نحوه پرورش و نگهداری گل سرخس و روش های تکثیر این گیاه

سرخس گیاه سرسبزی است که رشد سریعی داشته و در زمینه پاکسازی هوا بسیار شناخته شده است. می توان از گل سرخس  در خانه یا فضای باز نگهداری نمود. برای آشنایی با نحوه تکثیر و نگهداری گل سرخس تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

آشنایی با نحوه نگهداری گل سرخس

 سرخس نوعی نهانزاد آوندی است که ۱۲۰۰۰ گونه مختلف دارد. این گیاه با نام علمی Nephrolepis exaltata بومی مناطق گرمسیری و مرطوب بوده و می توان آن را در آپارتمان یا فضای باز نگهداری کرد. سرخس ساقه نداشته و برگها به طور مستقیم از ریزوم هایش خارج می شوند. رشد برگها تقریبا کامل و مداوم بوده و ریزوم ها نیز پایا می باشند. طول برگ‌های آن بین ۷۰-۲۰ سانتیمتر متغیر بوده البته در خاستگاه اصلی اش ممکن است به حدود ۲۵۰ سانتیمتر نیز برسد. ارتفاع این گل در صورت نگهداری در خانه می‌تواند به حدود ۹۰-۶۰ سانتیمتر برسد.

لکه‌های کوچک قهوه‌ای رنگ پشت برگ‌های سرخس محلی برای تولید اسپورهای این گیاه است. سرخس به خاطر جذب مواد مضر موجود در هوا مانند formaldehyde و xylene و تجزیه آنها نوعی گیاه تصفیه کننده هوا محسوب می شود. ز انواع سرخس موجود در ایران می توان به سرخس بلوطی، پرسیاوشان پا سیاه و معمولی، زنگی دارو ، سرخس مار زبان و بسپایک اشاره کرد. تا اینجا مختصری به معرفی گل سرخس پرداختیم در ادامه با نحوه تکثیر و نگهداری آن آشنا خواهید شد.

نیازهای گل سرخس برای نگهداری

آب زیاد

گل سرخس برای رشد به آب زیادی نیاز دارد. بنابراین سطح خاک آن باید مرطوب باشد و نه غرقابی یا خیس. آبیاری گلدان دو تا سه بار در هفته کافی است. می توانید از آب جوشیده و بدون املاح بهره بگیرید. نحوه آبیاری به صورت مستقیم روی برگها نباشد. دقت کنید که حتما سطح خاک در فاصله بین دو آبیاری خشک شده باشد.

خاک مناسب

خاک مناسب برای پرورش و نگهداری سرخس باید سبک و غنی از مواد مغذی باشد همچنین زهکش بالایی نیز داشته باشد. خاک جنگلی بهترین شرایط را برای رشد این گیاه فراهم می سازد. به علاوه می توانید از مخلوط شن درشت، خاک لومی و پیت ماوس نیز برای نگهداری گل سرخس بهره ببرید.

رطوبت بالا

سرخس گیاهی رطوبت دوست بوده و این امر بر روی شد آن تاثیر فراوانی دارد. برای تهیه رطوبت مورد نیاز آن می توانید از دستگاه بخور سرد استفاده کنید یا زیرگلدانی سرخس را پر از آب نموده تا به تدریج تبخیر شود و هوای اطراف آن مرطوب شود.

دما و نور غیرمستقیم

بهترین دمای شب برای رشد گل سرخس حدود ۱۵ درجه سانتی گراد است و میزان نور آن باید متوسط باشد. گل سرخس را دور از نور مستقیم خورشید نگهداری نموده تا از ایجاد لکه های قهوه ای رنک روی برگها یا پژمردگی آن جلوگیری کنید. این گیاه در سایه نیز توانایی رشد و ادامه زندگی دارد. به طور کلی پنجره های رو به شمال محل مناسبی برای نگهداری گل سرخس هستند.

تغذیه گیاه

برای تغذیه بهتر این گیاه می توان از انواع کود مایع یا کود مناسب گیاهان آپارتمانی استفاده کرد. به این صورت که کود مورد نیاز ان در تابستان هر ۲ تا ۴ هفته در اختیارش قرار دهید ولی آن را به طور کامل مخلوط نکنید فقط چند قطره کود را به آب اضافه کنید. در زمستان کوددهی سرخس لازم نیست چون دوران استراحت این گیاه است.

آفت و بیماری ها

چنانچه رطوبت گیاه کم شود زمینه را برای شیوع آفاتی مانند شپشک آرد آلود، مگس سفید، کنه و شته فراهم می شود، می توانید از سم مالاتیون برای نابودی آنها استفاده کنید. یا با افزایش رطوبت، هرس از طریق تقسیم ریشه ای، حذف تدریجی برگها در چند مرحله این آفات را از بین ببرید. اگر رطوبت بسیار بالا باشد نیز سبب ایجاد بیماری های قارچی مانند فوزاریوم و بوتریس، پوسیدگی ریشه و لکه برگی گردد. جهت درمان استفاده از قارچ کش برای ضدعفونی شدن بستر و آبیاری در صبح توصیه می شود.

هرس به موقع

هرچه برگهای گل سرخس متراکم تر شود بر زیبایی آن می افزاید. ولی افزایش بیش از حد برگها موجبات ابتلا به بیماری قارچی را در گیاه فراهم می کند. بنابراین برگها را با قیچی ضدعفونی شده از مرکز هرس نمایید یا گیاه را به چند بوته تقسیم کرده و در گلدان های جداگانه ای بکارید.

تعویض گلدان

بهترین زمان برای تعویض گلدان فصل بهار است به نحوی که ریشه های سرخس از گلدان بیرون زده باشند. توجه داشته باشید که در گلدان بزرگتر رشد بهتری خواهد داشت.

نحوه تکثیر گل سرخس

سرخس به دو روش قابل تکثیر است. یک روش از طریق ساقه های رونده ریشه زا است. چنانچه انتها این ساقه ها با خاک تماس داشته باشند گیاهان کوچکی حاصل شده که بعد از ریشه دار شدن می توان آن ها را جدا کرد و در گلدان هایی با قطر دهانه ۹ سانتی متر که دارای کمپوست گلدانی یا کمپوست بذر و قلمه هستند، کاشت. به این صورت که خاک را به اندازه کافی مرطوب نموده و دمای محیط بین ۱۸ تا ۲۰ درجه سانتی گراد باشد. از این روش در طول بهار و تابستان که گیاه فعال ست می توان بهره برد.

روش دوم  از طریق هاگهای تشکیل شده در سطح زیرین برگهاست. روی یک کاغذ سفید هاگها را جمع کرده و در سینی بذر دارای کمپوست بذر و قلمه  روی سطح خاک به صورت پراکنده بکارید. سپس سینی بذر را با کیسه پلاستیکی پوشانده و در دمای ۲۱ درجه سانتی گراد قرار دهید. هنگام که ارتفاع سرخسها به حدود ۵/۲ سانتی متر رسید، آن ها را بیرون آورده و هر یک را در گلدانی با قطر دهانه ۶ سانتی متر بکارید. با بزرگتر شدن سرخس ها سایز گلدان را بزرگتر کنید. برای آبیاری بهتر است گلدان را در بشقابی پر از آب قرار دهد تا از زیر گلدان عمل آبدهی صورت گیرد. سرخس را دور از تابش مستقیم خورشید قرار دهید. در ضمن گهگاه آن را با یک آب باش کوچک خیس کنید.