اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) یکی از اختلالات رفتاری است که بر اهمیت توجه، کنترل عملکرد و حرکت بیش از حد تأکید دارد. افراد مبتلا به ای دی اچ دی دارای مشکلاتی در تمرکز، کنترل حرکت و توجه به جزئیات هستند که ممکن است بر کیفیت زندگی و ارتباطاتشان تأثیر بگذارد.
اختلال کم توجهی بیش فعالی می تواند در افرادی از هر سن و مرحله ای از زندگی ظاهر شود و تأثیرات آن به عنوان یک مسأله رفتاری و ذهنی، از محدودیت های توجه تا ناتوانی در مدیریت تحرکات وظیفه محور، متغیر باشد. درک عمیق تر از ADHD از طریق مشاوره و درمان می تواند به افراد و خانواده ها کمک کند تا با مهارت های مدیریتی و راهکارهای مختلف، بهبود یابند و به طور مؤثرتر با چالش های این اختلال روبرو شوند.
البته که در سال 2022 و 2023 میلادی تحقیقات بیشتری در مورد این گونه مشکلات رفتاری ترتیب داده شده و این نشان می دهد که در بسیاری از موارد، حتی پزشکان نیز بیماری مذکور را با سایر اختلال های روحی و شخصیتی اشتباه می گیرند.
فهرست موضوعات این مطلب
- تعریف علمی اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD)
- ADHD و تاثیر آن بر زندگی روزمره
- نحوه تشخیص صحیح ADHD
- انواع adhd
- دلایل ایجاد و بروز ADHD
- تفاوت فرد عادی با فردی که به اختلال ADHD مبتلاست
- چه زمانی باید به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کرد؟
- علائم ADHD در چه سنی به اوج خود خواهد رسید؟
- درمان adhd در بزرگسالان
- نوروفیدبک برای ای دی اچ دی
- داروهای مجاز برای درمان ADHD
- ADHD و کمبود پروتئین
- رفتاردرمانی ADHD
- موسیقی درمانی ADHD
- علائم بیش فعالی در دختران بیشتر است یا پسران؟
- تاثیر وراثت بر بیماری ADHD
- سبک زندگی و درمان های خانگی برای اختلال ADHD
- بیماری هایی که با ADHD اشتباه گرفته می شوند
- ارتباط بیماری OCD با ADHD
- تست adhd در بزرگسالان
- سخن پایانی
تعریف علمی اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD)
اختلال کم توجهی بیش فعالی (ای دی اچ دی) یک اختلال عصبی است که معمولاً در کودکان شروع می شود و ممکن است تا دوران بزرگسالی ادامه داشته باشد. دو علامت اصلی ADHD شامل نقص توجه و بیش فعالی/بیش توجهی است. در بخش کم توجهی ADHD، افراد ممکن است دشواری در تمرکز و توجه به جزئیات داشته باشند. آنها ممکن است فراموشگری زیادی داشته و وظایف را ناتمام یا یکنواخت انجام دهند.
افراد مبتلا به اختلال کم توجهی بیش فعالی نیز ممکن است فعالیت های بیش از حد و بدون کنترل داشته باشند، بیش از حد حرکت کنند و دشواری در نگه داشتن آرامش یا به طور مداوم مکث داشته باشند. این ویژگی ها ممکن است توانایی یادگیری و عملکرد روزمره فرد را تحت تاثیر قرار دهند. اختلال ADHD می تواند تأثیرات مختلفی در زندگی روزمره افراد داشته باشد ولی با استفاده از مدیریت مناسب، افراد مبتلا به ای دی اچ دی می توانند با مشکلاتشان مقابله کرده و زندگی موفقی داشته باشند.
ADHD و تاثیر آن بر زندگی روزمره
اختلال کم توجهی بیش فعالی یک واقعیت زندگی است که می تواند بر زندگی روزمره شخص تأثیر بسزایی بگذارد. افراد مبتلا به ADHD ممکن است دشواری های زیادی در تمرکز داشته باشند، که می تواند توانایی انجام وظایف روزمره را کاهش دهد. ناتوانی در مدیریت زمان و سازماندهی، مشکلات در مهارت های اجتماعی و ارتباطی، و حتی مشکلات در کنترل انگیزه و هیجانات نیز از دیگر اثرات قابل ملاحظه ADHD است.
اختلال کم توجهی بیش فعالی می تواند به تجربه استرس و نگرانی های بیشتر منجر شود و در برخی موارد، ممکن است توانایی شخص برای ادامه تحصیل یا انجام کارهایی که می خواهد را محدود کند. با این حال، با مدیریت مناسب، آموزش مهارت های مدیریت زمان و تمرکز، مشاوره و حمایت روانشناختی، افراد می توانند بهترین نسخه خود را کشف کرده و به طور مثبتی بر زندگی روزمره خود تأثیر بگذارند.
مطلب مشابه: روشهای رفع خستگی ذهن؛ دلایل خستگی ذهنی و رابطه استرس با آن
نحوه تشخیص صحیح ADHD
تشخیص ADHD نیازمند ارزیابی تخصصی توسط یک پزشک یا متخصص بهداشت روانی است. تشخیص این اختلال اغلب بر اساس نظر پزشک، تاریخچه پزشکی و ارزیابی های روان شناختی صورت می گیرد. لازم به ذکر مجدد است که به طور کلی، تشخیص ADHD نیازمند بررسی دقیق و جامع توسط متخصصان است و باید با دقت و تخصص انجام شود تا راه های مناسب درمانی برای فرد ترسیم شود.
۱. مصاحبه و تاریخچه پزشکی
این مرحله شامل مکالمه میان پزشک یا متخصص و بیمار است. در این مصاحبه، اطلاعاتی درباره علائم موجود، زمان ظهور و شدت آن ها، و همچنین تأثیر این علائم بر زندگی روزمره فرد بحث می شود. همچنین، ممکن است در مورد وجود علایم در محیط های مختلف مانند مدرسه یا خانه، تاریخچه سلامت روانی و فراشناختی شخص صحبت شود تا تصویر جامعی از وضعیت فرد به دست آید.
۲. ارزیابی رفتاری و روان شناختی
این مرحله شامل انجام ارزیابی هایی است که ممکن است شامل مقیاس های روان شناختی مختلف، پرسشنامه های مرتبط با علایم ADHD و همچنین مشاهده رفتاری توسط متخصص یا پزشک باشد. این ارزیابی ها به منظور ارزیابی دقیق تر و جامع تر علائم و وضعیت فرد در مورد ADHD انجام می شود.
۳. استفاده از کرایتریای تشخیصی
برای تشخیص اختلال کم توجهی بیش فعالی ADHD، کرایتریاهای تشخیصی خاصی وجود دارد که افراد باید با آن ها هماهنگ باشند. این شامل علائم کمبود توجه، بیش فعالی یا هر دوی آن ها به طور همزمان است و استفاده از این کرایتریاها برای تصمیم گیری درباره تشخیص ADHD بسیار حیاتی است.
انواع adhd
همچنین ممکن است بعضی افراد علائم مختلفی از این سه نوع داشته باشند. این تقسیم بندی ها به منظور بهتر درک و مدیریت علائم ADHD ارائه شده اند و در روند درمان و مشاوره می توانند به تعیین روش های موثرتری کمک کنند. هرکدام از این نوع ها ویژگی های خاص خود را دارند و برای درک بهتر و مدیریت موثرتر این اختلال، معمولاً به توجه به این ویژگی ها و علائم کمک می شود.
1. نوع نقص توجه به همراه فعالیت بیش از حد (ADHD-C)
این نوع ADHD شامل ترکیبی از علائم نقص توجه و فعالیت بیش از حد است. اشخاص ممکن است دشواری در تمرکز داشته باشند و نتوانند به طور مداوم توجه کنند. آنها ممکن است به سختی توانایی حفظ توجه در وظایف یا فعالیت های طولانی مدت را داشته باشند. همچنین، فعالیت های بیش از حد و حرکت های بدون هدف نیز گاهی دیده می شود. این افراد معمولاً مشکلاتی را در مدیریت و سازماندهی وظایف و کارها تجربه می کنند.
2. نوع نقص توجه به همراه بیش فعالیت-توجه ندادن (ADHD-PI)
این افراد معمولاً مشکلاتی در تمرکز و توجه دارند و به سختی می توانند توجه مداوم به یک موضوع را حفظ کنند. این افراد ممکن است دچار خستگی یا بی توجهی شوند و اغلب دچار مشکلات در برنامه ریزی و مدیریت زمان باشند. آنها ممکن است توانایی کمتری در مهارت های اجرایی مانند سازماندهی و برنامه ریزی داشته باشند.
3. نوع فعالیت بیش از حد به تنهایی (ADHD-HI)
این نوع ADHD بیشتر به عنوان “نوع هیپراکتیو” شناخته می شود. افراد با این نوع ممکن است فعالیت های بیش از حد و حرکت های بیش از حدی را تجربه کنند بدون اینکه مشکلات نقص توجه را داشته باشند. آنها معمولاً احساس بی قراری و اضطراب کمتری دارند و بیشتر به نظر می آیند که همیشه در حال حرکت و فعالیت هستند. این افراد ممکن است مشکلاتی در کنترل حرکت های خود و هماهنگی حرکتی داشته باشند.
مطلب مشابه: راه های رهایی از استرس؛ چگونه از استرس رهایی یابیم، مقابله با استرس
دلایل ایجاد و بروز ADHD
علت دقیق بروز اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما تحقیقات نشان می دهد که این بیماری به عوامل ژنتیکی و محیطی برمی گردد. در کل، بروز ADHD به عوامل مختلفی برمی گردد و ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است در ظهور این اختلال نقش داشته باشند.
- عوامل ژنتیکی: مطالعات نشان داده اند که ژنتیک می تواند یک نقش مهم در بروز ADHD داشته باشد. افرادی که از افراد خانواده شان با این اختلال رنج می برند، احتمال بیشتری برای بروز ADHD دارند. اما باید توجه داشت که این اختلال به تنهایی به واسطه ژنتیک تبدیل نمی شود و عوامل دیگر نیز در ظهور آن نقش دارند.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی نیز می توانند در بروز ADHD تأثیرگذار باشند. عواملی مانند مصرف سیگار یا مواد مخدر توسط مادر در دوران بارداری، تغذیه نامناسب، عوامل مربوط به زمان تولد (زودرس بودن یا دیررس بودن) و شرایط محیطی نامساعد می توانند به عوامل محیطی مرتبط با بروز این اختلال باشند.
تفاوت فرد عادی با فردی که به اختلال ADHD مبتلاست
این تفاوت ها نشان دهنده اختلافاتی است که بین افراد مبتلا به ADHD و افراد عادی در عملکرد روزمره و مهارت های اجتماعی و شغلی وجود دارد.
نقص توجه
اختلال ADHD باعث دشواری در تمرکز می شود. این موجب می شود که عملکرد تحصیلی و شغلی آنها به طور محسوسی کاهش یابد. برخلاف افراد عادی که ممکن است در دوران خستگی یا بی توجهی قرار بگیرند، این دشواری برای افراد با ADHD به صورت مداوم و قابل توجهی حاضر است.
بیش فعالی/بیش توجهی
اختلاف اصلی میان افراد مبتلا به ADHD و افراد عادی در این است که افراد با ADHD ممکن است بیش از حد حرکت کنند و دشواری در کنترل حرکات خود داشته باشند. این موجب می شود که آنها نتوانند آرامش خود را حفظ کنند. افراد عادی نیز ممکن است فعال باشند، اما معمولاً قدرت بیشتری در کنترل و مدیریت حرکات و عملکرد خود دارند.
سازماندهی و مدیریت زمان
افراد مبتلا به ADHD دشواری در مدیریت زمان و برنامه ریزی دارند، ممکن است مشکلاتی در انجام وظایف روزمره و تعیین اولویت داشته باشند. در مقابل، افراد عادی معمولاً می توانند وظایف خود را به خوبی سازماندهی کنند و زمان خود را به بهترین شکل مدیریت کنند.
استرس و اضطراب
اشخاص مبتلا به ADHD به راحتی استرس و اضطراب تجربه می کنند و دشواری در مدیریت احساسات خود دارند. برعکس، افراد عادی معمولاً می توانند بهتر با استرس و اضطراب خود کنار بیایند و به راحتی احساسات خود را کنترل کنند.
چه زمانی باید به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کرد؟
بازماندگی از مشکلات روانی یا احساس عدم توانایی در مدیریت آنها ممکن است نشان دهنده نیاز به مشاوره از یک روانپزشک یا روانشناس باشد. اگر احساس می کنید که مشکلات روانی شما یا کسی که به آن نزدیک هستید، تأثیر منفی بر زندگی روزمره، کار، ارتباطات شخصی یا سلامت عمومی دارد، مراجعه به یک متخصص مشاوره ضروری است.
علایمی مانند افسردگی شدید، اضطراب ناشی از وضعیت های خاص، مشکلات خواب، مصرف مواد مخدر یا الکل به طور مفرط، اختلالات خوراکی و یا واکنش های غیرمعمول در برابر موقعیت های معمول می توانند نشان دهنده نیاز به کمک حرفه ای باشند. همچنین، در مواقعی که احساس می کنید ناتوان در مقابله با مشکلات هستید یا نگرانی های شما بر شدت زیادی افزایش می یابد، مشاوره از یک متخصص می تواند کمک کننده باشد. هدف اصلی این مراجعه ارتقاء سلامت روانی و بهبود کیفیت زندگی است.
علائم ADHD در چه سنی به اوج خود خواهد رسید؟
علائم ADHD ممکن است در طول دوره های مختلف زندگی به اوج خود برسند. عموماً، این اختلال در کودکی ظاهر شده و در دوره های مختلف از کودکی و نوجوانی ممکن است اثرات متفاوتی داشته باشد.
بعضی از افراد ممکن است در دوران مدرسه، وقتی که نیاز به تمرکز و توجه بیشتری دارند، علائم بیشتری از ADHD را تجربه کنند. در دوران نوجوانی هم، با چالش های جدیدی همچون مسئولیت های زیاد و تغییرات در زندگی اجتماعی مواجه می شوند که می تواند علائم ADHD را تشدید کند.
با این حال، برخی از افراد ممکن است علائم خود را در بزرگسالی هم تجربه کنند. برای بعضی افراد، این علائم می توانند در زمان هایی از زندگی بیشتر به چشم بخور باشند، مانند زمان هایی که فشارهای زیادی رویشان وارد می شود یا زمان هایی که نیاز به تمرکز بیشتری دارند.
بنابراین، علائم ADHD ممکن است در دوران مختلف زندگی به اوج خود برسند و این مسأله بسیار وابسته به شرایط و چالش های مختلفی است که فرد در هر دوره زمانی ممکن است با آنها مواجه شود.
درمان adhd در بزرگسالان
ADHD یک اختلال رفتاری است که ممکن است در بزرگسالان نیز ادامه داشته باشد. درمان ADHD در بزرگسالان ممکن است شامل ترکیبی از مداخلات روان شناختی و دارویی باشد. روش های روان شناختی از جمله مشاوره و روش های مداخلات رفتاری می توانند به فرد کمک کنند تا مهارت های مدیریتی بیشتری را یاد بگیرد و بهبود در تمرکز، سازماندهی و مدیریت وقفه های توجهی خود را داشته باشد.
در صورت لزوم، داروها نیز ممکن است به عنوان بخشی از درمان استفاده شوند. داروهایی که برای درمان ADHD استفاده می شوند، معمولاً از دسته ی استیمولانت ها یا داروهای غیر استیمولانتی می باشند. انتخاب دارو و دوز آن باید توسط یک پزشک یا متخصص مورد تایید و نظارت قرار گیرد، زیرا هر فرد نیازهای مختص به خود را دارد و اثرات جانبی ممکن است متفاوت باشند.
مهم ترین قسمت از درمان ADHD در بزرگسالان، ارتباط نزدیک و همکاری مداوم با یک تیم متخصص می باشد. این افراد می توانند با ارائه راهکارها و پشتیبانی های مختلف، به فرد کمک کنند تا با بهترین روش ها برای مدیریت و کنترل simptomes ADHD خود آشنا شود.
نوروفیدبک برای ای دی اچ دی
نوروفیدبک یک روش درمانی است که از فعالیت های مغزی برای بهبود عملکرد ذهنی و روانی استفاده می کند. این روش بر پایه اصل این است که مغز ما قابلیت یادگیری و تغییر دارد و با بازخورد درست، می تواند عملکرد مغز را بهبود بخشد. در نوروفیدبک، سنسورهایی مورد استفاده قرار می گیرند که فعالیت های مغزی را نظارت می کنند، مانند الکتروآنسفالوگرافی (EEG). این سنسورها اطلاعاتی درباره فعالیت های الکتریکی مغز ارائه می دهند. با تحلیل این اطلاعات، فرد می تواند به فهم بهتری از وضعیت مغزی خود برسد و با تمرین و تلاش، مغز خود را به سمت الگوهای فعالیتی مفید تر و بهینه تر هدایت کند. این روش برای بهبود مشکلات مرتبط با اختلال های مغزی مانند ADHD، اضطراب، افسردگی و حتی بهبود عملکرد در حوزه هایی مانند تمرکز، توجه و کنترل هیجانات استفاده می شود.
داروهای مجاز برای درمان ADHD
درمان ADHD ممکن است شامل استفاده از داروهای مختلف باشد. هر دارویی ممکن است اثرات جانبی داشته باشد که باید با دقت مورد ارزیابی قرار گیرد. همچنین، این داروها تحت نظر پزشک یا متخصص مورد استفاده قرار می گیرند و دوز و نحوه مصرف آنها باید توسط متخصص تعیین شود. همچنین، در بعضی موارد، ترکیبی از روش های درمانی مورد استفاده قرار می گیرد که شامل مداخلات روان شناختی، مشاوره و پشتیبانی از سوی خانواده نیز می شود.
1. استیمولانت ها: مانند متیل فنیدات (مثل ریتالین) و آمفتامین ها (مثل آدرالین). این داروها معمولاً برای افزایش سطح یا عملکرد نوروترانسمیترهای مغزی مانند دوپامین و نوراپی نفرین استفاده می شوند.
2. داروهای غیر استیمولانتی: مانند آتوموکستین (مثل استراترا) و داروهای معادل. این داروها معمولاً بر اساس نوروترانسمیترها مانند نوراپی نفرین عمل می کنند و برای بهبود توجه و کنترل هیجانی استفاده می شوند.
ADHD و کمبود پروتئین
تغذیه سالم با مصرف مناسب پروتئین ها می تواند نقش مهمی در مدیریت علائم اختلال کم توجهی بیش فعالی داشته باشد. پروتئین ها حاوی اسیدهای آمینه مختلفی هستند که برای سلامتی مغز و عملکرد آن اساسی اند. مصرف پروتئین هایی مانند ماهی، گوشت، مرغ، تخم مرغ، لبنیات و محصولات سویا می تواند به تغذیه مناسب مغز کمک کرده و عوارض برخی از علایم ADHD را کاهش دهد.
با پروتئین هایی که حاوی تریپتوفان هستند، مانند ماهی، مرغ و تخم مرغ، می توان سطح سروتونین را در مغز افزایش داد که این ممکن است برای کاهش استرس و افزایش تمرکز مفید باشد. همچنین، مصرف پروتئین هایی با اسیدهای آمینه مثل تیروزین که در گوشت، مرغ و سویا یافت می شوند، می تواند به بهبود توجه و حافظه کمک کند.
اگرچه مصرف پروتئین ها می تواند نقشی مثبت در تغذیه و مدیریت علائم ADHD داشته باشد، اما تنها مصرف پروتئین به عنوان درمان اصلی برای ADHD معتبر نیست. برای مدیریت این اختلال، ترکیب آن با رژیم غذایی مناسب و درمان های دیگر مثل مشاوره رفتاری یا داروهای تجویزی ممکن است موثرتر باشد. همچنین، همواره مشاوره با پزشک یا متخصص تغذیه مناسب است تا تغذیه متناسب و اثربخش برای هر فرد تعیین شود.
رفتاردرمانی ADHD
رفتاردرمانی برای ADHD یک روش درمانی مؤثر است که بر اساس تغییر و تقویت رفتارهای مثبت و مدیریت عواطف و تمرکز متمرکز است. این روش معمولاً توسط روان شناسان یا متخصصین رفتار درمانی اجرا می شود.
1. آموزش مهارت های مدیریتی: افراد با ADHD ممکن است دشواری هایی در مدیریت زمان، سازماندهی و انجام وظایف روزمره داشته باشند. روش های رفتاردرمانی به آن ها کمک می کنند تا مهارت هایی مثل تقویت توجه، مدیریت وقفه ها، سازماندهی و برنامه ریزی را یاد بگیرند.
2. تقویت رفتارهای مثبت: این شامل تشویق و تقویت رفتارهای مثبت و موثر می شود. این روش شامل استفاده از تقویت های مثبت مثل سیستم پاداش یا تشویق های خاص برای رفتارهای مطلوب است.
3. مدیریت عواطف: افراد با ADHD ممکن است مشکلاتی در کنترل عواطف خود داشته باشند. روش های رفتاردرمانی به آن ها کمک می کنند تا مهارت های مدیریت عواطفی را یاد بگیرند و بتوانند بهتر با تنش ها و احساسات منفی خود روبرو شوند.
4. آموزش مهارت های اجتماعی: تقویت مهارت های ارتباطی و اجتماعی می تواند به افراد با ADHD کمک کند تا در محیط های اجتماعی و تعاملاتشان موفق تر عمل کنند.
این روش ها به طور جداگانه یا در ترکیب با درمان دارویی مورد استفاده قرار می گیرند تا به فرد کمک کنند تا مهارت های مدیریتی و اجتماعی خود را تقویت کند و با چالش هایی که ADHD برایشان ایجاد می کند، بهتر برخورد کنند.
موسیقی درمانی ADHD
موسیقی درمانی به عنوان یکی از روش های مکمل در مدیریت ADHD (اختلال کمبود توجه و بیش فعالی) مورد توجه قرار گرفته است. این روش می تواند اثرات مثبتی بر روی افراد مبتلا به ADHD داشته باشد. موسیقی به عنوان یک ابزار آرامش بخش می تواند به کاهش استرس و افزایش تمرکز کمک کند.
آهنگ های آرام و غیرتحریک کننده می توانند افراد را به سمت آرامش و تمرکز بیشتر هدایت کنند. همچنین، موسیقی با ایجاد الگوهای ریتمیک و تغییر در فعالیت مغزی می تواند کمک کند تا افراد با ADHD بهبود در توجه و کنترل توجه خود را تجربه کنند. اگرچه موسیقی درمانی نمی تواند درمان اصلی ADHD باشد، اما می تواند به عنوان یکی از ابزارهای همراه در مدیریت علایم این اختلال مفید باشد.
مطالعات بر روی اثرات موسیقی درمانی بر ADHD همچنان در حال ادامه دارند و نتایج اولیه نشان می دهد که استفاده از این روش ممکن است در کاهش علایم اختلال توجه و بیش فعالی مؤثر باشد. با این حال، هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری برای تأیید اثرات دقیق و کارآیی موسیقی درمانی بر ADHD وجود دارد. از طرفی، موسیقی به عنوان یک عامل آرامش بخش و تسکین دهنده می تواند بر فرایندهای شناختی مغز و رفتارهای انسانی تأثیر بگذارد که این مسائل ممکن است در کمک به مدیریت علایم ADHD مؤثر باشند.
به طور کلی، موسیقی درمانی به عنوان یک روش مکمل ممکن است به افراد با ADHD کمک کند تا با تمرکز بیشتری به وظایف خود بپردازند و احساس آرامش و تسکین بیشتری داشته باشند.
علائم بیش فعالی در دختران بیشتر است یا پسران؟
معمولاً اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) به طور کلی در پسران بیشتر تشخیص داده می شود تا دختران. اما، علایم ADHD ممکن است در دختران به شکل ها و نحوه های مختلفی نمایان شود که ممکن است به دلیل این تفاوت ها، در تشخیص این اختلال در دختران دیرتر و یا کمتر تشخیص داده شود.
در پسران، علایم بیش فعالی معمولاً آشکارتر هستند، از جمله بیشتر حرکت کردن، بی قراری، ناتوانی در نگه داشتن تمرکز و توجه به وظایف و مسائل مختلف و همچنین مشکلات در کنترل رفتارهای پرانرژیک.
در مقابل، در دختران، علائم کمبود توجه ممکن است بیشتر به چشم بیایند. آن ها ممکن است دارای مشکلات در حفظ توجه، مدیریت وظایف روزمره، سازماندهی و کنترل نقطه ای و توجهی باشند. همچنین، در دختران ممکن است علایم بیش فعالی کمتر آشکار باشند و به جای آن، مشکلاتی مرتبط با نظم طلبی، اضطراب یا نگرانی بیشتر دیده شود.
با این حال، مهم است بدانیم که تجربه ADHD در دختران نیز وجود دارد، اما ممکن است به دلیل تفاوت در نحوه نمایان شدن علایم، تشخیص این اختلال در آن ها دیرتر و یا کمتر صورت بگیرد.
مطلب مشابه: اختلال خواب چیست؟؛ چگونه اختلال خواب را می توان درمان کرد؟
تاثیر وراثت بر بیماری ADHD
وراثت در اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) نقش مهمی دارد. تحقیقات نشان داده است که ژنتیک و وراثت در ابتلای افراد به ADHD تأثیرگذار است. مطالعات نشان داده اند که اگر یک فرد والدین یا برادر یا خواهر از ADHD رنج می برد، احتمال ابتلا به این اختلال در فرزندان و خویشاوندان نزدیک افزایش می یابد. بر اساس تحقیقات ژنتیک، افرادی که دارای افراد خانواده با ADHD هستند، احتمالاً از تغییرات ژنتیکی مشترک یا ارثی در ژن ها بهره مند هستند که ممکن است باعث آسیب در سیستم های عصبی و مغزی شوند.
اگرچه وراثت نقش مهمی در ابتلای افراد به ADHD دارد، اما این اختلال نتیجه تنها وراثت نیست و عوامل محیطی نیز ممکن است بر ظهور آن تأثیر بگذارند. عواملی مانند مواد مخدر، سیگار، مصرف الکل یا عوامل محیطی مثل تغذیه نامناسب، استرس در دوران بارداری، و تحریک های محیطی ناشی از مدرسه یا محیط زندگی می توانند نقشی در تعمیق علایم ADHD در افراد داشته باشند.
ضمن این که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است در ظهور ADHD در افراد نقش داشته باشند. درک اینکه ژنتیک چقدر بر این اختلال تأثیر دارد و چگونگی تعامل آن با عوامل محیطی می تواند کمک کننده در روش های بهبود و مدیریت این اختلال باشد.
سبک زندگی و درمان های خانگی برای اختلال ADHD
سبک زندگی و روش های خانگی ممکن است در مدیریت و کمک به افراد مبتلا به اختلال کمبود توجه و بیش فعالی (ADHD) موثر باشند. البته ورای این توضیحات مهم است به یاد داشت که این روش ها تنها به تنهایی درمان نیستند و در صورت وجود ADHD شدید، بهتر است با پزشک یا متخصص بهداشت روانی مشورت کرده و درمان های مناسب را دریافت کنید.
۱. تغذیه سالم
تأثیر تغذیه در مدیریت ADHD بسیار مهم است. کاهش مصرف شکر و غذاهای پرفراز می تواند جلوی افزایش نشاط و بیش فعالی را بگیرد. افزایش مواد غذایی حاوی امگا-۳ و مواد معدنی مثل آهن، روی و مگنز می تواند به تقویت عملکرد مغز و کنترل حرکت ها کمک کند. مصرف مواد غذایی غنی از این عناصر می تواند بهبود موقت در علائم ADHD داشته باشد.
۲. ورزش و فعالیت های بدنی
فعالیت بدنی منظم می تواند به کنترل بیش فعالی و افزایش تمرکز کمک کند. ورزش هایی مانند یوگا، شنا و تنیس با ایجاد آرامش و تقویت تمرکز موثرند. این فعالیت ها باعث ترشح هورمون های موثر بر مغز می شوند که در بهبود علائم ADHD موثر هستند.
۳. مدیریت استرس
یادگیری تکنیک های مدیریت استرس مانند مدیتیشن و تمرینات تنفسی می تواند به کاهش بیش فعالی و تقویت تمرکز کمک کند. این تمرینات از طریق کاهش سطح استرس، بهبود توانایی تمرکز و کنترل را به افراد با ADHD می آموزند.
۴. برنامه ریزی و سازماندهی زمان
استفاده از برنامه ریزی منظم و استفاده از لیست ها و یادداشت ها به فرد با ADHD کمک می کند تا کارهایش را بهتر سازماندهی کند. ساختاردهی روزانه و ایجاد الگوهای مشخص، می تواند به افراد با این اختلال کمک کند تا بهترین عملکرد را از خود به دست آورند.
مطلب مشابه: رفتار با کودک غمگین؛ علائم نشانه های غمگینی کودک و روش های درمان
بیماری هایی که با ADHD اشتباه گرفته می شوند
پیش از این بارها اشاره کردیم که ADHD یک اختلال رفتاری است که ممکن است به دلیل شباهت علائمش با دیگر اختلالات یا وضعیت های دیگر، با برخی بیماری ها اشتباه گرفته شود.
۱. اضطراب
اختلالات اضطرابی می توانند شامل اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال وسواسی-اجباری (OCD)، و اختلال اضطراب عمومی باشند. این امراض می توانند با علائمی همچون بی قراری، ناتوانی در تمرکز و بی توجهی همراه باشند که ممکن است با ADHD اشتباه گرفته شوند. برای مثال، کودکان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است از افسردگی، ترس از مواجهه با موقعیت های اجتماعی و ناتوانی در برقراری ارتباطات اجتماعی رنج ببرند.
۲. اختلال یادگیری
برخی از اختلالات یادگیری مثل نقص یادگیری اقلیت توجه و اختلال یادگیری نارسایی حواسی می توانند با علائم ADHD اشتباه گرفته شوند. در این اختلالات، مشکلاتی در فرایند یادگیری و استفاده از اطلاعات به درستی اتفاق می افتد. مثلاً کودکان مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است مشکلاتی در مهارت های خواندن، نوشتن یا حساب کردن داشته باشند که این موضوع ممکن است به نظر مشابه علائم ADHD بیاید.
۳. اختلال رفتاری
اختلالات مانند اختلال نقص توجه و هیجانی (ODD) و اختلال نارسایی حواسی و بیش فعالی (CD) از جمله اختلالات رفتاری هستند که ممکن است با ADHD اشتباه گرفته شوند. این اختلالات ممکن است با علائمی مشابه همچون ناتوانی در کنترل رفتار، بی قراری و بیش فعالی همراه باشند. به عنوان مثال، کودکان مبتلا به اختلال ODD ممکن است ناراضیتر و مخالفت گر در مواجهه با قوانین و محدودیت ها باشند.
ارتباط بیماری OCD با ADHD
اختلال وسواس – اجباری و اختلال کمبود توجه و بیش فعالی دو اختلال مغزی متفاوت هستند، اما گاهی اوقات هم زمان با یکدیگر دیده می شوند. این دو اختلال اغلب با چالش هایی مرتبط هستند که بر روی کنترل اجتماعی، انجام وظایف روزمره، و سبک زندگی تأثیر می گذارند. در برخی موارد، افرادی که ADHD دارند ممکن است علائمی از OCD نیز نشان دهند یا برعکس.
به عنوان مثال، یک فرد مبتلا به ADHD ممکن است مشکلاتی در مدیریت توجه و سازماندهی داشته باشد که باعث وسواس و تکرار عملیات خاصی شود تا احساس کنترل را داشته باشد. این ارتباط ممکن است به دلیل مشابه بودن برخی علائم یا واکنش های مشابه مغزی باشد. اما این مسئله نشانگر این نیست که همیشه هر دو اختلال با هم همراه باشند یا یکی علت دیگری را به وجود آورده باشد. ارتباط بین OCD و ADHD هنوز مورد تحقیقات بیشتری نیاز دارد تا بهتر بفهمیم که چگونه این دو اختلال ممکن است با یکدیگر مرتبط باشند.
تست adhd در بزرگسالان
تست های تشخیصی برای ADHD در بزرگسالان به صورت گسترده ای متشکل از مراحل مختلف است. ابتدا، مصاحبه با پزشک یا متخصص برای جمع آوری جزئیات مربوط به علائم، شدت و زمان ظهور آن ها صورت می گیرد. پرسشنامه ها و مقیاس های مربوط به ADHD نیز برای ارزیابی دقیق تر علائم و ارتباط آن ها با زندگی روزمره استفاده می شوند.
علاوه بر این، تست های فراشناختی مانند تست های حافظه و توجه نیز به کار گرفته می شوند تا توانایی های شناختی بیشتر ارزیابی شوند. در برخی موارد، انجام تست های فیزیولوژیکی مانند EEG (الکتروآنسفالوگرافی) یا تست های تصویربرداری مغز نیز برای نمایش فعالیت مغزی در افراد مورد استفاده قرار می گیرد تا تشخیص دقیق تر و بهتری از این اختلال ارائه شود. ترکیب این روش ها و تست ها کمک می کند تا تصویر کامل تری از وضعیت ADHD در بزرگسالان به دست آید و راهکارهای مناسب تری برای مدیریت و درمان این اختلال ارائه شود.
سخن پایانی
در این راهنما توضیح دادیم که اختلال کم توجهی بیش فعالی (ADHD) یک اختلال عصبی و رفتاری است که موجب تحریک و ناتوانی در کنترل حرکت ها و توجه شخص می شود. افراد مبتلا به ADHD معمولاً با مشکلاتی مانند کمبود توجه، بی قراری، ناتوانی در سازماندهی و کنترل رفتاری مواجه می شوند. این اختلال می تواند بر توانایی های تحصیلی، اجتماعی و شغلی فرد تأثیر بگذارد. علایم ADHD در دو دسته کمبود توجه و بیش فعالی-بیش توجهی قرار می گیرند که ممکن است به صورت جداگانه یا همزمان در افراد دیده شود.
این اختلال با ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی مرتبط است و نیاز به تشخیص صحیح و مدیریت چند رویکردی از جمله مشاوره رفتاری، تغییرات در سبک زندگی و در برخی موارد، داروهای تجویزی دارد. شناخت علائم، درک تأثیرات و درمان مناسب می تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به ADHD کمک کند.
