با علل ، علائم و راههای پیشگیری و درمان بیماری رابدومیولیز آشنا شوید
رابدومیولیز، تجزیه عضله اسکلتی آسیب دیده است. فروپاشی عضله باعث آزاد شدن میوگلوبین در جریان خون می شود و میوگلوبین، پروتئینی است که اکسیژن را در عضلات شما ذخیره می کند و افزایش میزان میوگلوبین در خون، باعث آسیب به کلیه خواهد شد . اکثر مبتلایان به رابدومیولیز با تزریق مایعاتی خاص به رگ های وریدیشان درمان می شوند و در افرادی که این بیماری وخیم تر باشد، ممکن است به انجام دیالیز و یا هموفیلتراسیون نیاز باشد.
بیماری رابدومیولیز چیست؟
رابدومیولیز یک بیماری وحشتناک است که در آن ماهیچه اسکلتی بدن به علت های گوناگون آسیب می بیند و پس از آسیب ، بافت های ماهیچه ای شروع به نابود شدن می کنند و مواد تشکیل دهنده ماهیچه ها و عضلات بدن را وارد جریان خون می کنند . این امر سبب می شود یک سطح غیر طبیعی از سموم در بدن ایجاد گردد و فشاری زیاد بر روی کلیه ها وارد شود. برای تسکین درد کلیه ها در این بیماری از دیالیز کمک می گیرند.
دلایل مختلفی برای ابتلا به این بیماری خطرناک مانند آسیب در بلایای طبیعی ، فعالیت شدید، مشکلات متابولیکی، گردش خون ضعیف، مشکلات دمایی، عفونت و سموم وجود دارد و این بیماری در سطوح مختلف در بدن رخ می دهد و شدت اسیب متفاوت خواهد بود. تشخیص به موقع این بیماری می تواند کمک کننده باشد پس با مطالعه این بخش از بهداشت و سلامت نمناک با علت ، علائم و درمان این بیماری آشنا شوید.
علائم رابدومیولیز شامل موارد زیر است :
- ضعف عضلانی
- کاهش ادرار
- خستگی
- درد
- کبودی
- ادرار تیره (به رنگ چای)
- تب
- احساس ضعف و یا بیماری
- حالت تهوع
- استفراغ
- سرگیجه
- ضربان قلب نا منظم
- احساس سبکی سر
چه عواملی منجر به بیماری رابومیولیز می شود ؟
این بیماری همیشه در اثر آسیب رسیدن به عضلات ایجاد می شود که این آسیب می تواند دلایل جسمی، شیمیایی و یا ژنتیکی داشته باشد و در کل هر چیزی که به عضلات آسیب برساند می تواند باعث بروز این بیماری شود. دلایل احتمالی موارد زیر را شامل می شود :
- زخم، گرما و فشار
- سکته مغزی
- سوختگی درجه 3
- عروق خونی مسدود شده
- برخورد با صاعقه
- کمبود میزان فسفات، پتاسیم و یا منیزیم در خون
- شکنجه بدنی ویا کودک آزاری
- مدت طولانی در کما بودن
- انقباضات شدید عضلانی ناشی از تشنج طولانی مدت
- آسیب رسیدن به یک اندام در صورت نرسیدن خون کافی به آن
- فشار عضلانی
- تصادف شدید
- ورزش شدید مانند دویدن ماراتن
- مشکلات متابولیسمی
- وجود چربی و کربوهیدرات های فراوان در بافت ها
- پورین ها که در غذا های خاصی مانند جگر و مارچوبه وجود دارند
همچنین، برخی مشکلات متابولیک شامل موارد زیر، می توانند باعث بروز رابدومیولیز شوند:
- کم کاری و یا پرکاری تیروئید
- عدم تعادل الکترولیت
- مشکل دیابت
اختلالات ژنتیکی که منجر به بروز این بیماری می شوند شامل :
- کمبود کارنیتین
- بیماری مک آردل
- کمبود لاکتات دهیدروژناز
- دیستروفی عضلانی
چنانچه در بخش سلامت نمناک عنوان شده است بسیاری از انواع عفونت ها و التهابات شامل :
- عفونت های ویروسی
- عفونت های باکتریایی
- درماتومیوزیت
- گزش مار
- دارو ها و سموم
- یکی از دلایل مهم بروز بیماری رابدومیولیز ، دارو های کاهش دهنده کلسترول هستند که با نام استاتین شناخته می شوند و بسیاری از افراد مصرف می کنند.
استاتین ها شامل موارد زیر هستند :
- آتورواستاتین (لیپیتور)
- روزوواستاتین (کرستور)
- پروواستاتین (پراواچول)
اگرچه این بیماری در شمار معدودی از کسانی که این داروهای استاتین را مصرف می کنند بروز پیدا می کند اما از آن جایی که تعداد زیادی از افراد از این دارو ها استفاده می کنند ، لازم است که از خطرات آن آگاه باشند.
بیماری رابدومیولیز، در اثر مصرف دارو های و سموم خاص دیگری نیز بروز پیدا می کند. سایر داروهایی که منجر به بروز این بیماری میشوند عبارتند از:
- سیکلوسپورین
- اریترومایسین
- کلچی سین
- کوکائین
- آمفتامین
- اکستازی
بیماری رابدومیولیز چگونه تشخیص داده می شود ؟
پزشک متخصص با بررسی عضلات اسکلتی بدن شخص و لمس نقاطی که همراه با درد است و همچنین با انجام آزمایش های ادرار و خون، این بیماری را تشخیص خواهد داد.
آزمایشات انجام شده برای تعیین سلامت ماهیچه و کلیه ها با بررسی مقادیر زیر انجام می گیرد :
- کراتین کیناز، آنزیمی که در عضلات اسکلتی، مغز و قلب یافت می شود.
- میوگلوبین ، پروتئینی است که در اثر تجزیه عضلات در خون و ادرار مشاهده خواهد شد.
- پتاسیم، یکی از مواد معدنی موجود در بدن است که ممکن است از استخوان ها و یا عضلات آسیب دیده نشت کند .
- کراتنین موجود در خون و ادرار، محصولی حاصل از تجزیه عضلات اسکلتی که به طور معمول توسط کلیه ها از بدن خارج می شود .
وجود مقادیر بالا از این مواد در خون و ادرار، نشانه آسیب عضله است.
گزینه های درمانی بیماری رابدومیولیز
اگر این بیماری در مراحل اولیه پیشرفت خود تشخیص داده شود، با موفقیت و بدون آسیب طولانی مدت به کلیه ها قابل درمان خواهد بود.
درمان از طریق تزریق مایعات
دریافت مقدار کافی مایعات به بدن، اولین و مهم ترین روش درمانی است و این مایع باید حاوی بی کربنات باشد که به بیرون زدگی میوگلوبین از کلیه های شخص کمک کند و همچنین ممکن است این مایعات حاوی مقادیر مناسبی از پتاسیم و کلسیم مورد نیاز برای بدن باشند.
دارو ها
پزشک ممکن است انواع خاصی از دارو های حاوی بی کربنات را برای کمک به عملکرد کلیه ها تجویز کند.
دیالیز
در صورت پیشرفت بیماری و آسیب رسیدن به کلیه ها، ممکن است نیاز به انجام دیالیز باشد . در حین دیالیز، خون از بدن خارج میشود و به منظور حذف مواد زاید، در دستگاه مخصوص تمیز می شود.
درمان های خانگی بیماری رابدومیولیز
در موارد خفیف رابدومیولیز، درمان های خانگی می توانند به روند بهبودی شخص کمک کنند که این درمان شامل استراحت کردن بیمار به منظور بهبود ماهیچه ها و بازیابی قدرت آن ها و جلوگیری از آسیب بیشتر به کلیه ها می باشد و همچنین لازم است که بیمار مصرف آب و مایعات مفید را افزایش دهد.
پیشگیری از بیماری رابدومیولیز:
آسان ترین راه برای پیشگیری از این بیماری، پرهیز از کم تحرکی ، نوشیدن آب کافی و ورزش کردن در حد لازم است.
سایر نکات رایج برای پشگیری از این بیماری شامل موارد زیر است :
- خودداری از کاهش وزن شدید
- پرهیز از مصرف مکمل های غذایی تقویت کننده عضلات به ویژه آن هایی که حاوی کراتین، آفدرین و مقادیر بالایی از کافئین هستند.
- اجتناب از انجام ورزش های سنگین و طاقت فرسا
- در صورت تلاش برای یک رویداد مهم ( مانند شرکت در دو ماراتن) به دنبال مشاور آموزشی باشید.
- شدت انجام تمرینات ورزشی خود را به آرامی افزایش دهید.
- و در صورت مشاهده هر گونه علائم این بیماری لازم است که فورا به پزشک مراجعه کنید.
