داشتن تغذیه مناسب و خواب کافی از مهم ترین شروط لازم برای رشد کودک در سالهای پیش از دبستان به شمار میرود . با اینکه تمام دوران کودکی تغذیه خردسال اهمیت فراوانی دارد، اما پنج سال اول زندگی است که رشد کودک سرعت بیشتری دارد و کودک. غذای ناکافی باعث کمبود تغذیه ای و تاخیر در رشد خردسالان میگردد و همین امر باعث بروز انواع بیماریها و کم شدن مقاومت بدنی کوک میشود . علاوه بر آن مشکلات تغذیه ای ممکن است عوارض خود را تا بزرگسالی نیز بهمراه داشته باشد .
بر طبق آمار وزارت بهداشت ایران درحدود 15 % از 6 میلیون خردسالان زیر 5 سال ایران دچار کوتاهی قد و تاخیر در رشد ناشی از سوء تغذیه میباشند. با توجه به مطالب فوق، به شرح مختصر نیاز غذایی کودکان خردسال می پردازیم:
- خردسالان روزانه به 1300تا 1600 کیلو کالری انرژی نیاز دارند . خردسالان 3 تا 5 ساله بایستی سه وعده اصلی و دو میان وعده غذا بخورند .
- والدین باید در نظر داشته باشند که صبحانه یکی از مهم ترین وعده های غذایی کودک میباشد و بایستی مورد توجه قرار گیرد بموقع خوابیدن و بموقع برخواستن خردسالان باعث میشود که این وعده غذایی مورد توجه شان قرار گیرد . کودکانی که شب دیر میخوابند و نزدیک ظهر از خواب بیدار میشوند معمولا این وعده غذایی اصلی را از دست میدهند.
- بهنگام غذا دادن به کودکان خردسال بهتر است که او نیز مانند سایر اعضای خانواده بر سر میز غذا حضور داشته باشد، تا بهنگام غذا خوردن از آداب سفره نیز باخبر شود .
-از همه گروههای غذایی باید در تغذیه روزانه خردسالان استفاده شود و غذای او بایستی تنوع داشته و از مواد مغذی و تازه و سالم استفاده گردد.
- استفاده از میان وعده های تغذیه ( 10 صبح و 5 عصر ) برای کودکان، بخصوص خردسالان، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
-در تغذیه خردسالان بدغذا استفاده از تنبیه ، معامله کردن با کودک ، اصرار کردن به کودک بیفایده خواهد بود . بایستی والدین اجازه دهند کودک با میل و رضایت خود غذا بخورد.
- برای پذیرش بهتر ،غذاهای جدید باید در زمانیکه کودک کاملاً گرسنه است داده شود.
- غذا بیشتر بگونه ای باشد که خود کودک بتنهایی قادر به خوردن آن باشد .
- والدین بایستی بدانند که کودکان معمولا در برخورد با غذاهای جدید کثیف کاری و ریخت و پاش میکنند و این بخشی از پروسه یادگیری آنها میباشد .
- از دادن میان وعده های غیر سودمند و مضر به کودکان خودداری کنید . میانو وعده هایی مانند چیبس و پفک و...که فقط شکم کودک را پر میکنند و هیچ ارزش غذایی دیگری ندارند.
- برای رشد مناسب خردسالان ,آبمیوه را به 120 الی 180 میلی لیتر در روز محدود کنید. زیرا باعث بوجود آمدن بی اشتهایی در کودک میگردد.
گروه اصلی تغذیه خردسالان
1- گروه نان و غلات باعث تامین انرژی کودک میگردد وبایستی سهم بیشتری از غذای کودک را شامل شود.
2- گروه غذایی سبزیها و میوه ها که املاح و ویتامینهای مورد نیاز کودک را تامین میکند.
3- گروه شیر و لبنیات تامین کننده کلسیم و فسفر و پروتئین و برای رشد قدی کودک لازم است.
4- گروه حبوبات وگوشت و مغزها تامین کننده پروتئین مورد نیاز کودک میباشد .
در راس هرم تغذیه ای چربیها و قند قرار دارند که دارای سهمی بسیار کم از برنامه غذایی کودکان را بخود اختصاص میدهد اما با توجه به اینکه چربی کالری بیشتری دارد باید برای کودکان بعنوان یکی از منابع انرژی در نظر گرفته شود.
چنانچه برنامه روزانه غذایی کودک شامل ترکیبی از غذاهای مختلف از گروههای اصلی غذایی باشد می توان اطمینان داشت که تمام مواد مغذی مورد نیاز کودک تامین خواهد شد.
خوردن شکلات بایستی برای کودکان در کم مجاز است اما مصرف میوه، عدسی ،لوبیای پخته، کدو حلوایی، لبو ماست ، اسفناج ، گندم بو داده از انواع میان وعده های مفیدی هستند که برای تغذیه کودک پیشنهاد میگردد.
