راه های افزایش ماندگاری مواد غذایی؛ نکات طلایی برای حفظ انواع خوراکی

راه های افزایش ماندگاری مواد غذایی از جمله مواردی است که بیشتر افراد خواهان شناسایی آن می باشند. به طور معمول طول عمر ماندگاری مواد خوراکی مختلف با هم متفاوت است. حتی خوردنی هایی مانند عسل وجود دارند که هرگز از بین نمی روند و فاسد نمی شوند.

ماندگاری مناسب مدت زمانی است که در آن غذاها سالم باقی می مانند و فاسد نمی شوند. در کارخانه ها و صنایع تولید مواد خوراکی مهم ترین اصل ماندگاری و کیفیت می باشد. محصولاتی که ماندگاری کمی دارند به سرعت خراب می شوند و بیشتر از سایر موارد در بیمار شدن افراد نقش دارند. علاوه بر کیفیت در زمان تولید نگه داری توسط افراد نیز در ماندگاری مواد غذایی تاثیرگذار می باشد.

اصول ماندگاری مواد غذایی

ماندگاری مواد غذایی قبل از هر چیزی به نوع آن بستگی دارد. زیرا نگهداری خوراکی ها با توجه به این مورد متفاوت می باشد. به عنوان نمونه برخی از مواد داخل یخچال، برخی دیگر در فریزر و موارد دیگری وجود دارند که در دمای اتاق باقی می مانند.

نگهداری درست و اصولی مواد غذایی بسیار حائز اهمیت می باشد. زیرا نگهداری به روش درست باعث افزایش طول عمر خوراکی ها می شود. افراد برای کاهش دور ریز های خود و کنترل اسراف در منازل می توانند راه‌کارهای لازم برای نگهداری مواد را بیاموزند و از آن ها استفاده کنند.

روش های افزایش ماندگاری مواد غذایی در فریزر

ماندگاری مواد غذایی در فریزر و به صورت انجماد معمولاً در بیشترین حالت می باشد. منجمد کردن و یخ زدگی آسان ترین و بهترین روش برای نگه داری مواد خوراکی در خانه می باشد. برای سالم ماندن غذاها در فریزر افراد باید بدانند هر خوراکی و مواد غذایی تا چه زمانی باقی می ماند و خراب نمی شود. موارد زیر شرح زمان و روش نگهداری مواد غذایی در فریزر می باشد.

نان و انواع دسر و کیک

این موارد در بهترین حالت حدود دو الی سه ماه در فریزر بدون خراب شدن باقی می مانند. بیشترین زمان ماندگاری در مواد نام برده شده مربوط به کیک ها می باشد. افراد می توانند برای افزایش ماندگاری این مواد آن ها را در تازه ترین حالت ممکن به فریزر منتقل کنند. زیرا این مواد اگر چند روز بیرون از فریزر قرار بگیرند حالت مانده و بیات می گیرند. منجمد کردن آن ها بعد از بیات شدن طول عمر و ماندگاری چندانی ندارد.

مطلب مشابه: مواد غذایی مفید برای درمان سریع کم خونی شدید | مواد غذایی خون ساز

شیرینی ها

انواع شیرینی را می توان در یخچال به مدت طولانی نگهداری کرد. شیرینی ها در خارج از فریزر و حتی زمانی که در یخچال قرار دارند تنها چهار الی پنج روز باقی می مانند. این در حالی است که با کمک فریزر می توان ماندگاری آن ها را تا سه ماه افزایش داد. اما توصیه می شود که کلوچه ها بیشتر از یک ماه درون فریزر باقی نمانند.

سبزیجات خام و پخته شده

برخی از خوراکی ها مانند سبزیجات خام هنگامی که در فریزر نگهداری شوند دار تغییراتی می شوند. زیرا درصد بسیار بالایی از این مواد آب می باشد. زمانی که فرد آن ها را یخ زده می کند آب درونی شان افزایش حجم یافته و در زمان ذوب شدن ممکن است کمی نرم باشند. برای رفع این مشکل می توان سبزیجات را زمانی که تازه هستند و به تازگی رسیده اند درون فریزر قرار داد. به طور کلی ماندگار سبزیجات پخته و خام درون فریزر کمتر از سه ماه می باشد.

گوشت گوسفندی

گوشت گوسفند را می توان تا نه ماه بدون هیچ مشکلی درون فریزر نگه داشت و از آن استفاده نمود.

گوشت گوساله

گوشت گوساله ماندگاری کمتری نسبت به گوسفند دارد. زمان مناسب نگهداری آن درون فریزر بین چهار الی شش ماه می باشد.

گوشت مرغ و بوقلمون

ماندگاری این موارد بیشتر از سایر مواد غذایی می باشد و با فریز کردن می توان ماندگاری آن ها را تا یک سال افزایش داد.

حبوبات پخته

ماندگاری حبوبات پخته در حالت عادی کمتر از سه روز می باشد. اما با فریز کردن می توان آن ها را یک الی دو ماه نگه داشت سپس استفاده نمود.

غذاهای دریایی

این موارد نسبت به سایر گوشت ها ماندگاری کمتری دارند. می توان طول عمر آن ها را تا سه ماه درون فریزر افزایش داد.

مطلب مشابه: ده ویتامین ضروری بدنسازی که از این مواد غذایی می توان دریافت کرد

ماندگاری مواد غذایی در دمای یخچال

ماندگاری برخی از مواد غذایی در یخچال بیشتر از سایر موارد می باشد. بعضی از مواد غذایی را نمی توان فریز کرد و در حالت یخ زده نگه داشت. بهترین راه کار برای افزایش ماندگاری آن ها استفاده از دمای یخچال می باشد. به عنوان نمونه پنیر خامه ای، پودینگ ها، انواع سالاد، سیب، خربزه، کنگر، خرما و تخم مرغ را فقط می توان در دمای یخچال نگه داشت. زیرا در هنگام انجماد مواد مفید آن ها از بین می رود.

در مواردی نیز یخ زدن یا همان فریزر موجب خراب شدن طعم و غیر قابل استفاده کردن آنان می شود. همچنین این موارد در بیرون از یخچال نیز ماندگاری چندانی ندارند. بنابراین دمای یخچال برای آن ها مناسب ترین گزینه می باشد. می تواند طول عمر آن ها را افزایش دهد.

نکات طلایی برای ماندگاری مواد غذایی در یخچال و فریزر

یخچال و فریزر از بهترین راه های ماندگاری مواد غذایی هستند. اما افراد برای افزایش ماندگاری می توانند نکات خاصی را رعایت کنند. این نکات شامل موارد زیر می باشد.

• برای نگه داری مواد غذایی در فریزر حتماً باید آن ها را درون ظروف پلاستیکی یا کیسه فریزر قرار داد.
• بهتر است موادی که به فریزر انتقال داده می شوند در سهم ها و بسته های کوچک باشد. این کار موجب می شود که فرد هر بار به اندازه نیازش مواد را از فریزر خارج کند و از اسراف جلوگیری می شود.
• مواد غذایی که باقی می مانند نباید با بشقاب و ظروف بدون در داخل یخچال قرار داده شوند. حتماً توجه شود که مواد غذایی در ظروفی که در آن ها بسته است در یخچال نگهداری شوند.
• نوشیدنی ها نیز حتماً باید در بطری ها و ماگ های دردار داخل یخچال گذاشته شوند. زیرا قرار دادن آن ها در لیوان موجب آلودگی‌شان می شود.
• بهتر است میوه ها بدون شستن آن ها نگه داری شوند. اما زمانی که شسته شدند بهتر است در کیسه قرار داده نشوند. به جای کیسه می توان از ظروف دردار مخصوص می توان استفاده نمود.
• مواردی مانند فلفل دلمه ای، هویج و کرفس بهتر است ابتدا خورد شوند سپس فریز شوند.
• غذاها در دمای اتاق سرد شوند سپس در فریزر یا یخچال قرار داده شوند.
• تخم مرغ هایی که در یخچال قرار داده می شوند هرگز نباید شسته شوند. مدت زمان نگهداری آن ها در یخچال نیز یک ماه و کمتر می باشد.
• در صورت امکان بهتر است یخچال خیلی پر نشود تا تبادل هوا به راحتی صورت گیرد.

ماندگاری مواد غذایی با بلانچینگ

یکی دیگر از راه های نگه داری مواد غذایی بلانچینگ می باشد. در این روش مواد غذایی در یک فرآیند گرمادهی ملایم در دمایی حدود هفتاد تا صد درجه گرمادهی می شوند. در مدت ده الی پانزده دقیقه این گرما دهی طول می کشد. غذاهای تازه مانند سبزیجات و ماهی ها و سایر مواردی که در یخچال نگهداری می شوند را می توان بلانچینگ کرد سپس درون یخچال قرار داد.

توجه شود که بلانچینگ به تنهایی برای ماندگاری این مواد کافی نیست و حتماً ادامه نگه داری باید درون یخچال باشد. زیرا بلانچینگ بخشی از آب بافت های این مواد غذایی را خارج می‌کند و باعث بهبود نگهداری و از بین بردن میکروب ها می شود.

مهم ترین کاری که بلانچینگ انجام می دهد این است که آنزیم هایی را غیر فعال می کند که باعث تغییر رنگ و بافت و طعم غذا می شوند. همچنین ارزش غذایی مواد را بعد از مدتی از بین می برند. استفاده از این روش تا حد زیادی ماندگاری مواد خوراکی را افزایش می دهد. اما افراد باید حتماً به این مورد توجه داشته باشند که بعد از بلانچینگ مواد حتماً باید فریز و کنسرو شوند یا در یخچال نگهداری شوند.

ترمیزاسیون

ترمیزاسیون یک روش کارآمد برای نگه داری مواد غذایی می باشد. این روش نگهداری مواد غذایی استفاده از حرارت بسیار ملایم می باشد. معمولاً این روش برای نگهداری شیر خام به کار می رود. زیرا شیر خام ماندگار بسیار کمی حتی درون یخچال دارد. در این روش ماده غذایی در دمای حدود 65 درجه پانزده ثانیه بر روی حرارت قرار می گیرد سپس برداشته می شود. این روش باکتری ها و میکروب های موجود در شیر را از بین برده و موجب دیرتر خراب شدن شیر می شود. بعد از انجام ترمیزاسیون شیر باید در دمای هشت درجه و کمتر نگهداری شود.

روش هات فیلینگ

هات فیلینگ یکی از روش های جدید و کار آمد برای نگه داری مواد غذایی می باشد. روش هات فیلینگ یا به اصطلاح پر کردن داغ به بسته بندی داغ مواد غذایی نیز معروف می باشد. همچنین به معنای پر کردن مواد غذایی اسیدی استریل شده درون ظرف هایی است که استریل نشده اند. در این روش مواد غذایی به حدی داغ شده اند که ظرف مربوطه را نیز داغ و استریل می کنند. این مواد غذایی در حالت کاملاً داغ و بدون سرد شدن داخل ظرف ریخته می شوند. غذای داغ ظرف را استریل کرده و میکروب های آن را از بین می برد. همین امر موجب ماندگاری بیشتر مواد غذایی می شود.

زمان نگهداری مواد در این حالت به پی اچ ماده غذایی بستگی دارد. این کار برای مواد غذایی که پی اچ آن ها کمتر از چهار و نیم باشد موثر است. زیرا در این محدوده توسط کلستریدیوم بوتولینوم سم تولید نمی شود. برای محصولاتی که پی اچ آن ها بیشتر است می توان آن ها را پاستوریزه کرد و درون یخچال قرار داد. نحوه عملکرد هات فیلینگ نیز به این صورت است که ماده غذایی شصت ثانیه در دمای بالای هشتاد درجه حرارت می بیند. سپس به صورت کاملاً داغ به ظرف اضافه می شود.

افزایش ماندگاری مواد غذایی با بسته بندی اتمسفر اصلاح شده

ماندگاری مواد غذایی را می توان با روش بسته بندی اتمسفر اصلاح شده افزایش داد. اولین استفاده ها از این روش برای نگهداری مک دونالد بود. تعریف کلی انجام آن به این صورت است که هوای داخلی بسته بندی به طور کامل خارج می شود. سپس هوا یا اتمسفر که از قبل آماده شده به آن تزریق می شود.

در این روش اکسیژن کنار ماده غذایی حذف می شود. زیرا اکسیژن موجب فاسد شدن مواد غذایی می شود. پس از انجام این کار نیز اغلب مواد غذایی درون بسته هایی نگهداری می شوند که به ورود اکسیژن حساس هستند و مانع ورود آن می شوند. اکسیژن با عملیات اکسیداسیون موجب تغییر رنگ، بافت، طعم و بوی مواد غذایی می شود و در نهایت آن ها را فاسد می کند.

این روش بسته بندی برای میوه های برش خورده انواع سالادها و سبزیجات بسیار کاربردی می باشد و طول عمر و ماندگاری آن ها را افزایش می دهد. علاوه بر این فراورده های گوشتی نیز مانند انواع همبرگر، سوسیس و کالباس مورد استفاده قرار می گیرد. این کار توسط دستگاه مخصوصی انجام می شود. این دستگاه وکیوم هوای داخل بسته بندی را کامل تخلیه و سپس اتمسفر جدید را تزریق می کند.

روش های افزایش ماندگاری مواد غذایی خشک

معمولاً ماندگاری مواد غذایی خشک بیشتر از سایر مواد خوراکی می باشد. مواد غذایی خشک شامل حبوبات و برنج و موارد این چنینی می باشد. معمولاً این مواد فاسد نمی شوند. اما رطوبت یا حشرات می توانند آن ها را از بین ببرند. برای جلوگیری از این موارد افراد باید ابتدا اطمینان حاصل کنند که مکان نگهداری خشک و خنک باشد. مکان های گرم معمولاً رطوبت دارند و موجب از بین رفتن این مواد غذایی می شوند. بهتر است که آن ها درون سطل های پلاستیکی دردار ریخته شده و نگه داری شود. علاوه بر این می توان حبوبات را نیم پز کرد و آن ها را در فریزر نگهداری کرد.

افراد برای نگهداری طولانی مدت این مواد می توانند مقداری نمک به آن ها اضافه نمایند. توجه شود که حبوبات تا زمان مصرف هرگز نباید شسته شوند. برای جلوگیری از حمله حشرات نیز می توان درون سطل ها قرص زغال فعال استفاده نمود.

افزایش ماندگاری مواد غذایی با خشک کردن

برای ماندگاری مواد غذایی مانند میوه ها و حتی گوشت می توان آن ها را خشک کرد. خشک کردن آن ها روش های متفاوتی دارد. به عنوان نمونه برای خشک کردن انگور باید آن را با روش های خاصی به کشمش تبدیل کرد. برای خشک کردن میوه هایی مانند توت و انجیر باید درسته و بدون برش دادن آن ها را خشک نمود. اما درمورد میوه هایی مانند زردآلو، سیب و گلابی باید آن ها را به صورت برش های نازک خشک کرد. گوشت را نیز می توان با کمک نمک سود کردن خشک کرد و تا مدت ها نگه داری نمود.