص ان 2.69 و مقاومت فشاری ان 2100 کیلو گرم بر سانتی متر مربع اسـت. گنیس طبق معمولً در سنگفرش خیابانها، سنگ تراشی و غیره استفاده می شود. همچنین، استفاده از ان راحت اسـت. بـه صورت محلی در میسور، ماهاراشترا، گجرات، کرالا، A.P.؛ بیهار و مدرس یافت می شود.
5. سنگ های آهک
سنگ آهک نوعی سنگ رسوبی اسـت. از کربنات آهک تشکیل شده اسـت. وزن مخصوص ان 2 تا 2.75 و مقاومت فشاری ان 550 کیلو گرم بر سانتی متر مربع اسـت.
استفاده از سنگ آهک برای اهداف بسیاری مانند کف سازی، پله، دیوار، ساخت آهک و غیره اسـت. سنگ آهک بـه صورت محلی در راجستان، پنجاب، جزیره آندامان، هیماچال پرادش، M.P. و بیهار یافت می شود.
6. سنگ مرمر
سنگ مرمر یک سنگ دگرگونی اسـت. در رنگ هاي مختلف موجود اسـت. وزن مخصوص ان 2.65 و مقاومت فشاری ان 720 کیلو گرم بر سانتی متر مربع اسـت. سنگ مرمر برای مصارف کف سازی، پله، روکش کاری و غیره استفاده می شود. سنگ مرمر بـه اسانی تراشیده و اره می شود. سنگ مرمر بـه صورت محلی در راجستان، گجرات، A.P.؛ M. P.؛ U.P. و Mysore یافت می شود.
7. موروم
موروم یک نوع دگرگونی اسـت. رنگ مورم قهوه اي تیره یا قرمز اسـت. از ترکیب سنگ لاتریت ساخته شده اسـت. موروم در دیوار باغ، برای مسیرهای فانتزی و غیره استفاده می شود.
8. کانکار
کانکار نوعی سنگ رسوبی اسـت. در ساخت آهک هیدرولیک، فلز جاده و غیره استفاده می شود و بـه اسانی در هند مرکزی و شمال هند یافت می شود.
9. لاتریت
لاتریت نوعی سنگ دگرگونی اسـت. کیفیت ان متخلخل اسـت، درصد اکسید بالایی در آهن دارد و بـه اسانی استخراج می شود. لاتریت در رنگ هاي مختلف موجود اسـت. مقاومت فشاری ان 18 تا 32 کیلو گرم بر سانتی متر مربع اسـت. همچنین در سنگ تراشی، سنگ ساختمانی و فلز راه و غیره استفاده می شود.
10. سنگ لوح
تخته سنگ یک نوع دگرگونی سنگ اسـت. وزن مخصوص ان 2.89 و مقاومت فشاری 770 کیلو گرم بر سانتی متر مربع تا 2110 کیلو گرم بر سانتی متر مربع اسـت. تخته سنگ ها برای اهداف سقف سازی در دوره هاي مقاوم در برابر رطوبت و کار در آستانه و غیره استفاده می شود. تخته سنگ در رنگ مشکی موجود اسـت. همچنین دارای خاصیت غیر جاذب اسـت. این بـه صورت محلی در U.P، M.P، Mysore، Rajasthan و Madras یافت می شود.
سنگ ماسه سنگی رسوبی اسـت. بـه اسانی در هر شکل و اندازه اي پوشیده می شود. همچنین در رنگ هاي مختلف موجود اسـت. وزن مخصوص ماسه سنگ ها از 2.65 تا 2.95 و مقاومت فشاری 650 کیلو گرم بر سانتی متر مربع اسـت. استفاده از ماسه سنگ ها برای اهداف کف سازی، دیوار و کنده کاری می‌باشد.
11. کوارتزیت
کوارتزیت نوعی سنگ دگرگونی اسـت. در سنگ زنی، سنگ تراشی، روکش ساختمان و دیوارهای حائل و غیره استفاده می شود. بافت کوارتزیت سخت، شکننده و فشرده اسـت.
مورد نیاز سنگ ساختمانی خوب
الزامات کیفی سنگ هاي ساختمانی خوب بـه شرح زیر اسـت:
استحکام – قدرت
بـه طور کلی سنگ هاي ساختمانی از استحکام بالایی برخوردار هستند بـه طوری کـه در برابر بار وارده بـه انها مقاومت میکنند. بنابر این نیازی بـه بررسی هر بار کیفیت سنگ نیست. اما زمانی کـه از سنگ ها در سازه هاي بزرگ استفاده می شود، بررسی مقاومت فشاری سنگ ضروری می شود. محدوده مقاومت فشاری سنگ ها 60 تا 200 نیوتن بر میلی متر مربع اسـت.
ماندگاری
سنگ ها می‌توانند در برابر اثرات نامطلوب نیروهای طبیعی مانند باران، گرما و باد مقاومت کنند. بنابر این در اثر نیروهای طبیعی خراب نمی‌شوند.
سختی
سنگ هاي ساختمانی در مکان هاي مختلفی مانند سنگ فرش ها، کف ها و پیش بند پل ها استفاده می شوند. در ان مکان نیروهای سایشی ناشی از حرکت وسایل نقلیه و انسان وارد می شود. بنابر این مهم اسـت کـه سختی را آزمایش کنید.
چقرمگی
چقرمگی بـه معنای ظرفیت انها برای مقاومت در برابر بار ضربه اي اسـت کـه بـه دلیل ارتعاش ایجاد می شود. بنابر این برای آزمایش سختی سنگ ها لازم اسـت.
وزن مخصوص
وزن مخصوص بـه این معنی اسـت کـه استحکام بالایی دارد، بنابر این دریک سازه سنگین باید از مقادیر وزن مخصوص بالاتر استفاده کرد. مانند ساخت سدها، دیوارهای حائل، بندرها و اسکله ها. محدوده وزن مخصوص 2.4 تا 2.8 اسـت.
تخلخل و جذب
تخلخل سنگ ساختمانی بـه شکل‌گیری سنگ مادر/اصلی بستگی دارد. اگر سنگ مادر دارای ساختار متخلخل باشد، آب باران و آب زیرزمینی بـه اسانی وارد ان فضای متخلخل شده و بـه ساختار آسیب وارد میکند و جذب آب با تخلخل مستقیماً متناسب اسـت. اگر سنگ ها متخلخل تر باشند، ظرفیت جذب آب بیشتر اسـت.
تزئین
پانسمان بـه معنای دادن شکل مورد نیاز سنگ مادر اسـت کـه برای ساخت و ساز ساختمان مناسب/ مورد نیاز اسـت. وقتی پانسمان سنگ مادر راحت اسـت، پس هزینه پانسمان کمتر اسـت.
ظاهر
دراین صورت، زمانی کـه از سنگ ها برای روکش کاری استفاده می شود کـه ظاهر در انها نقش اصلی را دارد. ان مکان با استفاده از جلا دادن بـه سنگ ها زیبایی ان را افزایش میدهد.
چاشنی
چاشنی سنگ بـه معنای فرآیند حذف شیره معدن اسـت. سنگ هاي لاتریتی پس از 6 تا 12 ماه استخراج نباید استفاده شوند. زیرا آن ها بـه خلاص شدن از شر شیره معدن با عمل طبیعت اجازه می‌دهند.
امر عملی
سنگ ها قابل کار هستند، بـه این معنی کـه برش انها راحت اسـت، بـه اسانی پوشانده می شوند و شکل دادن نیز راحت اسـت.
هزینه
هزینه یکی از عوامل مهم در انتخاب مصالح ساختمانی اسـت زیرا هزینه مصالح با هزینه ساخت و ساز رابطه مستقیم دارد.
مقاوم در برابر آتش
سنگ هاي ساختمانی فاقد ضریب انبساط حرارتی هستند. مانند اکسیدهای آهن، کربنات کلسیم و موادمعدنی.
بیشتر بخوانید: 12 تا از بهترین سنگ های خوش شانسی دنیا
در پایان
در خاتمه، سنگ ها مواد ضروری مورد استفاده در ساخت و ساز و کاربردهای مختلف دیگر هستند. انواع مختلفی از سنگ ها وجوددارد کـه هر کدام دارای خواص منحصر بـه فردی هستند کـه انها را برای اهداف مختلف مناسب میکند. سنگ هاي طبیعی مانند گرانیت، مرمر و سنگ آهک بـه دلیل زیبایی، دوام و استحکام بسیار محبوب هستند. آن ها طبق معمول در کفپوش ها، کانترها و نمای ساختمان استفاده می شوند.
سنگ هاي رسوبی مانند ماسه سنگ و سنگ آهک نیز بـه دلیل در معرض بودن و آسانی استفاده در ساختمان سازی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سنگ‌هاي آذرین مانند بازالت و گرانیت بـه دلیل استحکام و دوام خود شناخته شده‌اند و طبق معمولً در سنگفرش، پی ساختمان‌ها و سنگ‌هاي تزئینی استفاده می شوند.
هنگام انتخاب نوع سنگ مناسب برای یک پروژه، مهم اسـت کـه نیازهای خاص پروژه و خواص سنگ هاي موجود را درنظر بگیرید. عواملی مانند دوام، استحکام، مقاومت در برابر آب و هوا و هزینه باید برای خاطرجمعی از موفقیت پروژه درنظر گرفته شود.
بـه طور کلی، سنگ ها مواد همه ی کاره و قابل اعتمادی هستند و انتخاب نوع سنگ مناسب میتواند تفاوت قابل توجهی در نتیجه یک پروژه ساختمانی ایجاد کند.
