بوم گردی چیست؟
بوم گردی در واقع همان عشق ورزیدن به طبیعت، احترام به فرهنگ و سنت‌های مردمی که سال‌ها در یک زیست بوم خاص زندگی کرده‌اند، اطلاق می‌شود. به بیان دیگر بوم گردی سبک جدیدی از سفر یا گردشگری محسوب می‌شود که شامل سفر به مناطق بکر و دست نخورده است. هدف از انجام این کار آشنایی مسافران با واقعیت‌های آب و هوای اجتماعی و اقتصادی در سرتاسر جهان است. برای اینکه بیشتر با مفهوم این واژه، انواع بوم گردی و نیز انواع اقامتگاه های آن آشنا شوید، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
اقامتگاه بوم گردی چیست؟
اقامتگاه بوم گردی در واقع آماده کردن محلی مناسب برای بوم گردان و مسافرانی است که به محیط زیست علاقه‌مندند. مسافران از این طریق می‌توانند فرهنگ آن منطقه را از نزدیک ببینند. در ضمن این اقامتگاه‌ها برای حفظ محیط زیست و کمترین آسیب به آن منطقه احداث می‌گردند. اداره اقامتگاه‌های بوم گردی از طریق افراد محلی هر منطقه صورت می‌گیرد. در این روش مسافران به خوبی با آداب و رسوم و فرهنگ آن بخش آشنا خواهند شد. مهم‌ترین چیز در اقامتگاه بوم گردی حفظ بافت سنتی منطقه است. ساختمان اقامتگاه‌ها باید نشان‌دهنده ویژگی بارز آن منطقه باشد. در تزیین این اقامتگاه‌ها حتما از وسایل بومی استفاده خواهد شد. غذاها و خوراکی‌های محلی همان منطقه برای مسافران و طبیعت‌گردان سرو می‌گردد. این عوامل همگی به حفظ ارزش‌های سنتی، پیشرفت اقتصاد بومی و مهم‌تر از همه حفظ محیط زیست کمک شایانی میکنند. در واقع می‌توان گفت اقامتگاه‌های بوم گردی یک کسب و کار کوچک و اقتصادی برای خانواده‌ها در این مناطق به شمار می‌آیند. تفاوت اقامتگاه‌های بوم گردی با هتل‌ها در این است که این اقامتگاه‌ها فقط جایی برای رفع خستگی نیستند. اقامتگاه‌های بوم گردی را به تنهایی می‌توان جاذبه توریستی هر منطقه دانست.
انواع بوم گردی
اقامتگاه های بوم گردی همانطور که از نامشان مشخص است، در واقع همان خانه‌هایی هستند که مردم بومی هر شهر در آنها زندگی میکنند. انواع مختلفی از بوم گردی وجود دارد که عبارتند از:
بوم گردی اقلیمی
در این نوع از بوم گردی، از طبیعت و محیط زیست بر اساس شرایط آب و هوایی هر منطقه بازدید می‌شود. شرایط آب و هوایی که در ایران وجود دارد، فرصت جذابی برای بوم گردی اقلیمی ایجاد کرده است. اینکه شما چه نوع مناطق و آب و هوایی را می‌پسندید کاملا سلیقه‌ای است؛ به عنوان مثال اگر به آب و هوای گرم و خشک علاقه دارید می‌توانید به شهرهای کویری همچون شهرهای بندرعباس، بوشهر، اصفهان و شیراز سفر کنید و از اقامت و سفر خود در این شهرها لذت ببرید. همچنین اگر به آب و هوای سرد و کوهستانی علاقه مندید، می‌توانید به سراغ شهرهای کوهستانی ایران بروید.
بوم گردی ساحلی
مناطق ساحلی بکر و دست نخورده یکی از بهترین و جذاب‌ترین مقاصد بوم گردی به شمار می‌روند. در این نوع سفر شما می‌توانید به عنوان مثال به شهرهای ساحلی جنوب نظیر کیش، قشم، هرمز، بندرعباس و... رفته و از محیط زیست زیبای آنها لذت ببرید، بدون آنکه به سواحل و دریاها آسیبی وارد نمایید. ورزش های آبی نظیر جت اسکی، قایق رانی، موج سواری و جنبه های درمانی آن خصوصا در فصول گرم و مناسب شنا بر جذابیت های این نوع بوم گردی افزوده است. همچنین سواحل موقعیت شغلی و اقتصادی مناسبی برای بنادر، تاجران و ماهیگیران ایجاد کرده اند. هدف از این نوع بوم گردی، محافظت از محیط زیست و سواحل است.
بوم گردی جنگلی
زیبایی جنگل‌ها بر هیچکس پوشیده نیست و نمی‌توان آن را انکار کرد. بسیاری از افراد به بازدید از طبیعت و جنگل‌های بکر علاقه مندند. آرامش و طبیعت بکر، سکوت دلنشین آن و اقامت در کلبه های جنگلی و جستجو در طبیعت آن بسیار لذت بخش و دلچسب است. اگر شما هم از این دسته افراد هستید، توجه داشته باشید که باید در کنار لذت بردن از این نوع محیط زیست، در حفظ و نگهداری آن نیز کوشا باشید.
بوم گردی آب های معدنی و آب گرم
امروزه این نوع بوم گردی نظر افراد بسیاری را به خود جلب کرده است. هدف از این نوع گردشگری درمان بیماری‌های پوستی در کنار آشنا شدن با فرهنگ‌های جدید و مناطق بکر و دست نخورده است. این نوع از بوم گردی مناسب افراد مسن و کسانی است که از درد مفاصل یا بیماری های پوستی رنج می برند. چشمه های اطراف کوه ها و آب هایی که از آتش فشان ها می جوشد به دلیل وجود گوگرد و دیگر املاح معدنی موجود در آنها بسیار در جذب گردشگر تاثیر گذار است.(زرینه و آب اسک در دماوند از نمونه های جذاب این نوع بوم گردی است). امروزه باتوجه به پیشرفت های تکنولوژی سفر و طبیعت گردی به نقاط مختلف دور و نزدیک آسان ترشده و گردشگران می توانند با هزینه کم سفری لذت بخش و راحت داشته باشند.
بوم گردی کوهستانی
بومگردی کوهستانی برای افرادی که به دنبال هیجان و ماجراجویی هستند، یک سفر بسیار لذت بخش خواهد بود. اگر به ارتباط نزدیک با طبیعت علاقه دارید، این نوع سفر گزینه بسیار مناسبی برای شما به شمار می‌رود. البته برای این نوع بوم گردشگری شما به انرژی بالا و سلامت جسمانی نیاز دارید تا در مسیرهای سخت و طولانی کوهستان دچار مشکل نشوید.
بومگردی دهکده‌های روستایی و گردشگری کشاورزی
این نوع از دهکده‌ها درواقع جمعی از افرادی هستند که در همان حال که مشغول زندگی و کشاورزی یا دام‌پروری هستند، از گردشگرها میزبانی میکنند. در واقع این نوع بوم گردی، گردشگری کشاورزی یا اگروتوریسم است که به ادغام عناصر دو صنعت گردشگری و کشاورزی می‌پردازد. گردشگران هم در کنار اهالی بومی مشغول کشاورزی می‌شوند و در این مدت مثل اعضای خانواده در همه کارها و بخش‌های زندگی مشارکت میکنند.در واقع می توان گفت که استفاده از طبیعت و مناظر زیبای روستاها به عنوان مکملی برای تجربه گردشگران، از ویژگی‌های بارز گردشگری کشاورزی است. به عنوان مثال مناطقی مانند استان کهگیلویه و بویراحمد در ایران، دارای مناظر طبیعی غیرقابل انکاری هستند که می‌توانند تجربه آرامش و اتصال به طبیعت را به گردشگران ارائه دهند. از کوهستان‌ها و جنگل‌های سرسبز تا رودخانه‌ها و دشت‌های دل‌افروز، این مناطق پتانسیل زیبایی طبیعی بی‌پایانی دارند. در بعضی از کشورها مانند ایتالیا این نوع از بومگردی رواج بیشتری دارد. همچنین مزه کردن طعم غذاهای محلی و ارگانیک از جذابیت‌های اصلی این سبک سفر است. این رویکرد، فرصتی نه تنها برای توسعه گردشگری بلکه برای توسعه مناطق روستایی و کمک به افزایش درآمد کشاورزان ایجاد می‌کند.
انواع اقامتگاه های بوم گردی
یکی از مهم‌ترین ارکان سفر داشتن محل اقامت مناسب است و این امر برای برخی از افراد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از جذاب‌ترین و دیدنی‌ترین اقامتگاه‌هایی که در حین سفر می‌توانید از آنها استفاده کنید اقامتگاه‌های بوم گردی هستند که در انواع و شکل‌های مختلف یافت می‌شوند. در زیر انواع مختلف اقامتگاه‌های بوم گردی در ایران آورده شده است.
کاروان سراهای قدیمی
همانطور که می‌دانید ایران کشوری با پیشینه‌ی قدیمی و طولانی است و از جاذبه‌های قدیمی و باستانی زیادی برخوردار است که بعضا می‌توان از آنها به عنوان اقامتگاه‌های بوم گردی استفاده کرد. یکی از این آثار باستانی که در سالیان اخیر به عنوان اقامتگاه‌های بوم گردی به کار گرفته شدند کاروان‌سراهای قدیمی ایرانی بودند که به وفور در ایران یافت می‌شوند و با کمی مرمت و بازسازی به‌راحتی قابل سکونت شدند. این اقامتگاه‌های بوم گردی در شهرهای اصفهان، یزد، کرمان و تبریز قرار دارند. کاروانسرای عامری زواره در اردستان هم یکی از اقامتگاه‌های بوم گردی شناخته شده در ایران به شمار می‌رود.
سیاه چادر
زندگی عشایری در ایران به دلیل تنوع آب و هوایی همواره مورد توجه بوده است. عشایر در واقع در سیاه چادر زندگی می کنند. سیاه چادرها در واقع یک نوع اقامتگاه بوم گردی در ایران هستند. این چادرها در واقع توسط خود عشایر و با استفاده از موی بز تهیه شده است. این سیاه چادرها در مقابل هوای سرد و گرم بسیار مقاوم هستند. اگر برای اولین بار می‌خواهید از سیاه چادر استفاده کنید احتمالا تجربه‌ای متفاوت اما در عین حال کمی دشوار خواهد بود. اما لذت بردن از طبیعت بکر و دست نخورده با زیبایی‌های سحرانگیزش قطعا ارزش تحمل چند روز سختی کشیدن را دارد.
خانه های صخره ای شکل
خانه‌های صخره‌ای شکل که در روستای میمند شهر بابک کرمان واقع شده‌اند در دنیا منحصر بفرد هستند. این نوع خانه‌های کله قندی فقط در ایران یافت می‌شوند و فقط مختص این منطقه هستند. در هیچ کجای دنیا خانه‌ای با این سبک معماری وجود ندارد. خانه‌های روستای کندوان هم در واقع خانه های صخره ای شکل هستند. کنده‌کاری در دل کوه که از دور شبیه به کندو عسل است نمایی بسیار زیبا و شگفت انگیز به این منطقه داده است. تجربه‌ی سفر و اقامت در این روستا قطعا به یکی از به یادماندنی ترین خاطرات شما تبدیل خواهد شد.
کپرها
امروزه کپرها در زمره‌ی اقامتگاه‌های بوم گردی قلمداد می‌شوند. در گذشته جایی که درخت خرما پرورش داده می‌شد و به بار می‌نشست محل استراحتی به نام کپر ساخته می‌شد. این کپرها با تنه درخت خرما ساخته می‌شدند و سقف آن را نیز از برگ‌های درخت خرما، ساقه نی و یا پارچه‌های پشمی که از موی شتر بافته شده بود، ساخته می‌شد. گردشگران خارجی علاقه‌ی زیادی به این اقامتگاه‌های بوم گردی دارند. امروزه تعداد کمی از کپرها قابل اسفتاده هستند اما همین تعداد کم طرفداران زیادی دارد.
غارها
از دیگر اقامتگاه‌های بوم گردی می‌توان به خانه‌های سنگی که به شکل غارها در کوهستان قرار دارند، اشاره کرد. نشیمن‌گاه‌های انسانی در کوهستان‌های شهر بافق واقع در استان یزد بسیار معروف شده است. افراد بومی این شهر با خوش‌ذوقی توانسته‌اند این غارها را به شکل خانه‌های سنگی با امکانات مدرن بازسازی کنند. امروزه این غارها یکی از اقامتگاه‌های بوم گردی مهم برای جذب توریست به شمار می‌آیند.
جمع بندی
همانطور که گفته شد، بوم گردی همانند گردشگری مسئولانه است که با هدف حفظ منابع طبیعی کشور انجام می‌شود. آگاه سازی مردم و گردشگران از دستورالعمل‌های گردشگری پایدار اهمیت بسیار زیادی دارد و باعث می‌شود تا محیط زیست در برابر فعالیت‌های ناآگاهانه دچار آسیب نشود. برای اینکه در سفرهای بوم گردی تجربه بهتری داشته باشید و لذت بیشتری ببرید، توصیه می‌شود از اقامتگاه‌های بوم گردی استفاده کنید تا حس بهتری از تعامل با طبیعت داشته باشید.
