دلایل تکرر ادرار در کودکان و نحوه جلوگیری از آن

اگر مقدار دفعات ادرار کودک شما زیاد شده و درگیر تکرر ادرار شده است، اگر کودک شما در طول روز بیشتر از هفت بار ادرار می کند، این موارد نشانه های تکرر ادرار در کودکان هستند. گاهی اوقات تکرر ادرار از نشانه های عفونت ادراری نیز هست. این نشانه به طور معمول در دختران بیشتر از پسران مشاهده می شود. علاوه بر این ممکن است این وضعیت به علت عدم تشخیص انواع دیابت ها اتفاق بیفتد. اگر کودک شما پوشک داشته باشد، ممکن است متوجه تکرر ادرار او نشوید. ولی زمانی که این تمرینات را شروع می کنید، متوجه تکرر ادرار در او خواهید شد. با این حال ممکن است ابتدای امر کمی نگران و مضطرب شوید.

آگاهی از تکرر ادرار در کودکان به شما کمک خواهد کرد تا مسیر مناسب درمان را پیدا کنید. اگر کودک شما از تکرر ادرار خود شکایت داشت، حتما نگرانی او را جدی بگیرید. علاوه بر این باید توجه بیشتری به کارهای کودک خود داشته باشید.در ادامه مطلب به بررسی مشکل تکرر ادرار در کودکان، علل و راه‌های درمان آن خواهیم پرداخت.

تکرر ادرار در کودکان

منظور از تکرر ادرار این است که کودک نیاز به دستشویی مداوم بیشتر از حالت طبیعی داشته باشد. تعداد دفعات دفع ادرار بیشتر از ۸ بار در روز برای کودکان ۵ سال به بالا می تواند نشانه ای از تکرر ادرار باشد. اگرچه تکرر ادرار عارضه خاصی محسوب نمی شود، اما بهتر است با بروز این اختلال در کودک خود، هرچه سریع تر به متخصص اورولوژی مراجعه کنید.

در اولین معاینه پزشک عمومی آزمایش ادرار تجویز می کند. در صورتی که علت تکرر ادرار کودک شما عفونت ادراری یا دیابت نباشد و دلیل اصلی تکرر مشخص نشود، پزشک شما را به اورولوژیست کودکان ارجاع می دهد تا کلیه و مثانه کودک تحت بررسی قرار گیرد.

علت تکرر ادرار در کودکان چیست؟

برخی از علل تکرر ادرار در کودکان به شرح زیر است:

۱. عفونت مجاری ادراری

یکی از نشانه های عفونت مجاری ادراری، تکرر ادرار است که زمان ادرار کردن با احساس سوزش و درد همراه است. درد شکم و تب جزو نشانه های عفونت مجاری ادرار است. همانطور که پیش تر اشاره کردیم، دختر بچه ها بیشتر از پسران در معرض ابتلا به این عفونت قرار دارند. زیرا بدن آن ها بیشتر درگیر میکروب می شود، به خصوص در زمان استفاده از توالت های عمومی.

۲. یبوست

اگر کودک شما درگیر یبوست شود، مدفوع انباشته شده، سفت می شود و روی مثانه خود فشار زیادی احساس می کند. این موضوع موجب اسپاسم مثانه و تکرر ادرار می گردد. به همین خاطر مطمئن شوید که کودک شما غذای سرشار از فیبر می خورد و به میزان کافی آب می نوشد. آب نوشیدن از یبوست پیشگیری می کند. یبوست ماندگار نشانه خوبی نیست و باید از متخصص اطفال درباره علل یبوست سؤال کنید. علاوه بر این در صورتی که فرزند شما از درد در زمان دفع شکایت کرد، اگر بتواند حرکات روده خود را که باعث تکرر ادرار می شود کنترل کند، ادرار دردناک می شود.

۳. مثانه عصبی

یکی از دلایل تکرر ادرار در کودکان، مثانه عصبی است. در این وضعیت، مثانه بیش از حد فعال است. مثانه عصبی خیلی ناگهانی کودک را به ادرار کردن وادار می کند. از آن جایی که این وضعیت به صورت تصادفی رخ می دهد، باعث ایجاد خجالت و مشکلات روزانه می شود. گاهی اوقات هنگام عطسه، در مدرسه یا شب هنگام خواب کودک دچار تکرر ادرار می شود. دلیل این اختلال به عفونت دستگاه ادراری و مثانه عصبی مربوط می شود.

۴. اختلال نگه نداشتن ادرار

برخی از کودکان به این رفتار عادت دارند که مثانه را تخلیه نکنند. این یک وضعیت پزشکی نیست و رفتار روانشناختی کودک است. کودک احساس می کند حتی در کم ترین فاصله زمانی که در دستشویی است ممکن است چیزی را از دست بدهد.

۵. وولوو واژینیتیس

وولوو واژینیتیس، تحریک پوست داخل و اطراف واژن برای دختران و افتادگی مجاری ادرار برای پسران است. این بیماری نشانه هایی شبیه عفونت های دستگاه ادراری را ایجاد می کند و یکی از عوامل ایجاد کننده آن ادرار مکرر است. این وضعیت، به طور معمول در دختران پیش از بلوغ اتفاق می افتد. پوست در اطراف منطقه واژن بسیار حساس است. تحریک کننده های رایج، مثل شامپو و صابون باعث التهاب پوست و موجب ولوواژینیت می شود. بهداشت ضعیف، پاک نکردن و پاک کردن غلط ادرار باعث بروز ولوواژینیت می شوند.

۶. پولاکیوریا

بیشتر اوقات پولاکیوریا کودکان ۳ تا ۸ ساله را درگیر می کند. این وضعیت باعث تکرر ادرار روزانه در کودکان می شود. کودک شما ممکن است در روز حداقل ده تا سی بار به دستشویی برود، ولی مقدار اندکی از ادرار خود را تخلیه کند. هیچ نشانه خاصی برای این بیماری وجود ندارد. به همین خاطر نباید انتظار داشت که کودک شما از سوزش و درد شکم خود شکایتی داشته باشد. محققین معتقدند استرس نقش مهمی در بروز این مشکل دارد. اما پزشکان بر این باورند که این بیماری احتیاج به درمان خاصی ندارد، زیرا تکرر ادرار معمولا در عرض سه ماه از بین می رود. از آنجایی که تجربیات کودک از ادرار روزانه بیشتر می شود، این وضعیت به عنوان سندرم تناوب غیر معمول ادرار روزانه نیز شناخته می شود.

۷. دیابت شیرین

ادرار زیاد یکی از نشانه های بیماری دیابت است که شامل تکرر ادرار با مقادیر زیاد می شود. نشانه های دیگر دیابت عبارتند از: کاهش شدید وزن، پلی فاژی (افزایش ناگهانی گرسنگی) و پلی دیپسیا (نوشیدن مایعات بیش از حد معمول و تشنگی بیش از اندازه). ادرار کودکان دارای کتون و گلوکز است که می توان آن را در ادرار تشخیص داد. اگر پزشک به بیماری دیابت مشکوک باشد، ممکن است پیشنهاد دهد که میزان قند خون ناشتا و غیر ناشتای کودک شما را اندازه گیری کند.

۸. دیابت بی مزه

دیابت قندی ناشی از کمبود مقدار هورمون ضد دیورتیک است، که خروجی ادرار از کلیه ها را به طور دقیق کنترل می کند. اگر کودک شما این شرایط را داشته باشد، مقداری قابل توجهی از ادرار رقیق شده همراه با تشنگی غیر قابل تحمل خواهد داشت. برخی از نشانه های آن در مورد تکرر ادرار در کودکان، تب بالا، رشد ضعیف، تحریک پذیری، تب بالا و تغذیه کم را شامل می شود. در این شرایط ممکن است پزشک آزمایش خون و آزمایش ادرار را پیشنهاد کند.

۹. مسدود شدن پیشابراه

بزرگ شدن پروستات در مردان یا دریچه پیشابراه خلفی در کودکان پسر از دلایل تکرر ادرار در آن ها است.

۱۰. التهاب اندام های اطراف مثانه

عفونت های لگنی و التهاب آپاندیس در زنان موج التهاب مثانه و تکرر ادرار می شود.

۱۱. دفع کلسیم در ادرار

دفع کلسیم بدون مصرف مکمل کلسیم یا بیماری پاراتیروئید از دلایل تکرر ادرار در کودکان است.

۱۲. توده های شکمی

توده های شکمی به مثانه فشار وارد می کنند و حجم آن را کم می کنند. به همین دلیل موجب تکرر ادرار در کودکان می شود.

۱۳. تکرر ادرار در شب

تکرر ادرار شبانه در کودکان موجب شب ادراری می شود. عفونت مثانه، عفونت دستگاه ادراری، استرس عاطفی، عفونت کلیه، اختلالات عصبی و التهاب و تصلب بافت ها از دلایل اصلی تکرر ادرار شبانه کودک هستند. شب ادراری موجب اختلال و قطع خواب شبانه در کودک می شود. توجه داشته باشید این کودکان پیش از خواب نباید مایعات زیادی مصرف کنند. مصرف نوشیدنی های دارای کافئین نیز موجب شب ادراری می شود.

تکرر ادرار در کودکان چه نشانه هایی دارد؟

بهتر است بدانید تکرر ادرار در کودکان نشان از یک وضعیت پزشکی است. این بیماری گاهی به درمان پزشکی احتیاج دارد. کودک ممکن است زمان تکرر ادرار نشانه های زیر را داشته باشد:

• کاهش وزن
• خیس شدن تختخواب
• تشنگی
• ادرار بو دار
• ادرار تیره
• تب
• درد در زمان ادرار
• احساس سوزش زمان عبور ادرار از مجاری
• درد شکم
• نیاز فوری به ادرار
• تغییر در ظاهر ادرار

تشخیص تکرر ادرار در کودکان

گاهی اوقات تکرر ادرار در کودکان نیاز به تشخیص اساسی دارد و باید کودک را نزد متخصص ببرید. برای تشخیص تکرر ادرار باید به موارد زیر توجه شود:

آزمایش خون

یکی از روش ها برای تشخیص تکرر ادرار در کودکان، آزمایش خون است. اگر با توجه به نشانه ها، پزشک احساس کند که کودک دیابت دارد، آزمایش خون را برای کودک تجویز می کند.

کشت ادرار

از روش های تشخیص تکرر ادرار در کودکان می توان به کشت ادرار اشاره کرد. به یاد داشته باشید متخصص اطفال ممکن است کشت ادرار را همراه با آزمایش ادرار انجام دهد که این روش به شناسایی باکتری هایی که موجب عفونت می شوند، کمک خواهد کرد.

درمان تکرر ادرار در کودکان

عفونت ادراری در کودکان شایع ترین دلیل تکرر ادرار در آن ها است. به همین دلیل برای برطرف کردن عفونت، متخصص آنتی بیوتیک تجویز می کند. بهداشت غلط و نادرست نیز می تواند یکی از دلایل تکرر ادرار در کودکان باشد. برای درمان تکرر ادرار باید نحوه درست تمیز کردن ناحیه تناسلی را به طور دقیق به کودک آموزش دهید. شما باید از کودک بخواهید که هر دو تا سه ساعت یک بار برای تخلیه و دفع ادرار به توالت برود. درمان در کودکانی که علت تکرر ادرار در آن ها دیابت است، شامل رژیم غذایی مناسب، کنترل قند خون و مصرف داروهایی نظیر انسولین است.

جلوگیری از تکرر ادرار در کودکان

پیشگیری از ادرار مکرر در کودکان اقدامات مختلفی را شامل می شود. بررسی نکات مهم برای جلوگیری از تکرر ادرار در کودک به برطرف کردن این عارضه کمک می کند. پیشگیری از تکرر ادرار در کودکان، بیشتر اوقات شامل اقدامات زیر است:

• اصلی ترین اقدام برای جلوگیری از تکرر ادرار، رعایت بهداشت است. شما باید آن را جدی بگیرید.
• وان آب صابون ممکن است موجب تحریک ناحیه تناسلی شود. به همین دلیل برای پیشگیری از این مشکل استفاده زیاد از صابون برای شستن ناحیه تناسلی را کنار بگذاریید.
• کمبود آب بدن موجب عفونت باکتریایی می شود.
• اگر کودک شما پوشک به پا داشته باشد، باید پوشک او را به طور مرتب تعویض کنید.
• به عنوان یک دستور العمل کلی، کودک خود را تشویق کنید تا ادرار کردن را فراموش نکند و مثانه خود را حتما به طور کامل تخلیه کند.
• اگر کودک شما UTI تولید کند، باید میزان مصرف مایعات را در رژیم غذایی کودک افزایش دهید.
• کودکان به خصوص دختران نباید لباس های تنگ بپوشند.
• به کودک خود آموزش دهید تا در زمان ادرار و مدفوع، ناحیه تناسلی خود را تمیز بشوید.
• برای درمان کودکان باید رژیم غذایی درست و نظارت بر میزان قند خون توسط متخصص انجام شود. گاهی اوقات برای کودکان انسولین تجویز می شود.