احساس غریبگی در کودکان و ترس از غریبه ها یک موضوع کاملا شایع در میان کودکان است. این ترس می تواند در ۸ ماهگی ایجاد شده و تا ۲ سالگی ادامه پیدا کند. با این حال در بسیاری موارد در ۱۸ ماهگی از بین می رود. بسیاری از کودکان این ترس را تا مدت ها در وجودشان دارند و همین موضوع می تواند به ایجاد اضطراب در آن ها منجر شود. البته ترس از غریبه ها تا حدودی طبیعی است و می تواند نشانه یک دلبستگی سالم و نوعی رشد عاطفی باشد. برای کودکان بزرگ تری که نسبت به غریبه ها ترس دارند، پرورش استقلال بسیار اهمیت دارد. زیرا تربیت صحیح در این خصوص می تواند آینده کودک را تحت تأثیر قرار دهد. در ادامه مطلب علت غریبگی کودکان را بررسی کرده و به راهکارهای درمانی آن خواهیم پرداخت.
علت احساس غریبگی در کودکان چیست؟
ترس کودکان از غریبه ها به منزله نوعی اضطراب است که معمولا کودکان هنگام مواجهه با غریبه ها آن را تجربه می کنند. اگرچه این ترس تا حدودی طبیعی است و یکی از مراحل رشد کودک محسوب می شود. با این حال این ترس در دوره های ۱۲ تا ۱۵ ماهگی شدت می یابد و با رشد کودک به تدریج کاهش می یابد. در حقیقت ترس کودک دو ساله از دیگران بر یک تفکر منطقی بنا شده است. زیرا کودک همزمان با آشنایی با دیگران، در حال شناخت جهان پیرامون و خطرات موجود در آن است. در حالت کلی احساس غریبگی در کودکان هنگامی شروع می شود که کودک متوجه می شود که رابطه او با والدینش، بسیار متفاوت با رابطه ای است که با غریبه ها دارد. هنگامی که متوجه این قضیه می شود، ترس و اضطراب در برخورد با غریبه ها وجود او را فرا می گیرد.
اضطرابی که کودک در زمان ملاقات با غریبه ها تجربه می کند، ناشی از ترسی است که هنگام روبرو شدن با یک عامل ناآشنا دارد. به بیان دیگر احساس غریبگی که کودک در مواجهه با افراد ناآشنا تجربه می کند، به خاطر ترس هایی است که در او ایجاد شده است. برخی از این عوامل به ایجاد ترس در کودکان منجر می شود و وابسته به اقداماتی است که شخص غریبه از خود نشان می دهد. به طور مثال امکان دارد کودک نگران این باشد که والدینش از او جدا شوند و شخص غریبه به او آسیب برساند. این احساس در سن ۲ سالگی تا حدودی از بین می رود. با این حال بسیاری از کودکان تا سن ۴ سالگی نیز با این احساس درگیر هستند و از دیدن افراد غریبه دچار اضطراب می شوند.
مهم ترین نشانه های احساس غریبگی در کودکان
طبق مطالعات صورت گرفته در یکی از دانشگاه های مطرح جهان، علائمی که یک کودک در برخورد با افراد غریبه تجربه می کند، از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. با این حال شایع ترین این علائم به شرح زیر است:
- در بسیاری از کودکان احساساتی مانند جیغ زدن و گریه کردن بسیار شدیدتر از حالت عادی می شود.
- در حضور فرد غریبه ابتدا ممکن است کودک ساکت شود و با ترس به شخص غریبه خیره شود.
- بسیاری از کودکان خودشان را در آغوش والدین مخفی می کنند و هنگام راه رفتن پشت والدین قایم می شوند و می خواهند از فرد غریبه دور بمانند.
راهکارهایی برای درمان احساس غریبگی در کودکان
علی رغم این که ترس از غریبه و احساس غریبگی تا حدودی طبیعی است، اما استراتژی های مختلفی وجود دارند که می توانید با حفظ آرامش و در نهایت همدلی و مراقبت، در مقابله با این احساس به کودک کمک کنید.
۱. تفاوت این موضوع را در کودکان در نظر بگیرید
همان طور که می دانید خلقیات و روحیات هر کودکی با کودک دیگر متفاوت است و بر همین اساس روند آشنایی و صمیمیت با دیگران در کودکان مختلف، فرق می کند. اگر بتوانید این مسئله را خوب درک کنید و از کودک تان شناخت کافی داشته باشید؛ می توانید این احساس را در او کاهش دهید تا ترس او از غریبه ها کمتر شود.
۲. کودک خود را به تدریج با نزدیکان آشنا کنید
احتمال دارد که نزدیکان شما که پیشتر کودک تان علاقمند به دیدار آن ها بوده است، به منبع اضطراب و استرس کودکان و چه بسا ترس آن ها تبدیل شود. گاهی اوقات حتی مادربرزگ و پدربزرگ ها هم برای کودک مانند یک غریبه هستند. گاهی اوقات این مسئله می تواند به یک چالش جدی تبدیل شود. البته این ترس ها تا حد زیادی طبیعی به نظر می رسند.
۳. برای آشنایی کودک خود با اطرافیان پیش قدم شوید
به جای این که خیلی اتفاقی زمینه آشنایی کودک با غریبه ها را فراهم کنید، بهتر است این کار را تدریجی انجام دهید. به طور مثال اگر پرستار جدیدی برای کودک استخدام کرده اید، به جای این که خیلی اتفاقی آن ها را با یکدیگر روبرو کنید، بهتر است اجازه دهید ابتدا پرستار با اعضای خانواده معاشرت کند تا کودک به تدریج به او عادت کند. اگر این کار را به خوبی انجام دهید، کودک متوجه قابل اعتماد بودن آن شخص خواهد شد.
۴. آرامش خود را حفظ کرده و مثبت اندیش باشید
زمانی که کودک شما از تنها بودن با پرستار جدید نگران است، بهتر است آرام باشید و رفتار مثبت خود را حفظ کنید. زیرا این کار علاوه بر جنبه لفظی، از نظر جسمی نیز به کودک کمک می کند. در این زمان بهتر است او را در آغوش بگیرید و ببوسید و به او اطمینان دهید که آسیبی متوجه او نخواهد بود.
۵. در زمان تجربه این احساسات ناراحت کننده و ناخوشایند از کودک خود حمایت کنید
بسیاری از کارشناسان معتقدند که نباید ناراحتی و نگرانی های کودک خود را نادیده بگیرید. هم چنین به هیچ عنوان کودک تان را برای پاسخ دادن به غریبه ها تحت فشار قرار ندهید. همین موضوع باعث می شود که کودک برای رفتن نزد فرد غریبه دچار اضطراب شدید شود و هر بار که او را می بیند، بیشتر از قبل درگیر استرس شود.
۶. به دوستانی که از نظر کودک غریبه هستند، مشاوره دهید
به نزدیکان خود یادآوری کنید که به آرامی با کودک حرف بزنند و یا صحبت خود را با دادن یک اسباب بازی به کودک شروع کنند. این کار علاوه بر این که تعامل با کودک را راحت تر کرده و اضطراب او را پایین می آورد، می تواند به حفظ آرامش او کمک کند. از او بخواهید که پیش از ارتباط با کودک ابتدا کمی به او زمان بدهد تا بیشتر با غریبه آشنا شود.
۷. مدیریت انتظارات اطرافیان را فراموش نکنید
اگرچه بی میلی کودک برای در آغوش بودن نزدیکان امری طبیعی است، اما احتمال جریحه دار شدن احساسات آن ها وجود دارد. برای این کار می توانید در خصوص نیاز کودک به آشنا شدن تدریجی صحبت کنید و حتی پیشنهاداتی نیز در خصوص نحوه تعامل صحیح با کودک به آن ها ارائه دهید تا انتظارات خود را مدیریت کرده و تعامل موفقی داشته باشند.
۸. بهتر است آشنایی کودک با اطرافیان از سنین پایین و به تدریج صورت گیرد
بهتر است بیشتر با کودک تان بیرون بروید و زمانی را به رفتن به پارک و دیگر محیط های تفریحی اختصاص دهید تا فرزندتان غریبه ها را ببیند و در صورت امن بودن با آن ها ارتباط برقرار کند. البته مهم است بدانید که توجه به کودک و مراقبت از او در بیرون از خانه بسیار اهمیت دارد. برای این منظور می توانید اجازه دهید که کودک تان در حضور شما با غریبه ها بازی یا صحبت کند. یادتان باشد که این کار باید در نهایت رضایت و در صورت وجود امنیت انجام شود.
