میراث آریا/ براساس آخرین اخبار بدست رسیده، زیارتگاه خضر نبی یکی از جاذبه های گردشگری جزیره هرمز است.
جزیره هرمز در فاصله 18 کیلومتری شمال شرق جزیره قشم و در مختصات 56 درجه و 26 دقیقه طول جغرافیایی، 7 درجه و 5 دقیقه عرض جغرافیایی قرار دارد و از بخش شهری قشم است.
زیارتگاه خضر نبی (ع) در 8 کیلومتری جنوب شرقی هرمز نزدیک ساحل دریا قرار گرفته است.
این بنا تنها زیارتگاه در این منطقه است. مردم جزیره هرمز برای رفع نیاز و برآورده شدن حاجت هایشان به زیارتگاه خضر نبی متوسل می شوند.
تاریخچه بنا
به گفته اهالی محلی، این بنا بیش از 200 سال قدمت دارد اما با توجه به اینکه پراکنندگی قطعه ای چینی آبی و سفید و سلادون (مشخصه عصر صفوی) در اطراف بنا وجود دارد نشانگر آن است که قدمتی بیش از 200 سال دارد. احتمالاً این بنا در دوره صفویه مورد توجه بوده است.
در گزارش باستان شناسی جزیره هرمز در زمستان 1355 که به وسیله حسین بختیاری انجام شده، آمده است: ابن بطوطه در سال 732 هجری قمری به هنگام بازدید از هرمز از این بنا دیده کرده و می نویسد: «در شش میلی جرون مزاری است منسوب به خضر و الیاس که گفته می شود نمازخانه پیغمبران مزبور و کراماتی از آن ظاهرِ گردیده است و زاویه ای هم در آنجا وجود دارد که در آن یکی از مشایخ از مسافرین پذیرایی می کند و ما روزی را در آن به سر بردیم.»
مشخصات بنا
این بنا دارای نقشه مستطیل شکل در ابعاد 6*10,50 متر است و در سالهای اخیر با مصالح جدید مرمت شده است. مصالح اصلی بنا سنگهای بی شکل و سنگ مرجانی (دریایی) با ملاط ساروج و گچ بوده است.
درگاه ورودی با طاق قوسی شکل در وسط ضلع شرقی بنا قرار دارد که پس از عبور از آن دالان کوچکی به درازای 1,60 متر و پهنای و بلندای 1.70 متر به فضای اصلی بنا راه دارد. وسعت این فضا 17 متر است و بدنه دیوار آن تا سقف به وسیله گچ روکش شده است.
در ضلع غربی این فضا محراب قرار دارد که در دو طرف محراب دو طاقچه با طاق جناغی در اندازه 65* 40 سانتیمتر تعبیه شده است. در قسمت فوقانی محراب، نورگیری در اندازه 70*45 سانتیمتر ساخته شده است. در دو طرف شمال و جنوب فضای اصلی بنا دو اتاق مشابه یکدیگر در اندازه 1,5* 3.70 متر قرار دارد، هرکدام از این اتاق ها دارای طاقچه هایی برای قرار دادن شمع هستند. در قسمت فوقانی ضلع غربی اتاق ها یک نورگیر به اندازه 60*55 سانتیمتر تعبیه شده است. هم اکنون درگاه های این دو اتاق از درون فضای اصلی مسدود شده و فقط اتاق جنوبی از بیرون دارای یک در چوبی است که به عنوان انبار مورد استفاده قرار می گیرد. در قسمت بیرونی دیوار ضلع شرقی قسمتی از بنای اصلی نمایان است که از سنگ و ساروج است و در فاصله 4 متری این قسمت نیز آثار معماری سنگ و ساروج است که احتمالاً از بخش های اصلی بنا بوده است.
پوشش سقف گنبدی است که در رأس آن میله ای 50 سانتیمتری قرار دارد که با گچ و سیمان روکش شده و ارتفاع بنا از سطح زمین 6 متر است.
نوع بهره برداری
زیارتگاه خضر نبی (ع) جنبه مذهبی دارد و مردم منطقه در ایام به خصوصی برای گرفتن حاجت به این محل می آیند.
عوامل تزیین کننده
از عوامل تزیین بنا میتوان به طاق قوسی شکل درگاه ورودی و طاقچه های کوچک با طاق جناغی و نورگیرها اشاره کرد.
