مواد مخدر، مواد اعتیاد آوری هستند که از ترکیب مواد شیمیایی و گاهی طبیعی به دست می آیند. در صورتی که فرد از آن ها مصرف کند به آن ها وابسته شده زندگی اش به طور کلی برای به دست آوردن آن ماده مختل می شود. این مواد بعد از مصرف موجب تغییر رفتار یا خلق و خوی فرد مصرف کننده می شوند. نحوه استعمال مواد اعتیاد آور مواردی مانند خوردن، تزریق و دود می باشد.
دسته بندی این مواد به روش های متعددی صورت می گیرد. در علم پزشکی این مواد بر اساس ساختار شیمیایی که دارند و بر اساس تاثیرات شان طبقه بندی می شوند. برخی از موادی که افراد مصرف می کنند شیمیایی و برخی دیگر طبیعی هستند. گاهی در میان این مواد مواردی پیدا می شود که جنبه دارویی دارد و پزشکان از آن ها برای بیماری های اعصاب و روان و تسکین درد استفاده می کنند.
مواد مخدر چیست؟
به موادی که و رفتار افراد را تغییر می دهد و آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد مواد مخدر گفته می شود. در واقع مواد مخدر همه ماده های غیرقانونی هستند که ضرر آن ها از فایده شان بیشتر می باشد. در میان این مواد مواردی وجود دارند که خاصیت و فایده دارویی دارند.
برخی دیگر از آن ها اگر در دوز های پایین مصرف شوند فرد را که کسل کرده و درد او را تسکین می دهند. به علاوه از برخی از این مواد برای خواب عمیق استفاده می شوند. اما دوز بالای آن ها باعث اختلال در مغز شده و عوارض شدیدی برای افراد به دنبال دارد.
اعتیاد به مواد مخدر
اعتیاد به مواد مخدر نوعی بیماری می باشد که بر اثر آن مغز و رفتار فرد مختل می شود. در زمان مصرف این مواد فرد دچار ناتوانی در کنترل استفاده از این داروی قانونی یا غیر قانونی می شود. مواردی مانند ماری جوانا، الکل و نیکوتین نیز جز مواد مخدر محسوب می شوند. افراد معتاد از مضرات مصرف این مواد خبر دارند اما باز هم از آن استفاده می کنند.
تعداد زیادی از افرادی که به این مواد اعتیاد دارند در موقعیتهای اجتماعی به عنوان تفریح و تجربه کردن از این مواد استفاده می کنند. آن ها بعد از مدتی مجبور به استفاده مکرر از این مواد می شوند. خطر اعتیاد و سرعت وابسته شدن فرد به مواد اعتیاد آور به نوع ماده ای که مصرف می کنند بستگی دارد. بسیاری از مواد اعتیاد آور با گذشت زمان باید دوز های بیشتری را از آن مصرف کرده تا فرد بتواند حس های قبلی را در مواجهه با آن تجربه کند.
دلیل وابستگی به مواد مخدر
مواد مخدر در قسمت پاداش مغز تاثیر می گذارد. این تاثیر باعث افزایش پیام رسان شیمیایی دوپامین در مغز می شود. این تغییر در سیستم پاداش های مغز باعث می شود که فرد رفتار های مورد نظر را برای دریافت دوباره این پاداش تکرار کند. افزایش دوپامین در مغز انسان رفتار های لذت بخش اما ناسالم او را تقویت می کند.
فرد با ادامه مصرف ماده اعتیاد آور مغز خود را با آن سازگار کرده و توانایی سلول های مدار پاداش را کاهش می دهد. در این حالت فرد دیگر نمی تواند مانند گذشته احساس خوبی نسبت به مصرف داشته باشد. بنابراین مجبور می شود دوز مصرفی خود را بیشتر کرده تا دوباره به آن رضایت دست یابد. سازگاری های مغزی باعث می شوند که شخص از کار هایی که انجام می داده مانند گذشته لذت نبرد.
قبل از اعتیاد فرد از رفتارهایی مانند غذا خوردن، فعالیت اجتماعی و رابطه جنسی لذت می برد. اما بعد از اعتیاد دیگر این کار ها برای او لذتی نخواهند داشت. اعتیاد بعد از مدتی عملکرد هایی مانند یادگیری، قضاوت، تصمیم گیری، تحمل فشار، رفتار و اخلاق و حافظه افراد را تحت تاثیر قرار می دهد.
مطلب مشابه: اصول ترک اعتیاد | روش های افایش انگیزه برای ترک کردن مواد
علائم اعتیاد به مواد مخدر
بیشتر افرادی که به مواد مخدر اعتیاد دارند علائم یا رفتارهای خاصی دارند. این رفتار ها شامل موارد زیر می باشند.
- فرد احساس می کند که مجبور است به طور منظم از دارو استفاده کند.
- فرد تمایل شدیدی به داروهایی که مانع فکر کردن به زندگی و آینده می شود را دارد.
- فرد بعد از گذشت مدتی نیاز ماده مخدر بیشتری را بر خود حس می کند.
- فرد تلاش می کند که منبع دریافت ماده اعتیاد آور را از دست ندهد و برای نگهداری آن هر کاری می کند.
- فرد برای به دست آوردن هزینه ماده اعتیاد آور تلاش می کند و از هیچ کاری فروگذار نمی کند.
- فرد از انجام تعهدات و مسئولیت های کاری و اجتماعی خود می گذرد تا بتواند مواد مخدر مصرف کند.
- با اینکه می داند مصرف ماده مخدر مشکلاتی در زندگی او به وجود می آورد اما باز هم آن را ادامه می دهد.
- فرد برای تهیه مواد مخدر کارهایی را انجام می دهد که تاکنون انجام نداده است.
- او فعالیت هایی را انجام می دهد که هیچ وقت دوست نداشته آن ها را مرتکب شود.
- فرد بارها برای قطع مصرف تلاش می کند اما با شکست مواجه می شود.
روش های تشخیص اعتیاد
گاهی اوقات تشخیص اعتیاد فرد به مواد مخدر سخت می باشد. معمولاً در نوجوانان به دلیل بدخلقی و عصبانیت هایی که دارند هیچ کس متوجه اعتیاد آن ها نمی شود. اما مواردی مانند مشکلات در مدرسه یا محل کار و مشکلات سلامتی و جسمانی آن ها می تواند نشان دهنده اعتیاد باشد.
نوجوانی که به اعتیاد مبتلا شده باشد نسبت به ظاهر خود بسیار بی توجه است و تغییرات زیادی در رفتار او به وجود می آید. همچنین او از لحاظ مالی به مشکل بر میخورد و ناگهانی و بدون مقدمه و بدون هیچ توضیحی درخواست پول می نماید.
انواع مواد مخدر
مواد مخدر در انواع گوناگونی تهیه شده و در میان مردم رواج دارد. هر کدام از موادی که افراد مصرف می کنند عوارض و تاثیرات متفاوتی برای آن ها به دنبال دارد. این مواد برای فرد وابستگی روانی ایجاد کرده و فرد را اصطلاحا معتاد می کنند. ترک و کنار گذاشتن این مواد بسیار مشکل می باشد. معمولا مواد اعتیاد آور را به دو دسته صنعتی و سنتی تقسیم می کنند.
مواد سنتی، موادی هستند که مستقیماً از طریق گیاهان و به صورت طبیعی به دست می آیند. برای تهیه این مواد اعتیاد آور هیچ گونه فرایند شیمیایی انجام نمی شود و معمولاً وابستگی و عوارض آن کمتر از مواد صنعتی است. اما مواد مخدر صنعتی با فرایند های شیمیایی که بر روی گیاهان ایجاد می شود، به دست می آیند.
این مواد اثرات بیشتری داشته و عوارض زیادی را به دنبال دارند. برای همین جرم آن ها سنگین تر از مواد سنتی بوده و حکم سنگین تری را در پی دارند.
تریاک
تریاک یک نوع ماده مخدر است که پیام های بین مغز و بدن را کند می کند. به همین دلیل از آن به عنوان گیاه و داروی افسرده کننده نام می برند. گیاهی که تریاک از آن گرفته می شود خشخاش نام دارد. خشخاش اولین گیاهی است که به عنوان دارو ثبت شده است. تریاک یک صمغ چسبناک و قهوه ای است که بوی تلخی دارد.
گاهی ممکن است به صورت مایع و پودر نیز تولید شود. این ماده پیش نیاز تولید هروئین می باشد. در فرد علائمی مانند رضایت کوتاه مدت، آرامش، ضربان قلب و تنفس پایین را به وجود می آورد. فرد با مصرف آن دچار یبوست و از دست دادن اشتها می شود.
تاثیرات مخرب مصرف تریاک
مصرف طولانی مدت ماده مخدر تریاک عوارض بسیار زیادی بر بدن افراد بر جای می گذارد. این عوارض شامل موارد زیر می باشند.
- تریاک در حافظه و یادگیری افراد اختلال ایجاد می کند.
- می تواند سیستم مربوط به حس را مختل کند.
- یبوست و مشکلات گوارشی شدیدی برای افراد به وجود می آورد.
- اشتهای افراد را کم کرده و موجب لاغری و ضعیف شدن آن ها می شود.
- بعد از مدتی به قلب و عروق افراد مشکلات جدی وارد می کند.
- در عملکرد کلیه ها و دستگاه ادراری اختلال ایجاد می کند.
- باعث ایجاد سوء تغذیه در افراد می شود.
- رنگ پوست صورت و لب ها را تیره می کند و مشکلات پوستی بسیاری را برای افراد ایجاد می کند.
- میل جنسی افراد را کم کرده و ترشح ال اچ و تستوسترون را در بدن فرد تا حد زیادی کاهش می دهد.
- تعادل بدن را از بین میبرد و فرد اغلب احساس بی تعادلی می کند.
- مشکلات تنفسی و سرفه های بی وقفه را به وجود می آورد و می تواند موجب ایست تنفسی در فرد شود.
- سیستم ایمنی بدن را در مقابل بیماری ها و عفونت ها بسیار ضعیف می کند.
- تنظیمات خواب و سیستم عصبی بدن را تحت تاثیر قرار می دهد.
حشیش
حشیش یک ماده مخدر سنتی می باشد که از گیاه شاهدانه به دست می آید. این ماده در واقع صمغ گیاه شاهدانه است. که برای افراد بسیار اعتیاد آور می باشد. فرد در مدت کوتاهی اثراتی مانند افزایش اشتها، درک بصری و آرامش و پارانوئید را احساس می کند.
بعد از استفاده طولانی مدت از این ماده سیستم بدنی او سرکوب شده و سلامت ریه هایش به خطر می افتد. حشیش احتمال مشکلات قلبی و عروقی را در افراد بسیار بالا می برد.
ماری جوانا
ماری جوانا یک ماده مخدر سنتی می باشد که مانند حشیش از گیاه شاهدانه به دست می آید. تفاوت این ماده با حشیش این است که حشیش از صمغ گیاه به دست می آید و ماری جوانا برگ های گیاه می باشد. ماری جوانا دارویی است که برای افرادی که دارای درد مزمن و عصبی هستند تجویز می شود.
به علاوه می تواند لرزش را در بیماری پارکینسون بسیار کاهش دهد. این ماده بسیار اعتیاد آور بوده و در مدت کمی فرد را به شدت وابسته می کند. ترک آن ناراحتی جسمی و مشکلات روحی، روانی بسیاری را به دنبال دارد. افرادی که قبل از ۱۸ سالگی ماری جوانا مصرف کنند بیشتر در معرض عوارض آن قرار می گیرند.
هروئین
هروئین یک ماده مخدر غیر قانونی و سنتی می باشد که گیرندههای افیون در مغز را فعال می کند. این ماده آرامش افراد را تا حد زیادی افزایش داده و از احساس درد جلوگیری می کند. فرد با استعمال آن دچار نوعی رهایی می شود. زمانی که دوپامین در مغز تحت تاثیر این ماده مخدر افزایش یابد فرد حالت سرخوشی دارد.
هروئین یک ماده دارویی بسیار اعتیاد آور می باشد. انجمن پزشکی اعتیاد آمریکا اعلام کرده که هر چهار نفری که برای اولین بار آن را امتحان کنند یک نفر به آن معتاد می شود. مصرف هروئین می تواند موجب بی خوابی و اختلال جنسی در افراد شود.
آقایانی که هروئین مصرف می کنند اغلب دارای زود انزالی یا کاهش میل جنسی هستند. یکی دیگر از اثرات مخرب هروئین عفونت دریچه های قلب می باشد که بسیار کشنده است.
همچنین موجب ایجاد عفونت در شش ها و آسیب های جدی به کلیه و کبد می شود. مصرف طولانی مدت آن در نهایت به افسردگی و اختلال شخصیتی فرد منجر می شود. خانم هایی که هروئین مصرف می کنند دارای اختلال و بی نظمی در عادت ماهانه خود هستند.
ماشروم و قارچ
ماشروم و قارچ نوع دیگری از ماده مخدر سنتی هستند. این مواد دارای ترکیبات توهم زایی هستند که فردا دچار توهم می کنند. معمولاً این قارچ ها در آمریکای مرکزی و مکزیک پرورش داده شده و رشد می کنند.
سایلو سایبین و سایلو سین از جمله ترکیبات توهم زایی هستند که در این قارچ ها وجود دارند. سیلوسایبین از نظر ساختاری کاملاً شبیه به سروتونین می باشد. همین امر موجب ایجاد اختلال در عملکرد طبیعی سروتونین می شود. خوردن ماشروم باعث می شود که افراد تصویر هایی را ببینند و صدا هایی را بشنوند که در عالم واقع وجود ندارد.
فرد معمولاً ۲۰ تا ۹۰ دقیقه بعد از مصرف و گاهاً تا ۱۲ ساعت نیز دچار این حالت می شود. ماشروم برای برخی از افراد تجربه ای لذت بخش و برای برخی دیگر تجربه وحشتناک و اضطراب آور را به دنبال دارد.
تاثیرات مخرب ماشروم
ماشروم دارای عوارض و تاثیرات مخربی می باشد که شامل موارد زیر است.
- دهان خشک
- افزایش ضربان قلب
- لرز
- اسپاسم عضلانی
- بالا رفتن فشار خون
- تعریق بیش از حد
- حالت تهوع
- بیحسی
- اختلال در حواس و توجه
- تغییر خلق و خو
- پارانویا
ماده مخدر ناس
ناس یک ماده مخدر سنتی است که از گیاه تنباکو به دست می آید و اغلب آن را با آهک ترکیب می کنند. این ماده دارای رنگی سبز بوده و بسیار اعتیاد آور می باشد و بو و طعم تندی دارد. ناس بیشتر در افغانستان تولید می شود.
فرد با مصرف آن دچار عوارضی مانند سردرد توهم و سرگیجه می شود. افراد با مصرف آن دچار عوارض مخربی مانند عدم تعادل حرکتی و رفتاری می شوند. حرکت چشم ها در آن ها غیر طبیعی شده و در صورت استفاده طولانی مدت باعث ایجاد سرطان حنجره لثه و روده بزرگ می شود.
شیشه
ماده مخدر شیشه یا متامفتامین یک ماده صنعتی بوده که در آزمایشگاه به صورت کریستال یا پودر ساخته می شود. افراد دارای اعتیاد به آن معمولاً این ماده را دود یا تزریق می کنند.
شیشه در افراد سرخوشی بسیار شدیدی ایجاد کرده و به صورت کوتاه مدت می تواند تمرکز افراد را بسیار افزایش دهد. شیشه نیاز به خواب و اشتها را در افراد بسیار کاهش داده و تحریک پذیری و لذت آن ها را افزایش می دهد.
مصرف شیشه در مقدار زیاد می تواند عوارض روانگردان را داشته باشد. همچنین باعث ایجاد پرخاشگری و خشونت در افراد می شود. اعتیاد به شیشه بسیار شدید می باشد و فرد را وادار میکند تا با هر بار مصرف دوز آن را افزایش دهد.
افزایش دوز های مصرفی در نهایت منجر به وابستگی شدید فرد شده و در گذر زمان به مغز او آسیب های جدی وارد می کند. شیشه نواحی از مغز را که مرتبط با حافظه، تنظیم عواطف و یادگیری هستند تحت تاثیر قرار می دهد.
ماده مخدر ال اس دی
ال اس دی یک ماده مخدر صنعتی می باشد که جزو داروهای روانگردان به شمار می آید. ال اس دی دوزهای کم و پایین تغییرات بسیار خفیفی در خلق و خو ادراک و اندیشه فرد ایجاد می کند. اما دوزهای بالای آن باعث ایجاد تحریف فضا و توهمات بصری می شود. در اغلب موارد مصرف بیش از حد این ماده اعتیاد آور می تواند منجر به مرگ فرد شود.
ظاهر ال اس دی به صورت یک ماده کریستالی سفید است و هیچ گونه بویی ندارد. اثرات آن ۳۰ دقیقه بعد از مصرف شروع شده و حدود ۸ تا ۱۲ ساعت ادامه دارد. مصرف آن در فرد ایجاد سرخوشی و باز شدن مردمک چشم را در پی دارد. همچنین در او تغییرات ادراکی، سردرگمی، توهم و سردرد و حالت تهوع را به وجود می آورد. ال اس دی دمای بدن را به شدت افزایش می دهد.
کراک
کراک ماده مخدر صنعتی می باشد که از کوکائین به دست می آید. برخی از افراد با انجام فرایند های شیمیایی بر روی ماده کوکائین یک مواد بسیار سخت به دست می آورند. که این ماده با دریافت حرارت شکسته و به صورت کریستال در می آید.
این ماده بعد از شکستن کراک نام می گیرد دلیل نامگذاری کراک نیز از شکستن این ماده منشا می گیرد. این ماده اعتیاد آور به صورت دود مصرف می شود و دارای اثرات محرک روانی بسیاری می باشد. کراک همانند آمفتامین عمل می کند در فرد ایجاد سرخوشی کرده و اشتهای آن را سرکوب می کند.
کراک فشار خون افراد را بالا می برد و وابستگی روانی در این ماده مخدر به مراتب بیشتر از سایر موارد می باشد. زیرا کراک بسیار سریع و شدید وارد جریان خون می شود و به مغز می رسد. اعتیاد به کراک دارای عوارضی مانند افسردگی، میل شدید به مصرف، پرخاشگری، انزوا، هذیان و توهم می باشد.
ماده مخدر متادون
ماده مخدر متادون برای ترک معتادان به هروئین مورد استفاده قرار می گیرد و پزشکان آن را به عنوان مسکن مورد استفاده قرار می گیرند. اما این ماده نیز می تواند اعتیاد آور باشد. متادون نسبت به سایر مواد مخدر دیگر دارای لذت بسیار کمی می باشد.
با این وجود دارای وابستگی جسمی و روانی است. این ماده اعتیاد آور به صورت قرص، مایع تزریقی و محلول خوراکی مصرف می شود. شامل علائمی مانند اضطراب، لرزش عضلات، حالت تهوع، اسهال و گرفتگی شکم می باشد.
ماده مخدر ریتالین
ریتالین جزو داروهای محرک بسیار اعتیاد آور است و در دسته مواد مخدر صنعتی قرار می گیرد. علائم ترک این مواد بسیار شدید بوده در نتیجه ترک آن از سایر مواد اعتیاد آور دیگر مشکل تر است. مصرف کنندگان ریتالین برای ایجاد سرخوشی اولیه هر بار مجبور هستند دوز دارو را افزایش دهند. از جمله تغییرات مخرب ریتالین نیز می توان به خارش پوستی، کهیر و تب اشاره نمود. افراد مبتلا به آن دارای تپش قلب و بی نظمی در ضربان قلب خود هستند.
ترامادول
ترامادول یک ماده مخدر صنعتی می باشد که برای درد های متوسط تا شدید برای بزرگسالان تجویز می شود. با اینکه این ماده دارای اثر دارویی می باشد اما استفاده مداوم آن باعث ایجاد اعتیاد می شود. این ماده مشکلات تنفسی شدیدی را در افراد ایجاد می کند و مصرف آن باعث خواب آلودگی فرد می شود.
فرد با مصرف آن دچار سردرد و عصبی شدن بیش از حد می شود. همچنین بدن او به طور مداوم دارای لرزش است و دچار تغییراتی در خلق و خو می شود. افرادی که ترامادول مصرف می کنند به طور مداوم دچار خشکی دهان هستند. میل آن ها به نوشیدن آب بسیار زیاد می باشد.
کوکائین
کوکائین یک ماده محرک و مشتق شده از گیاه کوکا می باشد. این ماده مخدر صنعتی در آمریکای جنوبی رشد می کند به صورت غیر قانونی به یک پودر سفید تبدیل می شود. پودر کوکائین از طریق بینی بالا کشیده شده، همچنین برخی از افراد آن را دود یا تزریق می کنند.
کوکائین تاثیر بسیار زیادی بر روی مغز می گذارد و مدار های مغز را با ترشح شدید دوپامین مواجه می کند. اثرات مصرف این ماده اعتیاد آور بسیار شدید، سریع و کوتاه مدت می باشد. کوکائین در فرد هیجان، سرخوشی و هوشیاری بسیار زیادی ایجاد می کند.
این ماده نسبت به سایر مواد بسیار اعتیاد آور می باشد و مصرف مداوم آن بعد از یک مدت طولانی خستگی روحی و جسمی و افسردگی شدیدی در فرد ایجاد می کند. ترک آن افسردگی و هوس شدید را به دنبال دارد به همین دلیل کنار گذاشتن آن بسیار سخت می باشد.
مطلب مشابه: اطلاعاتی در مورد ال اس دی | مواد مخدر ال اس دی چیست و چه تاثیراتی دارد؟
