آیا مصرف کافئین میتواند جایگزین خواب باشد؟
شاید شـما هم کارتان بـه گونه اي اسـت کـه باید شب بیداری بکشید و برای جلوگیري از خواب بـه مصرف کافئین و قهوه روی بیاورید ؛ دراین قسمت از تالاب موضوعاتی را مطرح کردیم برای حل این موضوع امیدواریم برایتان مسمر ثمر باشد.
یکی از داروهایی کـه برای بیشتر افراد آشنا بوده و می تواند سیستم عصبی را تحریک کند، کافئین نام دارد. بر اساس اطلاعات موجود، کافئین در بدن موجب افزایش ضربان قلب، فشار خون، سطح انرژی و التیام خلق و خو خواهد شد.
این ماده بـه سرعت در بدن عمل خواهد کرد، بـه گونه‌اي کـه افراد زیادی متوجه تاثیر ان ظرف چند دقیقه خواهند شد. کافئین تا زمانی کـه بـه صورت کامل توسط بدن متابولیزه شود، ماندگار بوده و این مسئله بـه چند عامل بستگی دارد.
هر شخص اثراتی را نسبت بـه شخص دیگر احساس می کند کـه برخی ممکن اسـت طولانی‌تر باشند. زنان باردار یا افرادی کـه خواب سختی دارند، باید دقت بیشتری نسبت بـه زمان مصرف ماده موردنظر بـه خرج دهند یا حتی ممکن اسـت از مصرف ان اجتناب کنند.
اثر مصرف کافئین بعد از چند مدت روی مدت اعمال میشود؟
این ماده طول عمر پایینی درحدود ۵ ساعت دارد؛ در صورتی کـه یک شخص بـه میزان ۴۰ میلی‌گرم کافئین مصرف کند، ۲۰ میلی‌گرم در سیستم بدن پس از ۵ ساعت باقی خواهد ماند.
سطح این ماده در خون طی مدت زمان ۱۵ الی ۴۵ دقیقه بـه بالاترین حد خواهد رسید، سپس بـه سرعت توسط کبد متابولیزه میشود. اکثر مردم اثرات زیادی را دراین بازه زمانی متوجه خواهند شد و امکان دارد نیاز بـه خارج کردن ادرار داشته باشند؛ این علائم مربوط بـه متابولیزه شدن کافئین اسـت.
همانگونه کـه بدن نسبت بـه دارو مقاوم خواهد شد، افرادی هم کـه بـه طور منظم کافئین مصرف می کنند، بـه سختی اثرات ان را متوجه میشوند، اما کسانی کـه بـه این ماده حساسیت دارند، ممکن اسـت اثرات ان را تا چند ساعت و حتی تا روزبعد احساس کنند. بـه نظر می رسد مدت زمان تاثیر دارو بـه دوز و عوامل فردی همانند سن، وزن بدن و میزان حساسیت یک فرد بـه ماده موردنظر بستگی دارد.
چه مواد غذایی حاوی کافئین هستند؟
این ماده در برخی نوشیدنی‌هاي زیر وجوددارد، از جمله:
قهوه و نوشیدنی‌هایي همانند کاپوچینو
چای سیاه، سبز و سفید
نوشیدنی هاي انرژی زا
حتی قهوه بدون کافئین هم حاوی مقادیری از این ماده بوده و افرادی کـه نسبت بـه ان حساس هستند، باید از ان اجتناب کنند. کافئین در عده اي از غذاها همانند موارد زیر یافت میشود:
شکلات و محصولاتی همانند کاکائوی داغ
قهوه
برخی نوشیدنی هاي مخصوص قبل از تمرینات ورزشی
بد نیست بدانید کـه کافئین یک عنصر رایج در قرص هاي کاهش وزن و داروهای ضد سردرد اسـت.
میزان کافئین موجود در عده اي از محصولات
مقدار کافئین در محصولاتی همانند قهوه و چای متفاوت اسـت، اما آکادمی دکتری خواب ایالات امریکا برآوردهای زیر را انجام داده اسـت:
۸ اونس قهوه حاوی ۹۵ میلی‌گرم
۱ اونس اسپرسو حاوی ۶۴ میلی‌گرم
۸ اونس چای دم کرده حاوی ۴۷ میلی‌گرم
۱۶ اونس نوشیدنی انرژی زا متوسط حاوی ۱۵۸ میلی‌گرم
۱.۵۵ اونس شکلات شیری حاوی ۹ میلی‌گرم
مقدار دقیق کافئین موجود در داروها را میتوان از روی برچسب مشاهده کرد.
مصرف کافئین در دوران شیردهی
اکثر افراد بر این باورند کـه مصرف کافئین در دوران بارداری میتواند برای مادر و کودک خطرناک باشد. با این‌که خطرات پس از زایمان کاهش پیدا میکند، اما این ماده می تواند بر روی کودکان شیرخوار تاثیر گذار باشد.
مقدار اندکی کافئین از طریق شیر مادر انتقال پیدا میکند، بنابر این مادران باید مصرف این ماده را محدود کنند. اکثر نوزادان بالای ۳ ماه توانایی تحمل مقادیر اندک کافئین را دارند. یکی از مطالعات نشان داد کـه مصرف این ماده بـه طور منظم توسط مادران و زنان پرستار می تواند عواقب بدی در الگوهای خواب نوزادان بالای ۳ ماه ایجاد کند.
مقادیر بالای این عنصر میتواند موجب سستی و تحریک‌پذیری کودکان شود، همچنین امکان تاثیر بر روی الگوهای خواب یا سایر اثرات منفی هم وجوددارد. یک دکتر میتواند توصیه‌هاي خاصی دراین رابطه ارائه دهد، اما طبق معمول باید یک فاصله زمانی میان مصرف ماده موردنظر و شیردهی وجود داشته باشد.
تاثیر مصرف کافئین بر روی خواب
اثر این ماده می تواند در طول روز احساس شود، حتی امکان ایجاد عوارض ناخوشایند هم وجوددارد. یکی از تاثیرات این ماده از بین بردن خواب و نظم الگوهای ان اسـت، البته این مسئله بـه میزان حساسیت افراد بستگی دارد.
اکثر بزرگسالان میتوانند میزان ۲۰۰ الی ۳۰۰ میلی‌گرم کافئین را در طول روز با خیال آسان مصرف کنند، اما بیشتر از مقدار ذکرشده میتواند منجر بـه ایجاد مشکلات خواب شود.
نکاتی برای رفع بی خوابی
در صورتی کـه یک شخص، دلیل بیخوابی خودرا کافئین بداند، باید مصرف این ماده را کاهش داده تا بـه نتایج مطلوب برسد. با تکنیک‌هاي آرام‌سازی همانند تمرینات تنفسی و یوگا میتوان بـه التیام شرایط خواب کمک کرد.
این ماده میتواند یک محرک مفید باشد، اما مصرف بیش از اندازه ممکن اسـت باعث ایجاد اختلالات خواب شود. کسانی کـه هرروز صبح از خواب بیدار میشوند و بـه سراغ چای یا قهوه میروند، در حقیقت بـه دنبال جبران مشکلات خواب خود هستند. برنامه‌ریزی منظم برای خوابیدن و بیدار شدن میتواند بـه تنظیم بدن کمک کند و طبیعتا باعث کاهش نیاز بـه مصرف ماده موردنظر خواهد شد.
عوارض مصرف کافئین
ممکن اسـت افراد با مصرف بیش از حد این ماده دچار علائم زیر شوند، همانند:
مشکلات عصبی
درد معده
اسهال
ضربان قلب سریع یا نامنظم
افزایش میزان تنفس
بیخوابی
احساس خجالت و بی‌قراری
تعریق
تحریک‌پذیری
اضطراب
امکان ایجاد مشکلات برای افراد مبتلا بـه ناراحتی‌هاي کلیوی و کبد وجوددارد. در برخی موارد ممکن اسـت کافئین خستگی را بدتر کند؛ بهترین کار برای شروع مجدد فعالیت را می توان روش‌هاي سنتی کـه منجر بـه آرامش می شوند، عنوان کرد.
علائم از بین رفتن تاثیر کافئین
افرادی کـه مصرف کافئین خود راقطع کرده‌اند، نسبت بـه این مسئله ناراحتی‌هایي دارند. عده اي از نشانه‌هاي قطع مصرف این ماده را میتوان موارد زیر دانست:
خستگی
تحریک‌پذیری بالا
داشتن درد عضلانی
تهوع یا ناراحتی معده
ناتوانی در تمرکز
سردرد یا میگرن
احتمالا این علائم، زمان مصرف مجدد ماده موردنظر رفع خواهد شد، اما اگر تصمیم یک فرد در قطع مصرف ان قطعی باشد، علائم پس از چند روز از بین خواهد رفت.
در صورتی کـه یک فرد بـه طور مداوم کافئین مصرف کند، قطعا با قطع ناگهانی مصرف کافئین، ممکن اسـت واکنش‌هاي شدیدتری را تجربه کند. بهترین روش کاهش مصرف این ماده را می توان کنار گذاشتن تدریجی ان عنوان کرد تا بتوان از این طریق علائم را حذف کرد.
اگر بخوایم توصیه اي بکنیم برای رفع بیخوابی و کم کردن اعتیاد بـه کافئین میتوان بهترین گزینه را آدامس هاي حاوی کافئین اشاره کرد کـه با کم کردن بـه مرور مصرف کافئین می‌توانید ان ها را جای گزین کنید.
