آنفولانزای معده یک عفونت روده ای است که شامل علائم و نشانه هایی مانند اسهال آبکی، گرفتگی معده، حالت تهوع یا استفراغ و گاهی اوقات تب می‌شود. رایج ترین راه بروز گاستروانتریت ویروسی – که اغلب آنفولانزای معده نامیده می‌شود – تماس با یک فرد آلوده یا مصرف غذا یا آب آلوده است. در این نوشتار علائم آنفولانزای معده را خواهیم دید.
علائم آنفولانزای معده
اگرچه این بیماری معمولاً آنفولانزای معده نامیده می‌شود اما گاستروانتریت همان آنفولانزا نیست. آنفولانزا فقط سیستم تنفسی شما – بینی، گلو و ریه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. در حالی که گاستروانتریت به روده‌های شما حمله می‌کند و علائم و نشانه‌هایی زیر را دارد:
- اسهال آبکی و معمولاً غیرخونی که در موارد جدی اسهال شدید و خونی است
- حالت تهوع، استفراغ یا هر دو
- گرفتگی و درد معده
- درد عضلانی یا سردرد گاه به گاه
- تب با درجه پایین
بسته به علت، علائم آنفولانزای معده ممکن است در عرض 1 تا 3 روز پس از ابتلای شما به این بیماری ظاهر شوند و از خفیف تا شدید متغیر باشند. علائم ممکن است پس از 2 روز بهبود پیدا کند، اما گاهی ممکن است بهبودی تا 14 روز طول بکشد.
از آنجایی که علائم مشابه هستند، به راحتی می توان اسهال ویروسی را با اسهال ناشی از باکتری ها مانند کلستریدیوئیدیس دیفیسیل، سالمونلا و اشریشیا کلی یا انگل هایی مانند ژیاردیا اشتباه گرفت.
گاستروانتریت ویروسی
معده، روده کوچک و روده بزرگ (کولون) بخشی از دستگاه گوارش شما هستند که غذاهای شما را تجزیه و پردازش می‌کنند. گاستروانتریت ویروسی در واقع ابتلای این اندام ها به التهاب است که توسط یک ویروس ایجاد می‌شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر علائم آنفولانزای معده در شما شامل موارد زیر بود، حتما با پزشک تماس بگیرید:
- داشتن استفراغ و اسهال بیش از دو روز
- استفراغ خونی
- تشنگی بیش از حد، خشکی دهان، ادرار زرد تیره یا ادرار کم یا نداشتن ادرار، ضعف شدید، سرگیجه یا سبکی سر که همه از علائم کم آبی شدید بدن است
- مدفوع خونی
- معده درد شدید
- داشتن تب بالای 40 درجه
نشانه های آنفولانزای معده برای نوزادان و کودکان
- داشتن تب 38.9 درجه سانتیگراد یا بالاتر
- احساس خستگی و ضعف
- ناراحتی یا درد زیاد معده و شکم
- مدفوع خونی یا اسهال شدید
- خشکی دهان، تشنگی و گریه بدون اشک که از علائم کم آبی بدن نوزاد هنگام ابتلا به آنفولانزای معده است
- استفراغ مکرر
- خیس نکردن پوشک پس از شش ساعت
- داشتن یک لکه نرم فرورفته (فونتانل) در بالای سرش
- به طور غیرعادی خواب آلود است
علل بروز آنفولانزای معده
زمانی که غذا یا آب آلوده می‌خورید و می‌نوشید، احتمال ابتلا به گاستروانتریت ویروسی نیز بیشتر می‌شود. همچنین در صورت استفاده از ظروف، حوله یا خوردن غذای مشترک با فردی که حامل یکی از ویروس‌های آنفولانزای معده است، خیلی زود به این بیماری مبتلا خواهید شد.
بسیاری از ویروس‌ها می توانند باعث گاستروانتریت شوند، از جمله:
- نورویروس ها از شایع ترین علل بیماری گاستروانتریت ویروسی هستند. عفونت نوروویروس بیشتر افرادی را هدف قرار می‌دهد که در یک محیط کوچک و جمعی زندگی می‌کنند.
- در بیشتر موارد، ویروس را از غذا یا آب آلوده دریافت می‌کنید. اما همچنین می‌تواند از یک فرد به فرد دیگر که در تماس نزدیک با هم هستند و از ظرف مشترک غذا می‌خورند نیز سرایت کند. از طرفی این ویروس در اثر لمس سطوح آلوده به دست و سپس به دهان انتقال پیدا می‌کند.
- روتاویروس نیز یکی از شایع‌ترین علل آنفولانزای معده در کودکان است که معمولاً از طریق دستان آنها به دهان و بدن‌شان منتقل می‌شود. وقتی کودک شما به سایر اشیاء آلوده دست بزند، احتمال ابتلای او به این بیماری خیلی زیاد است.
بزرگسالان آلوده به روتاویروس ممکن است علائمی نداشته باشند، اما همچنان می‌توانند باعث ابتلای دیگران نیز شوند. راه های انتقال این ویروس بیشتر خانه های سالمندان است.
- برخی از صدف‌ها، به ویژه صدف‌های خام یا نیم پز نیز می‌توانند علت ابتلای شما به این بیماری باشند. آب آشامیدنی آلوده هم یکی از دلایل این بیماری است. اما در بسیاری از موارد انتقال این بیماری به غذا و دستان آلوده مرتبط است.
- مطلب مرتبط :علت سوزش سر دل روزانه؛ چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به آنفولانزای معده هستند؟
هر فردی در جهان می‌تواند به آنفولانزای معده یا گاستروانتریت ویروسی مبتلا شود. اما این گروه افراد بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند:
- کودکان
کودکانی که در مهدکودک‌ها یا مدارس ابتدایی هستند، در معرض آسیب بیشتری قرار دارند.
- افراد مسن
با بالا رفتن سن، سیستم ایمنی افراد نیز ضعیف تر می‌شود. به همین دلیل خیلی زود میکروب به بدن‌شان منتقل می‌شود. اگر در خانه فرد مسنی دارید، به سلامتش بیشتر دقت کنید و اگر دچار بیماری می‌شوید، حد الامکان از او دوری کنید.
- دانش آموزان یا دانشجویان ساکن در خوابگاه
در اماکنی که افراد به صورت گروهی زندگی می‌کنند، امکان انتقال عفونت بیشتر است. به همین دلیل اگر در خوابگاه زندگی می‌کنید، هرگز وسایل شخصی خود را با دیگران به اشتراک نگذارید. همچنین سعی کنید هنگام آشپزی نظافت را رعایت کنید.
- افراد با سیستم ایمنی ضعیفی
اگر مقاومت شما در برابر عفونت پایین است و سیستم ایمنی ضعیفی دارید، بیشتر در معرض ابتلا به آنفولانزای معده قرار دارید.
عوارض بیماری گاستروانتریت ویروسی
عارضه اصلی گاستروانتریت ویروسی کم آبی و از دست دادن شدید آب و املاح ضروری و مواد معدنی است. پس از بهبودی برای حل کم آبی بدن که در اثر اسهال و استفراغ دچار آن شده اید، مایعات بیشتری مصرف کنید.
نوزادان، افراد مسن و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر در معرض کم آبی شدید قرار می‌گیرند. به همین دلیل پس از بهبود، این گروه باید مایعات بیشتری مصرف کنند تا خیلی سریع کم آبی بدن‌شان جبران شود. حتی در برخی موارد ممکن است نیاز به بستری شدن این افراد باشد تا از طریق سرم به جذب مایعات توسط بدن آنها کمک شود.
راه های پیشگیری از آنفولانزای معده
بهترین راه برای جلوگیری از گسترش عفونت روده و دستگاه گوارشی و تجربه علائم آنفولانزای معده رعایت موارد زیر است:
- کودک خود را واکسینه کنید
واکسنی علیه گاستروانتریت ناشی از روتاویروس در برخی کشورها وجود دارد. این واکسن پس از تولد نوزاد به او تزریق می‌شود و می‌تواند برای پیشگیری از ابتلا به آنفولانزای معده موثر باشد.
- دست‌های‌تان را خوب بشویید
هنگام رسیدن به خانه دست هایتان را خوب بشویید و مطمئن شوید که فرزندان شما نیز این کار را انجام می‌دهند. اگر فرزندانتان بزرگ هستند، شستن دست‌ها را به آنها آموزش دهید، به خصوص بعد از استفاده از توالت.
- دست ها را بعد از تعویض پوشک و قبل از تهیه یا خوردن غذا بشویید
بهتر است از آب گرم و صابون برای شستن دست‌ها استفاده کنید و دست‌ها را به مدت حداقل 20 ثانیه خوب مالش دهید. فراموش نکنید که اطراف کوتیکول‌ها، زیر ناخن‌ها و چین های دست را کامل و با دقت بشویید. سپس به طور کامل دست‌ها را آبکشی کنید. برای مواقعی که آب و صابون در دسترس نیست دستمال مرطوب و ضدعفونی کننده دست همراه داشته باشید.
- از وسایل شخصی جداگانه برای اعضای فامیل خود استفاده کنید
از به اشتراک گذاشتن ظروف غذاخوری، لیوان نوشیدنی و بشقاب خود به دیگران خودداری کنید. همچنین سعی کنید از حوله‌های جداگانه در حمام استفاده کنید.
- قبل از آشپزی و پختن غذاها مواد غذایی را بشویید
تمام میوه‌ها و سبزیجات را قبل از خوردن بشویید. سطوح آشپزخانه را قبل از تهیه غذا تمیز کنید. اگر بیمار هستید از آشپزی و پختن غذا خودداری کنید.
- فاصله را حفظ کنید
در صورت امکان از تماس نزدیک با افراد مبتلا به بیماری خودداری کنید.
- سطوح خانه را ضد عفونی کنید
اگر فردی در خانه مبتلا به گاستروانتریت ویروسی است، سطوح مانند پیشخوان، شیرآلات و دستگیره درها را با مخلوطی از 5 تا 25 قاشق غذاخوری (73 تا 369 میلی لیتر) سفید کننده و 1 گالن (3.8 لیتر) آب ضد عفونی کنید.
- پرهیز از لمس لباس های آلوده به ویروس
از دست زدن به لباس هایی که ممکن است در معرض ویروس قرار گرفته باشند، خودداری کنید. هنگام دست زدن به لباس‌های فرد مبتلا به آنفولانزای معده دستکش بپوشید. لباس‌ها و ملافه‌ها را در آب داغ بشویید و زیر نور خورشید خشک کنید. همچنین پس از دست زدن به لباس‌های شسته شده، دست‌های خود را به خوبی بشویید.
- به نظافت مهدکودک یا مکان نگهداری کودک خود توجه کنید
قبل از فرستادن کودکتان به مهد کودک یا مدرسه از نظافت آن مطمئن شوید، شما باید بدانید که در این مرکز چقدر به نظافت دانش آموزان و نوزادان توجه می‌شود.
هنگام مسافرت به این نکات توجه کنید
هنگامی که به کشورهای دیگر سفر می‌کنید، ممکن است به دلیل آب یا غذای آلوده بیمار شوید. بنابراین سعی کنید به نکات زیر توجه کنید تا خطر ابتلا به آنفولانزای معده را کاهش دهید:
- فقط آب بطری ساده یا گازدار در بسته بنوشید.
- از ریختن تکه های یخ درون نوشابه یا آب خود خودداری کنید زیرا ممکن است از آب آلوده تهیه شده باشند.
- برای مسواک زدن از آب بطری استفاده کنید.
- از غذاهای خام – از جمله میوه های پوست گرفته شده، سبزیجات خام و سالاد – که توسط دست انسان لمس شده است، خودداری کنید.
- از خوردن گوشت و ماهی نیم پز پرهیز کنید.
