رشد جنین بدون استفاده از اسپرم و تخمک در محیط آزمایشگاهی برای اولین بار در جهان

دانشمندان برای اولین بار در جهان توانستند مدل جنین مصنوعی را بدون استفاده از اسپرم، تخمک یا رحم رشد دهند. جنین حتی مقدار کافی از هورمونی را که تست بارداری زنان را مثبت می کند را آزاد کرده است. محققان موسسه علوم وایزمن (Weizmann) در اسرائیل مدل های کاملی از جنین انسان را از سلول های بنیادی تولید شده در آزمایشگاه، ساختند. هدف پژوهشگران این است که بتوانند از نظر اخلاقی آنچه را که در مراحل اولیه بارداری اتفاق می‌افتد، بدون آزمایش روی جنین‌های واقعی انسان مطالعه کنند. مدل توسعه یافته توسط این تیم، مجموعه ای از سلول هاست که به انسان تبدیل نمی شوند.

در حقیقت این جنین انسان نیست و نمی تواند تبدیل به انسان شود، زیرا جنین مصنوعی نمی تواند با موفقیت در دیواره رحم کاشته شود. این مدل جنین مصنوعی، دارای تمام عناصری بود که انتظار می رفت یک جنین ۱۴ روزه انسان از جمله جفت، کیسه زرده، غشاها و سایر بافت های خارجی داشته باشد.

بسیاری از سقط جنین ها و نقایص مادرزادی در این دوره اولیه اتفاق می افتد، اما در حال حاضر، اطلاعات کمی در مورد آن وجود دارد. پروفسور یعقوب هانا، که این تیم تحقیقاتی را رهبری می کرد، گفت: «بیشترین چالش های بارداری به ماه نخست شکل‌گیری جنین بر می‌گردد و در واقع این موضوع جعبه سیاه مشکلات بارداری است چرا که اغلب، جنین در هشت ماه باقی مانده فقط رشد می‌کند.»

تا به حال، مدل‌های جنین انسان، دقیق نبوده‌اند، زیرا حاوی انواع سلول‌هایی که برای رشد جنین حیاتی هستند، از جمله سلول‌هایی که جفت و غشاء را می‌سازند، نبوده‌اند و بیش از حد ۱۴ روز هم رشد نکردند.

محققان اسرائیلی به جای یک اسپرم و تخمک، از سلول های بنیادی ساده ای استفاده کردند که آنها را دوباره برنامه ریزی کردند تا به آنها توانایی تبدیل شدن به هر نوع بافتی در بدن را بدهند. این همان مرحله روز هفتم جنین طبیعی انسان است، یعنی نزدیک به زمانی که در رحم لانه گزینی می کند.

از مواد شیمیایی برای تشویق این سلول‌های بنیادی برای تبدیل شدن به چهار نوع سلول مورد نیاز برای ساخت جنین استفاده شد. حدود ۱۲۰ سلول در یک نسبت دقیق با هم مخلوط شدند که در کل حدود ۰.۰۱ میلی متر اندازه داشت. در روز چهاردهم، تنها یک درصد از این ترکیب سلولی به طور خود به خود به حدود ۲,۵۰۰ سلول تکثیر شد و اندازه آن به ۰.۵ میلیمتر رسید. با این حال، ۹۹ درصد دیگر رشد نکردند.

برخی معتقدند بررسی هایی که محققان امیدوار بودند با مطالعه این جنین مصنوعی، امکان پذیر شود، زمانی که ۹۹ درصد از این ترکیب سلولی تکثیر نشده است، امکان پذیر نیست.

پروفسور هانا گفت: «جنین مسیر رشد را خودش طی می کند. نیازی نیست که به او بگوییم چه کاری انجام دهد، فقط باید پتانسیل رمزگذاری شده داخلی آن را آزاد کنیم. مهم است که در ابتدا انواع مناسب سلول‌ها را با هم ترکیب کنید، که فقط می‌توانند از سلول‌های بنیادی ساده‌ای که هیچ محدودیتی برای رشد ندارند مشتق شوند. هنگامی که این کار را انجام می دهید، خود جنین مصنوعی دست به کار تکثیر می شود.»

سپس مدل جنین تا زمانی که بتوان آن را با جنین ۱۴ روز پس از لقاح مقایسه کرد، رشد کرد. این جایی است که ادامه پژوهش در کشورهای مختلف به درجات متفاوت با چالش‌های حقوقی، اخلاقی و فنی جدی روبرو است. تحقیق بعد از این مرحله در برخی کشورها غیرقانونی است. تحقیق موسسه وایزمن هم در همین نقطه متوقف شد.

محققان تاکید کردند که تولید حاملگی واقعی از مدل‌های جنین غیراخلاقی، غیرقانونی و غیرممکن است. پروفسور هانا به گاردین گفت: «یکی از مواردی که مدل جنین می تواند برای آن استفاده شود، تولید اندام برای پیوند است.»

از سلول‌های پوستی بیماران می‌توان برای تولید جنین‌ های مصنوعی استفاده کرد که پس از یک یا دو ماه، می‌توان اندام‌هایی را رشد دهد که می‌توان از آن برای پیوند به بیماران استفاده کرد.