علت پوسیدگی دندان چیست و چطور از آن جلوگیری کنیم؟

با رعایت نکردن درست بهداشت دهان و دندان و همچنین استفاده نادرست از دندان ها باعث ایجاد پوسیدگی و حفره در دندان ها خواهیم شد. از اعضای مهم در سیستم گوارشی دندان ها هستند که باید بدور از پوسیدگی و خرابی باشند. با درمان به موقع پوسیدگی می توان از مشکلات بیشتر در دندان ها جلوگیری کرد.

بررسی علت های ایجاد پوسیدگی در دندان

یکی از شایع ترین بیماری های عفونی دهان و دندان پوسیدگی دندان ها است که برای هر فرد یا هر موقعیت اجتماعی و نوع زندگی ممکن است اتفاق بیافتد. پوسیدگی دندان نوعی بیماری میکروبی_تغذیه ای می باشد که به خاطر از بین رفتن عناصر معدنی نسوج دندانی اتفاق می افتد و با مشکلاتی زیادی به ویژه درد و ناراحتی و ناتوانی در جویدن غذا همراه است که در نهایت به از بین رفتن دندان می انجامد. در این مطلب می خواهیم به بررسی علت و دلایل مختلف پوسیدگی دندان و روش های پیشگیری از آن بپردازیم.

دلایل عمومی در ایجاد پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان ممکن است بنا به دلایل مختلف و در سن و سالی اتفاق بیافتد که با برخی از آنها آشنا می شویم:

• تشکیل پلاک در دندان ها:

تشکیل پلاک بر روی دندان ها از علت های پوسیدگی آنهاست. پلاک های زمانی بر روی دندان ایجاد می شوند که باکتری، اسید، ذرات غذا و بزاق دهان با هم ترکیب شوند. این پلاک ها به دندان ها چسبیده و در طول زمان ساخته شده و وسعت پیدا می کنند. پلاک دارای اسید است که این اسید باعث صدمه زدن به دندان ها می شود و در نهایت باعث ایجاد سوراخ ها یا حفره های در دندان خواهد شد. که باید با استفاده از روش های مختلف برای از بین بردن پلاک دندان ها اقدام کنید.

• عدم رعایت بهداشت دهانی

یکی دیگر از علت های پوسیدگی دندان رعایت نکردن درست بهداشت دهان و دندان است. عدم مسواک زدن و یا مسواک زدن نامرتب باعث می شود تا پلاک ها بر روی دندان باقی مانده و به آنها آسیب برسانند.

• دهان خشک:

دهان خشک یکی از علت های پوسیدگی دندان می باشد. بزاق دهان باعث شسته شدن مقداری از پلاک دندان ها خواهد شد. با داشتن دهان خشک و بزاق خیلی کم به رشد پلاک ها کمک خواهید کرد. در نتیجه پوسیدگی در دندان ها رخ خواهد داد.

• خوردن و نوشیدن:

 دلیل اصلی پوسیدگی دندان ها خوردن و نوشیدن است که از آن راه گریزی نیست و همه مجبور به انجام آن هستند. در زمان خوردن یا نوشیدن کربوهیدرات ها و ذرات غذا بر روی دندان ها قرار می گیرند و برخی از آنها با مسواک زدن هم از دندان جدا نخواهند شد. غذاهایی که چسبندگی بیشتری دارند باعث پوسیدگی دندان ها خواهند شد. بعد از خوردن هر چیزی حتما به طور مرتب دندان ها را به درستی نخ دندان زده و مسواک بزنید.

• اسید ها و باکتری ها:

شاید این موضوع مورد قبول خیلی ها نباشد و برای برخی از افراد آزار دهنده باشد اما در حالت معمول و طبیعی باکتری ها در دهان وجود داشته و زندگی می کنند. وقتی که باکتری های موجود در دهان کربوهیدرات ها را هضم کنند میزانی اسید روی دندان ها و دهان باقی می ماند و باعث خرابی دندان ها می شود.

• مشکلات پزشکی:

برخی از مشکلات پزشکی می توانند علت پوسیدگی دندان ها باشند. مشکلاتی که باعث بازگشت اسید معده به دهان می شوند. پرخوری کردن خطر پوسیدگی دندان ها را افزایش خواهد داد و بعلاوه استفراغ مداوم باعث می شود تا دندان ها در معرض اسید معده قرار گرفته و پوسیده شوند.

علائم و نشانه های پوسیدگی دندان ها

با پیشرفت پوسیدگی در دندان نشانه های آن نمایان خواهد شد. اگر در دندان خود حفره یا سوراخ مشاهده کردید باید به دندانپزشک مراجعه کرده و درمان شوید. با شناسایی سریعتر نشانه های پوسیدگی، دندان ها سریعتر و بهتر درمان می شوند. برخی از نشانه های پوسیدگی دندان عبارتند از:

• درد: درد دندان یکی از مهمترین و شایع ترین نشانه های پوسیدگی دندان است.
• فشار: افزایش فشار به دندان ها و درد در زمان گاز زدن و فشار به دندان ها.
• حفره های دندان: از نشانه های خرابی دندان وجود سوراخ یا حفره هایی در دندان است. برخی از حفره ها و سوراخ ها قابل دیدن نبوده و فقط با اشعه ایکس دیده می شوند. پس هر چند ماه یکبار دندان هایتان را توسط دندانپزشک بررسی نمایید.
• چرک: یکی از علائم مهم و جدی خراب دندان ها مشاهده چرک در اطراف دندان می باشد.

روش های جلوگیری از پوسیدگی دندان

بعد از بررسی علت پوسیدگی دندان نوبت به ارائه روش های برای پیشگیری از آن می رسد. اقدامات و روش های مختلفی وجود دارند که برای پیشگیری از پوسیدگی و خرابی دندان ها می توان انجام داد.

• مسواک زدن:

یکی از عوامل اصلی برای تمییز نگه داشتن دندان ها مسواک زدن و روش درست این کار است. برخی از افراد ممکن است مسواک را در دفعات کم استفاده نمایند ولی باید بدانید که مسواک به تنهایی نتیجه بخش نخواهد بود بلکه روش صحیح مسواک زدن و تعداد دفعات آن بسیار مهم است. همچنین باید از مسواکی استفاده کرد که به تمام قسمت های دندان برخورد کند. باکتری های موجود در دهان علاوه بر پوسیدگی دندان ها باعث ایجاد بوی بد در دهان می شوند.

• استفاده از خمیر دندان مناسب:

خمیر دندان مناسب قسمت مهمی از بهداشت دهان برای پوسیدگی از دندان است. خمیر دندان های مختلفی در بازار وجود دارند که قابل مصرف بوده و شاید از نظر شما کاملا مناسب باشند اما دندانپزشکان خمیر دندانی را پیشنهاد می دهند که انجمن دندانپزشکی آمریکا آن را قبول داشته باشد.

• استفاده از نخ دندان:

استفاده از نخ دندان باعث می شود تا ذرات باقی مانده غذا از لای دندان ها خارج شود و از پوسیدگی دندان ها جلوگیری شود. استفاده از نخ دندان کمک بزرگی به سلامت دندان ها می کند و برای دندان ها بسیار حائز اهمیت است. پس قبل از مسواک زدن حتما از نخ دندان استفاده نمایید و در طول روز از نخ دندان غافل نشوید.

• استفاده از دهانشویه:

دهان شویه ها آخرین مرحله از بهداشت دهان و دندان روزانه هستند. استفاده از دهانشویی باعث تمییزی دهان شده و باکتری ها را از بین می برد. و در نتیجه از ایجاد پلاک بر روی دندان ها جلوگیری می کند. پایبند بودن به بهداشت دهانی جامع اولین قدم جهت سلامت دهان و دندان می باشد. استفاده از محصولات و دهان شویه های حاوی فلوراید بسیار مناسبتر است.

• محدودیت در مصرف نوشیدنی ها و غذاهای شیرین:

انواع شیرینی ها، نوشابه ها و غذاهای شیرین به دلیل وجود قند باعث تولید پلاک در دندان ها خواهند شد. همچنین برخی از غذاهای شیرین و آبنبات ها که زمان بیشتری در دهان می مانند تاثیر بیشتری در ایجاد پلاک در دندان ها و پوسیدگی آنها دارند. بعد از مصرف مواد حاوی شیرینی و قند بلافاصله مسواک زده و دندان هایتان را تمیز نمایید تا از پیشرفت و پوسیدگی دندان جلوگیری شود. غذا های که به دندان ها می چسبند و در دندان ها گیر می کنند مثل چیپس، پفک، آبنبات و کلوچ ها باعث بیشتر شدن پوسیدگی دندان ها می شوند. استفاده از اسنک ها و سبزیجات خام باعث حذف پلاک دندان، به طور طبیعی می شوند و برای سلامت بدن نیز مفید هستند.

• مراجعه کردن به دندانپزشک:

هر چقدر هم موارد بهداشت دهانی را رعایت نمایید و در طول روز مراقب های لازم از دندان ها را انجام دهید باز هم باید در طول سال ۲ بار به دندانپزشک مراجعه کرده تا او دندان ها را بررسی نماید تا در صورت بودن پوسیدگی در دندان ها نسبت به درمان و برطرف کردن آن اقدام نماید. همچنین دندانپزشک به راحتی پلاک ها را پاک می کند کاری که با هیچ روشی به درستی نمی توانید انجام دهید.

درمان و برطرف کردن پوسیدگی دندان ها

با تمام مراقبت های دهانی باز هم ممکن است هر شخصی در طول عمرش با یک یا دو دندان نسبتا خراب رو به رو شود. دندان پوسیده نگران کننده نیست به شرطی که خیلی زود متوجه آن شوید. و برای رفع پوسیدگی دندان اقدام کنید. روش درمانی دندان پوسیده برداشتن محل کرم خورده و پر کردن آن است. دندانپزشک محل پوسیده را از دندان جدا کرده و حفره را با مواد پر کننده از جنس های رزین کامپوزیت، چینی، نقره، طلا یا آمالگام پر می نماید. برای درمان حفره های بزرگتر از روش های پیشرفته ای مثل تاج ها و کانال های ریشه ای استفاده می شود. با پر کردن دندان ها از پوسیدگی آنها جلوگیری می شود.

پوسیدگی در دوران پزرگسالی بسیار بدتر از دوران کودکی است پس برای سالم نگه داشتن دندان هایتان روش های درست و عوامل ایجاد پوسیدگی را به خاطر بسپارید.