ناسا: برخورد فضاپیمای انتحاری دارت با سیارک دیمورفوس، شکل آن را تغییر داده است

پایگاه خبری تحلیلی پیشنهاد ویژه :

کاوشگر «دارت» سازمان فضایی آمریکا در سپتامبر سال گذشته در ماموریتی انتحاری به سیارک دیمورفوس برخورد کرد. قصد ناسا از این برخورد در فاصله ۱۱ میلیون کیلومتری این بود که ببیند آیا می‌توان مسیر حرکت یک جرم آسمانی را در مسیر برخورد به زمین تغییر داد یا نه؟ حالا اخترشناسان می‌گویند این اصابت نه تنها مسیر این سیارک، بلکه شکل ظاهری آن را نیز تغییر داده است.

 به گفته آنان این سیارک قبل از برخورد شبیه توپی بود که در ناحیه میانی کمی پهن به نظر می‌رسید، اکنون ولی به نظر می‌رسد بیشتر شبیه یک هندوانه است؛ یا از نظر فنی یک بیضی سه‌محوری.استیو چسلی، محقق در آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، در این باره می‌گوید: «درک غالب این است که دیمورفوس توده‌ای شکل‌گرفته از گرد و غبار تا سنگ‌ریزه و صخره‌ است. به همین خاطر استحکام کلی آن بسیار کم است و در نتیجه امکان تغییر شکل آن بسیار راحت‌تر از یک بدنه جامد یکدست است.»

 شانتانو نایدو، مهندس ناوبری در ازمایشگاه پیشرانش جت ناسا و نویسنده ارشد مطالعه، در این خصوص گفت: «تغییر شکل سیارک در واقع به دلیل ترکیب جنس سازنده آن بسیار چشمگیر بود. ما با اندازه‌گیری مدار دیمورفوس قبل و پس از برخورد، توانستیم میزان تغییر شکل آن را در نتیجه اصابت دارت به دست بیاوریم.»دیمورفوس که قمر سیارکی با اندازه پنج برابر بزرگتر به نام دیدیموس است، به عنوان یک سیارک نزدیک به زمین تعریف می‌شود. این زوج سیارکی سال‌هاست بی آن‌که خطری برای زمین داشته باشند به دور خورشید می‌چرخند؛ موضوعی که آن‌ها را به گزینه‌ای ایده‌آل برای آزمایش نجات زمین بدل کرد.

فضاپیمای دارت که به اندازه یک یخچال متوسط است در ماه نوامبر به فضا پرتاب شد و با سرعتی حدود ۲۳ هزار کیلومتر در ساعت به دیمورفوس برخورد کرد. دانشمندان می‌دانستند که این عملیات باعث منهدم شدن سیارک نمی‌شود، زیرا وزن ۵۷۰ کیلوگرمی فضاپیما در مقایسه با سیارک ۵ میلیارد کیلوگرمی ناچیز بود.در واقع هدف از این ماموریت یافتن پاسخ برای این پرسش بود که آیا می‌توان در درجه مداری این سیارک حدود ۱ درصد انحراف ایجاد کرد؟ این میزان شاید ناچیز به نظر برسد، اما در گذر سال‌ها مقدار آن قابل توجه خواهد بود

اصابت فضاپیمای دارت به دیمورفوسعکس: آسوشیتد پرس

دانشمندان می‌گویند این برخورد، مسیر مداری را که دیمورفوس در اطراف دیدیموس طی می‌کند از حالت دایره‌ای به حالت بیضوی تبدیل کرده است. آنها دریافتند که اکنون ۱۱ ساعت و ۲۲ دقیقه و ۳ ثانیه طول می‌کشد تا دیمورفوس یک مدار را کامل کند، یعنی ۳۳ دقیقه و ۱۵ ثانیه کمتر از قبل از برخورد.

دانشمندان پیشتر دریافته بودند که مسیر سیارک تغییر کرده است، با این حال از میزان دقیق آن بی‌خبر بودند. آنها می‌گویند دوره مداری دیمورفوس پس از اصابت به کم شدن ادامه داده است، چرا که سنگ‌های بیشتری از آن بیرون ریخته‌ و در فضا پخش شده‌ است.این مطالعه نشان داد که میانگین فاصله مداری این دو سیارک از هم تقریبا ۱۱۵۲ متر است که ۳۷ متر کمتر از قبل از برخورد است. محققان نتیجه‌گیری‌های خود را بر اساس رصدهای تلسکوپ‌های زمینی و داده‌های امواج رادیویی از این سیارک به دست آورده‌اند.

اخترشناسان قرار است در آینده نزدیک اطلاعات بیشتری در مورد این دو سیارک کسب کنند. به همین منظور فضاپیمای «هرا» آژانس فضایی اروپا، که در ماه اکتبر امسال به فضا پرتاب خواهد شد، در اواخر سال ۲۰۲۶ به نزدیکی  دیمورفوس و دیدیموس خواهد رسید تا شرایطشان را بررسی کند.دکتر چسلی گفت: «ما مشتاقانه منتظر فضاپیمای هرای آژانس فضایی اروپا هستیم تا بتوانیم شکل مدل‌سازی شده خود را با تصویر بدست آمده از هرا مقایسه کنیم.»نتایج تحقیقات تازه دانشمندان در نشریه «علوم سیاره‌ای» منتشر شده است.

این تلسکوپ ماه ژوئیه سال گذشته برای فهم ماهیت اسرارآمیز ماده تاریک و انرژی تاریک، که تصور می‌شود ۹۵ درصد جهان را تشکیل می‌دهند، به فضا پرتاب شد.رالف کولی، متخصص بخش ابزار‌های اقلیدس، به خبرگزاری فرانسه گفت در خلال بازرسی‌های ماه نوامبر، اعضای تیم کنترل زمینی برای اولین بار متوجه شدند تصویرگر نور مرئی تلسکوپ نمی‌تواند نور کمی را که به آن باید وارد شود، دریافت کند.دانشمندان پس از کاوش در داده‌ها به این نتیجه رسیدند که مشکل لایه‌ای از یخ است که روی سطوح نوری تلسکوپ تشکیل شده است. دکتر کولی با بیان این که «این یک مشکل بزرگ است»، گفت: «محققان در حال کار روی آن هستند و شک ندارم که اقلیدس می‌تواند ماموریت خود را به پایان برساند.»

 نتایج تحقیق تازه: نسل بشر در ۹۰۰ هزار سال پیش از خطر انقراضجان به در برده استدور نگه داشتن آب از بدنه، معضلی رایج برای همه فضاپیماها به شمار می‌رود. علیرغم انجام تلاش‌های حداکثری در زمین توسط کارشناسان، مقدار کمی از آب جذب شده در حین مونتاژ یک فضاپیما در پایگاه می‌تواند راه خود را به فضا پیدا کند و مشکل‌زا شود.

سحابی کله اسب از دریچه تلسکوپ اقلیدسESA/Euclid/Euclid Consortium/NASA

در واقع در مواجهه با سرمای شدید فضا مولکول‌های آب، که در مورد اخیر برخی از آنها ممکن است روی آینه‌های اقلیدس فرود آمده باشند، یخ می‌زنند.مدت کوتاهی پس از پرتاب تلسکوپ، دانشمندان از بخاری‌های تعبیه‌شده در داخل آن برای گرم کردن فضاپیما استفاده کردند به این امید که هر گونه آب احتمالی را تبخیر کنند. اما با این حال اکنون معلوم شده که هنوز مولکول‌های کمی از آب روی سطح آن باقی مانده‌اند.کار گرم کردن تلسکوپ برای تبخیر آب را می‌توان دوباره انجام داد، با این حال دانشمندان می‌گویند گرم کردن همه تلسکوپ برای ماموریت بسیار مخرب است. چرا که گرما بیشتر مواد به کار رفته در ساختمان تلسکوپ را منبسط می‌کند و گرم کردن کل فضاپیما مستلزم کالیبراسیون مجدد و دقیق است.زیباتر و واضح‌تر از انتظارات؛ آژانس فضایی اروپا اولین تصاویر خیره‌کننده از جهان تاریک را منتشر کرد

تلسکوپ اقلیدس آژانس فضایی اروپا برای کشف «جهان تاریک» راهی فضا شد

آژانس فضایی اروپا هفته گذشته شروع به گرم کردن تنها دو آینه تلسکوپ کرد و دما را به اندازه‌ای افزایش داد که یخ را ذوب کند. این گرمایش نسبی «کمتر تهاجمی» تا پنجشنبه ادامه خواهد داشت.با این وجود دانشمندان ممکن است تا اواسط آوریل ندانند که تلسکوپ کار می‌کند یا نه. بخشی از مشکل این است که دانشمندان دقیقاً نمی‌دانند یخ در کجا جمع شده است یا این که چقدراست.

به نظر می‌رسد مولکول‌های آب در حین مونتاژ قطعات تلسکوپ به سطح آن راه یافته‌اند.این در شرایطی است که احتمال می‌رود حتی اگر دانشمندان موفق به ذوب یخ شوند، ممکن است به مرور زمان مولکول‌های آب بازگردد. اگر طرح گرمایش جزئی شکست بخورد، آژانس فضایی اروپا باید کل فضاپیما را گرم کند.دکتر کولی می‌گوید که حداقل یک ماه طول می‌کشد تا تلسکوپ به کار خود در تصویربرداری از آسمان بازگردد.او با بیان این که در مرحله فعلی «حدس و گمان»‌ها زیاد است، گفت: «در حال حاضر ما باید منتظر بمانیم و ببینیم چطور می‌توانیم بهتر از شر این مشکل خلاص شویم.»

تلسکوپ اقلیدس پیشتر نیز به مشکل برخورده بود و پرتوهای کیهانی قبلاً حسگر هدایت دقیق فضاپیما را سردرگم کرده بودند. معضلی که با اندکی چرخش تلسکوپ حل شد.تلسکوپ اقلیدس که با هزینه‌ای معادل ۱.۴ میلیارد یورو ساخته شده است، ۷ متر ارتفاع و عرضی معادل ۱.۲ متر دارد و قادر است کیهان را در نور مرئی و فروسرخ رصد کند.اخترشناسان امیدوارند از طریق رصد میلیاردها کهکشانی که در فاصله ۱۰ میلیارد سال نوری از زمین قرار دارند، بتوانند بزرگترین نقشه سه‌بعدی کیهانی را با کمک تلسکوپ اقلیدس ترسیم کنند./جیب نیوز