همه چیز درباره تقویت مثبت و منفی در روانشناسی

رفتارهای تربیتی تحت تاثیر، ابزار های تربیتی قرار می گیرند. همان گونه که اعمال تقویتی تحت تاثیر، ابزار های تقویتی قرار دارند. مثبت در برابر منفی، خوبی در برابر بدی، زشتی در برابر زیبایی، خوش بویی در برابر بد بویی و…این ها همه امثال ساده ای از تضاد های پر کاربرد زندگی هر آدمی هستند که اگر نباشند، هیچ نقش رنگ داری در پیرامون به چشم دیده نخواهد شد. از نظر شما تقویت مثبت و منفی از لحاظ حوزه روانشناسی چگونه است، آیا این مسئله برای همگان قابل درک می باشد؟

تقویت و تنبیه اغلب به عنوان ابزار قدرتمند فرزند پروری برای اصلاح رفتار آدمی به کار گرفته می شوند. استفاده از تشویق به معنای تقویت رفتار است که در سبک تربیتی خانواده ها جایگاه به خصوصی دارد و به خوبی رعایت می شود و تنبیه هم هر کسی سابقه ای کوچک از آن را به خاطر دارد. پس در ادامه بیشتر به این موضوع پرداخته خواهد شد که بهتر است با ما همراه بمانید.

تقویت مثبت و منفی در روانشناسی چگونه می باشند؟

• بررسی تقویت مثبت:

اصولا رفتار توسط پیامد های خوشآیند تقویت می شود. رو به رو شدن با محرکی که آن را لذت بخش می دانیم، بیانگر پیامد خوشآیند است. تقویت مثبت از سوی حرکات آدمی، تشویق را برای او به دنبال دارد. پاسخ توسط ارائه بعدی محرک، نیرومند می شود. محرکی که به دنبال پاسخ حرکت می کند و آن را نیرومند می سازد، تقویت کننده مثبت نامیده می شود. اغلب از اصطلاح پاداش به صورتی استفاده می شود که انگار با تقویت مثبت مترادف است. رفتار گرایان اصطلاح تقویت مثبت را ترجیح می دهند، زیرا این اصطلاح شرح می دهد که چگونه پیامد ها بر رفتار تاثیر می گذارند. در بسیاری از موارد پاداش ها به عنوان تقویت کننده مثبت عمل نمی کنند. والدین ممکن است به فرزند خود در ازای تمام کردن خوراکش، اسباب بازی جدیدی را به عنوان پاداش هدیه دهند ولی اگر این کودک بار دیگر خوراکش را تمام نکند، در این صورت این اسباب بازی برای آن رفتار تقویت مثبت نبوده است.

چگونگی تقویت کننده های نخست و ثانوی

روانشناسان دو نوع کلی تقویت کننده های مثبت را از یکدیگر متمایز می کنند . تقویت کننده های نخست محرک هایی همچون آب و غذا هستند که بدن به طور طبیعی آن ها را تقویت کننده خود می داند، زیرا نیاز های زیستی آدمی با آن ها ارضا می شود. محرک های ثانوی از طریق همراهی یا تداعی با تقویت کننده های نخستین می توانند شرطی شوند. پول تقویت کننده ثانوی است. تقویت کننده های ثانوی از جمله تقویت کننده های نخست، در بازخورد عملکرد و در زندگی روزمره پر کاربرد هستند.

۴ اصل اساسی تقویت کننده های مثبت

از تقویت کننده های مناسب استفاده کنید.

فوریت را در تقویت کننده ها عاملی بسیار مهم بدانید.

مقدار به کارگیری تقویت کننده ها را اصولی در نظر بگیرید.

از موقعیت و تقویت کننده های تازه و به روز استفاده کنید.

• بررسی تقویت منفی:

دریافت کردن چیزی خوشآیند پیامد خوبی است. اما این فقط بخش کوچکی از ماجرا است. خلاصی و رها شدن از دست چیزی که آن را آزارنده می دانیم، با اجتناب کردن از چیزی که انتظار داریم، آزارنده تر خواهد بود نیز پیامد خوبی است. ما برای تسکین بخشیدن به سردرد آسپرین مصرف می کنیم یا حتی هر وقت احتمال بارش وجود داشت، چتر به دست می گیریم. این فرآیند تقویت منفی نامیده می شود: پاسخ به وسیله حذف کردن یک متحرک یا اجتناب کردن از آن نیرومند می شود که به این محرک حذف شده تقویت کننده منفی گفته می شود. این تقویت کننده را با تنبیه اشتباه نگیرید، چون تنبیه پاسخ را تضعیف می کند حال چه تقویت مثبت باشد و یا منفی، همیشه به معنی آن است که پاسخ نیرومند می شود. کنار آمدن با بازخورد منفی چگونه است؟

چگونگی خاموشی کنشگر

خاموشی کنشگر عبارت است از تضعیف شدن یک پاسخ و در نهایت ناپدید شدن آن به دلیل اینکه دیگر تقویت نشده است. هنگامی که رفتار های گذشته تقویت شده دیگر نتیجه ندارند، احتمالا آن ها را ترک کرده و رفتار های موفقیت آمیز تری را جایگزین می کنیم.

جریمه

جریمه های نقدی و از دست دادن امتیازات، تلاش هایی را برای تنبیه کردن رفتار نشان می دهند که به موجب آن چیزی که طبیعتا بدن آن را دوست دارد یا لذت بخش می داند، از او گرفته می شود. در حالت جریمه پاسخ توسط حذف بعدی یک محرک ضعیف می شود. جریمه دو امتیاز برجسته بر تبیه آزارنده دارد. اول اینکه ممکن است جریمه موجب ناکامی یا خشم موقتی شود، اما احتمال دارد که ترس شدید یا حتی نفرت از عامل تنبیه کننده ایجاد کند. دوم اینکه عامل تنبیه کننده، پرخاشگری جسمانی را الگو قرار نمی دهد بنابراین یادگیری پرخاشگری از طریق تقلید کمتر است.

این تقویت کننده ها ریشه در کودکی دارند یا خیر؟

بله این جمله پرسشی کاملا صحیح می باشد. چون تماما هر تیپ شخصیتی ای در آدمی ریشه در ظهور کودکی او دارد. کودک با تمامی این خلق و خوی های رفتاری بزرگ شده و بعد ها وارد اجتماع بزرگ کاری و خانوادگی شخصی اش می شود. پس نقش والدین را در این رابطه نباید کوتاه دانست و باید جدی گرفته شود.

صحبت پایانی:

هر عاملی که باعث رشد یا پیشرفت آدمی در زمینه علمی، اخلاقی، رفتاری، فرهنگی، اجتماعی و…. شود، تقویت کننده گفته می شود. تقویت کننده های مثبت و منفی از جمله اصولی ترین عوامل رشدی تربیتی آدمی بوده که از کودکی آغاز می شود و والدین نقش پر رنگی را ایفا می کنند.

مقالات پیشین تقویت مثبت اندیشی در کودکان و تقویت افکار مثبت را با اشاره به روی لینک های قرار داده شده مطالعه کنید.