زمانی که بدن در سرما قرار بگیرد برای حفاظت از خود ابتدا اندام های درونی بدن را گرم نگه می دارد. در هوای سرد، بدن فرد به طور غریزی خون گرم را از اندام ها می گیرد و به سمت اندام های حیاتی مثل ریه و دیگر اندام های درونی بدن می فرستد. اگرچه سرد شدن دست ها در هوای سرد پدیده کاملا طبیعی محسوب می شود، اما بعضی از افراد بیشتر از بقیه در معرض یخ زدگی دست قرار دارند. توجه داشته باشید اگر انگشتان شما در دمای طبیعی سرد است، ممکن است سرد بودن آن علت خاصی داشته باشد. در این مقاله قصد داریم به درمان سردی دست بپردازیم و راهکارهای درمانی متعددی را ارائه دهیم.
دلایل سردی دست چیست؟
گاهی اوقات ممکن است علت سرد شدن دست ها جدی بوده و به دنبال بیماری زمینه ای ایجاد شده باشد. به عنوان مثال سردی دست به دلیب مشکلات عروق خونی یا مشکلات گردش خون نیز ایجاد می شود. از مهم ترین دلایل سردی دست می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. سندرم رینود
سندرم رینود زمانی اتفاق می افتد که عروق خونی کوچک عهده دار خون رسانی پوست در مقابل استرس و سرما، درگیر اسپاسم و گرفتگی شود. در حقیقت زمانی که شخص در برابر استرس و سرما قرار بگیرد در انگشتان دست بی حسی و سرمای شدیدی را تجربه می کند.
۲. هوای سرد
یکی از عواملی که باعث سردی دست های شما می شود، هوای سرد است. اگر جریان خون دست های شما به علت سندرم رینود یا دیگر بیماری ها ضعیف شود، بیشتر از افراد دیگر در معرض انجماد و یخ زدگی قرار می گیرند.
۳. سیگار کشیدن
سیگار کشیدن موجب کاهش خونرسانی و سردی دست ها می شود.
۴. سندرم کارپال تونل
در افرادی که درگیر سندرم کارپال تونل می شوند، حساسیت به سرما افزایش پیدا می کند.
۵. اسکلرودرما
این عارضه گروهی یکی از بیماری هایی است که باعث ضخیم شدن پوست می شود. اسکلرودرما روی بافت های همبند بدن اثر می گذارد و آن را سفت و ضخیم می کند. بیشتر مبتلایان به اسکلرودرما درگیر سندرم رینود می شوند. به همین خاطر دست های سردی دارند.
۶. کم خونی
اگر بدن شما هموگلوبین کافی برای حمل اکسیژن نداشته باشد و اکسیژن کافی به سلول های شما نرسد، ممکن است سردی دست را تجربه کنید.
۷. کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید باعث سردی دست شما نمی شود، بلکه موجب افزایش حساسیت شما نسبت به سرما می گردد. به همین خاطر در دمای طبیعی هوا احساس سرمای بیشتری دارید.
۸. لوپوس
لوپوس ممکن است باعث سندرم رینود شود و همانگونه که گفته شد زمان مقابله با استرس و سرما، انگشتان دست درگیر سرمازدگی، بی حسی و تغییر رنگ می شوند.
۹. کمبود ویتامین B12
کمبود ویتامین B12 موجب بروز نشانه های عصبی مثل سوزن سوزن شدن و بی حسی در دست ها و پاها می شود.
۱۰. بیماری های شریانی
انسداد در جریان خون از خون رسانی طبیعی به بافت ها جلوگیری می کند و باعث سرد شدن دست های شما می شود.
علائم دست های سرد چیست؟
سرد شدن دست ها حتی زمانی که در محیط سرد نیستند نیز می تواند کاملا عادی باشد و به هیچ عنوان جای نگرانی وجود ندارد. اگر دست های سرد همراه با تغییر رنگ و دائمی باشند،آن زمان یک مشکل جدی است. به عنوان مثال سرد شدن دست ها ممکن است نشانه مشکلات عصبی، گردش خون یا تخریب بافت ها در انگشتان باشد. برخی از علائم دست های سرد به شرح زیر است:
- سردی دست ها و انگشتان دست
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست ها
- سفت یا خشن شدن پوست
- ایجاد تاول یا زخم های باز
- تغییر رنگ پوست مثل سفید شدن یا آبی شدن پوست
راه های درمان سردی دست
درمان سردی دست با توجه به علل زمینه ای آن می تواند متفاوت باشد، ولی لازم است بدانید این اقدامات باید تحت نظر پزشک انجام شوند. در ادامه برخی از راهکارهای درمان دست سرد ذکر شده است:
درمان سردی دست به دلیل اسکلروما
همانطور که پیش تر اشاره کردیم دست های سرد ممکن است به علت بیماری اسکلرودرما ایجاد شده باشد. برای تشخیص این بیماری از پوست فرد نمونه برداری می شود. ممکن است اسکلرودرما درمان قطعی نداشته باشد ولی این بیماری با کمک داروها کنترل می شود.
درمان سردی دست به دلیل سندرم کارپال تونل
اگر علت سرد شدن دست ها سندرم کارپال تونل باشد بهتر است از مچ بند یا داروهای ضد التهاب استفاده کنید. گاهی اوقات نیز فرد به جراحی نیاز دارد.
درمان سردی دست به دلیل لوپوس
گاهی علت سردی دست به خاطر بیماری لوپوس است که معمولا تشخیص آن سخت و دشوار است. زیرا نشانه هایی ایجاد می کند که به خود بیماری شباهت دارد. درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. ولی بهتر است نشانه های این بیماری را با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد التهاب کنترل کرد.
درمان سردی دست به دلیل کمبود ویتامین B12
پزشک به کمک آزمایش خون علت کمبود این ویتامین را تشخیص می دهد. برای درمان کمبود ویتامین B12 شایع ترین شیوه درمان تزریق ویتامین B12 است. گاهی برخی از افراد با جذب این ویتامین از طریق دستگاه گوارش مشکل دارند. اما مصرف دوز بالای یک مکمل B12 خوراکی نیز می تواند موثر باشد.
درمان سردی دست به دلیل کم کاری تیروئید
اگر دلیل سردی دست شما به کم کاری تیروئید مربوط شود پزشک به کمک آزمایش ساده، کم کاری تیروئید شما را تشخیص می دهد و برای درمان آن مصرف روزانه قرص لووتیروکسین را تجویز می کند.
راهکارهایی برای گرم نگه داشتن دست ها
متخصصین برای گرم نگه داشتن دست ها چند راهکار مهم و اساسی را توصیه کرده اند. این توصیه ها کمک زیادی به گرم شدن دست ها می کنند:
۱. ماساژ سریع
سعی کنید دست های خود را سریع و تند ماساژ دهید.
۲. مرطوب کردن دست ها با استفاده از واکس پارافین
برای گرم کردن دست های خود از پارافین استفاده کنید. شما ممکن است یک کیت موم سازی خریداری کرده باشید تا این کار را در خانه انجام دهید. ابتا دست های خود را با پارافین چرب کنید و آن ها را در یک کیسه پلاستیکی قرار دهید تا گرمای آن کاملا حفظ شود. در نهایت دست های خود را با یک حوله بپوشانید.
۳. استفاده از دستکش یک انگشتی
این دستکش ها پنجه انگشتان شما را کنار یکدیگر نگه می دارند و با حفظ گرما از یخ زدگی آن ها جلوگیری می کند.
۴. استفاده از نوشیدنی گرم
بهتر است یک نوشیدنی گرم در دست های خود قرار دهید. این کار باعث می شود سردی دست های شما کاهش پیدا کند.
۵. مصرف غذاهای ادویه دار و تند
غذاهای تند ممکن است با باز کردن رگ های خونی، گردش خون را افزایش دهند. زمانی که غذاهای تند مصرف می کنید، درجه حرارت بدن و فشار خون شما بالا می رود. در حقیقت گردش خون خون به عوامل مختلفی مثل عروق و قلب قوی بستگی دارد. فلفل ها دارای ویتامین C و A هستند که موجب تقویت عروق و رگ های خونی می شوند. علاوه بر این از گردش خون ضعیف نیز پیشگیری می کنند.
۶. دوری از وسایل و مواد منجمد
اگر درگیر سندروم رینود یا سردی دست ها هستید، از قسمت های فریزر فروشگاه ها دوری کنید. اگر لازم بود حتما از دستکش استفاده کنید.
۷. درمان بیوفیدبک
یک تکنیک موفقیت آمیز که برای درمان دست ها مورد توجه قرار می گیرد، بیوفیدبک دما است. در این روش از تصاویر ذهنی برای افزایش گردن خون استفاده می شود. به همین خاطر شما به یک درمانگر احتیاج دارید که این کار را انجام دهد. در این روش شما از تصاویر ذهنی استفاده می کنید؛ مثل اینکه دست های خود را داخل ماسه گرم حرکت می دهید تا به افزایش درجه حرارت دست شما کمک کند.
۸. مصرف ماهی و سبزیجات سبزرنگ
مصرف مکمل ها و غذاهای سرشار از امگا ۳، آهن و نیاسین به شریان ها حالت انبساط می دهند و اجازه می دهند خون آزادانه در بدن جریان یابد. ماهی دارای اسیدهای چرب امگا ۳ است و برای افزایش گردش خون ضروری است. به همین دلیل باعث کاهش سردی دست می شود. سبزیجات سبز رنگ و گوشت قرمز نیز آهن زیادی دارند و به افزایش گردش خون کمک می کنند.
۹. استفاده از لباس های گشاد
لباس های تنگ گردش خون در بدن را سخت تر می کنند. لباس گشاد جای کافی برای جریان هوا می گذارند و این موضوع موجب می شود که بدن برای گرم کردن هوای اطراف، دمای خود را افزایش دهد. علاوه بر این باعث گرم تر شدن دست ها می شوند. ورزش کردن نیز به تنظیم گردش خون کمک می کند و سردی دست ها را برطرف می سازد.
۱۰. استفاده از روغن های معطر
برای درمان سردی دست می توانید از روغن های معطر استفاده کنید. روغن های معطر مانند اکالیپتوس و سروکوهی، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کنند و جریان خون را بهبود می بخشند. کافی است چند قطره روغن اکالیپتوس را به هر روغن با پایه سبزیجات اضافه کنید و دست های خود را با آن ماساژ دهید.
۱۱. استفاده از ریشه زنجبیل
ریشه زنجبیل نه تنها عطر غذا را افزایش می دهد، بلکه بدن را نیز گرم می کند. شما با دو روش از ریشه زنجبیل برای درمان سردی دست های خود استفاده کنید. اول اینکه با آب گرم حاوی زنجبیل حمام کنید. مورد دوم اینکه دمنوش زنجبیل گرم میل کنید.
۱۲. هیدراته نگه داشتن بدن
سیستم گردش خون تمام سلول های بدن را تغذیه می کند. به همین دلیل مهم است که آن را هیدارته کنید. دکتر بریل در این خصوص می گوید: هیدراته شدن به تنظیم دمای بدن کمک می کند و برای ادامه گردش خون ضروری است. به همین خاطر مصرف آب کافی را در طول روز از یاد نبرید.
۱۳. استفاده از سیر
یکی از بهترین روش های درمانی برای برطرف کردن سردی دست و پاها استفاده از سیر است. برای اینکه نتیجه بهتری بگیرید در طول روز چهار یا پنج حبه سیر مصرف کنید.
۱۴. پرهیز از مصرف قهوه، الکل و سیگار
سعی کنید از مصرف سیگار، الکل و قهوه پرهیز کنید. الکل و نیکوتین نباید در تمام روزهای سرد سال مصرف شود. هم چنین بهتر است از مصرف کافئین در فصل سرد زمستان اجتناب کنید.
