پانسمان در منزل یکی از مهم ترین مراقبت های بهداشتی و درمانی می باشد که بعد از ترخیص شدن از بیمارستان، معمولا باید آن را هر روز یا به صورت یک روز در میان انجام دهید. معمولا در زخم های باز و جراحی هایی که امکان بروز عفونت بالا می باشد، باید پرستار بیمار پانسمان را هر روز عوض کند. پانسمان زخم به عنوان یک پروسیجر موثر در بهبود زخم و کاهش خطر عفونت زخم، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می باشد. در این مقاله قصد داریم شما را با نحوه پانسمان در منزل به صورت کاملا استریل و تمیز آشنا کنیم، لذا ما را همراهی کنید.
هدف از تعویض پانسمان در منزل
ممکن است به دلایل مختلفی از جمله بریدگی ها، خراش ها، جراحی، تروما، سوختگی و… بر روی بدن زخم ایجاد شود. درصورتی که زخمی عمیق‌تر از یک سانتیمتر باشد یا دارای خونریزی باشد، باید حتما توسط افراد آموزش دیده پانسمان شود. تعویض پانسمان در منزل به منظور حفظ تمیزی، تسهیل در بهبود و جلوگیری از عفونت ضروری می باشد. در ادامه متن هدف تعویض پانسمان در منزل را آورده ایم:
- حفظ تمیزی و ضدعفونی زخم: با گذر زمان پانسمان زخم کثیف می شود و به محل تجمع باکتری ها و میکروب ها تبدیل می شود. تعویض پانسمان موجب حفظ تمیزی زخم و ضدعفونی زخم می شود.
- کنترل و بررسی ترشحات: یکی دیگر از دلایل تعویض پانسمان در منزل، بررسی و کنترل ترشحات زخم می باشد. زخم ممکن است دارای ترشحات مختلفی مانند خونریزی یا مایعات دیگر باشد. پرستار بیمار هنگام تعویض پانسمان می تواند ترشحات زخم را بررسی کند و در صورت نیاز به پزشک اطلاع دهد.
- پیشگیری از ایجاد بو ناخوشایند: زخم ها ممکن است در طول زمان بوی نامطبوعی پیدا کنند. تغییر پانسمان در منزل به تمیزی زخم و جلوگیری از ایجاد بو نامطبوع کمک می کند.
- ترمیم سریع تر زخم: پانسمان قدیمی ممکن است بهبود زخم را به تاخیر بیندازد. بنابراین جهت ترمیم و بهبود سریع تر زخم باید هر روز پانسمان آن را عوض کنید.
- تشخیص موارد غیر نرمال در زخم: پرستار بیمار در هنگام تعویض پانسمان می تواند زخم را به خوبی مشاهده کند و در صورت باز شدن بخیه های جراحی یا هرگونه موارد غیر نرمال در زخم، آن را به پزشک گزارش دهد.
- مراقبت از پوست اطراف زخم: در هر بار تعویض پانسمان در منزل می‌توانید پوست اطراف زخم را به دقت بررسی کنید و از قرمزی و زخمی شدن بافت های اطراف زخم جلوگیری کنید.
وسایل اصلی مورد نیاز برای پانسمان در منزل
برای تعویض پانسمان در منزل باید از وسایل مناسب و بهداشتی استفاده کنید تا از عفونت زخم و اطراف آن جلوگیری کنید. شما می توانید برای تعویض پانسمان در منزل از خدمات پرستاری ها از جمله خدمات پرستاری سرویک کمک بگیرید. در ادامه متن لیستی از وسایل مورد نیاز برای تعویض پانسمان زخم در منزل را آورده ایم:
- دستکش یکبار مصرف: جهت برداشتن پانسمان قبلی می توانید از دستکش یکبار مصرف استفاده کنید.
- دستکش استریل: برای شستشو زخم و تعبیه گذاری پانسمان جدید، باید حتما از دستکش استریل استفاده کنید.
- محلول ضدعفونی: برای ضدعفونی زخم از محلول سرم شستشو یا بتادین استفاده می شود. معمولا جهت تعویض پانسمان در منزل از سرم شستشو استفاده می شود.( معمولا پزشک آن را برای شما تعیین می کند.)
- قیچی: جهت تعویض پانسمان در منزل به قیچی تمیز نیاز دارید. از قیچی جهت برداشتن پانسمان قبلی( در صورتی که چسبنده باشد) یا برش چسب پانسمان استفاده می شود.
- چسب پانسمان: انواع مختلفی از چسب های پانسمان از جمله تری ام، لوکوپلاست، حصیری و… وجود دارد. معمولا از چسب های حصیری برای پانسمان استفاده می شود. البته به این نکته دقت کنید که انتخاب چسب به محل زخم و حساسیت پوست فرد بستگی دارد.
- گاز استریل: همچنین شما برای تعویض پانسمان در منزل به گاز استریل نیاز دارید. تعداد آن به ناحیه زخم، وسعت زخم، میزان ترشحات و… بستگی دارد.
- سطل زباله یا کیسه نایلونی مخصوص زباله های عفونی: پس از تعویض پانسمان باید مواد استفاده شده را در سطل زباله عفونی( سطل زرد رنگ) یا کیسه های نایلونی مخصوص اشغال عفونی قرار دهید.
- پانسمان آماده: در صورتی که برای تعویض پانسمان در منزل از پانسمان های آماده موجود در داروخانه استفاده می کنید، نیازی به گاز استریل، چسب پانسمان، قیچی و … نخواهید داشت.
سایر وسایل مورد نیاز برای پانسمان
علاوه بر وسایل گفته شده در بالا ممکن است به این وسایل نیاز پیدا کنید: اریگاتور: برای سوراخ کردن سرم شستشو و استفاده از آن به اریگاتور تمیز نیاز پیدا خواهید کرد.
پماد: گاهی اوقات بعضی از پزشکان برای زخم ها پماد های خاصی از جمله پماد های آنتی بیوتیکی یا پماد های ویتامینی تجویز می کنند. در این مواقع لازم است بعد از شستشو زخم و خشک کردن آن، پماد را بر روی زخم استعمال کنید.
زیرانداز کوچک: گاهی اوقات برای جلوگیری از کثیف شدن منزل، در حین تعویض پانسمان در منزل می توانید از زیرانداز های کوچک یا پوشش های نایلونی استفاده کنید.
ظرف نمونه: گاهی اوقات پزشک تجویز می کند که از زخم نمونه برداری شود. در این مواقع به ظرف نمونه و وسیله مخصوص برداشتن نمونه نیاز دارید. معمولا این کار در بیمارستان انجام می شود.
مراحل تعویض پانسمان
همانطور که گفتیم پانسمان در منزل یک فرآیند مراقبتی و درمانی می باشد که به منظور حفاظت از زخم، تسهیل در بهبود آن و جلوگیری از عفونت اطراف زخم انجام می شود. شما می توانید خودتان در منزل این کار را انجام دهید یا اینکه از خدمات پرستاری ها کمک بگیرید. به شما توصیه می کنیم جهت تعویض پانسمان به صورت استریل و جلوگیری از عفونت آن را به افراد آموزش دیده و باتجربه بسپارید. مراحل کلی تعویض پانسمان عبارتند از:
- شستشو دست ها: جهت تعویض پانسمان در منزل قبل از هر چیزی لازم است دستان خود را با آب و صابون بشویید.
- برداشتن پانسمان قبلی: در این مرحله از تعویض پانسمان در منزل باید حتما دستکش یکبار مصرف بپوشید. سپس پانسمان قبلی را بردارید و آن را داخل سطل عفونی بیندازید. در صورتی که پانسمان به زخم چسبیده بود، ابتدا آن را با سرم خیس و سپس آن را بردارید.
- پوشیدن دستکش استریل: بعد از برداشتن پانسمان قبلی دستکش یکبار مصرف خود را دور بیندازید و دستکش استریل بپوشید.
- شستشو زخم: زخم را با استفاده از محلول شستشو مناسب ضدعفونی و تمیز کنید.
- خشک کردن زخم: بعد از شستن زخم، حتما آن را به صورت ضربه ای خشک کنید. در صورتی که برای شما پماد تجویز شده بود، آن را روی زخم استعمال کنید.
- گذاشتن گاز روی زخم: در این مرحله از پانسمان در منزل لازم است که روی زخم گاز استریل بگذارید. البته در صورتی که از پانسمان آماده استفاده می کنید، آن را روی زخم بگذارید.( آن را به صورت استریل قرار دهید. )
- چسب کردن پانسمان: بعد از گذاشتن گاز، برای فیکس کردن گاز ها از چسب استفاده کنید.
بدین صورت شما می توانید پانسمان در منزل را به آسانی انجام دهید. در صورتی که در رابطه با تعویض پانسمان هر سوالی دارید، می توانید از ما کمک بگیرید.
