عمل کورتاژ چیست؟
عمل کورتاژ نامی آشنا در بین خانم هاست ،که اغلب تصور می کنند این عمل برای سقط جنین است اما در واقع عمل کورتاژ یک عمل بسیار کوچک است که در زمان کوتاهی انجام می شود و سرپایی است.برای انجام این عمل نیاز به حضور در بیمارستان نیست و در مطب پزشک یا مرکز جراحی نیز قابل انجام است که توسط متخصص زنان و زایمان انجام میشود ، در این عمل دهانه رحم با دستگاه های خاصی باز می شود و با وسیله ای به نام کورت که شبیه به قاشق است بخش هایی از ناحیه رحم به نام آندومتر برداشته می شود.
جالب است بدانید این عمل در مدت زمان کوتاهی بین ۱۰ الی ۳۰ دقیقه به طول می انجامد،محل انجام عمل باید تمیز و استریل باشد و همچنین نوع بی حسی برای انجام عمل کورتاژ توسط پزشک معالج معین گردد، این عمل برای گشاد کردن یا باز کردن دهانه رحم، باقیمانده بافت ها بعد از سقط جنین، کیست ها و … صورت می گیرد . اکثر افراد این عمل را جهت انجام سقط جنین انجام میدهند در صورتی که موارد استفاده و کاربردی عمل کورتاژ گسترده تر از سقط جنین است.
انواع روش های کورتاژ
کورتاژ تشخیصی:
ممکن است پزشک معالج برای تشخیص مواردی مانند سرطان رحم، هایپرپلازی اندرومتر و پلیپ از آندومتر نمونه برداری کند،و سپس عمل کورتاژ را انجام دهد، که در این صورت به آن کورتاژ تشخیصی می گویند. ممکن است کورتاژ تشخیصی با علائمی همچون خونریزی غیر طبیعی رحم ،خونریزی بعد از دوران قاعدگی و همچنین مشاهده سلول های غیرطبیعی در تست تشخیصی سرطان نیز صورت گیرد.
برای انجام این آزمایشات پزشک معالج نمونه‌ای از بافت داخلی رحم را جمع آوری و این نمونه را برای تحقیقات بیشتر به آزمایشگاه می فرستد.
دلایل عمل کورتاژ تشخیصی عبارتند از:
- دوران قاعدگی نامنظم
- خونریزی غیرطبیعی و شدید در دوران قاعدگی
- خونریزی بعد از دوره یائسگی
- بررسی رشد لایه های داخلی درون رحم
- تشخیص سرطان رحم
- بررسی و تشخیص ظاهر غیر طبیعی رحم
- خارج کردن مولار در بارداری های غیر طبیعی
- کنترل خونریزی رحم در عمل ساکشن
- برطرف ساختن تنگی دهانه رحم
- بررسی انواع مشکلاتی که در تصویربرداری های رحم دیده می شود.
- تشخیص وجود پولیپ
- فیبروم رحم
- خارج کردن مایعاتی که در آندومتری رحم جمع می شوند.
کورتاژ درمانی:
نام دیگر کورتاژ درمانی، کورتاژ تخلیه ای است.هنگامی که عمل کورتاژ برای بیمار انجام می شود ،پزشک به جای نمونه برداری محتویات داخل رحم را برمی دارد ،به دلیل جلوگیری از ایجاد عفونت یا خونریزی بیش از حد از عمل کورتاژ درمانی برای خروج بافت های جفت شده در رحم در هنگام سقط جنین و یا پس از آن استفاده می شود .
اهداف دیگر نیز از کورتاژ درمانی وجود دارد مانند خارج کردن توموری که در حین بارداری ایجاد شده، برداشتن پولیپ های دهانه رحم که معمولا خوش خیم هستند ، خارج کردن دستگاه درون رحمی (IUD).
دقت کنید که انواع روش های کورتاژ توسط فوق تخصص زنان و زایمان و همچنین فوق تخصص مامایی انجام می شود در صورت داشتن چنین مشکلی بهتر است به پزشک مربوطه مراجعه کنید.
نحوه آماده سازی برای عمل کورتاژ
پزشک معالج دستورالعمل هایی را قبل از انجام کورتاژ برای آماده سازی بهتر به شما میدهد، بهتر است آنها را با دقت انجام دهید.از خوردن و آشامیدن در روز جراحی خودداری کنید.بهتر از قبل از عمل کورتاژ برای مطمئن شدن از وضعیت سلامتی تان توسط پزشک معالج معاینه شوید.یک روز قبل از عمل به پزشک معالج مراجعه کرده تا با ژل گشاد کردن دهانه رحم را شروع کند.
اگر شاغل هستید از محل کار خود مرخصی بگیرید و همچنین فردی را برای مراقبت از شما به همراه خود بیاورید.
مطلب مشابه: زایمان طبیعی چگونه است؟(جهت آشنایی زنان باردار)
طریقه عمل کورتاژ
پس از مراجعه به پزشک معالج خود و تشخیص نیاز به عمل کورتاژ دقت کنید که مکان و محل انجام عمل استریل باشد.
بر روی تخت معاینه دراز بکشید، پاهای خود را بر روی رکاب قرار دهید؛ وجود رکاب بر روی تخت باعث می شود پاها در وضعیت مناسبی قرار بگیرند و پزشک راحت تر به محل تحت درمان دسترسی پیدا کند.
ممکن است پزشک معالج بنابر تشخیص خود یک کاتتر ادراری را وارد کند.
در این مرحله پزشک معالج برای جدا کردن دیواره های واژن از هم و همچنین نمایان شدن دهانه رحم از ابزاری به نام اسپکولوم استفاده می کند که در واژن قرار میگیرد.
سپس دهانه رحم را ضد عفونی کرده و برای بی حسی با استفاده از یک سوزن کوچک دارو را به ناحیه مورد نظر تزریق می کند ، توجه کنید که اگر پزشک تشخیص دهد برای عمل کورتاژ نیاز به بیهوشی است ، متخصص بیهوشی به صورت مداوم ضربان قلب، فشار خون ،تنفس و سطح اکسیژن بیمار را کنترل می کند.
گاهی اوقات به تشخیص پزشک معالج برای ثابت نگه داشتن دهانه رحم از تناکولوم که یک نوع پنس جراحی است استفاده میشود.
در مرحله بعدی ممکن است دهانه رحم با یک کورت جراحی برای بررسی های بیشتر بافت رحم خراشیده شود.
در مرحله بعدی پزشک معالج طول رحم را اندازه گیری می کند، این اندازه گیری به وسیله ابزار میله مانندی که سوند رحمی نام دارد انجام می گیرد، اغلب اوقات ممکن است به بیمار در این حالت احساس گرفتگی عضلات در ناحیه رحم دست دهد، که در این صورت پزشک معالج سوند رحمی را برمیدارد.
برای اینکه بتوان کورت که ابزاری شبیه به قاشق است را وارد دهانه رحم کرد، لازم است دهانه رحم با میله های نازک گشاد شود ،جالب است بدانید قطر هر میله بزرگتر از میله قبلی خواهد بود تا در نتیجه دهانه رحم به اندازه مورد نظر برسد.
برای اینکه بتوانند توسط کورت در بافت های رحم خراش ایجاد کنند ، کورت را از طریق دهانه رحم به رحم وارد می کنند و لبه های تیز کورت باعث ایجاد خراش در بافت های رحم می شود.
هرزگاهی از ساکشن برای خروج بافت ها استفاده میکنند در این مرحله نیز ممکن است بیمار دچار گرفتگی عضلات رحم شود.
سپس پزشک معالج ابزار را خارج کرده و بافت های خارج شده از رحم را برای بررسی و تحقیقات بیشتر به آزمایشگاه می فرستد.
عوارض کورتاژ
ممکن است عمل کورتاژ با عوارض جانبی همراه باشد که برخی از آنها به شرح ذیل است:
عفونت
از آنجایی که در هنگام عمل کورتاژ ابزاری توسط پزشک معالج به درون رحم فرستاده می شوند ،احتمال بروز عفونت وجود دارد.
عفونت ها با مصرف آنتی بیوتیک درمان می شوند یا ممکن است که بر اثر باکتری هایی باشد که در هنگام عمل یا بعد از آن از واژن به رحم منتقل شده باشد ، علائم این نوع عفونت شامل ترشحات واژینال ،درد در ناحیه رحم و تب است، اگر عفونت سریع تحت درمان قرار بگیرد دچار عوارض طولانی نمی شود .
ممکن است عفونت باعث اسکار در رحم یا تخمدان ها شود، که این امر بارداری های آتی را دشوار میکند.
سوراخ شدن رحم
اگرچه که سوراخ شدن رحم عارضه ای بسیار نادر است، اما باید توجه داشت که در صورت داشتن موارد زیر ممکن است اتفاق بیفتد .
در این صورت اگر پزشک معالج به وجود این عارضه پی ببرد از بیمار میخواهد که برای مراقبت بیشتر و جراحی در بیمارستان بماند.
زنانی که دارای عفونت رحمی هستند، زنانی که در دوران یائسگی خود قرار دارد و هم چنین زنانی که این عمل را برای سقط جنین انجام میدهند ممکن است این عارضه در آن ها به وجود بیاید.
سندروم آشرمن
این نوع سندروم با واکنش غیر طبیعی بدن به خراشیدن ایجاد می شود که بسیار نادر است و باعث تشکیل بافت اسکار در رحم میشود، در صورت وجود سندروم آشرمن زخم های ضخیمی ایجاد می شود که رحم را به طور کامل پر میکند و فرد دچار ناباروری و قطع دوره های پریود نیز می شود.
آسیب به دهانه رحم
ممکن است در حین عمل کورتاژ دهانه رحم پاره شود ،در این مواقع پزشک معالج برای جلوگیری از خونریزی مصرف دارو یا فشار ناحیه مورد نظر را پیشنهاد میکند، گاهی ممکن است پارگی ایجاد شده را با بخیه هم ببندد .
دقت کنید که اگر دهانه رحم با استفاده از دارو قبل از عمل نرم شود، ممکن است از بروز آسیب دهانه رحم جلوگیری کند.
خونریزی بعد از کورتاژ
اگر شما هم پس از عمل کورتاژ با لکه بینی یا خونریزی از واژنیال مواجه شدید طبیعی است.
ممکن است در حین عمل ابزاری که برای کورتاژ استفاده می شوند به دیواره های رحم آسیب وارد کند، همچنین بریدن و قطع فیبرومی که شناسایی نشده ، باعث خونریزی میشود.
دقت کنید اگر در طول چند ساعت تامپون یا نوار بهداشتی کاملاً با خون خیس شوند و خونریزی ادامه داشته و قطع نشود لازم است سریعاً با پزشکتان تماس بگیرید و یا به اورژانس مراجعه کنید.
در چه شرایطی پزشک کورتاژ را توصیه نمی کند؟
عفونت لگن ،مشکلات خاص پزشکی، اختلالات لخته شدن خون، تنگ بودن بیش از حد آندومتر ،مسدود بودن دهانه واژن ،قابل مشاهده نبودن دهانه واژن توسط پزشک متخصص و هم چنین زنانی که باردار هستند نباید کورتاژ تشخیصی و درمانی انجام دهند زیرا ممکن است به جنین آسیب وارد کنند.
عفونت لگن:
اگر شما با عفونتی که در اندام تناسلی خود دارید برای عمل کورتاژ به پزشک مراجعه کنید این احتمال وجود دارد که ابزار جراحی وارد شده به رحم باکتری های موجود در ناحیه واژن را به داخل رحم وارد کنند، به همین دلیل ممکن است پزشک معالجتان توصیه کند که اول کاملاً عفونت را برطرف کنید و سپس عمل کورتاژ را انجام دهید.
اختلالات لختگی خون
توقف خونریزی بعد از عمل کورتاژ به توانایی بدن برای لخته شدن خون بستگی دارد، بنابراین پیشنهاد میشود افرادی که دارای اختلالات خاصی در زمینه خون هستند عمل کورتاژ را انجام ندهند.
مطلب مشابه: همه چیز در مورد “زایمان طبیعی” + اطلاعات لازم برای خانم هایی که زایمان دارند
بیماری های خاص
اگر شما دارای بیماری های خاصی همچون بیماری های قلبی و ریوی هستید بهتر است عمل کورتاژ را انجام ندهید زیرا بیهوشی عمومی و همچنین بی حسی ممکن است عمل را خطرناک کند.
در صورت مشاهده چه علائمی بعد از عمل به پزشک مراجعه کنیم:
- ترشحات غیرطبیعی با بوی بد از واژن
- تب و سرگیجه در صورت ادامه و تشدید
- درد و گرفتگی عضلات رحم بیش از ۴۸ ساعت
- بهتر نشدن درد نسبت به قبل
مراقبت بعد از کورتاژ:
بنا بر توصیه های پزشک معالج خود سعی کنید دو تا سه روز بعد از این عمل از دوش واژینال استفاده نکنید و همچنین از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
ممکن است پزشک معالج محدودیت های مانند عدم بلند کردن وسایل سنگین و همچنین فعالیت های شدید را برایتان در نظر بگیرد.
اگر پزشک معالجتان رژیم غذایی خاصی را به شما پیشنهاد نکرد، میتوانید رژیم غذایی عادی خودتان را از سر بگیرید.
بهتر است بیمار یکی از دوستان یا اعضای خانوادگی را به همراه خود بیاورد ،زیرا توصیه می شود بیمار بعد از انجام عمل کورتاژ حداقل تا ۲۴ ساعت رانندگی نکند زیرا عوارض جانبی داروها ممکن است هماهنگی بدن را با اختلال مواجه کنند.
اگر احساس درد و ناراحتی داشتید ، سعی کنید حرکت کنید ، چون حرکت کردن و بلند شدن از جای خود ماهیچه ها را قوی تر نگه می دارد و همچنین از لخته شدن خون در پاها جلوگیری می کند.
از آنجایی که پوشش داخلی رحم باید دوباره ایجاد شود، ممکن است قاعدگی تان زودتر یا دیرتر است وقت همیشگی اتفاق افتد که در این شرایط باید تا مدتی برقراری رابطه جنسی و همچنین استفاده از تامپون را کنار بگذارید تا زمانی که دهانه رحم به حالت طبیعی برگردد،در این موارد پزشک معالجتان به شما خواهد گفت که از چه زمانی می توانید استفاده از تامپون و همچنین رابطه جنسی را از سر بگیرید.
توصیه می شود بعد از انجام عمل حداقل ۲ تا ۳ روز در خانه استراحت کنید تا بهبود یافته و سریعاً به حالت عادی خود برگردید ، پس اگر مهندس یا شاغل هستید حتماً قبل از انجام عمل مرخصی لازم را کسب کنید.
ریکاوری بعد از کورتاژ
معمولا بعد از انجام عمل کورتاژ به مدت ۱ تا ۲ روز بیمار احساس خستگی و گرفتگی های خفیف می کند بعد از انجام عمل برای کنترل وضعیت در مطب یا مرکز درمانی خواهید ماند.
ممکن است بعد از عمل خونریزی خفیف را داشته باشید که عادی است.
توجه کنید که بعد از پایان یافتن عمل باید بتوانید برنامه های روتین و روزانه خود را بعد از یک تا دو روز از سر بگیرید، با این حال اگر مواردی را که در این مقاله برای مراجعه به پزشک معالج بعد از عمل ذکر شد ،مشاهده کردید حتماً با پزشک خود تماس گرفته و به اورژانس مراجعه کنید.
