opBNB جدیدترین پروژه بایننس است که اخیراً سروصدای زیادی در فضای بلاک چین و ارزهای دیجیتال به‌راه انداخته است؛ اما opBNB چیست و چرا بلاک چین بایننس به آن احتیاج دارد؟ شبکه opBNB نقش راهکار مقیاس‌پذیری لایه دوم بایننس اسمارت چین (BNB) را ایفا می‌کند. این شبکه به فناوری رولآپهای آپتیمیستیک (Optimistic Rollups) تکیه دارد و می‌تواند تراکنش‌های بایننس اسمارت چین را سریع‌تر و ارزان‌تر پردازش کند.
لایه دوم opBNB می‌تواند در بهبود مقیاس‌پذیری اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز سوار بر بایننس اسمارت چین سهم مهمی ایفا کند. این اپلیکیشن‌ها شامل برنامه‌های حوزه گیمینگ و پلتفرم‌های ساخت NFT و صرافی‌های غیرمتمرکز می‌شوند. در این مقاله، با کمک مطلبی از وب‌سایت کوین‌گیکو شما را با شبکه opBNB بیشتر آشنا و نقش آن در زنجیره هوشمند بایننس و شیوه کارکرد و ویژگی‌هایش را بررسی می‌کنیم. برای شناخت بیشتر opBNB تا پایان این مقاله از ارز دیجیتال با ما همراه باشید.
راهکار لایه دوم opBNB چیست؟
اکثر راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری لایه دوم روی شبکه اتریوم کار میکنند؛ اما opBNB تلاش می‌کند تا به مقیاس‌پذیری شبکه متفاوتی کمک کند. این راه‌حل فعالیت خود را روی بایننس اسمارت چین (BSC) انجام می‌دهد. شبکه اصلی opBNB در ۱۶اوت۲۰۲۳ (۲۵مرداد۱۴۰۲) کارش را با این توییت آغاز کرد:
امروز، شبکه اصلی opBNB دراختیار ارائه‌دهندگان زیرساخت قرار می‌گیرد. وبلاگ ما را بخوانید تا هم‌زمان با پیشروی [پروژه] در راه‌اندازی شبکه اصلی و عمومی opBNB، اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید.
شبکه اولیه ابتدا دردسترس ارائه‌دهندگان زیرساخت قرار می‌گیرد و شبکه اصلی پس از یک‌ونیم ماه آزمایش برای عموم باز می‌شود. در این مدت، شبکه opBNB قرار است بیش از ۷میلیون تراکنش را در بیش از ۴۳۵هزار کیف پول منحصربه‌فرد انجام دهد. بااینحال، برای اینکه دقیق‌تر بدانیم اهمیت راهکار لایه دوم opBNB چیست، ابتدا باید با نیاز بلاک چین اصلی این پروژه، یعنی بایننس اسمارت چین بیشتر آشنا شویم.
بایننس اسمارت چین چیست؟
زنجیره هوشمند بایننس یا بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain) که به‌اختصار BSC خوانده می‌شود شبکه لایه اول سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) است. این بلاک چین در اوج مشکلات مقیاس‌پذیری شبکه اتریوم راه‌اندازی شد تا شبکه‌ای سازگار با اتریوم و جایگزینی مقیاس‌پذیر برای ترافیک اتریوم دراختیار کاربران قرار دهد.
بایننس اسمارت چین لایه‌های اجرا و اجماع اتریوم را جدا می‌کند تا شبکه‌ای منعطف‌تر با لایه اجماع کم‌مصرف‌تر و لایه اجرایی کارآمدتر عرضه کند. این زنجیره در حالی از الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده می‌کرد که شبکه اتریوم هنوز برمبنای الگوریتم اجماع اثبات کار در آن مقطع زمانی استوار بود. باید اشاره کنیم که اتریوم نیز درنهایت پس از به‌روزرسانی مِرج (Merge)، به شبکه‌ای مبتنی‌بر اثبات سهام تبدیل شد.
بیشتر بخوانید: محدودیت‌های تمرکززدایی چیست؟
دلیل شهرت بایننس اسمارت چین
تفاوت در سیستم اجماع و چند اصلاح زیرساختی دیگر باعث شد تا بایننس اسمارت چین بسیار سریع‌تر از بلاک چین اتریوم عمل کند. همچنین، این زنجیره از ماشین مجازی مشابه با ماشین مجازی اتریوم و سالیدیتی، زبان قراردادهای هوشمند دومین بلاک چین برتر بازار، استفاده می‌کند. بنابراین، زنجیره هوشمند بایننس به‌راحتی می‌تواند از اپلیکیشن‌های ساخته‌شده روی اتریوم پشتیبانی کند.
توسعه‌دهندگان اتریوم می‌توانند اپلیکیشن‌های جدید بسازند. همچنین، امکان انتقال اپلیکیشن‌های موجود به این زنجیره بدون نیاز به یادگیری زبان جدید برنامه‌نویسی یا ایجاد تغییرات عمده در کد منبع اپلیکیشن وجود دارد. درواقع، بلاک چین BSC شبکه‌ای مستقل است؛ اما این شبکه می‌تواند با اتریوم و سایر شبکه‌های سازگار مانند فانتوم و پالیگان ازطریق پل‌های (bridge) مستقل ارتباط برقرار کند.
در تصویر زیر، دو نمودار درخصوص شبکه‌های بایننس اسمارت چین، اتریوم، فانتوم و پالیگان را مشاهده می‌کنید که از پلتفرم تحلیل داده‌های بلاک چینی «آرتمیس» استخراج شده‌اند. سمت راست تعداد تراکنش‌های روزانه و سمت چپ تعداد آدرس‌های فعال این چهار شبکه را نشان می‌دهد.
براساس نمودارهای بالا، نرخ زنجیره هوشمند بایننس در هر دو معیار با اختلاف بر سایر بلاک چین‌ها برتری دارد و با استقبال و پذیرش چشمگیری روبه‌رو شده است. میانگین حدود ۱.۲میلیون آدرس فعال روزانه، بایننس اسمارت چین را به یکی از شبکه‌های بلاک چینی فعال تبدیل کرده است. شایان ذکر است که اخیراً شبکه opBNB هم وارد عمل شد تا مقیاس‌پذیری شبکه BSC را بیش‌ازپیش کند.
رول‌آپ آپتیمیستیک لایه دوم برای زنجیره هوشمند بایننس
با راه‌اندازی شبکه اصلی opBNB، توسعه‌دهندگان و کاربران می‌توانند تجربه بهتری درمقایسه‌با شرایط فعلی زنجیره هوشمند بایننس کسب کنند. این مسئله به‌طور ویژه در اپلیکیشن‌های وب۳ در مقیاس بزرگ با حجم تراکنش فراوان و ترافیک کاربران فعال روزانه نمود پیدا می‌کند؛ زیرا شبکه با اضافه بار دچار کارمزد گس زیاد و کاهش پاسخ‌گویی می‌شود و نیاز به بهبود توان عملیاتی در شبکه لایه دوم افزایش می‌یابد.
بیشتر بخوانید: چگونه روی وب ۳.۰ سرمایه‌گذاری کنیم؟
به‌گفته تیم بایننس، بایننس اسمارت چین می‌تواند از‌پسِ پردازش ۴,۰۰۰ تراکنش در ثانیه بربیاید. براساس آنچه در شبکه آزمایشی بررسی شد، کارمزد شبکه opBNB می‌تواند فقط ۰.۰۰۰۵ دلار باشد.
بایننس اسمارت چین شبکه opBNB را فقط برای تقویت شبکه اصلی بلکه در قالب محیط اجرایی مستقل توسعه نداده است؛ بلکه اپلیکیشن‌ها می‌توانند روی شبکه opBNB ایجاد شوند و توسعه پیدا کنند، بدون اینکه به پیاده‌سازی آن‌ها روی شبکه اصلی نیازی باشد.
بدین‌ترتیب، درکنار اپلیکیشن‌هایی که پیش‌تر روی شبکه‌های لایه اول و لایه دوم سازگار با ماشین مجازی اتریوم اجرا می‌شدند، اپلیکیشن‌های زنجیره هوشمند بایننس هم می‌توانند روی لایه دوم این بلاک چین اجرا شوند.
شبکه opBNB برمبنای فناوری رول‌آپ آپتیمیستیک کار می‌کند. از چهارچوب این رول‌آپ می‌توان برای ایجاد راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری در شبکه‌های بلاک چینی مختلف استفاده کرد. فناوری رولآپهای آپتیمیستیک مجموعه‌ای از اجزای ازپیش‌توسعه‌یافته است که شبیه به کیت توسعه نرم‌افزار عمل می‌کند و تیم‌هایی که به‌دنبال راهکار رول‌آپ هستند، می‌توانند از آن استفاده کنند.
ویژگی‌های opBNB چیست؟
در این بخش، به تعدادی از ویژگی‌های مهم شبکه opBNB اشاره می‌کنیم:
مقیاس‌پذیری
بلاک چین‌های لایه اول مانند بایننس اسمارت چین و اتریوم تمام عملکردهای اصلی عملیات بلاک چین ازجمله اجرا، اجماع، تسویه‌حساب و دسترس‌پذیری داده‌ها را در سطح شبکه انجام می‌دهند. با این حساب، همیشه خطر مختل‌شدن شبکه در دوره‌های اوج یا جهش ترافیک بلاک چین وجود دارد که می‌تواند به افزایش کارمزد تراکنش و کاهش سرعت پردازش تراکنش و تجربه کاربری ضعیف منجر شود.
شبکه‌های لایه دوم درواقع لایه‌هایی اجرایی هستند که روی شبکه اصلی ساخته می‌شوند تا مقیاس‌پذیری شبکه را افزایش دهند. با افزایش مقیاس‌پذیری، کارمزد تراکنش‌ها کمتر و سرعت پردازش آن‌ها سریع‌تر می‌شود. شبکه opBNB هم از رولآپهای آپتیمیزم استفاده می‌کند تا تراکنش‌ها در لایه opBNB پردازش شوند و پیش از ارسال به زنجیره هوشمند بایننس در تراکنشی واحد جمع شوند.
تعامل‌پذیری
از‌آن‌جا‌که opBNB برمبنای فناوری رول‌آپ آپتیمیستیک ساخته شده است، می‌تواند با سایر پلتفرم‌های لایه دوم مانند بِیس (Base) و آپتیمیزم که از فناوری مشابه استفاده میکنند، ارتباط و تعامل داشته باشد. علاوه‌براین، سازگاری opBNB با ماشین مجازی اتریوم و پشتیبانی از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی به ایجاد سیستمی باز و مشارکتی در تمام زنجیره‌های مبتنی‌بر رولآپهای آپتیمیستیک کمک می‌کند و زمینه‌ساز نوآوری‌های بیشتر می‌شود.
هنوز مشخص نیست که آیا شبکه opBNB بخشی از سوپرچِین آپتیمیزم (Optimism Superchain) خواهد بود یا خیر؛ اما این نکته که opBNB روی بایننس اسمارت چین ساخته شده است، آن را از بسیاری زنجیره‌های مبتنی‌بر رولآپهای آپتیمیستیک متمایز می‌کند. گفتنی است که سوپرچِین آپتیمیزم شبکه‌ای بزرگ از زنجیره‌های لایه دومی است که براساس فناوری رولآپهای آپتیمیستیک ساخته شده‌اند.
بیشتر بخوانید: تراکنش‌های سریع و ارزان؛ راهکارهای لایه دوم اتریوم چه هستند؟
تحت امنیت بایننس اسمارت چین
بایننس اسمارت چین شبکه‌ای اثبات سهام است. برای تأمین امنیت این شبکه، اعتبارسنج‌ها دارایی‌های خود را در شبکه قفل و بلاک‌های جدید را بررسی میکنند تا مشکلات احتمالی را شناسایی کنند. شبکه opBNB روی این زیرساخت امنیتی ایجاد شده است و با انتشار اثبات اعتبار هریک از تراکنش‌های پردازش‌شده روی opBNB در شبکه اصلی، از امنیت زنجیره هوشمند بایننس بهره می‌برد.
شبکه اصلی ازطریق لایه‌های دسترس‌پذیری داده می‌تواند درزمینه یکپارچگی هریک از این تراکنش‌ها اطلاعات کسب کند. اعتبارسنج‌های بایننس اسمارت چین این داده‌ها را بررسی میکنند و درصورت مشاهده ناسازگاری، آن‌ها را در زنجیره هوشمند بایننس تحت تابع هش قرار می‌دهند. بدین‌ترتیب، اگر هکری بخواهد به شبکه opBNB حمله کند، باید بتواند بر سیستم امنیتی زنجیره هوشمند بایننس نیز مسلط شود.
اکنون که با طراحی زیربنایی راهکار لایه دوم opBNB آشنا شدیم، بد نیست بدانیم شیوه کارکرد opBNB چیست.
opBNB چگونه کار می‌کند؟
opBNB شبکه‌ای مبتنی بر رول‌آپ آپتیمیستیک است که علاوه‌بر ایجاد راهکار لایه دوم، از ویژگی‌های اضافی فناوری آپتیمیستیک استفاده می‌کند. طبق ادعای تیم توسعه بایننس، opBNB در زمان نگارش این مقاله سیستم ضدعیب ندارد و از هیچ قرارداد هوشمند ویژه‌ای برای تأیید صحت مشکلات امنیتی احتمالی در شبکه استفاده نمی‌شود. این بخش بر آنچه درحالحاضر در معماری opBNB دسترس‌پذیر است، تمرکز دارد.
بیشتر بخوانید: چرا پروتکل‌های لایه ۲ اهمیت فراوانی دارند؟
شبکه opBNB به‌لطف استفاده از فناوری رولآپهای آپتیمیستیک ماهیت ماژولار دارد. به‌بیان ساده‌تر، اجزای شبکه ماژولار ممکن است به‌صورت مستقل و درعین‌حال مرتبط باهم کار کنند. این راهکار لایه دوم هم به عملیات‌ها و فعالیت‌های مختلف اجازه می‌دهد تا به‌صورت مستقل انجام شوند و درعین‌حال، برای ایجاد سیستمی پویا باهم همگام باشند.
راهکار opBNB لایه دسترس‌پذیری داده‌ها (DA) را از لایه اجرا جدا می‌کند. جداسازی لایه دسترس‌پذیری داده‌ها به شبکه کمک می‌کند تا امکان انتخاب گزینه‌ها و طرح‌های مختلف دسترسی به داده‌ها را داشته باشد و براساس موقعیت‌های متفاوت، بتواند طرح‌های مختلفی از سطح دسترسی به اطلاعات را انتخاب کند.
نقش رولآپهای آپتیمیستیک در opBNB چیست؟
شبکه opBNB با استفاده از فناوری رولآپهای آپتیمیستیک، تراکنش‌های اجراشده در لایه اجرایی خود را به‌صورت دسته‌ای مرتب و آن‌ها را برای اعتبارسنجی و تأیید به شبکه اصلی ارسال می‌کند. براساس مقاله‌ای که ویتالیک بوترین، خالق اتریوم، اوایل سال ۲۰۲۱ منتشر کرد، رول‌آپ‌ها می‌توانند تا ده‌هزار تراکنش را دسته‌بندی و آن‌ها را برای اعتبارسنجی یک‌باره به شبکه اصلی ارسال کنند.
رول‌آپ آپتیمیستیک از اجرای پیش از وضعیت (Pre-State) و پس از وضعیت (Post-State) استفاده می‌کند تا تغییرات در وضعیت شبکه پیش و پس از ارسال یک دسته تراکنش اعتبارسنجی شوند. همچنین، ترتیب‌دهنده‌ای (Sequencer) در این سیستم بلاک‌ها را به‌ترتیب دریافت می‌چیند.
رولآپهای آپتیمیستیک «سیستمی مبتنی‌بر اعتماد» هستند و سیستمی داخلی برای اطمینان از اعتبار تراکنش رول‌آپ‌شده ندارند. به‌عبارت‌دیگر، رولآپهای آپتیمیستیک تراکنش‌ها را «همان‌گونه که هستند» در شبکه اصلی منتشر میکنند، با این پیش‌فرض که داده‌های منتشرشده حاوی هیچ بلاک یا تراکنش مخربی نیستند.
رولآپهای آپتیمیستیک به‌صورت پیش‌فرض دسته‌های بلاک‌ها و تراکنش‌ها را یکپارچه در نظر می‌گیرند و بدین‌ترتیب، می‌توانند در زمان کمتری از رولآپهای دانش‌صفر (ZK Rollups) تراکنش‌ها را پردازش کنند.
بااینحال، رولآپهای آپتیمیستیک به‌منظور تأمین امنیت دوره چالشی هفت‌روزه دارند که در این مدت، امکان برداشت دارایی وجود ندارد. در طول دوره چالش، هر کاربری می‌تواند نتیجه تراکنش رول‌آپ را با ارائه اثبات تقلب به‌چالش بکشد. اگر چالش درست و موفقیت‌آمیز باشد، تراکنش مجدداً اجرا می‌شود تا امنیت و یکپارچگی شبکه تضمین شود.
اهمیت دسترس‌پذیری داده‌ها در opBNB چیست؟
بایننس اسمارت چین به‌عنوان شبکه لایه اول می‌تواند به‌صورت دوره‌ای از شبکه لایه دوم opBNB داده‌های تراکنش‌ها را بخواهد تا صحت اطلاعات بلاک چین بررسی شود. دسترس‌پذیری داده‌ها تضمین می‌کند که هر کاربری می‌تواند به‌راحتی به داده‌های تراکنش‌ها دسترسی پیدا کند و آن‌ها را تحت نظارت و اعتبارسنجی قرار دهد.
علاوه‌براین، شبکه opBNB بخشی از اکوسیستم زنجیره هوشمند بایننس به‌شمار می‌رود. بنابراین، می‌تواند از پلتفرم ذخیره‌سازی و بلاک چین گرین‌فیلد بایننس (BNB Greenfield) هم به‌عنوان لایه دسترس‌پذیری داده‌ها استفاده کند و هزینه تراکنش‌ها را بیش‌ازپیش کاهش دهد.
جمع‌بندی
ظرفیت شبکه‌های بلاک چینی به‌طور مداوم در حال تکامل و رو به افزایش است. درمقایسه‌با چند سال پیش، کاربران بیشتری برای اهداف متنوع‌تری شبکه‌های غیرمتمرکز را به‌کار می‌گیرند. امروزه، ارسال صدها درخواست به شبکه بلاک چین برای مشارکت در چندین اپلیکیشن غیرمتمرکز به امری عادی تبدیل شده است. همچنین، به‌نظر می‌رسد این روند در آینده نزدیک افزایش بیابد.
بیشتر بخوانید: آیا مشکلات سه‌گانه بلاک چین‌ها درنهایت رفع خواهند شد؟
درحالحاضر، راهکارهای لایه دوم پیشرفته‌ترین راه‌حل‌های بهبود مقیاس‌پذیری به‌شمار می‌روند و پیش‌بینی می‌شود استفاده آن‌ها در آینده بیشتر شود. همچنین، ممکن است رویکردهای بسیار متفاوتی برای افزایش مقیاس‌پذیری شبکه عرضه شود که به‌طور‌کلی، به‌نفع فناوری بلاک چین است.
بایننس اسمارت چین کارایی و بهره‌وری نسبی خود را به‌اثبات رسانده است و با راه‌اندازی شبکه اصلی opBNB امیدوار است کارآمدتر شود. اگرچه راهکار لایه دوم opBNB مشابهت زیادی با سایر راهکارهای لایه دوم مبتنی‌بر رولآپهای آپتیمیستیک دارد، مقیاس‌پذیری شبکه‌ای متفاوت با اتریوم می‌تواند مزیت منحصربه‌فردی در این فضا باشد.
با‌وجود‌این، باید ببینیم پروژه جدید بایننس اسمارت چین چگونه به رشد خود ادامه می‌دهد. ناگفته نماند که مراحل اولیه رشد پروتکل‌ها معمولاً با نوسان‌های احتمالی در روند رشد ارزش پروژه همراه است. بنابراین، کاربران بهتر است هنگام استفاده از پلتفرم‌های جدید، جانب احتیاط را رعایت کنند. همچنین، تریدرها باید استراتژی‌های مؤثر مدیریت ریسک مالی را همیشه در نظر بگیرند.
در پایان، باید تأکید کنیم که مطلب «opBNB چیست؟» صرفاً برای آشنایی بیشتر خوانندگان با شبکه opBNB نوشته شده است و به‌هیچ‌وجه نباید به‌عنوان توصیه سرمایه‌گذاری یا مشاوره مالی در نظر گرفته شود.
