ایجاد جوش و برآمدگی دردناک در ناحیه کمر، گاهی ممکن است نشان دهنده کیست مویی یا سینوس پیلونیدال باشد. اگر بیشتر از چند هفته است که چنین علائمی دارید، بهتر است برای بررسی عارضه حتما به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به بررسی کیست مویی،علائم و دلایل و روش‌های درمان آن می‌پردازیم:
کیست مویی چیست؟
کیست پیلونیدال یک کیسه کوچک است که در امتداد دنبالچه و در بالای شکاف بین باسن ایجاد میشود. این کیست‌ها معمولا حاوی مواد زائد مو و پوست هستند. زمانی که موی باسن به سمت داخل رشد می‌کند، زیر پوست گیر کرده و کیست ایجاد می‌کند. گاهی در پی واکنش بدن به مویی که در زیر پوست رشد کرده، عفونت و آبسه ایجاد میشود. کیست پیلونیدال زمانی که عفونی شود علائم ایجاد می‌کند. این کیست‌ها بیشتر مردان را درگیر می‌کنند و اغلب در بزرگسالان جوان (قبل از 40 سالگی) قابل مشاهده‌اند.
چه چیزی باعث کیست پیلونیدال میشود؟
علت دقیق تشکیل کیست ناشناخته است. اصطکاک و فشار ممکن است موها را به داخل پوست برگرداند. بدن با موها به عنوان یک ماده خارجی برخورد می‌کند و در اطراف آن کیست ایجاد می کند. اصطکاک می‌تواند در اثر لباس های تنگ، دوچرخه سواری یا نشستن طولانی مدت ایجاد شود.
این کیست‌ها بیشتر در افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به آن‌ها را دارند، ایجاد میشود. افرادی که موهای زیادی در ناحیه باسن دارند، اضافه وزن دارند یا غیرفعال هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این کیست‌ها هستند. افرادی که بهداشت ضعیفی دارند، زیاد عرق می‌کنند یا زیاد می‌نشینند نیز بیشتر در معرض ابتلا به کیست مویی هستند.
علائم کیست پیلونیدال چیست؟
علائم کیست پیلونیدال معمولا بعد از عفونت ایجاد می‌شوند که شامل موارد زیر هستند:
- درد هنگام نشستن (گاهی اوقات می‌تواند بسیار دردناک باشد)
- قرمزی و تورم در ناحیه دنبالچه و درست بالای چین بین باسن
- ترشح چرک از ناحیه متورم
- حساسیت هنگام لمس ناحیه متورم
- گاهی تب، ضعف یا حالت تهوع
- اندازه کیست پیلونیدال ممکن است از یک گودی حساس کوچک تا یک ناحیه دردناک بزرگ متغیر باشد.
کیست پیلونیدال چگونه تشخیص داده می شود؟
کیست پیلونیدال باید پس از بررسی کامل علائم و سابقه پزشکی و پس از انجام معاینه فیزیکی توسط متخصص پزشکی تشخیص داده شود. کیست پیلونیدال معمولاً با معاینه بصری ناحیه باسن توسط یک متخصص پزشکی تشخیص داده میشود. در موارد نادری که مشکوک به عفونت است، ممکن است آزمایش خون، نمونه ادرار و نمونه مایع از کیست پیلونیدال ارزیابی شود.
در موارد خاص، تصویربرداری به شکل اشعه ایکس، CT یا MRI ممکن است برای بررسی حفره‌های سینوسی، گسترش عفونت یا عمق کیست درخواست شود. در صورت مشکوک بودن به هر نوع سرطان پوست، بیوپسی از پوست نیز ممکن است گرفته شود.
کیست پیلونیدال چگونه درمان می شود؟
در موارد بسیار خفیف، آنتی بیوتیک های خوراکی مانند سفالکسین یا سولفامتوکسازول-تری متوپریم یا آنتی بیوتیک‌های موضعی مانند اسید فوسی تالمیک با نظارت دقیق کیست ممکن است تجویز شوند. با این حال، در حالی که آنتی بیوتیک ها ممکن است به تسکین التهاب کمک کنند، ممکن است به طور کامل کیست پیلونیدال را درمان نکنند.
برای مشاهده مطلب کامل بهترین درمان کیست مویی چیست کلیک کنید.
درمان دارویی و یا گیاهی سینوس هم روش‌های قابل اطمینانی برای درمان ریشه ای این عارضه نیستند و در موارد اندکی، فقط به کاهش التهاب بیماری آن هم بصورت موقت کمک می کنند.
درمان‌های کمتر رایج شامل استفاده از تزریق موضعی ترکیبات شیمیایی اسیدی مانند فنل برای درمان و پیشگیری از کیست‌های پیلونیدال خفیف تا متوسط است. این روش اما با میزان عود بالایی همراه است و معمولاً مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
درمان کیست پیلونیدال بسته به شدت علائم و الگوی بیماری متفاوت است. رایج ترین روش درمان کیست پیلونیدال برش و تخلیه سینوس است که در آن یک برش کوچک در کیست ایجاد میشود و هر گونه مایع، مو و باقی مانده در کیست را آزاد می‌کند و از عفونت جلوگیری می‌کند.
اگر عفونت قبلاً رخ داده باشد یا مشکوک باشد، برش و درناژ برای تخلیه چرک مفید است و ممکن است با یک دوره آنتی بیوتیک خوراکی یا موضعی دنبال شود.
عمل جراحی باز: در درمان کیست مویی با روش جراحی باز، بخشی از پوست پیرامون این عارضه با چاقو برش می خورد و عفونت خارج می شود. در این روش زخم بسته نمی شود تا بطور طبیعی التیام یابد که معمولا چندین هفته طول میکشد و باید کاملا طبق دستور پزشک از آن مراقبت شود. مزیت این روش در این است که به دلیل حذف کل بافت ملتهب و درگیر بیماری، احتمال عود مجدد بسیار کم است.
جراحی بسته: بدین معنا است که فقط بخش سینوس یا کیست برداشته میشود. در این روش برش سینوس تقریبا بیضی شکل است و سپس دو طرف برش به هم رسانده و بخیه می خورد. مزیت این روش در صورت موفقیت این است که زخم سریع تر التیام مییابد ولی احتمال برگشت سینوس و یا عفونت محل در مقایسه با روش اول بیشتر است. البته درصورتیکه بخیه از بین کفل ها به بیرون زده شود خطرهای احتمالی کمتر خواهند بود.
تکنیک جراحی پلاستیک: در بعضی موارد که سینوس تکراری و گسترده است برای برداشتن سینوس و پوست پیرامون جراحی پلاستیک توصیه میشود.
جراحی کیست مویی با لیزر: در عصر حاضر به دلیل پیشرفت علم پزشکی و پیدایش روش های نوین درمانی، بیماران دیگر ملزم به تحمل مشکلات جراحی به روش های قدیمی و تحمل درد و ناراحتی های بعد از آن نیستند. بهترین درمان کیست مویی بدون جراحی و با لیزر است که در حال حاضر مورد استفاده قرار می گیرد. لیزر به عنوان روشی قطعی و بدون بازگشت شناخته شده و نیازی به بیهوشی یا بستری شدن در بیمارستان را نخواهد داشت.
بایدها و نبایدها در مدیریت کیست پیلونیدال:
بعد از درمان حتما دستورالعمل‌های پزشک خود را در مورد مراقبت از ناحیه بیماری دنبال کنید:
- از بهداشت خوب استفاده کنید محل را با صابون گلیسیرین تمیز کنید. ناحیه را تمیز و خشک نگه دارید.
- اصلاح یا استفاده از کرم های موبر به عاری از مو بودن ناحیه کمک می کند.
- اگر زخم جراحی کیست مویی در حال بهبود نیست، اگر خونریزی می‌کند یا اگر تب دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
- علائم را نادیده نگیرید اگر علائم شما بهتر نشد، اگر با درمان بدتر شد، یا اگر علائم جدیدی دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
- همچنین رعایت بهداشت فردی، استفاده از توالت فرنگی تا چند روز بعد از جراحی و نشستن صحیح از موارد دیگری است که باید رعایت شود. اگر شما هم برای انتخاب روش جراحی و لیزر کیست مویی سر دو راهی قرار گرفتید، بهتر است با مشورت پزشک یک روش را انتخاب کنید.
