کاشت گیاه خارمریم و آشنایی با شرایط محیطی مناسب و آفات و بیماری های این گیاه

خارمریم که به نام های ماریتیغال، خارشیر  و خار اسکاتلندی نیز شناخته می شود گیاهی دوساله و دارویی بوده که بومی نواحی جنوبی اروپا می باشد. پراکنش این گیاه مدیترانه ای از اروپا تا آسیا بوده و در برخی مناطق آن را علف هرز می دانند. کشت و رشد خارمریم امر راحتی می باشد در صورتی که نیازهای گیاه فراهم گردد.

آشنایی با شرایط و نحوه کاشت خار مریم

گیاه خار مریم با نام علمی Silybum marianum گیاهی دو ساله و متعلق به خانواده آستراسه – کاسنی بوده که به حالت خودرو در اطراف جاده های متروکه، محدوده بیرونی زمین های زراعی و اراضی بایر رویش دارد. این گیاه در اغلب نواحی آسیا و مدیترانه پراکنش داشته و خواص دارویی دارد. خارمریم در برخی کشورها مانند استرالیا، نیوزیلند، ایران به عنوان علف هرز شناخته می شود اما در کشورهایی مانند لهستان، آلمان، چین، آرژانتین و … جهت مصارف دارویی تحت کشت وسیعی قرار گرفته است.

خار مریم را می توان با اکثر گیاهان تناوبا مورد کاشت قرار داد اما گیاهان وجینی جهت این کار مناسب تر می باشند. زمین زراعی پس از برداشت گیاه وجینی عاری از علف هرز شده و به دلیل این که خار مریم به علف کش حساس است نیازی نیست از مبارزه شیمیایی برای دفع علف هرز استفاده شود. در ضمن بعد از برداشت گیاهان وجینی زمان کافی جهت آماده سازی زمین فراهم می شود. توجه داشته باشید خار مریم را می توان حداکثر دو تا سه سال در یک زمین زیر کشت برد چرا که باقی ماندن آن در زمین برای طولانی مدت موجب می شود به علف هرز تبدیل شود.

خواص خار مریم

•  در درمان آکنه یا جوش صورت موثر  است.
  
• عصاره گیاه موجب کاهش رشد سلولهای سرطانی و افزایش تولید پروتئین کبدی می گردد.
• کاهش قند خون و کلسترول در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲
• کاهش خطر بیماری های قلبی و عروقی
• پیشگیری از بروز آلزایمر

شرایط محیطی

این گیاه برای رشد به هوای گرم و آفتاب کامل نیاز داشته و  در هر خاکی قابلیت رشد دارد اما خاک نباید خیلی سبک بوده یا مواد مغذی کمی داشته باشد. همچنین به آبیاری منظم با زهکش مناسب خاک نیز احتیاج دارد. بذرهای خارمریم برای جوانه زنی به دمای ۱۸-۲۰ درجه سانتی گراد نیاز دارند اما در دمای ۸-۱۰ درجه نیز قادر به جوانه زنی هستند.

آفات و بیماری ها

از آفات این گیاه می توان به نوعی سرخرطومی گرده خوار اشاره کرد که برای از بین بردن آن می توانید از آفت کش Wofatox به میزان ۳ تا ۵.۳ کیلوگرم در هکتار استفاده کنید. از بیماری ها نیز می توان  به بیماری سفیدک سطحی پودری اشاره کرد که می توان از قارچ کش سولفوره برای حل این مشکل بهره برد. خار مریم به علف کشها حساس بوده به این ترتیب در انتخاب نوع علف کش ، غلطت و زمان کاربرد آن حتما دقت کنید.

زمان کشت

گیاه خار مریم را در نواحی سردسیر در فصل بهار و در نواحی گرمسیر به شکل یک محصول پاییزه می توان مورد کاشت قرار داد. زمان مناسب جهت کاشت بهاره گیاه ابتدای بهار بوده و در کاشت تاخیری صورت نگیرد چرا که خار مریم به ساقه نرفته و عملکرد گیاه شدیدا کاهش می یابد. بهترین زمان جهت کشت پاییزه ابتدای پاییز بوده و فاصله ردیف های کشت بین ۴۰ تا ۶۰ سانتی متر و عمق خاک هنگام کاشت بذر ۲ تا ۳ سانتی متر باشد. بعد از کشت نیز آبیاری مناسب صورت گیرد تا رشد بهتری را شاهد باشید.

نحوه کاشت

کاشت گیاه خار مریم از طریق بذر و به صورت ردیفی به وسیله ردیف کار در زمن اصلی انجام می شود. قبل از کشت نیاز به آماده سازی زمین می باشد. برای این کار زمین را پس از برداشت محصول قبلی شخم عمیقی می زنند تا در اواخر زمستان برای کاشت آماده باشد. بعد از کشت بذور نیز خاک را غلتک می زنند. اگر خاک ازت کافی نداشت پیشنهاد می شود به آن ۲۵-۳۰ کیلوگرم در هکتار کود ازت به صورت سرک به گیاهان داده شود. برای آسان تر شدن برداشت مکانیکی، کشت بذور به صورت نواری مناسبتر است و در هر هکتار به ۱۰-۱۲ کیلوگرم بذر نیاز است. در ضمن آبیاری کافی نیز رشد گیاه را تسریع می بخشد.

بذور بعد از ۸ تا ۱۰ روز جوانه زده و هنگامی که به مرحله ۴ تا ۵ برگی رسید نیاز است علفهای هرز بین ردیفها و گیاهان را در سطح کشت کوچک با دست و در سطح بزرگتر توسط ماشین کولتیواتور وجین نمود. موقعی که ارتفاع گیاه به ۳۰ تا ۴۰ سانتی متر رسید وجین مجدد علفهای هرز را تکرار کنید و پس از ۳ تا ۴ هفته یکبار دیگر نیز علفهای هرز را وجین کنید.

اگر کشت بهاره باشد میوه ها از ابتدای زمستان به تدریج به مرحله برداشت می رسند. رنگ میوه رسیده قهوه ای براق بوده و به راحتی از گیاه جدا خواهد شد. اواخر تیر و اوایل مرداد بهترین زمان برای برداشت میوه ها بوده و در سطوح کوچک با داس قابل برداشت است اما در سطوح بزرگتر به ماشین های مخصوص نیاز است. بعد از جمع آوری میوه ها را خشک کرده و در مکان مناسب نگهداری کنید.

چنانچه قصد دارید خار مریم را در منزل کشت کنید بذور را دو ماه قبل از آخرین سرمای زمستانه تهیه نموده و قبل از کشت ۲۴ ساعت در آب خیسانده سپس در گلدانی حاوی ماسه و کود بکارید. و در جای آفتابگیر با سایه جزئی قرار دهید. گیاه در شرایط خانه بعد از دو سال گل می دهد اما در شرایط مزرعه بعد از یکسال به مرحله گلدهی می رسد.