آیا عمل بینی روی بویایی و چشایی تاثیر می گذارد؟ این سوال از متداول ترین سوالات متقاضیان انجام رینوپلاستی می‌باشد. بسیاری از مراجعه‌کنندگان با وجود این که تمایل به تغییر فرم بینی خود دارند ولی ترس از عوارض بعد از این عمل سبب شده تا از انجام رینوپلاستی امتناع ورزند.
کاهش احساس بویایی و چشایی از عوارض عمل بینی بوده و تقریبا همه‌ی مراجعه‌کنندگان عمل بینی با آن مواجه می‌شوند. در واقع این مشکل در اثر التهاب و تورم بینی به صورت موقت وجود خواهد آمد و با کم شدن التهاب بینی پس رینوپلاستی رفع خواهد شد. تاثیر جراحی بینی بر حس بویایی و علل آن، از دست دادن حس چشایی بعد از عمل بینی و… از مواردی است که در این مطلب به آن پرداخته خواهد شد.
تاثیر جراحی بینی بر حس بویایی و علل بروز آن
سلول های بویایی در قسمت فوقانی بینی قرار دارند. این سلول‌ها به وسیله مولکول‌ها هوا تحریک شده و سبب می‌شوند فرد بو را حس کند. اگر مجاری بینی به هر دلیلی مسدود شده باشد فرد دچار مشکلاتی مثل کاهش حس بویایی فرد خواهد شد. تورم و التهاب داخلی بینی پس از رینوپلاستی می‌تواند یکی از عوامل مسدود کننده مسیر بویایی فرد باشد و حس بویایی فرد را مختل کند.
باید گفت اختلال مربوط حس بویایی از عوارض موقت رینوپلاستی است و با کاهش تورم ناشی از عمل بینی و رفع انسداد مسیر مربوط به حس بویایی این مشکلات رفع خواهد شد. معمولا تجویز سرم شستشو و شستشوی مداوم داخل بینی به رفع انسداد این مسیر کمک خواهد کرد.
از دست دادن حس چشایی بعد از عمل بینی
حس چشایی تا حد زیادی وابسته به حس بویایی می باشد. باید گفت حساسیت سلول‌های عصبی بینی نسبت به مولکول‌های موجود در هوا سبب تشخیص بو می‌شود. در نهایت انتقال این مولکول ها از طریق بینی به قسمت پشتی گلو بخش چشایی را نیز تحریک خواهد کرد.
به طور کلی ارتباط بین حس بویایی و چشایی سبب می‌شود که اختلال در حس بویایی، حس چشایی فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهد. در هر صورت مشکلات مربوط به حس چشایی بعد از عمل بینی نیز از عوارض موقتی جراحی بینی است و پس از مدتی رفع خواهد شد.
راهکار‌های ساده و خانگی برای بهبود حس بویایی
گاها با انجام راهکار‌های ساده و خانگی تا حد زیادی می‌توان به بهبود حس بویایی کمک کرد. برخی از این راهکار‌ها عبارتند از:
- عدم مصرف مواد غذایی سرد و شیرین تا ۲۴ ساعت بعد از جراحی
- استفاده از کمپرس یخ برای افزایش سرعت روند بهبود ورم بینی
- عدم مصرف مواد غذایی حاوی ادویه هایی مثل فلفل برای جلوگیری از افزایش شدت تورم
- مصرف پوره و غذاهای نرم در روزهای اول بعد از جراحی بینی جهت کاهش تورم و افزایش سرعت بهبود التهابات ناشی از عمل
- عدم مصرف سیگار و نوشیدنی های الکلی
- خودداری از فین کردن یا موارد دیگری که سبب ایجاد فشار روی بینی می‌شوند.
چطور از اختلال در بویایی یا حس چشایی بعد از عمل بینی جلوگیری کنیم؟
تورم و التهاب پس از عمل بینی، مجاری بینی را مسدود کرده و از ورود هوا به بینی جلوگیری میکند. این تورم و التهاب در بینی پس از رینوپلاستی برای همه اتفاق می‌افتد و به همین دلیل نمی‌شود از بروز برخی از عوارض ناشی از تورم مثل اختلال در حس بویایی جلوگیری کرد.
برگشت بویایی پس از جراحی بینی
حدود سه الی شش هفته پس از رینوپلاستی برخی از عوارض آن مثل از بین رفتن حس بویایی رفع خواهد شد. البته باید گفت که مراقبت‌های پس از عمل نیز به طور مستقیم روی برگشت حس چشایی اثر گذار است. با این حال اگر طی این بازه زمانی حس بویایی به حالت اول خود برنگشت، فرد باید پزشک خود را در جریان قرار دهد.
عوامل موثر در بازگشت حس بویایی
برای بازگشت و بهبود حس بویایی پس از جراحی بینی و عمل ترمیم بینی به طور کلی لازم است یک بازه زمامی مشخصی طی شود. اما معمولا با انجام اقداماتی می‌توان به تسریع بهبود حس بویایی در این دوران کمک کرد. برخی از این موارد عبارتند از:
- استراحت کافی
- نحوه خوابیدن درست
- مصرف آب کافی
- مصرف غذاهای کم نمک
- شستشو و تمیز کردن بینی
- حفظ رطوبت بینی
تاثیر اشتباهات پزشکی در مشکلات بویایی
علاوه بر تورم بینی عوامل دیگری مثل مهارت جراح و نوع جراحی نیز روی بویایی موثر هستند. قبل از رینوپلاستی فرد باید تحقیقات لازم را راجع به جراح و مهارت آن انجام دهد تا از بروز برخی از خطرات عمل بینی جلوگیری کند. باید گفت در برخی از موارد اشتباهات پزشکی در رینوپلاستی سبب آسیب به عصب بینی می‌شود. آسیب به عصب بینی می‌تواند منجر به عدم بازگشت حس بویایی شود.
آیا مشکلات بویایی بعد از عمل بینی برای همه اتفاق می افتد؟
به طور کلی باید گفت در اکثر موارد اختلال بویایی بعد از عمل بینی برای تمامی افراد اتفاق می‌افتد ولی شدت و مدت آن متفاوت است.
یا حس چشایی و بویایی به هم مرتبط است؟
حس بویایی و چشایی به هم مرتبط می‌باشند. در واقع حس بویایی نقش بسیار مهمی در درک طعم غذا دارد. وقتی فردی شروع به خوردن غذا میکند، بوی آن به بینی می‌رسید. این بو توسط سلول‌های بینی مستقر در پشت بینی تشخیص داده می‌شود. سپس پیام‌هایی از این‌سلول‌ها به مغز ارسال می‌شود و مغز شروع به ترکیب این پیام‌ها با پیام‌هایی که از سلول چشایی دریافت کرده میکند. به این شکل طعم غذا به طور کامل درک می‌شود.
نتیجه گیری
یکی از خطرات عمل بینی از دست رفتن حس چشایی و بویایی می‌باشد. در واقع باید گفت به علت تورم و التهاب بینی، بعد از رینوپلاستی تا حدودی این موارد طبیعی می‌باشد. به طور کلی از دست رفتن‌حس بویایی و چشایی از عوارض موقتی رینوپلاستی بوده و در یک بازه زمانی سه الی شش هفته ای بهبود می‌یابند.
انجام اقداماتی مثل استفاده از کمپرس یخ ، مصرف مواد غذایی کم نمک و… می‌تواند در تسریع روند بهبود برگشت حس بویایی و چشایی موثر باشند.
