بنای کجی که به حال خود رها شده است

براساس خبرهای واصله، کج شدن برج طغرل مربوط به 20 سال قبل بوده و تاکنون کاری برای حفظش صورت نگرفته است. این خبر پیرامون کج شدن برج طغرل ری نگارش شد.

جریان از چه قرار است؟

خبرها که احتمال کج شدن برج طغرل در شهر ری منتشر شدند، حرف و حدیث های بعد از انتشار خبر و تکذیب های اولیه نیز آغاز شدند، حتی کار به جایی رسید که یکی می نوشت «چشمتان کج می بیند» و دیگری می گفت «صاف بایستید، تا کج نبینید»، اما اظهار نظرهای کارشناسی می گویند حرف از شوخی گذشته، آنقدر که 20 سال قبل انحراف ها وجود داشته و به جای اینکه در این مدت زمان طولانی با بررسی و پایش برج از نظر زمین شناسی تاکنون به راهکارهای مناسبی دسترسی رسیده باشند، به نظر می رسد دست روی دست گذاشته اند تا 20 سال بعد، یعنی امروز که باز هم حرفش به میان بیاید و کارشناس برای بررسی وضعیت این اثر تاریخ و نفیس بفرستند.

در طول 20 سال امکان پایش برج طغرل ری وجود داشت

این جمله را کوروش محمد خانی، کارشناس ژئوفیزیک و متخصص پژوهش های میان رشته ای در باستان شناسی پیرامون کج شدن برج طغرل می گوید: «در طول 20 سال گذشته تا امروز امکان این وجود داشت تا با پایش (مانیتورینگ) این برج به روش های علمی امروز مثل فتوگرامتری در مدت زمان های معین، میزان انحراف برج و در نتیجه نشست زمین را در این محوطه مشخص کرد.»

شاید مجبور شویم سیستم آبیاری محوطه برج را تغییر دهیم

مرتضی ادیب زاده، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان تهران می گوید: پرونده سال 1379 این برج تاریخی وجود دارد. در همه تصاویر آن زمان، این انحراف از محور وجود دارد، بازدید چهارشنبه (16 بهمن) نیز برمبنای این بود که بررسی شود آیا تغییر و انحرافی نسبت به آن دوره وجود دارد یا خیر. بر این اساس در بستر اطراف و نه در محوطه و پایه های برج و رینگ بتونی که دور آن در پایین کار کرده اند، هیچ کدام آسیب ندیده اند و حتی یک ترک نیز در بدنه ندیده اند. او ادامه می دهد: با این وجود باز هم این را وضعیت را به طور کامل پایش می کنیم و در حال مذاکره ایم تا شاید اعتبار برای مستندسازی دقیق و پایش مستمر آن تامین کنیم، چون باید یکسری دستگاه های سنسورهای کرنش سنج و لرزش های محیطی و تاثیری که از اطراف می گیرند روی بنا نصب کنیم تا خیالمان راحت شود. وی با بیان اینکه مشکل ما رطوبت زیاد خاک است، توضیح می دهد: در کاوش های باستان شناسی که در مجمتع تجاری فرهنگی کنار آن شخصا انجام دادم، در همه گمانه ها این رطوبت بالا بود، به خصوص هرچقدر که به دیوار برج طغرل ری نزدیک می شدیم. حتی لوله های آب شناسایی شدند که که بعدا سازمان آب آن ها را قطع کرد. این نشان می دهد تراکم زیاد بافت فرسوده که قبلا کنار آن بوده رطوبت زیادی را در این سال ها به خاک بستر برج تزریق کرده است. ادیب زاده با تاکید بر اینکه در این شرایط نیاز است تا یک مطالعه خاک شناسی و حتی هیدرولوژی در منطقه انجام شود و شرکت آب و فاضلاب درباره سفره های آب زیرزمینی و انشعابات موجود بررسی ها را انجام دهد، اظهار می کند: اگر این خطر را احساس کنیم، حتما مجبور می شویم که باغچه های محوطه برج و سیستم آبیاری را تغییر دهیم و وضعیت آب داخل حوض را کنترل کنیم تا خاک اطراف آن و پایه ها خشک بمانند.

کارشناسان میراثی برج را بررسی کردند

از سوی دیگر و براساس همین بررسی ها، چهارشنبه 16 بهمن پرهام جانفشان، مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران در نامه ای به محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث فرهنگی از بازدید کارشناسان اداره کل استان تهران در همان روز از برج طغرل خبر داد و بر این اساس نتیجه بررسی ها را اعلام کرد. در بخشی از این نامه آمد: «کارشناسان اداره کل در حوزه های تخصصی سازه و مرمت بنا در 16 بهمن، از برج طغرل بازدید کرده و همه موارد کالبدی و محیطی برج را بررسی کرده اند. پیرو بازدید میدانی و بررسی صورت گرفته به استحضار می رساند نحوه استقرار برج و انحرافات شاقولی و ایستایی بنا نسبت به مستندات موجود در پرونده اقدامات مرمتی تغییری نداشت. در ضمن هیچگونه شواهدی از ترک خوردگی روی بنا یا اثرات نشست بر روی سطح پیرامون و بستر قرارگیری برج دیده نشد.» همه مستندات در میراث فرهنگی تهران وجود داشته، اما آیا واقعا هیچ کدام از مسئولان دوره های گذشته تا امروز از انحراف برج اطلاعی نداشته اند که اجازه ساخت مجتمعی فرهنگی در ضلع شرقی را می دهند و حتی کارشناس باستان شناس آن زمان و معاون میراث فرهنگی امروز را به عنوان باستان شناس در آن زمان برای بررسی آن محوطه می فرستند تا گودبرداری در چند متری برج هم مزید بر علت برای باز شدن راه تخریب بنا شود!

منبع: ایسنا