خواص گیاه شنگ و کاربردهای شنگ در طب سنتی

شنگ وحشی با نام علمی Tragopogon collinus گیاهی از خانواده Asteraceae می باشد و متعلق به خانواده کاسنی ها است، خواص گیاه شنگ بسیار می باشد و همین امر موجب محبوبیت این گیاه و استفاده زیاد از آن شده است. اثرات آنتی اکسیدانی موجود در این گیاه سبب شده است، تا خواص درمانی این گیاه افزایش پیدا کند. در ادامه این مقاله با سایر خواص ارزشمند این گیاه دارویی آشنا خواهید شد.

گیاه شنگ با طبع دارویی سرد و خشک در شیراز و اصفهان به شنگ آلاله و در خراسان به ریش بز خالدار معروف است، نام های دیگر این گیاه شامل اسامی چون قندرون، سنسفیل، تسلسفیل، اسپانج می باشد. در عربی نوع چمنی این گیاه که برگ های آن باریک تر از شنگ می باشد، لحبه النبس و زنب الخیل است و در عراق و شامات به آن اذناب الخیل می گویند.

خواص گیاه شنگ

برگ های این گیاه نواری و دراز می باشد و به تره شباهت دارد و قسمت های پایین آن پهن تر از قسمت های بالای برگ است و به رنگ سبز مایل به کبود می باشد، میوه این گیاه خاکستری مایل به سبز است، که در انتهای آن یک دسته تار سفید رنگ مایل به بنفش وجود دارد. دانه های آن قهوه ای دراز و در دو طرف آن ها نوک تیز، شیار دار و کمی خمیده می باشد. این گیاه در چمن زار های مرطوب مناطق شمال ایران و در مناطق غرب ایران در کردستان، تفرش، اراک و دامنه های البرز، ارتفاعات اطراف تهران، اصفهان و شیراز می روید.

گیاه شنگ فواید و خواص بسیاری دارد، از جمله این فوائد می توان به افزایش اشتها برای افرادی که رژیم غذایی چاقی گرفته اند اشاره کرد، علاوه بر این در بهبود درد های معده و التیام زخم ها نیز موثر می باشد. بسته به نوع استفاده از این گیاه خاصیت های درمانی متفاوتی را از آن شاهد خواهید بود.

شنگ در طب سنتی

در قدیم الایام که دارو ها مانند زمان حال در اختیار مردان قرار نداشتند، طبیبان از خواص دارویی گیاهان برای مداوا بهره می بردند و یکی از گیاهانی که بسیار مورد توجه طبیبان قرار گرفته بود و به استفاده از آن علاقه زیادی نشان می دادند، گیاه شنگ بود. به همین جهت خواص گیاه شنگ از سمت پزشکان مورد تایید قرار گرفت و از نظر طب سنتی و زکریای رازی این گیاه به عنوان قاتل سموم بدن شناخته شد.

باور پزشکان طب سنتی بر این است، که گیاه شنگ دارای طبع سرد و خشک می باشد، به طور کلی این گیاه فاقد طعم خوب می باشد، اما مردم آذربایجان و کرمانشاه این گیاه را با نمک و آبلیمو یا سرکه به صورت خام یا پخته مصرف می کنند.

از ریشه این گیاه خوراکی و جوشانده برگ های آن استفاده های متعددی می شود، هرچند ریشه این گیاه بسیار تلخ می باشد، اما آشنایی با خواص آن تحمل این تلخی را آسان خواهد کرد. البته ریشه گیاه شنگ برای کلیه مضر می باشد و برای پیشگیری از بروز مشکل پس از مصرف ریشه شنگ بهتر است، عناب بخورید. خواص این گیاه شامل موارد زیر می باشد.

• ضد عفونی کننده قوی
• ضد التهاب
• درمان کم خونی
• درمان بواسیر
• دافع سنگ کلیه
• پاکسازی کبد
• تقویت دستگاه گوارش
• افزایش اشتها
• درمان صرع
• پیشگیری از سرطان

فواید شنگ بر دستگاه گوارش

استفاده از این گیاه خوراکی در فصل بهار می تواند، درمانی برای اسهال باشد و به بهبودی فوری کمک کند، مقداری از این گیاه دارویی را دم کنید و یا به صورت جوشانده مصرف نمایید و از معجزات این گیاه بهره مند شوید. علاوه بر این این گیاه می تواند، در تقویت معده نیز موثر باشد، زیرا مصرف جوشانده این گیاه منجر به مقاوم شدن و تقویت دیواره معده می شود و از خونریزی معده جلوگیری می کند. استفاده از گیاه شنگ یکی از راز و رمز تقویت معده با روش های طبیعی می باشد.

ضد عفونی کننده

از مهمترین خواص گیاه شنگ می توان به ضد عفونی کننده بودن آن اشاره کرد، ترکیبات موثر این گیاه در زمینه ضدعفونی کنندگی مانند فلاونوئید ها و ساپونین‌ها در نابودی انواع باکتری، ویروس و قارچ موثر می باشد. به همین جهت در طب سنتی برای درمان عفونت های مختلف مانند عفونت های گوارشی، عفونت های پوستی و عفونت های ادراری از این گیاه استفاده می شود.

ریشه شنگ

ریشه این گیاه نیز دارای فواید مفیدی می باشد، افرادی که اشتهای کمی دارند، می توانند با استفاده از ریشه این گیاه به افزایش اشتهای خود کمک کنند. ریشه شنگ با طعم تلخ خود به افزایش اشتها کمک شایانی عطا می کند و از این ریشه در زمان های سرماخوردگی برای صاف کردن سینه استفاده می شود.

یکی دیگر از خواص مهم مصرف گیاه شنگ درمان کم خونی می باشد، زیرا این گیاه دارای مقدار قابل توجهی آهن می باشد، که برای تولید گلبول های قرمز خون مفید و ضروری است، به همین جهت از این گیاه در درمان کم خونی استفاده می شود.

پاکسازی کبد

این گیاه توانایی خوبی در پاکسازی کبد دارد، کبد، یک عضو حیاتی می باشد، که به تصفیه خون و دفع سموم و مواد زائد بدن کمک می کند، سبزی شنگ سرشار از ترکیباتی می باشد، که عملکرد کبد را بهبود می بخشد و از طریق افزایش تولید صفرا و تسهیل حرکت صفرا در مجرای صفراوی به پاکسازی و بهبود عملکرد کبد کمک می شود.

علاوه بر این ریشه شنگ دارای شیره ای سفید به نام قندرون می باشد، که خواص سم زدایی زایدی دارد، قندرون حاصل از ریشه این گیاه ارزشمند به بهبود عملکرد بهینه کبد کمک کرده و بیماری های مربوط به این عضو مانند کبد چرب را درمان می کند. آگاهی از علائم کبد چرب، راه درمان و علل ایجاد کبد چرب در سلامتی این عضو مهم، مفید واقع می شود.

درمان بواسیر

تحقیقات انجام گرفته در زمینه خواص گیاه شنگ آشکار کرده است، افرادی که از این گیاه در رژیم غذایی خود استفاده می کنند، احتمال کمتری برای ابتلا به بواسیر را دارند. همچنینی پودر این گیاه می تواند، به درمان بواسیر کمک کند. استفاده از این گیاه برای درمان بواسیر باید با مشورت پزشک انجام بگیرد.

دفع سنگ کلیه

افرادی که داری عارضه سنگ کلیه می باشند، با استفاده از گیاه شنگ می توانند، از خواص دارویی این گیاه برای رفع این مشکل بهره ببرند، زیرا این گیاه تاثیرات قابل ملاحظه ای در دفع سنگ کلیه دارد و به همین علت در طب سنتی مورد توجه قرار گرفته است.

درمان صرع

نتیجه برخی از مطالعات انجام گرفته نشان می دهد، شنگ در درمان صرع سودمند می باشد، البته مصرف این گیاه برای مقاصد درمانی باید با اطلاع پزشک صورت بگیرد، تا بهترین برنامه درمانی در نظر گرفته شود.

ضد سرطان

افرادی که در خانواده آن ها سابقه ابتلا به سرطان وجود دارد، احتمال بیشتری نسبت به سایر مردم برای ابتلا به سرطان در آن ها وجود دارد، این افراد با رعایت موارد ساده ای چون رژیم غذایی می توانند سلامت خود را افزایش دهند، تا از چنین مشکلاتی دور بمانند. خواص گیاه شنگ می تواند، در درمان سرطان موثر واقع شود و احتمال ابتلا به سرطان را کاهش دهد.

نحوه مصرف

این گیاه را می توانید، به صورت خام یا پخته مصرف نمایید، برای تهیه دمنوش این گیاه نیز یک قاشق غذاخوری برگ خشک شنگ را با یک فنجان آب جوش برای ده دقیقه دم کنید و پس از صاف کردن دمنوش را میل نمایید. علاوه بر این می توانید، برگ های خشک شده این گیاه را نیز پودر کنید و به عنوان ادویه در غذا ها یا دمنوش استفاده نمایید و خواص بی نظیر آن بهره ببرید.