مکمل های ضروری در بارداری، فراموش نشه

مامان ها مبارک باشه. احتمالا تازه از بارداری خود باخبر شده اید. مطمعنم الان فقط دنبال این میگردید که چی بخورید و یا چی نخورید و یا اینکه چه مکملی براتون باید تجویز بشه و چی تجویز نشه. چندتا نکته کاربردی را اینجا بهتون میگم و دیگه خودتون را اینقد درگیر نکنید. در بارداری چند تا مکمل واجبه که شما مصرف کنید. اما چند تا مکمل هم هست که برای بعضی مامان ها تجویز میشه و برای بعضی نمیشه. تجویزش هم به شرایط بارداری شما وابسته است.

خب بریم سر مکمل های واجب: شما باید در سه ماهه اول بارداری که خطر سقط جنین وجود داره، اسید فولیک مصرف کنید، امروزه بجای اسید فولیک اغلب یدوفولیک تجویز میشه که هم ید داره و هم اسید فولیک و برای جنین و رشدش مفیده.

مکمل بعدی آهن است که شما چه کم خونی داشته باشید و چه نداشته باشید بهتره که مصرف شود و همزمان با تجویز آهن ، مولتی ویتامین مخصوص بارداری هم تجویز میشه.

حالا میمونه مکمل کلسیم و امگا3 و ویتامین دی که خانم ها همش دنبالشن. این سه تا مکمل برای همه واجب نیست و با نظر پزشک باید مصرف شود. حالا توضیحات بیشتر درباره نحوه مصرف قرص ها را باهم بخونیم:

اسید فولیک در بارداری
ترجیحاً از سه ماه قبل از بارداری تا سه ماهه اول بارداری روزانه یک عدد قرص اسید فولیک یا یدوفولیک مصرف نمایند. مصرف اسید فولیک قبل از بارداری، از تولد نوزاد مبتلا به نقص لوله عصبی پیشگیری میکند.

بعضی از زنان در معرض بارداری تحت تاثیر نقص لوله عصبی هستند و توصیه می شود هر روز تا هفته دوازدهم بارداری دوز بالاتر از 5 میلی گرم اسید فولیک مصرف کنند. زنان دارای خطر هستند اگر:

 آنها یا شریک آنها دچار نقص لوله عصبی باشند
حاملگی قبلی آن ها تحت تاثیر نقص لوله عصبی قرار گرفته باشد
 آنها یا همسرشان سابقه خانوادگی نقص لوله عصبی داشته باشند
 آنها دیابت داشته باشند
علاوه بر این، زنانی که داروهای ضدصرع مصرف می کنند، باید با پزشک خود مشورت کنند، زیرا ممکن است نیاز به دوز بالاتری اسید فولیک داشته باشند.

اگر هر یک از موارد فوق در خصوص شما صادق است، با پزشک خود صحبت کنید، زیرا آنها می توانند دوز بالاتری از اسید فولیک تجویز کنند. پزشک یا ماما همچنین ممکن است آزمایشهای غربالگری ( غربالگری سه ماهه اول بارداری)  اضافی را در حین بارداری توصیه کند.

 

 

نحوه مصرف مکمل آهن در بارداری
خانم های باردار باید از پایان ماه چهارم بارداری یک عدد قرص آهن در روز مصرف کرده و تا سه ماه پس از زایمان ادامه دهند. در صورتی که خانم باردار دچار کم خونی شدید باشد باید دوز درمانی یعنی 5-4 میلی گرم به ازاء کیلوگرم وزن بدن برای او تجویز شود. نکته مهم در درمان کم خونی این است که دوز درمانی باید به مدت 2 تا 3 ماه ادامه یابد تا ذخایر آهن بدن اصلاح شود. در درمان کم خونی اکتفا به افزایش هموگلوبین که معمولا" چند روز پس از مصرف مکمل آهن ایجاد می شود کافی نیست و باید اطمینان حاصل شود که ذخیره فریتین سرم نیز به مقدار طبیعی رسیده است. لازم به ذکر است مصرف مکمل آهن در مورد خانم های باردار مبتلا به تالاسمی نیز طبق برنامه کشوری مانند سایر خانم های باردار توصیه می شود.
 زمانی که کم خونی در زنان باردار یک مشکل شدید بهداشت عمومی باشد (حداقل 40٪ زنان باردار دارای غلظت هموگلوبین خون کمتر از g / L 110 هستند)، دوز روزانه 60 میلی گرم آهن عنصری ترجیح داده می شود.
 در سه ماهه اول و سوم، آستانه Hb برای تشخیص کم خونی g / L 110 است؛ در سه ماهه دوم، آستانه g / L 105 می باشد.
 اگر یک زن در طی بارداری کم خونی ( علت و علائم کم خونی)  داشته باشد، آهن اضافی روزانه او باید تا 120 میلیگرم افزایش یابد تا غلظت Hb به حد طبیعی ( g / L Hb 110 یا بالاتر) برسد. پس از آن، او می تواند مقدار روزانه معمولی آهن را برای جلوگیری از عود کم خونی مصرف کند.
- مصرف قرص آهن ممکن است عوارضی مانند تهوع، درد معده، اسهال و یا یبوست به دنبال داشته باشد به همین دلیل توصیه می شود قرص آهن بعد از غذا میل شود تا عوارض جانبی به حداقل برسد.

بهترین زمان برای مصرف مکمل آهن شب قبل از خواب می باشد. در هر حال‌ خانم باردار باید بداند هیچگاه نباید مصرف قرص آهن را قطع کند زیرا بعد از گذشت چند روز معمولا" این عوارض قابل تحمل شده و یا کلا" برطرف خواهند شد.  در صورت ابتلاء به آنمی داسی شکل SCA (Sickle Cell Anemi ) مصرف قرص آهن توصیه نمی شود.

بهترین منبع غذایی آهن
جگر و پس از آن گوشت قرمز (گاو و گوسفند)، مرغ و ماکیان و ماهی است.
حبوبات، انواع مغز دانه ها (پسته، بادام، گردو، فندق و...) از منابع خوب آهن هستند.
سبزیجات برگ سبز تیره مثل جعفری، برگهای تیره کاهو، برگ چغندر نیز از منابع خوب آهن هستند. جذب آهن موجود در اسفناج به دلیل وجود اگزاالت در آن، کم است.
انواع خشکبار مثل برگه هلو، آلو و زرد آلو، توت خشک، انجیر خشک، خرما، کشمش، میوه های خشک
نانهای غنیشده با آهن. در کشور ما انواع نانهای تافتون، بربری و لواش با آهن و اسید فولیک غنی میشوند.
زرده تخممرغ حاوی مقداری آهن است اما آهن موجود در زرده تخممرغ نیز از قابلیت جذب کمی برخوردار است.

مولتی ویتامین در بارداری
خانم های باردار از پایان ماه چهارم (هفته 16بارداری) تا سه ماه بعد از زایمان باید روزانه یک عدد کپسول مولتی ویتامین ساده یا مینرال مصرف نمایند.
توجه: از پایان ماه چهارم بارداری که کپسول مولتی ویتامین مصرف می شود، در صورتی که این کپسول ها حاوی اسید فولیک باشند، مصرف قرص اسید فولیک باید قطع شود و در غیر این صورت مصرف هر دو مکمل در دوره های زمانی تعیین شده ضروری است.
اگر تصمیم دارید مولتی ویتامین و مواد معدنی روزانه در طول بارداری مصرف کنید، مطمئن شوید که این ویتامین ها برای بارداری ضروری است. مواد ضروری عبارتند از:
 5 میلی گرم اسید فولیک
10 میکروگرم ویتامین D
باید تا هفته دوازدهم بارداری هر روز 5 میلی گرم اسید فولیک مصرف کنید. حتی اگر مولتی ویتامین مصرف نمی کنید، اسید فولیک را در سه ماهه اول بارداری مصرف کنید. سایر مکمل ها مانند ویتامین دی، کلسیم و ب6.......توسط تشخیص پزشک تجویز میشود.

مکمل ویتامین C در دوران بارداری
در بارداری با توجه به شرایط بیمار توسط پزشک تجویز میشود اما توصیه میشود در سه ماهه اول بارداری این مکمل استفاده نشود. ویتامین C از سلول محافظت می کند و به حفظ سلامتی آنها کمک می کند. ویتامین C در انواع مختلفی از میوه ها و سبزیجات یافت می شود و یک رژیم متعادل می تواند تمام ویتامین های C را به شما ارائه دهد. منابع خوب عبارتند از:
 پرتقال و آب پرتقال
 فلفل قرمز و سبز
توت فرنگی
blackcurrants
کلم بروکلی
کلم بروکسل
سیب زمینی

مکمل کلسیم در بارداری
مولتی ویتامین شما ممکن است حاوی کلسیم باشد، اما احتمال آن کم است. شما به کلسیم نیاز دارید تا به کودک کمک کنید که استخوان ها و دندان های قوی و همچنین اعصاب و عضلات سالم (از جمله قلب) داشته باشد. بیشتر مولنی ویتامینهای بارداری حاوی 100 تا 200 میلی گرم کلسیم می باشند، اما برخی از آنها حاوی کلسیم نیستند.  اگر ویتامین پیش از زایمان مصرف می کنید، احتمالا حداقل 150 میلی گرم کلسیم دریافت می کنید.

اگر کلسیم به قدر کافی از رژیم غذایی خود دریافت نمی کنید، می توانید از مکمل کلسیم جداگانه استفاده کنید، اما در نظر داشته باشید بدن شما فقط می تواند تا 500 میلی گرم کلسیم را در یک زمان جذب کند. بنابراین ممکن است لازم باشد مکمل کلسیم خود را در دوزهای کوچکتر، چندین بار در روز مصرف کنید.
شما نیاز به ویتامین D برای جذب کلسیم دارید، بنابراین مطمئن شوید که ویتامین D در رژیم بارداری به اندازه کافی وجود دارد. کلسیم اضافی به شکل های مختلف، بیشتر از کربنات کلسیم و سیترات کلسیم می باشد.
کربنات کلسیم بیشترین کلسیم را فراهم می کند، اما به اسید معده بیشتری نیاز دارد تا آن را حل کند، بنابراین بهتر است با غذا مصرف شود.

سیترات کلسیم به راحتی توسط بدن جذب می شود. از آنجایی که این نوع کلسیم به اسید معده برای جذب نیاز ندارد، می تواند بین وعده های غذایی مصرف شود. (این قرص برای کسانی که داروهای سوزش سر دل مصرف میکنند مناسب است زیرا اسید معده کاهش می یابد.)
کلسیم برای استخوان ها و دندان های کودک شما حیاتی است ( این مقاله را بخوانید: مواد غذایی حاوی کلسیم در بارداری) منابع کلسیم عبارتند از:
شیر، پنیر و ماست
سبزیجات برگ سبز مانند کلم پیچ
توفو
نوشیدنی های سویا با کلسیم
 نان و هر چیز ساخته شده با آرد غنی شده

ماهی مانند ساردین

 

مکمل مورد نیاز در گیاهخواری و رژیم های خاص در بارداری
- یک رژیم گیاهخواری متنوع و متعادل باید در طول حاملگی مواد غذایی کافی برای شما و کودک شما فراهم کند. با این وجود ممکن است آهن و ویتامین B12 را به اندازه کافی دریافت نکنید. مکمل کلسیم و ب 12 برای شما واجب هست. در مورد چگونگی اطمینان از اینکه این مواد مغذی مهم را دریافت می کنید با ماما یا پزشک خود صحبت کنید.
- اگر شما گیاهخوار هستید یا به دلیل عدم تحمل غذایی (به عنوان مثال یک رژیم غذایی بدون گلوتن برای بیماری سلیاک) یا به دلایل مذهبی به دنبال رژیم غذایی محدود هستید، با ماما یا پزشک خانواده صحبت کنید.
- به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا درمورد نحوه اطمینان از اینکه همه مواد مغذی مورد نیاز برای شما و کودک در غذا وجود دارد توصیه های لازم را ارائه کند.

مهم‌ترین مطالب در این‌باره:
دریافت بیش از حد ویتامین A در دوران بارداری خطرناک است.
ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است که در کبد ذخیره می‌شود و برای رشد دستگاه‌های مختلف جنین مانند چشم، شش‌ها، استخوان‌ها و سیستم عصبی مرکزی لازم است.
به علاوه این ویتامین به مقاومت در برابر عفونت‌ها نیز کمک می‌کند.
این ویتامین در منابع حیوانی مانند تخم مرغ، شیر و جگر وجود دارد. پیش‌ساز این ویتامین نیز در میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود.
مقدار توصیه شده برای ویتامین آ ۷۷۰ میکروگرم RAEs (تقریباً IU 2565) برای زنان باردار و غیر باردار است. ذخایر ویتامین A مادر به آسانی جوابگوی نیاز جنین است.
کمبود ویتامین A در حیوانات می‌تواند باعث مشکلات جنینی شود، اما در انسان موارد مشابه دیده نشده است.
از سوی دیگر دریافت بیش از حد ویتامین A در دوران بارداری خطرناک است. خانم‌هایی که از مشابه‌های ویتامین A مانند راکوتان برای آکنه استفاده می‌کنند در خطر قرار دارند.

مروری خلاصه بر ویتامین های گروه B و نقش آنها در دوران بارداری
ویتامین B1 (تیامین) کمک به رشد و تکامل مغز و سیستم عصبی جنین
ویتامین B2 (ریبوفلاوین) حفظ سلامت چشم ها و ایجاد طراوت و درخشش در پوست
ویتامین B3 (نیاسین) بهبود عملکرد دستگاه گوارش و تسکین عارضه تهوع صبحگاهی
ویتامین B5 (پانتوتنیک اسید) تولید هورمونهای بارداری و کاهش کرامپ یا گرفتگی عضلات پا
ویتامین B6 (پیرودوکسین) کمک به رشد و تکامل مغز و سیستم عصبی جنین
ویتامین B7 (بیوتین) از آنجایی که فرایند بارداری می تواند منجر به کمبود این ویتامین در بدن شود باید میزان مصرف آن در بارداری افزایش یابد.
ویتامین B9 (اسید فولیک) کاهش خطر ابتلا جنین به نقایص مادرزادی
ویتامین B12 (کوبالامین) کمک به حفظ سلامت مغز و سیستم عصبی در مادر و جنین

امگا 3 و امگا 6
مادران باردار باید به منظور حفظ سلامت خود و جنین وبرخورداری از یک تغذیه متعادل مقادیر کافی از اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانند.
اسیدهای چرب امگا ۳ خانواده ای از اسیدهای چرب غیراشباع به شمار می روند که مصرف آنها در دوران بارداری نقش بسیار عمده و بسزایی در حفظ سلامت مادر و جنین دارد.
اسیدهای چرب امگا ۳ در انواع ماهی های چرب نظیر ماهی خال خالی، سالمون،شاه ماهی، ساردین و همچنین در انواع مغزها، دانه کتان، روغن کلزا و روغن کاملینا به وفور یافت می شوند.
امگا ۶ نیز نوع دیگری از اسیدهای چرب و ضروری است که در انواع روغن های گیاهی مانند ذرت و آفتابگردان و همچنین در غلات، تخم مرغ های به دست آمده از مرغ های تغذیه شده با ذرت و گوشت حیوانات تغذیه شده با غلات یافت می شود.

نسبت ایده آل امگا ۶ به امگا ۳
بدن ما به هر دو اسید چرب امگا ۳ و امگا ۶ نیاز دارد ولی مهم آن است که مصرف این دو ماده مغذی در نسبت هایی مساوی و مقادیری نزدیک به هم باشند و این در حالی است که عادات غذایی نادرست در بسیاری از خانواده ها به عنوان مثال استفاده مفرط و بیش از حد از روغن آفتابگردان در رژیم غذایی باعث شده است که میزان امگا ۶ دریافتی در شمار بسیاری از افراد تقریبا ۲۵ برابر بیشتر از امگا ۳ باشد.
این مساله نشان از ضرورت تغییر الگوی مصرف مواد غذایی در برخی از خانواده ها دارد.
نسبت ایده آل امگا ۶ به امگا ۳ در یک رژیم غذایی سالم باید یک به یک و یا حداکثر چهار به یک باشد و از مصرف بیش از چهار برابر امگا ۶ نسبت به امگا ۳ در رژیم غذایی باید اجتناب کرد.
برای رسیدن به این منظور می توان از روش های مختلفی نظیر جایگزین کردن روغن کلزا به جای مصرف روغن های سرشار از امگا ۶ نظیر روغن آفتابگردان ، روغن ذرت، روغن هسته انگور و روغن سویا در آشپزی و مصارف خانگی، مصرف تخم مرغ های غنی شده با اسیدهای چرب امگا ۳ و یا گنجاندن بذرکتان ، مغز گردو و همچنین ماهی های چرب در رژیم غذایی روزانه استفاده کرد.