آب مروارید؛ علل، تشخیص و پیشگیری از بیماری آب مروارید

آب مروارید یا کاتاراکت نوعی بیماری بدون درد در عدسی داخل چشم است. آب مروارید، مانع عبور نور می شود و امکان دید واضح و شفاف را از چشم می گیرد و حتی می تواند در طول زمان منجر به نابینایی شود. آب مروارید پیشرفت می کند یعنی با گذشت زمان بدتر می شود. این بیماری، بیشتر در افراد مسن اتفاق می افتد، اما گاهی اوقات در افراد جوان نیز دیده می شود. در این مقاله از بخش چشم و چشم پزشکی دکتر سلام به بررسی آب مروارید می پردازیم.

چگونه آب مروارید ، بینایی شما را تحت تاثیر قرار می دهد

نور وارد چشم شده و از میان عدسی عبور می کند. عدسی چشم، نور را بر روی شبکیه چشم متمرکز می کند، جایی که پیام های  بصری از طریق عصب بینایی به مغز منتقل می شوند. کدر شدن عدسی چشم ناشی از آب  مروارید، باعث تار شدن تصاویری می شوند که شما می بینید. دیگر مشکلات مربوط به چشم  نیز می توانند باعث تاری دید شوند،  اما آب مروارید علائم و نشانه های متمایزی را ایجاد می کند.

تاری دید

شایع ترین علامت آب  مروارید، مشاهده تصاویر تار و مبهم از هر فاصله  ای است. افراد ممکن است دید خود را مه آلود، کدر یا غبار آلود توصیف کنند. آب مروارید با گذشت زمان بدتر می شود و نور کمتری به شبکیه چشم می رسد. برای افراد مبتلا به آب مروارید، دیدن و رانندگی در شب بسیار سخت و دشوار است.

تابش خیره کننده

تابش خیره کننده یا حساسیت به نور، یک نشانه دیگر از آب  مروارید است. و می تواند دید فرد مبتلا به آب  مروارید را در نور خورشید سخت و دشوار کند. چراغ های داخل منزل ممکن است بیش از حد روشن  به نظر برسند و یا اینکه هاله ای در اطراف خود داشته باشند. نور چراغ  های اتومبیلی که از جلو می آید نیز می توانند باعث بروز مشکلاتی در هنگام رانندگی در شب شوند.

دو بینی

دیپلوپیا یا دوبینی، زمانی اتفاق می افتد که با یک چشم نگاه می کنید و این نیز یکی دیگر از علائم آب مروارید است. این حالت با دیپلوپیایی که بر اثر عدم هم ترازی چشم ها به وجود می آید، تفاوت دارد. دوبینی ناشی از آب مروارید،حتی در زمانی که شما فقط از طریق یک چشم نگاه می کنید نیز اتفاق می افتد.

تغییر رنگ ها

آب مروارید می تواند در دیدن رنگ ها نیز تاثیر بگذارد. بعضی از رنگ ها ممکن است کمرنگ دیده شوند و یا ممکن است مایل به زرد و یا قهوه ای دیده شوند. احتمال اینکه در ابتدا متوجه این حالت نشوید وجود دارد، اما با گذشت زمان، تشخیص رنگ آبی و بنفش، برایتان سخت و دشوار می شود.

دید دوم

این عارضه که به عنوان دید دوم شناخته می شود، یکی دیگر از ویژگی های آب مروارید است. در این حالت، آب مروارید به عنوان یک عدسی قوی عمل می کند و  به طور موقت توانایی دیدن اشیاء را در فاصله  نزدیک اصلاح می کند. افرادی که قبلا برای خواندن از عینک استفاده می کردند، دیگر نیازی به عینک ندارند. با این حال، با بدتر شدن آب مروارید در طول زمان، این اصلاح موقت در دید نزدیک نیز ناپدید می شود.

تعویض عینک

افراد مبتلا به آب مروارید، غالب اوقات مجبور هستند تا شماره عینک ها و یا لنزهای تماسی خود را به طور مکرر عوض کنند، زیرا بینایی آنها با گذشت زمان بدتر می شود.

چه کسانی دچار آب مروارید می شوند؟

آب مروارید، بیشتر در افراد مسن اتفاق می افتد و به روند پیری و سالخوردگی مربوط می شود. بیش از نیمی از آمریکایی های بالاتر از 65 سال، مبتلا به آب مروارید هستند. گاهی نوزادان نیز با آب مروارید متولد می شوند که به عنوان آب مروارید مادرزادی شناخته می شود. آب مروارید درکودکان، در بیشتر مواقع به دلیل بروز یک بیماری و یا وارد شدن ضربه به چشم اتفاق می افتد.

چه عواملی باعث بروز این بیماری چشمی می شوند؟

دقیقا مشخص نیست که چرا افراد به آب  مروارید مبتلا می شوند. پیری یک عامل خطر شناخته  شده در بروز آب مروارید می باشد. فاکتورهای دیگری که ممکن است در پیشرفت آب  مروارید نقش داشته باشند عبارتند از:

• سیگار کشیدن
• مصرف بیش از حد از الکل
• دیابت
• وارد شدن ضربه به چشم
• استفاده طولانی مدت از از کورتیکواستروئیدها
• قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید یا اشعه

آب مروارید چگونه تشخیص داده می شود؟

آب مروارید را می توان با معاینه چشم تشخیص داد. معاینه چشم شامل یک آزمایش بینایی و معاینه دید شما به وسیله میکروسکوپ اسلیت لامپ است( نوعی میکروسکوپ با پرتو باریک اما با نور شدید که برای معاینه داخل چشم استفاده می شود). با ریختن قطره چشم مخصوصی، مردمک ها برای معاینه بهتر پشت چشم، یعنی جایی که شبکیه و عصب بینایی قرار گرفته اند، گشاد می شوند.

جراحی

در صورتی که آسیب دیدگی بینایی  با عینک یا لنز های تماسی اصلاح نشود، عمل جراحی برای خارج کردن آب  مروارید مورد نیاز است. جراحی آب مروارید شامل خارج کردن عدسی طبیعی چشم است که بر اثر آب مروارید کدر شده است و جایگزینی آن با یک لنز مصنوعی می باشد.این جراحی معمولا  به صورت سرپایی انجام می شود و بسیار بی خطر و مفید است. برای افرادی که هر دو چشم آنها نیاز به جراحی دارد، جراحی معمولا هر بار بر روی یک چشم انجام می گیرد.

انواع جراحی آب مروارید

رایج  ترین نوع جراحی آب  مروارید، جراحی فیکوامولسیفیکیشن( فیکو) است. در این روش، پزشک یک برش خیلی کوچک را در سطح چشم ایجاد می کند و با استفاده از امواج ماوراء صوت، عدسی را خرد می کند و سپس عدسی را خارج می کند و از یک عدسی داخل چشم (IOL) استفاده می کند. نوع دیگری از جراحی آب مروارید، جراحی خارج از کپسولی آب مروارید نام دارد. این روش شامل یک برش بزرگتر و برداشتن عدسی کدر از یک قسمت چشم می باشد. در بیشتر موارد، با قرار دادن یک لنز داخل چشم ( IOL)، دیگر نیازی به استفاده از عینک های ضخیم و یا لنزهای تماسی نیست.

نوآوری در جراحی آب مروارید

تحولات و نوآوری های جدید در عمل جراحی آب  مروارید، این امکان را فراهم کرده اند که با انجام عمل جراحی، هم می توان دید نزدیک و دور را اصلاح کرد و هم اینکه، نیاز به استفاده از عینک را کاهش داده و حتی در مواقعی استفاده از آن را منتفی می کند. عدسی های معمولی مونوفوکال،فقط می توانند دوربینی را اصلاح کنند، بنابراین افراد پس از عمل جراحی، برای مطالعه به عینک نیاز دارند. ایمپلنت های توریک، برای اصلاح آستیگماتیسم قابل استفاده و در دسترس هستند.

پس از عمل جراحی، چه انتظاری می رود؟

پس از جراحی، چشم شما ممکن است خارش داشته باشد و به نور حساس باشد. ممکن است لازم باشد که برای محافظت، از عینک یا محافظ چشم استفاده کنید و یا برای سرعت بخشیدن به روند بهبودی،  قطره های چشمی، برایتان تجویز شود. حدودا هشت هفته تا بهبودی کامل طول می کشد، هر چند دید شما بلافاصله پس از جراحی باید شروع به بهبودی یابد. هنوز هم، حداقل گاهی اوقات و برای فاصله دور و یا مطالعه، ممکن است نیا به عینک داشته باشید، همچنین پس از بهبودی کامل، نسخه جدیدی نیز تجویز می شود.

خطرات جراحی آب مروارید

عمل جراحی آب مروارید معمولا عوارض جانبی در پی ندارد.شایع ترین عوارض جانبی، خونریزی، عفونت، و تغییرات در فشار چشم هستند که همگی آنها زمانی که به موقع تشخیص داده شوند، قابل درمان هستند. خطر جداشدگی شبکیه،که نیاز به درمان اورژانسی دارد، را افزایش می دهد. گاهی اوقات، بافت عدسی مورد استفاده برای عمل جراحی و برای حمایت   IOL می تواند کدر شود و دوباره آب مروارید تشکیل شود. این برگشت آب مروارید می تواند به راحتی و به طور دائم توسط لیزر اصلاح  شود.

آیا شما باید این عمل جراحی را انجام دهید؟

به ندرت آب مروارید نیاز به حذف فوری دارد و شما می توانید درباره انجام عمل جراحی، فکر کنید. آب مروارید به آرامی و در طول زمان دید شما را تحت تأثیر قرار می دهد،و بسیاری از افراد تا زمانیکه استفاده از عینک یا لنز، دید آنها را به اندازه کافی بهبود می بخشد، منتظر عمل جراحی می مانند. افرادی که احساس نمی کنند که آب مروارید مشکلی در زندگی روزمره آنها ایجاد نمی کند، می توانند صبر کنند و عمل جراحی را به تعویق بیندازند.

نکاتی برای پیشگیری از آب مروارید

کارهایی که می توانید برای کاهش خطر ابتلا به آب مروارید انجام دهید به شرح زیر می باشند:

• سیگار نکشید.
• همیشه در مقابل نور خورشید از کلاه یا عینک آفتابیاستفاده کنید.
• دیابت را به خوبی کنترل کنید.
• محدود کردن مصرف الکل