دردهای مفصلی به میزان زیادی شایع هستند و شاید کمتر کسی باشد که نشانه‌ها و شکایت از آنها را در اطرافیان نشنیده باشد.
دردهای مفصلی انواع گوناگونی دارند و با نشانه‌های مختلفی ظاهر می‌شوند در ادامه مطلب می‌توانید نکات مفیدی را درباره دردهای مفصلی و راههای درمان آنها بخوانید.
دردهای مفصلی چند گروه دارند:
سیستم ایمنی بدن با تولید آنتی‌بادی‌هایی که به بدن حمله می‌کنند، باعث بروز تورم و درد می‌شود. این نوع مشکل را «آتریت روماتوئید» می‌نامند. بیماری‌های دیگر مانند لوپوس و نقرس هم ممکن است باعث بروز دردهای مفصلی شوند.
در اختلال هیپ هم مکانیسم مفصل مختل و بیمار دچار درد می‌شود. این اختلال معمولا به دلیل آسیب‌ها یا بیماری‌های مزمن و عفونت ایجاد می‌شود.
در آرتروز مفصل، غضروف بر اثر ضربه یا استفاده بیش از حد از مفصل می‌شکند و از بین می‌رود. در نتیجه دو استخوان روی هم قرار می‌گیرند و درد ایجاد می‌شود.
دردهای مفصلی که سیستم ایمنی مسبب آنهاست، چگونه خود را نشان می‌دهند؟
آرتریت خودش را با تورم مفصل و درد نشان می‌دهد. این بیماری معمولا حالت خشکی مفاصل صبحگاهی ایجاد می‌کند. با توجه به نوع درد بیشتر مفاصل کوچک گروها درگیر بیماری می‌شوند.
برعکس در بیماری نقرس و مشکلات ناشی از دردهای مفصلی آن بیشتر شست پا درگیر می‌شود. با توجه به نوع بیماری قسمتی که نشانه‌های بیماری بروز می‌کند، متفاوت است و درگیری ایجاد می‌کند.
دردهای مفصلی ناشی از عملکرد سیستم ایمنی بدن چگونه تشخیص داده می‌شود؟
بیماری به‌وسیله آزمایش تشخیص داده می‌شود و درمان آن هم استفاده از داروهای ضد التهاب است. سرگروه داروهای آن کورتون است که سیستم ایمنی بدن را خنثی می‌کند. البته استفاده از این دارو شرایط و ویژگی‌های خاص خودش را دارد و باید با توجه به نیاز و صلاحدید پزشک مصرف شود.
دردهای مفصلی ناشی از سیستم ایمنی بدن قابل درمان است؟
این بیماری را می‌توان با بهره گرفتن از شیوه مناسب درمان، کنترل کرد. به‌طور واضح افرادی که بیماری‌های التهابی دارند باید همیشه تحت درمان باشند و به درمان‌های طولانی‌مدت نیاز دارند. به‌عنوان مثال؛ کسی که دچار نقرس است باید همیشه میزان مناسبی داروی آلوپورینول استفاده کند.
اختلال در مکانیسم مفصل
در این گروه از دردهای مفصلی، به‌طور کلی فشار غیرطبیعی روی یکی از مفاصل ایجاد می‌شود. انحراف داخل زانو هم باعث فشار دوچندان روی زانو می‌شود. حالت نامناسب در لگن، درد ایجاد می‌کند.
تشخیص این بیماری با آزمایش‌های رادیولوژی است. برای تشخیص بهتر بیماری عکس‌های خاص و حتی ام‌آرآی یا سی‌تی‌اسکن گرفته می‌شود. در نهایت هم تلاش پزشکان معطوف به اصلاح مکانیسم مختل است. مثلا اگر انحراف بیش از حد به داخل داشته باشد، امتداد استخوان را اصلاح می کنند تا از تحمل فشار غیرطبیعی رها شود و درد مفصل از بین برود.
اختلالاتی که در ساختمان استخوان وجود دارد مادرزادی است؟
این نوع اختلالات ممکن است هم به شکل مادرزادی و هم به شکل تکاملی بروز کند؛ یعنی همیشه پای ژنتیک در میان نیست و ممکن است کسی بدون پیشینه فامیلی به بیماری دچار شده باشد و هنوز علم ثابت نکرده دقیقا چرا برخی افراد به این بیماری دچار می‌شوند.
به همین دلیل نمی‌توان به‌طور حتم گفت ژنتیک عامل آن است. نام مادرزادی نیز نمی‌توان روی آن نهاد و شاید درست‌تر این باشد که بگوییم علت بروز آن تکاملی است.
علت بروز دردهای آرتروز چیست؟
این دردها بر اثر تخریب غضروف‌های مفصل و قرار گرفتن دو سطح استخوان روی هم بروز می‌کنند. تشخیص آنها نیز در حیطه کاری متخصصان ارتوپدی است و نیاز به عکس‌های رادیولوژی دارد. برای درمان نیز ممکن است در نهایت عمل تعویض مفاصل انجام بگیرد.
درمان اول و آخر آرتروز جراحی است؟
جراحی پله آخر درمان آرتروز است و حتما برای کسانی که دچار مشکلات خفیف‌تری هستند، با درمان‌های ساده‌تری مانند کاهش وزن و تقویت عضلات اطراف مفصل می‌توان درد را کنترل کرد. در مرحله خفیف تا متوسط نیز می‌توان با درمان‌های غیرجراحی مشکل بیمار را حل کرد.
آرتروز در سنین بالا بروز می‌کند یا جوان‌ترها هم باید انتظار بروز چنین دردهایی را داشته باشند؟
آرتروزی که به دلیل استفاده بیش از حد مفاصل بروز کند، معمولا در سنین بالا شایع است اما ممکن است غضروف در اثر شکستگی از بین برود و فردی حتی از ۳۰ سالگی دچار آرتروز زانو شود.
تعویض مفصل باعث بهبودی کامل آرتروز می‌شود؟
مفصل مصنوعی مانند ماشین است و هر چه فشار بیشتری روی آن باشد، زودتر خراب می‌شود. کسانی که مفصل مصنوعی دارند، باید بیشتر مراعات کنند. البته پزشکان معمولا برای افراد جوان از مفاصل مصنوعی استفاده نمی‌کنند و این تعویض برای افراد بالای ۶۰ سال توصیه می‌شود.
تشخیص نهایی سن تعویض مفصل با معاینه بالینی میسر است اما تعویض مفصل برای افراد جوان با این چالش روبرو است که ممکن است مفصل بعد از ۵ یا ۶ سال از بین برود. به‌طور کلی هر چه فشار کمتری روی این مفاصل باشد، بیشتر عمر می‌کنند و حتی ممکن است تا ۲۰ سال هم مشکلی برای فرد ایجاد نکنند.
اگر عمر مفصل تمام شود، امکان عمل دوباره وجود دارد و با تشخیص پزشک و بررسی شرایط بیمار می‌توان مفصل را دوباره تعویض کرد.
با وجود تنوع در علل بروز مشکلات مفاصلی، نوع درد هر بیماری تا حدی متفاوت است
دردهای گروه اول که آرتریت‌ها بودند، با تورم مفصل و خشکی صبحگاهی همراه است و مفاصل متعددی مانند آرنج، دست و زانو درگیر می‌شود اما اختلال در مکانیسم مفصل معمولا جوان‌ترها را درگیر می‌کند و بیشتر موارد هم تک‌مفصل است که دچار درد می‌شود و فرد با این مشکل که فقط زانودرد یا فقط درد در ناحیه مفصل را تجربه می‌کند، نزد پزشک می‌رود.
طب سوزنی راه خوبی برای درمان دردهای مفصلی است؟
درمان‌های مختلفی برای مشکلات مفصلی وجود دارد که طب سوزنی هم یکی از آنهاست اما به‌طور حتم این درمان در حیطه کاری پزشکان نیست و پزشکان کلاسیک آن را به رسمیت نمی‌شناسند ولی ممکن است این درمان هم اثر داشته باشد، گرچه از نظر علمی این موضوع ثابت نشده است.
دردهای مفصلی کودکان را هم درگیر می‌کنند
دردهای مفصلی در کودکان بسیار متفاوت است و می‌تواند به دلیل عفونت بروز کند. نوعی آرتریت هم وجود دارد که در سنین پایین و نوجوانی خودش را نشان می‌دهد.
دردهای ناشی از عفونت در کودکان
صفحه رشد کودکان به مفاصل و کپسول رشدشان ربط دارد. ممکن است عفونت مستقیم وارد مفصل شود و باعث بروز درد مفصل شود. کودکانی که دچار این مشکل می‌شوند، دردهای شدیدی را تجربه می‌کنند و علائم سیستمیک و تب دارند. از آن مفصل هم استفاده نمی‌کنند. این کودکان باید اورژانسی درمان شوند.
درد مفاصل ناشی از عفونت به‌طور کامل و بدون باقی ماندن اثری در زندگی آینده کودکان قابل درمان است مشروط به اینکه درمان به‌موقع و اورژانسی انجام شود؛ اما اگر زمان درمان بگذرد و بیماری پیشرفت کند، عفونت غضروف بعد از ۴ یا ۷ روز بیشتر می‌شود و در نهایت ممکن است باعث تخریب غضروف و مشکل در مفصل شود.
عمل تعویض مفصل برای کودکان هم انجام می‌شود؟
مفصل مصنوعی عمر کمی دارد. در سنین پایین اگر مفصل تخریب شود و عفونت شدید باشد، معمولا از درمانی به نام خشک کردن مفاصل بهره گرفته می‌شود؛ یعنی مفصل را در وضعیت مناسب خشک می‌کنند.
خشک کردن مفصل در کودکان
مفصلی که خشک می‌شود، دیگر دردناک نیست و فرد می‌تواند فعالیت‌هایی داشته باشد و حتی در حد توانش کارهایی مانند کارگری را نیز انجام دهد، بدون نگرانی از اینکه مفصلش خراب شود اما این مفصل حرکت ندارد.
خشک کردن مفصل به این صورت انجام می‌شود که غضروف دو طرف برداشته و دو استخوان به شیوه‌ای مانند پلاتین یا شیوه‌های دیگر اتصال داده می‌شود که با این کار در آن ناحیه مفصلی وجود ندارد و استخوان می‌شود. در این حالت حرکت وجود ندارد اما فرد می‌تواند روی مفصل فشار وارد کند و فعالیت کاری انجام دهد.
بعد از خشک کردن مفصل در سنین بالاتر فرد می‌تواند دوباره عمل غضروف مصنوعی را انجام دهد و خشک کردن مفصل مشکلی ایجاد نمی‌کند.
نوجوانان مبتلا به آرتریت چه علائمی دارند؟
نوجوانان مبتلا به آرتریت هم علائمی شبیه همان آرتریت روماتوئید دارند که به آنها در ابتدای مطلب اشاره کردیم، با این تفاوت که این علائم در سنین نوجوانی بروز می‌کند و بیشتر مفصل هیپ را درگیر خواهد کرد. برای این نوع از بیماری هم می‌توان از درمان‌های ضدالتهابی که همان درمان‌های دارویی است، بهره گرفت.
اگر کسی دچار درد مفصل شد، ابتدا باید به چه متخصصی مراجعه کند؟
تشخیص دردهای مفصلی برعهده پزشک ارتوپد است. علل التهاب زانو بیشتر به حوزه کار روماتولوژیست‌ها مرتبط است و اختلال در مکانیسم مفصل در حیطه کاری
متخصصان ارتوپدی است. اگر احساس شود بیماری به دلیل مشکلات التهابی است، با انجام آزمایش‌های مناسب، در نهایت بیمار به روماتولوژیست معرفی می شود.
