نکات مهم در خصوص حمام کردن نوزاد؛ از آماده کردن نوزاد تا مراقبت های پس از حمام

حمام کردن نوزاد نخستین معضل شما پس از تولد او می باشد. مخصوصا اگر بند ناف نوزاد هنوز روی ناف او باشد. در این صورت در همین آغاز بیاموزید به چه صورت کودک خود را حمام نمایید. چنانچه شما مخاطبین گرامی در حال مطالعه این مبحث هستید علت همین است که از خودتان سوال نموده اید که به چه صورت کودک را حمام دهید.

همه ما تمایل داریم که تمیز و پاکیزه باشیم ولی این شیوه در بزرگسالان در قیاس با نوزادان چند روزه خیلی متمایز است. چنانچه شک دارید که به چه صورت می توان این لحظه به یادمانی را با نوزاد خود سپری کنید، ما مناسب ترین راهنمای شما در این مسیر خواهیم بود. با ما حتما تا پایان این مقاله همراه باشید.

آماده کردن نوزاد  برای حمام کردن

قبل از هر کاری نخست بایستی شرایط ایده آل حمام کردن نوزاد را فراهم نمایید. بدین منظور نخست دمای اتاق و حمام را بررسی کنید. دمای مناسب این نواحی برای کودکان بین ۱۸ الی ۲۲ درجه سانتی گراد می باشد. تا موقعی که از حمام بیرون می آیند و پوست آنها همچنان مرطوب است دچار سرماخوردگی نشوند. وان کودک خود را از آب پر نمایید.

آب بایستی نه زیاد سرد نه زیاد گرم باشد. حدود ۳۷ درجه سانتی گراد دمای مطلوبی برای آب حمام می باشد. مادرانی که دارای تجربه لازم نیستند بهتر است دماسنج بکار ببرند. ولی پس از مدت زمانی که تجربه های مادرانه کافی را به دست آوردید، به منظور اینکه اطمینان حاصل نمایید که آب، نوزاد را اذیت نمی کند بهتر است از آرنج خود استفاده نمایید.

برای این کار لازم است آرنج خود را داخل آب بگذارید و از سرد یا گرم بودن آب مطمئن شوید و آن را تنظیم نمایید. برای اینکه هول نشوید و در زمان حمام کردن نوزاد ناچار به خارج شدن از حمام نشوید لازم است از قبل کلیه لوازم مورد نظر را آماده نموده و جلوی دست بگذارید. این لوازم شامل حوله، لیف نرم، صابون، شامپو، لوسیون، لباس مورد نظر نوزاد می باشد تا پس از حمام بتوانید خیلی سریع کودک خود را آماده کنید و دچار سرماخوردگی نشود. گوش پاک کن، سشوار، فین گیر، کرم محافظ، پوشک و… را درون یک سبد قرار دهید تا بعد حمام اگر لازم بود آنها را استفاده کنید.

نخستین حمام کردن نوزاد

حمام کردن نوزاد ۶ ساعت بعد از به دنیا آمدن به هیچ وجه مناسب نیست. زیرا که باعث کاهش دمای بدن و در نتیجه صدمه رسیدن به او می شود. ولی امکان دارد پس از ۱ الی ۲ روز که کودک را به منزل آوردید ضروری باشد او را استحمام دهید.

نخستین و بهترین نوع حمام کردن نوزاد در خانه و موقعی که شما مهارت لازم ندارید و نوزاد بسیار ظریف و شکننده می باشد و بند ناف او هنوز نیفتاده است در این صورت می تواند حمام اسفنجی باشد. بایستی اتاق را به حد لازم گرم نمایید. یک طرف آب ولرم را کنار دست خود قرار دهید و پس از آن استحمام را شروع کنید. کودک را بر روی سطح صافی بگذارید و سپس با یک تکه پارچه نرم یا پنبه ای که در آب خیسانده اید با حرکات دورانی صورت، پشت گوش ها و گردن او را به آهستگی پاکیزه نمایید. با پنبه خیسانده شده در آب چشم های نوزاد را از گوشه به سمت بیرون به آهستگی تمیز کنید.

برای هر کدام از چشم ها از یک پنبه جداگانه استفاده کنید تا بدین شکل چشم کودک دستخوش عفونت نشود. به پرز های پنبه توجه کنید که در بین مژه های کودک گیر نکند. پس از پاکیزه نموده سر و گردن یک حوله نرم زیر کودک بگذارید و لباس های او را آرام در بیاورید خیلی سریع و با آرامش کامل بدن کودک را تمیز نمایید.

بهتر است در این عمل سرعت کافی داشته باشید تا کودک خیلی کمتر در معرض هوای آزاد واقع شود. پس از پایان این مرحله حوله ای را دور کودک خود بپیچید. سپس حوله کوچک دیگری را اندکی خیس نمایید و به آهستگی روی سر او بکشید سپس خشک نمایید. بهترین حمام کردن برای نوزادان حمام اسفنجی است، پس از این کودکتان اندکی بزرگتر که شد می توانید او را داخل وان حمام بگذارید و با آب شستشو دهید.

در هفته چند بار باید به حمام کردن نوزاد اقدام نمود؟

حمام کردن نوزاد معمولا برای برخی کودکان خواب راحتی به همراه خواهد داشت. بدین علت اکثر پدر و مادر ها استحمام را در برنامه نوزاد خود قرار می دهند. ولی بایستی توجه نمایید که حمام کردن بیش از اندازه می تواند مسائلی را به همراه داشته باشد.

پیشنهاد شده کودک را بعد از افتادن بند ناف هر دو روز یک مرتبه حمام دهید. چنانچه کودک شما پسر است و تازه او را ختنه نموده اید لازم است تا التیام زخم او، از حمام کردن وی پرهیز نمایید.

حتی توجه نمایید چنانچه نوزاد شما به اسهال دچار شده یا در وضعیتی قرار گرفته که سبب شده از شرایط عادی پریشان تر باشد بایستی از حمام کردن نوزاد خود پرهیز نمایید و آن را به وقت دیگری موکول نمایید.

برای کودکان در سال اول زندگی، هفته ای ۳ بار حمام کردن کافی است. حتی پژوهشات حاکی از آن است که به تعویق انداختن نخستین حمام کردن نوزاد تا یک شبانه روز بعد از تولد به علت بالا رفتن احتمال شیردهی و ممانعت از کم شدن دمای بدن کودک تازه متولد شده، سودمند تر و بهتر است.

در آغاز تولد عوض کردن پوشک و پاکیزه نمودن صورت و دور دهان کودک کافی است. با بزرگ شدن او و سینه خیز رفتنش می توانید تعداد حمام کردن او در هفته را زیاد کنید. چنانچه زیاد حساسیت به خرج ندهید، باکتری ها و میکروب ها بسیار هم خطر آفرین و مضر نیستند.

موقعی که فرزند شما به سن ۱۲ الی ۳۶ ماهگی رسید کنجکاوی در فضای پیرامون را آغاز نموده، امکان دارد به هر وسیله ای که برسد دست بزند یا اینکه آن را در دهان بگذارد. زمانی که نوزاد شما چنین کارهایی را انجام می دهد بایستی به اصول بهداشتی ولی نه با زیاد حمام دادن کودک، دقت شود. شما بایستی باز هم تعداد حمام نمودن نوزاد را کم نگه دارید و به جای آن به نوزاد خود نحوه شستشوی دست با صابون یا مایع دستشویی را یاد دهید. بعد از هر مرتبه بازی کردن به او گوشزد کنید که دست هایش را بشوید.

مطلب مشابه: تاثیر حرف زدن با نوزاد + نحوه درست صحبت کردن با نوزاد برای رشد ذهنی

معایب هر روز حمام کردن نوزاد

هر روز حمام کردن نوزاد معمولا معایبی به همراه دارد که در زیر به آنها می پردازیم:

میکروب های سودمند را از بین می برد

صحیح است که حمام کردن سبب حذف باکتری ها می شود ولی بایستی توجه نمایید که میکروب های سودمند برای بدن کودک را نیز از بین می برد. این میکروب ها سبب تقویت دستگاه ایمنی بدن کودک می شود و به او در مبارزه با ویروس یا حالتی چون اسم و حساسیت یاری می رساند.

مسائلی مرتبط با مو

از معایب هر روز حمام کردن نوزاد می توان به عارضه های مرتبط با مو اشاره کرد. شامپو با جدا نمودن روغن از مو آن را پاکیزه می نماید. برعکس افراد بزرگسال، این روغن می باشد که به مو نوزادان طراوت و درخشندگی می دهد.

شامپو زدن بیش از اندازه به موی کودک سبب خشکی آنها شده و ظاهر نا زیبایی به موی دخترها و نوزادانی که موی فرفری و وزی دارند می دهد. چنانچه باز هم تمایل ندارید تعداد دفعات حمام کردن نوزاد را کاهش دهید یا در زمان حمام، مو ها را با آب خالی شستشو دهید یا از یک شامپوی ملایم مخصوص کودک بهره ببرید.

مطلب مشابه: خطرات بوسیدن نوزاد + خطراتی که با بوسیدن نوزاد را تهدید می کند

این عمل وقت گیر است

چنانچه نوزادان شما دو قلو هستند حمام کردن هر روز آن ها به زمان و حوصله بسیاری نیاز دارد. در مجموع استحمام نوزادان زیر ۴ سال احتیاج به توجه و دقت بسیار پدر و مادر ها دارد تا فرزند در وان دستخوش پیشامد ناخوشایندی نشود. بکارگیری یک تشت کوچک برای حمام دادن نوزاد کافی و مطمئن تر است.

خشک شدن پوست نوزاد

از دیگر معایب هر روز حمام کردن نوزاد می توان به خشک شدن پوست و عارضه های پوستی چون اگزما اشاره نمود. جهت مهار و کنترل این عارضه مرطوب نگه داشتن پوست و کم کردن تعداد دفعات استحمام ضروری است. مسئله حائز اهمیت این است که آب به تنهایی سبب حاد شدن عارضه های پوستی نمی شود بلکه دلیل اصلی آن صابون و مواد پاک کننده ای است که جهت حمام کردن بکار برده می شود.

این محصولات رطوبت پوست را از بین می برند و بدین علت پوست، پوسته پوسته و دچار حساسیت می شود. در حالتی که کودک شما دستخوش این عارضه باشد بایستی هر هفته ۲ تا ۳ بار او را حمام دهید.

می توانید از صابون های ملایم و مرطوب کننده که از چربی حیوانات، نمک ها و گیاهان تولید شده و بی رنگ و بی بو هستند استفاده نمایید. این محصولات خیلی کم سبب مشکلات پوستی می شوند.

اقدامات ضروری پس از حمام کردن نوزاد

بعد از حمام کردن نوزاد خود، پوست او را به آهستگی با یک حوله نرم و نازک خشک نمایید. از کشیدن حوله به شکل سفت و خشن بر روی پوست نازک و حساس کودک جدا پرهیز نمایید. این طوری امکان صدمه به پوست را کاهش می دهید. در شرایطی که همچنان پوست کودک مرطوب است، لوسیون و مرطوب کننده مطلوب بکار ببرید.

پس از آن مجدد با حوله به آهستگی پوست کودک خود را خشک نمایید. توجه نمایید که در صورت ایجاد آلرژی کودک به سرلاک غلات جو دو سر از بکارگیری هر نوع لوسیون و محصولات پوستی که دارای این ماده است بر پوست نوزادتان اجتناب نمایید.

مطلب مشابه: شیر نخوردن نوزاد | 11 دلیل شیر نخوردن کودک

حمام کردن نوزاد بدون شستن بخش بند ناف

روش های زیر را جهت حمام کردن نوزاد خود، در وضعیت بدون بند ناف در نظر بگیرید و آن را به مناسب ترین شکل ممکن انجام دهید.

• آب ولرم را در وان حمام یا وان پلاستیکی بگذارید. این دما بایستی بین ۲۳ الی ۲۵ درجه سانتیگراد باشد.
• کمی از آب ولرم را تا قفسه سینه نوزاد بریزید به صورتی که به قفسه سینه نرسد.
• شستشوی نوزاد خود را از سر تا پا شروع کنید. بدین ترتیب شما از چسبیدن باکتری و ترشحات به نوزاد ممانعت می کنید.
• به آهستگی نوزاد را بچرخانید تا پشت و باسن او را شستشو دهید. فراموش نکنید که در این وضعیت، کودک شما بایستی روی یک دست شما واقع شود تا از هر پیشامدی در زمان حمام کردن ممانعت شود.

نکات و توصیه های مهم در خصوص نخستین حمام کردن نوزاد

حمام کردن نوزاد برای بار اول امکان دارد برای او خوشایند باشد یا اینکه او را دچار بی قراری کند. در هر شرایط شما بایستی در قدم اول آرامش خود را با افزایش آگاهی از نکات مرتبط با حمام کودکان حفظ کنید تا بدین صورت بتوانید با احتیاط کامل عمل کنید. نکات و توصیه های زیر را به هیچ وجه فراموش نکنید:

• نخست کلیه لوازم برقی را از حمام خارج نمایید یا اینکه آنها را از برق بیرون بکشید.
• یک کودک خیس و کفی خیلی لغزنده است، پس با احتیاط عمل کنید.
• کف حمام بایستی حتما خشک باشد.
• کلیه وسایل مورد نظر چون صابون، حوله نرم و لطیف، لباس وپوشک بچه را پیش از حمام نمودن کودک آماده نمایید.
• • لباس های کودک را درون حمام درآورید تا دچار سرماخوردگی نشود.
• احتمالا لازم باشد اجازه دهید در آغاز حمام پوشکش را داشته باشد تا به او احساس اطمینان و امنیت بدهد و آرام باشد.
• دمای مناسب آب بهتر است حدود ۳۲ درجه سانتی گراد باشد و دمای محوطه هم نباید سرد باشد.
• از نکات مهم در زمان حمام کردن نوزاد می توان این مورد را نام برد که از یک لیف نرم یا دست های خود جهت شستن بدن کودک استفاده نمایید.
• بر روی قسمت بند ناف آب نریزید و نوزاد را زمانی که هنوز بند نافش نیفتاده در آب به صورت کامل قرار ندهید.
• شما می توانید بدن کودک خود را تنها با آب خالی هم بشویید.
• چنانچه دوست داشته باشید می توانید از شوینده های مخصوص کودکان استفاده کنید. اما فراموش نکنید که بسیار کم استفاده نمایید. چرا که پوست نوزاد، تازه در حال شناخت محیط بیرون از رحم می باشد.
• یکی از نکات مهم در زمان حمام کردن نوزاد که باید به آن توجه نمود این است که صابون های عادی سبب خشک شدن پوست کودک می شود. چنانچه پوست کودک شما بسیار خشک است با متخصص جهت بکارگیری یک لوسیون مناسب مشورت نمایید.
• یک شستشوی ملایم برای ناحیه تناسلی کودکتان کافی است.
• به هیچ وجه کودک خود را بدون مراقبت در حمام رها نکنید چرا که یک کودک می تواند در ۲ سانتی متری آب و در کمتر از ۱ دقیقه خفه شود.

آگاهی از این نکات ساده در نخستین حمام کودک کار را برای شما آسانتر نموده استرس شما را کاهش می دهد.

مطلب مشابه: مصرف انار برای زیبایی نوزاد | خوردن انار هنگام بارداری بچه را زیبا میکند؟