:
سنگ‌های کلیه رسوباتی سخت از جنس مواد معدنی (کلسیم، اگزالات و فسفات) هستند که در کلیه‌های شما تشکیل می‌شوند. ابتلا به سنگ کلیه دلایل زیادی دارد و می‌تواند هر بخشی از دستگاه ادراری شما از کلیه‌ها تا مثانه را درگیر کند و دفع این سنگ‌ها اغلب بسیار دردناک است.
بسته به وضعیت بیمار، ممکن است نیاز به مصرف دارو‌های ضد درد وجود داشته باشد. نوشیدن آب زیاد برای دفع سنگ کلیه ضروری به نظر می‌رسد. درد شدید در پهلو، دردی که به قسمت تحتانی شکم و کشاله ران کشیده می‌شود، درد در هنگام ادرار، حالت تهوع و استفراغ، نیاز مداوم به ادرار کردن، تب و لرز (در صورت وجود عفونت)، از علائم ابتلا به سنگ کلیه هستند.
بنابر اعلام دفتر آموزش و ارتقای سلامت جامعه اگر می‌خواهید از تشکیل این سنگ‌ها پیشگیری کنید، باید از علل ابتلا به این سنگ‌ها آگاه باشید. ۸ علت که خطر ابتلا به این عارضه را تشدید می‌کنند، شامل موارد زیر است:
_ مصرف نوشابه: اگر فکر می‌کنید نوشیدن نوشابه‌ها به هضم موثر غذا کمک می‌کند، در اشتباه هستید. بر اساس تحقیقات، فروکتوز موجود در این نوشیدنی‌ها باعث افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه می‌شود. مصرف روزانه یک قوطی نوشابه خطر ابتلا به سنگ کلیه را تا ۲۳ درصد افزایش می‌دهد.
_ خوردن بیش از حد گوشت: این روند باعث افزایش اسید اوریک بدن شده و خطر ابتلا به سنگ کلیه را بالا می‌برد. کسانی که گیاهخوار هستند یا بیشتر ماهی می‌خورند، ۳۰ تا ۵۰ درصد کمتر در معرض خطر این عارضه هستند.
_ مصرف بیش از حد مکمل‌های ویتامین C: بر اساس مطالعات اخیر، مکمل‌های ویتامین C عامل ابتلا به سنگ کلیه هستند. کسانی که بیش از ۷ مکمل ویتامین C در هفته دریافت می‌کنند، بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه هستند؛ زیرا ویتامین C در فرم اگزالات دفع می‌شود و می‌تواند در مجاری کلیوی به سنگ تبدیل شود. البته هیچ ارتباطی بین غذاهای طبیعی سرشار از این ویتامین و ابتلا به سنگ کلیه وجود ندارد.
_ عدم دریافت کافی مرکبات: مرکبات حاوی سیترات هستند؛ ترکیباتی که خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش می‌دهند. افزودن لیمو به آب آشامیدنی، راهی آسان برای پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه است.
_ مصرف کم کلسیم: تصور اکثر مردم این است که کاهش مصرف کلسیم باعث کاهش خطر ابتلا به سنگ‌های کلیوی می‌شود. این فرض اشتباه است، چون بنا به نتایج تحقیقات، افرادی که رژیم‌های کم کلسیم دارند، بیشتر به سنگ کلیه مبتلا می‌شوند.
_ خوردن بیش از حد سبزیجات تیره رنگ: این سبزیجات سرشار از اگزالات هستند و همانطور که گفته شد، این ماده خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. اگر سابقه ابتلا به سنگ کلیه را دارید، این سبزیجات را کمتر مصرف کنید.
_ کم آبی بدن: ننوشیدن کافی آب خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. اطمینان حاصل کنید که حداقل ۲ لیتر مایعات را در طول شبانه روز مصرف می‌کنید.
_ مصرف زیاد نمک: مصرف نمک به میزان زیاد باعث افزایش مقدار کلسیم دفع شده توسط کلیه می‌شود و خطر ابتلا به سنگ کلیه را تشدید می‌کند. اکثر نمک مصرفی ما در غذاهای فراوری شبه پنهان است.
سنگ‌های کلیه بلورهای جامدی هستند که از نمک موجود در ادرار تشکیل می‌شوند. آن‌ها گاهی اوقات سنگ کلیه نامیده می‌شوند. سنگ کلیه می‌تواند جریان ادرار را مسدود کرده و باعث عفونت، آسیب کلیه یا حتی نارسایی کلیه شود. آن‌ها می‌توانند در اندازه و مکان متفاوت باشند. سنگ‌های کلیه می‌توانند جریان ادرار را مسدود کنند، که می‌تواند باعث آسیب به کلیه‌ها و گاهی اوقات بیماری کلیوی شود.
سنگ‌ها احتمال عفونت ادراری و کلیه را افزایش می‌دهند و می‌توانند منجر به انتشار میکروب‌ها در جریان خون (سپتی سمی) شوند. خطر ابتلا به سنگ کلیه برای مردان یک در 10 و برای زنان یک در 35 است. اگر سنگ کلیه داشته‌اید، احتمال ابتلا به سنگ دوم افزایش می‌یابد. 30 تا 50 درصد از افرادی که اولین سنگ کلیه را دارند، در عرض 5 سال به سنگ دوم نیز مبتلا خواهند شد. پس از پنج سال، خطر کاهش می‌یابد. با این حال، برخی از افراد در تمام زندگی خود به سنگ می‌خورند. ذز این مقاله از مجله درمانکده به صورت کامل سنگ کلیه را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
سنگ کلیه چیست؟
به توده‌های سخت از جنس کریستال، سنگ کلیه یا رنال کلکولوس گفته می‌شود. سنگ کلیه معمولا در کلیه تشکیل می‌شود اما ممکن است هرجایی از دستگاه ادراری، که شامل بخش‌های زیر است، شکل بگیرد:
کلیه
اورتر
مثانه
مجرای ادرار
تصویری از سنگ کلیه
تصویری از سنگ کلیه و جایگاه آن در کلیه انسان ها را مشاهده می کنید که در این تصویر سنگ ها در جای مختلفی از کلیه ایجاد شده است که موجب انسداد مجاری نیز شده اند.
انواع سنگ کلیه
جنس کریستال همه‌ی سنگ‌های کلیه یکسان نیست. از جمله انواع سنگ‌های کلیه می‌توان موارد زیر را نام برد:
کلسیم
سنگ کلسیم از همه شایع‌تر و معمولا از جنس اگزالات کلسیم است (البته می‌تواند حاوی فسفات کلسیم یا مالئات باشد). مصرف کمتر غذاهای حاوی اگزالات، خطر بروز این نوع سنگ را کاهش می‌دهد.
این غذاها شامل موارد زیر می‌شود:
چیپس
بادام زمینی
شکلات
چغندر
اسفناج
قبل از هر اقدامی بهترین کار مشاوره با یک متخصص اورولوژی است.
اسید اوره
این نوع سنگ کلیه در مردان شایع‌تر از زنان است. ممکن است در افراد مبتلا به نقرس یا کسانی که شیمی درمانی انجام می‌دهند رخ دهد. این نوع از سنگ زمانی تشکیل می‌شود که ادرار بسیاری اسیدی باشد. رژیم غذایی سرشار از پورین میزان اسید ادرار را بالا می‌برد. پورین ماده‌ی بی‌رنگ شیمیایی است که در پروتئین حیوانی، مانند: ماهی، صدف و گوشت، وجود دارد.
استروویت
این نوع از سنگ بیشتر در زنان مبتلا به عفونت مجرای ادرار تشکیل می‌شود. ممکن است اندازه‌ی سنگ بزرگ باشد و منجر به انسداد ادرار شود. این سنگ در اثر عفونت کلیه رخ می‌دهد. درمان عفونت زمینه‌ای مانع از تشکیل سنگ استروویت می‌شود.
سیستین
سنگ سیستین نادر است و در زنان و مردانی که از اختلال ژنتیکی سیستینوری رنج می‌برند رخ می‌دهد. در این حالت، سیستین (اسیدی که به طور طبیعی در بدن تشکیل می‌شود) از کلیه وارد ادرار می‌شود.
اینفوگرافیکی از انواع سنگ کلیه
انواع متعددی از سنگ های کلیه وجود دارد که بر اساس علل و علائم و شرایط فیزیکی و ژنتیکی در هر فرد متفاوت است به عنوان مثال سنگ های کلیه با نام اسید اوره ها همچون اسمارتیز های بیزی شکل با سطح صاف هستند اما بر خلاف شکل ظاهری آن سنگ های کلسیمی با شکل وحشتناکتری به صورت شاخک های بزرگ در کلیه شکل می گیرند.
عوامل موثر در تشکیل سنگ کلیه
بزرگ‌ترین عامل خطرناک که باعث تشکیل سنگ کلیه می‌شود این است که روزانه کمتر از 1 لیتر ادرار کنید. به همین دلیل، سنگ کلیه در نوزادان نارس که مشکل کلیه دارند شایع است. با این حال، احتمال بروز سنگ کلیه در افراد بین سنین 20 تا 50 سال بالاتر است. عوامل مختلفی باعث افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه می‌شود. سفید‌پوستان در ایالت متحده بیشتر از سیاه‌پوستان در معرض ابتلا به سنگ کلیه قرار دارند.
جنسیت هم در این امر دخیل است. به گفته‌ی موسسه‌ی ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی (NIDDK)، مردان بیشتر از زنان دچار سنگ کلیه می‌شوند. سابقه‌ی تشکیل سنگ کلیه خطر را بالا می‌برد. سابقه ی سنگ کلیه در یکی از اعضای خانواده هم همین‌طور است./خبرگردون
