مخاط دهانه رحم و مشکلات آن ؛ انواع آن و ارتباط آن با بارداری

اکثر خانم ها با نام مخاط دهانه رحم آشنا هستند، مخاط دهانه رحم یا همان ترشحات واژن به صورت طبیعی در بانوان وجود دارد، هنگامی که خانم ها در دوره باروری خود قرار می گیرند، شاهد تغییراتی در مخاط دهانه رحم یا ترشحات واژن خود هستند؛ اگر احتمال باروری در خانم ها کمتر باشد، وجود این ترشحات نیز کمتر خواهد بود.

مخاط دهانه رحم اطلاعات زیادی را در ارتباط با میزان بارور بودن خانم ها در اختیار آنها قرار می دهد، با توجه به خصوصیات منحصر به فرد هر یک از بانوان ممکن است میزان این ترشحات زیاد، کم یا چند ماه یک بار باشد، به صورت کلی در دوران عادت ماهانه تغییراتی در ظاهر و نوع مخاط دهانه رحم ایجاد میشود که رنگ، تراکم و بافت آن را هدف می گیرد.

در این مقاله قصد داریم ماهیت و چیستی مخاط دهانه رحم ،نقش آن در بارداری بانوان، مشکلات مخاط دهانه رحم و راهکارهای درمانی آن را مورد بررسی قرار دهیم، اگر شما هم در پی یافتن پاسخ سوال های ذهنی خود هستید در ادامه این مقاله همراه ما باشید.

مخاط دهانه رحم و چیستی آن

مخاطب دهانه رحم، اطراف دهانه رحم را به وسیله لایه ای می پوشاند و با آزاد کردن مایعی به سمت داخلی واژن جریان پیدا می کند؛ وجود این مایع باعث می شود که نواحی داخلی واژن نرم شود و همچنین از ورود عفونت جلوگیری می کند.

مخاط دهانه رحم قبل و بعد از دوره تخمک گذاری در بانوان افزایش می یابد، این مخاط برای عمل لقاح نقش مهمی را ایفا می کنند،یکی از نقش های مهم این مخاط کمک به اسپرم و همچنین هدایت آن از سمت دهانه رحم و سپس به داخل رحم می باشد.

مخاط دهانه رحم تغییرات فراوانی را در چرخه عادت ماهانه بانوان به وجود می آورند و می‌تواند ظاهر خونریزی بانوان را در چرخه قاعدگی تغییر دهند، این ترشحات معمولاً به شکل ،ترشحات چسبناک و به رنگ های زرد ،سفید یا شفاف به چشم می خورند، که در شرایط عادی و طبیعی بوی خاصی ندارند.

برخی از بانوان برای پیشگیری از بارداری به خشک کردن مخاط دهانه رحم روی می آورند، اما جالب است بدانید مشکلات ایجاد شده در مخاط دهانه رحم می تواند بارداری را با اختلالات شدیدی مواجه کند، هر چند که این ترشحات نقش حیاتی در باروری دارند اما باعث ناباروری نمی شود.

مطلب پیشنهادی: درمان گیاهی فیبروم رحم در منزل + روش های پیشگیری

عملکرد مخاط دهانه رحم در بارداری

همطور که قبل تر در این مقاله اشاره کردیم ،مخاط دهانه رحم نقش حیاتی را برای رسیدن بانوان به بارداری ایفا می کنند،ترشحات واژن یا مخاط دهانه رحم محیط مناسبی را برای حرکت اسپرم یا مایع منی در رحم به سمت لوله های فالوپ ایجاد می کند و باعث می شود که اسپرم به راحتی و آزادانه درون واژن شنا کند.

در بانوان قبل از شروع دوره تخمک گذاری، ترشحات دهانه رحم به طور چشمگیری افزایش می یابد و همچنین شکل ظاهری آن شبیه به سفیده تخم مرغ می شود؛ مخاط دهانه واژن از سلول های اسپرم تغذیه می کنند وقدرت آنها برای حرکت به داخل دهانه رحم افزایش می یابد،ایجاد هرگونه اختلال در مخاط دهانه رحم می تواند روند بارداری را با تاخیر مواجه کند.

انواع ترشحات دهانه رحم در چرخه باروری

در ابتدا برای شناخت انواع مخاط دهانه رحم بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که دوره باروری در خانم ها تقریبا یک هفته نزدیک به تخمک گذاری آغاز می شود،زمانی که بانوان به دوری باروری خود نزدیک می شوند میزان هورمون استروژن در بدن آنها به طور چشمگیری افزایش می یابد.

افزایش هورمون استروژن در بدن بانوان باعث غلیظ تر شدن و همچنین چسبند تر شدن مخاط دهانه رحم می شود، به همین دلیل است که اکثر افراد مخاط دهانه رحم در این دوره را شبیه به سفیده تخم مرغ خام می دانند؛در طول این دوره ترشحات دهانه رحم که به عنوان مایع لغزنده در واژن وجود دارند، افزایش پیدا کرده و بدن خانم ها را برای باروری و تغییرات آماده می کنند.

چرخه تولید مخاط دهانه رحم

ترشحات دهانه رحم برنامه زمانی مخصوص به خود را دارد، اما جالب است بدانید که تولید مخاط دهانه رحم در بانوان یکسان نیست و ممکن است با توجه به ویژگی های منحصر به فرد بدن هر بانو ،زمان بندی تولید مخاط دهانه رحم آن متفاوت باشد.

به صورت معمول یک چرخه منظم برای تولید مخاط دهانه رحم وجود دارد،برای آگاهی از مراحل تولید مخاط دهانه رحم، در ادامه مقاله همراه ما باشید.

مرحله اول

مرحله اول یا چرخه اولیه تولید مخاط دهانه رحم، روز اول تا پنجم چرخه عادت ماهانه بانوان را شامل می شود و مرحله ای است که عادت ماهانه بانوان در آن اتفاق می‌افتد.

مرحله دوم

مرحله دوم از برنامه زمانی تولید مخاط دهانه رحم شامل روز پنجم تا روز دهم بعد از پریود خواهد شد، به طور معمول ترشحات دهانه رحم در این ایام حالتی چسبنده دارد که نشان دهنده باروری با سطح پایین است.

مرحله سوم

مرحله سوم از زمان بندی تولید مخاط دهانه رحم، شامل روز دهم تا چهاردهم می شود که قبل از تخمک گذاری اتفاق می افتد، جالب است بدانید ترشحات دهانه رحم در این ایام به صورت چشمگیری افزایش می یابد و شباهت زیادی به سفیده تخم مرغ خام دارد.

مرحله چهارم

مرحله چهارم از برنامه زمانی تولید مخاط دهانه رحم، در روز چهاردهم چرخه در دوره تخمک گذاری اتفاق می افتد؛ ترشحات در دوره تخمک گذاری به صورت چشمگیری افزایش می یابد و به بیشترین سطح خود میرسد، ترشحات این دوره لیز و مانند کش هستند.

مرحله پنجم

مرحله پنجم از برنامه زمانی تولید مخاط دهانه رحم از روز چهاردهم تا روز بیست و دوم اتفاق می افتد، این دوره بعد از تخمک گذاری است که ترشحات واژن در این زمان بافتی غلیظ و همچون ابر پیدا می کنند؛ مایع مخاط دهانه رحم، بعد از تخمک گذاری به صورت آهسته خشک می شود.

مرحله ششم

مرحله ششم از چرخه تولید مخاط دهانه رحم، شامل روز بیست و دوم تا بیست و هشتم می شود؛ این دوره قبل از پریود اتفاق میافتد،میزان مخاط دهانه رحم در این دوره کاهش می یابد و همچنین  غلظت و چسبندگی مخاط دهانه رحم افزایش پیدا می کند،به همین دلیل است که احتمال بارداری در ایام قبل از پریود تقریباً به صفر می رسد.

مطلب مشابه: با گیاه رازیانه پاکسازی رحم انجام دهید و مشکلات قاعدگی را رفع کنید

تشخیص نوع مخاط دهانه رحم

همان گونه که قبل‌تر در مقاله اشاره شد، مخاط دهانه رحم علاوه بر این که نقش حیاتی در باروری دارد، می‌تواند اطلاعات مهمی را نیز در ارتباط با باروری به افراد منتقل کند؛ در چنین حالتی برای تشخیص میزان باروری و نوع مخاط دهانه رحم بهتر است اقدامات زیر را انجام دهید:

1-در ابتدا بعد از مراجعه به سرویس بهداشتی، ناحیه واژن خود را کاملاً تمیز بشویید تا هیچگونه ادرار و باکتری در آن باقی نماند.

2-در مرحله بعدی بهتر است دستان خود را با صابون به صورت کامل بشویید و به آرامی مقدار کمی از انگشت خود را بر روی دهانه واژن قرار دهید.

3-در این مرحله مایع قرار گرفته بر روی انگشت خود را از لحاظ بافت، رنگ و بو مورد بررسی قرار دهید؛ اگر این مایع حالت شفاف، کشی، آبکی و غلیظ دارد یعنی شما به دوره باروری خود نزدیک شده اید.

عوامل تاثیرگذار بر مخاط دهانه رحم

حال که با چیستی و ماهیت مخاط دهانه رحم به صورت کامل آشنا شدید، بهتر است به این نکته توجه داشته باشید که عوامل مختلفی هستند که بر روی مخاط دهانه رحم تاثیر می گذارند، در ادامه مقاله به برخی از این عوامل می پردازیم:

1-بانوان برای جلوگیری از بارداری از برخی از ابزار جلوگیری استفاده می کنند، که این امر باعث کاهش ترشحات دهانه رحم شده و باروری را با اختلال مواجه می کند.

2-استفاده از برخی داروها که در ادامه مقاله گسترده تر در ارتباط با آن گفتگو خواهیم کرد ،تغییرات فراوانی را بر روی مخاط دهانه رحم ایجاد می کنند.

3-برخی از بیماری هایی که ممکن است از طریق رابطه جنسی انتقال پیدا کند، بر روی کیفیت مخاط دهانه رحم تاثیرات فراوانی می گذارد.

4-افزایش وزن و چاقی در بانوان،مخاط دهانه رحم را افزایش داده و احتمال عفونت در این افراد را بالا می برد.

5-افزایش سن نیز یکی دیگر از عواملی است که بر روی کیفیت و کمیت مخاط دهانه رحم موثر است،در ادامه مقاله در ارتباط با این عامل بیشتر گفتگو خواهیم کرد.

مطلب مشابه: دلایل خونریزی نامنظم رحم و درمان این مشکل

ارزیابی حرکت اسپرم در مخاط دهانه رحم

بدن برخی از بانوان پادتن و آنتی بادی های تولید می کند که وجود و حرکت اسپرم در مخاط دهانه رحم را با اختلال مواجه می کنند، به همین دلیل ممکن است باروری اتفاق نیفتد.

امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی می توان تقریباً ۲ الی ۶ ساعت بعد از برقراری رابطه جنسی با شریک زندگی خود، تستی از مخاط دهانه رحم گرفت و حرکت اسپرم را در این مایع ارزیابی کرد.

اختلالات مخاط دهانه رحم

گاهی اوقات ممکن است مخاط دهانه رحم با مشکلاتی مواجه شود، در ادامه مقاله به برخی از شایع ترین علل مشکل در مایع دهانه رحم می پردازیم:

1-وجود مخاط غلیظ، چسبناک و خشک در دهانه رحم می تواند نشان دهنده عدم تعادل هورمون در فردباشد، در این صورت فرد با اختلال در تخمک گذاری همراه خواهد بود.

2-وجود مخاط اسیدی در دهانه واژن محیط نامناسبی را برای حرکت آزادانه اسپرم به وجود می آورد ،مخاط اسیدی می تواند ناشی از عفونت باکتریایی و یا قارچی در دهانه رحم باشد.

3-وجود سلول های التهابی که برای مقابله با عفونت به وجود می آیند،می توانند فعالیت اسپرم ها را در داخل واژن از بین ببرند.

4-وجود آنتی بادی ها و پادتن های ضد اسپرم، باعث می شوند که به عنوان پروتئین های دفاعی به اسپرم حمله کنند و آن‌ها را از بین ببرند.

عوارض جانبی داروها و تاثیرات آن بر روی مخاط دهانه رحم

استفاده از برخی داروها ممکن است باعث کاهش کیفیت و کمیت مخاط دهانه رحم شود ،که این داروها شامل آتروپین، پروپانتلین، کلومید، داروهای خواب آور، بهبود سرفه، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد هیستامین، داروهای سرماخوردگی و همچنین داروهای بهبود صرع می شود.

داروهای نام برده شده در این مقاله می تواند ترشحات دهانه رحم را کاهش یا خشک کند و بر روی باروری تاثیر بگذارد، اگر شما جزو افرادی هستید که در تولید مخاط دهانه رحم مشکل دارید، بهتر است برای استفاده از این داروها با پزشک خود مشورت نمایید تا با تغییر دوز و یا قطع این داروها بتوانید مخاط دهانه رحم خود را کنترل نمایید.

سن و تاثیرات آن بر روی مخاط دهانه رحم

سن یکی دیگر از عواملی است که بر روی کیفیت و کمیت مخاط دهانه رحم تاثیر می گذارد،بانوان در سال‌های اولیه زندگی خود ممکن است مخاط دهانه رحم با کیفیت تری داشته باشند و در سنین بالاتر میزان مخاط دهانه رحم آنها کاهش می یابد؛ البته تمام این نکات در افراد مختلف با توجه به خصوصیات منحصر به فرد متفاوت است.

اگر شما جزو افرادی هستید که قصد بارور شدن را دارید و در سنین بالا به سر می برید، بهتر است با پزشک خود مشورت کرده و مخاط دهانه رحم را مورد بررسی قرار دهید تا با اختلال و مشکل خاصی مواجه نشوید.

علائم نگران کننده مخاط دهانه رحم

وجود برخی از علائم  و نشانه ها در مخاط دهانه واژن ممکن است افراد را نگران کند، در ادامه مقاله برخی از این علائم را شرح می دهیم تا به راحتی اختلال ایجاد شده را شناسایی و بهبود بخشید:

1-اگر مخاط دهانه رحم شما بوی بدی می دهد، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و آن را مورد بررسی قرار دهید زیرا نشان از عفونت است.

2-اگر مخاط دهانه رحم شما خاکستری ،سبز و یا زرد روشن است بهتر است برای جلوگیری از عفونت به پزشک مراجعه نمایید.

3-اگر در واژن خود احساس تورم ،سوزش و خارش دارید بهتر است برای بهبود عفونت ایجاد شده در واژن به پزشک مراجعه نمایید.

نکات پیشنهادی برای بهبود کیفیت ترشحات دهانه رحم

در ادامه مقاله سعی داریم شمارا تشویق به انجام برخی از کارها برای بهبود کیفیت مخاط دهانه رحم کنیم،وجود برخی از عوامل باعث افزایش مخاط دهانه رحم می شود که در زیر به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد:

1-بهتر است به صورت روزانه ۸ لیوان آب مصرف نمایید،لازم به ذکر است که هر چقدر میزان آب مصرفی توسط خانم ها بیشتر باشد، کیفیت مخاط دهانه رحم آنها نیز بهتر خواهد بود، همچنین مصرف آب فراوان حرکت آزادانه اسپرم را تضمین می کند.

2-افزایش مصرف میوه و سبزیجات در برنامه غذایی شما می‌تواند به افزایش و بهبود مخاط دهانه رحم کمک فراوانی کند، پس بهتر است روزانه در کنار وعده های غذایی خود از سبزی و همچنین به عنوان میان وعده از میوه استفاده نمایید.

3-سعی کنید داروهای تجویزی ،توسط پزشک را در ساعات زمانی خاص مصرف نمایید و از پشت گوش انداختن مصرف این داروها خودداری کنید.

در این مقاله سعی کردیم به ماهیت و چیستی مخاط دهانه رحم بپردازیم، در ادامه مقاله به نقش و عملکرد مخاط دهانه رحم ،انواع این مخاط، چرخه تولید مخاط دهانه رحم ،عوامل موثر بر آن و همچنین برخی از مشکلات و نگرانی های احتمالی پرداختیم؛ از آنجایی که مخاط دهانه رحم نقش حیاتی در باروری دارد، بهتر است حواستان به این موضوع باشد تا بتوانید سلامت باروری خود را تضمین کنید.

 امیدواریم با مطالعه این مقاله اطلاعات مفیدی در این خصوص به دست آورده و به پاسخ سوالات احتمالی ذهن خود رسیده باشید، فراموش نکنید که نکات ذکر شده در انتهای مقاله کمک فراوانی به بهبود مخاط دهانه رحم خواهد کرد.