بهتر است بدانید که قلب در واقع نوعی عضو عضلانی در انسان ها و دیگر حیوانات است که بر اساس عملکرد خود خون را از طریق رگ های خونی در دستگاه گردش خون به حرکت در می آورد و خون می تواند اکسیژن و مواد غذایی لازم را برای بدن مهیا سازد و همچنین به از بین رفتن مواد زائد ناشی از متابولیسم یا همان سوخت و ساز بدن کمک شایانی خواهد کرد.
آشنایی با عملکرد قلب
همانطور که همه ما می دانیم قلب یکی از اعضای حیاتی بدن محسوب می شود که ما قادر نیستیم بدون عملکرد ضحیح آن چند دقیقه زنده بمانیم. با این حال هنگامی که به ساختار آن نگاه می کنید متوجه می شوید که قلب مشابه یک پمپ است البته که از نوع مهم و پیچیده. با وجود تمامی پیچیدگی ها و ظراف موجود قلب در نهایت می توان گفت که او در اصل یک پمپ است و وظیفه پمپاژ خون در سراسر بدن را بر عهده دارد و به طور کلی مانند تمامی پمپ های دیگر قلب نیز ممکن است مسدد گردد، خراب شود و در نتیجه نیاز به تعمیر داشته باشد و به همین خاطر آشنایی کلی با عملکرد قلب بسیار مهم خواهد بود. همچنین آگاهی اولیه نسبت به ساختار قلب و چیز هایی که سلامتی آن را به خطر می اندازد یا بهبود می بخشد می تواند ریسک ابتلا به بیماری های قلبی را تا حدود زیادی کاهش دهد.
بخش های مختلف قلب و اصول کار آن ها:
جالب است بدانید که قلب در واقع یک ماهیچه سفید رنگ تو خالی و به شکل مخروط است که دو سوم آن در سمت چپ سینه و یک سوم آن در قسمت راست سینه قرار گرفته است.عملکرد قلب در واقع در میان ریه های چپ و راست و پشت جناغ سینه نشسته است. اپکس یا همان نوک قلب در قسمت بطن چپ در سمت پایین و چپ قلب واقع شده و به صراحت می توان گفت که طول قلب برابر با ۱۲ سانتی متر و عرض آن نیز ۸ الی ۹ سانتی متر خواهد بود و البته عمق آن نیز در حدود ۶ سانتی متر می باشد. به طور کلی اندازه قلب تقریبا به اندازه مشت دست می باشد و به صورت میانگین وزن قلب زنان در حدود ۲۵۵ گرم و وزن قلب مردان ۲۹۵ گرم خواهد بود. قلب در واقع دارای سه لایه مجزا می باشد که لایه درونی آن با نام آندوکارد نامیده می شود. لایه میانی قلب که ضخیم ترین لایه نیز محسوب می شود و قابلیت انقباض نیز دارد ماهیچه قلب یا میوکارد شناخته می شود و در نهایت لایه سوم که کل قلب را با یک کیسه مایع احاطه نموده پریکارد نام گرفته است.
سیستم گردش حون در قلب:
توجه داشته باشید که قلب آدمی در طول شبانه روز بخش عظیمی از خون که برابر با ۵ لیتر می باشد را به کل بدن پمپ می کند و به این عملکرد قلب سیستم گردش خون گفته می شود. قلب، خون و همچنین عروق خونی همه با هم سیستم قلبی عروقی یا همان قلب و سیستم گردش خون را تشکیل می دهند. بدین ترتیب سمت راست قلب که شامل بطن و دهلیز است خون فاقد اکسیژن را دریافت می کند و علت این موضوع این است که اکسیژن موجود در خون توسط مغز و بدن استفاده شده است. در واقع سمت راست قلب با پمپ کردن خون آن را به سمت ریه می فرستد زیرا ریه ها مرکز تبادلات گازی هستند. خون در ریه ها دی اکسید کربنی را که از قسمت های دیگر بدن با خون حمل کرده است را با اکسیژن تبادل می کنند و سپس خون توسط شریان ها به سمت چپ قلب بازگشته و آماده پمپ شدن به کل بدن خواهد بود و بنابراین می توان گفت که عملکرد قلب و همچنین علل تقویت گردش خون محسوب می شود.
سیستم الکتریکی قلب:
عضلات قلب در واقع برای تلمبه کردن خون در سراسر بدن باید کاملا هماهنگ باشند تا خون را در جهت مناسب و در زمان مناسب با فشار ایده آل در بدن پمپاژ کنند. همچنین امواج الکتریکی نیز موجب هماهنگی فعالیت بخش های مختلف بدن می شوند. توجه داشته باشید که پالش های الکتریکی به گروهی از سلول ها در پایین دهلیز سمت راست به نام گره دهلیزی بطنی منتقل می شوند و این سلول ها در واقع مانند یک دروازه عمل می کنند و قادر هستند سرعت سیگنال را به سرعت کاهش دهند و بدین صورت دهلیز و بطن ها در همان زمان با هم منقبض نمی شوند و تفاوت زمانی جزئی که به آن نیاز است ایجاد خواهد شد. در این قسمت سیگنال ها درون بافت لیفی خاصی به نام الیاف در درون دیوراه های بطنی منتقل شده و پالس الکتریکی را به سمت عضله قلب منتقل خواهند کرد و از این طریق باعث می شوند بطن ها منقبض گردند.
بافت های اصلی قلب:
قلب در واقع از سه بافت اصلی تشکیل شده است که از آن ها می توان به پریکارد، میوکارد و اندوکارد اشاره نمود. این لایه ها در واقع توسط کیسه محافظت کننده دو لایه متشکل از لایه بیرونی پریکارد که پیراشامه نامیده شده و همچنین لایه درونی اپی کارد یا برون شامه که به میوکارد متصل است و عملکرد ایده آلی دارد.
شناخت رگ های خونی:
بهتر است بدانید که خون موجود در سطح بدن به وسیله یک شبکه عروق خونی پمپ می شود که در ادامه به بیان آن ها پرداخته ایم:
سرخرگ:
به طور کلی سرخرگ ها در واقع خون حامل اکسیژن را از طریق قلب به قسمت های مختلف بدن منتقل می کند و هر چه فاصله اش با قلب بیشتر شود شریان ها باریک تر خواهند شد.
سیاهرگ:
این رگ ها معمولا خون بدون اکسیژن را به سمت قلب منتقل می کنند و وقتی که به قلب نزدیک تر می شوند بزرگ تر خواهند شد. توجه داشته باشید که عروق خونی بر اساس میزان خون هر قسمت از بدن گشاد و باریک می شوند و این عمل تا حدی توسط هورمون ها کنترل می شود.
مویرگ:
مویرگ ها در واقع قادر هستند کوچک ترین سرخرگ ها را به کوچک ترین سیاه هرگ ها متصل کنند و به تبادل آب، اکسیژن، دی اکسید کربن و دیگر مواد مغذی بدن و حتی مواد زائد بین خون و بافت اطراف کمک نمایند.
دریچه های قلبی:
جالب است بدانید که قلب هر انسان دارای چهار دریچه است و معمولا آن ها مانند دروازه ای عمل می کنند و خون را به مسیر هدایت خواهند کرد:
دریچه آئورت که در قسمت چپ قلب قرار گرفته است.
دریچه ریوی که در سمت راست قلب قرار گرفته است.
دریچه میترال که در سمت چپ قلب قرار گرفته است.
دریچه سه لختی که در قسمت راست قلب قرار گرفته است.
بیماری های قلبی:
توجه داشته باشید که بیماری های قلبی و عروقی معمول ترین عامل مرگ در جهان در سال ۲۰۰۸ بوده است که ۳۰ درصد از آن موجب مرگ شده اند و از این میزان بیش از سه چهارم به خاطر بیماری شریان های کرونری و سکته بوده است. عوامل خطر و همچنین نشانه های بیماری قلبی شامل مواردی از جمله سیگار کشیدن، اضافه وزن داشتن، کلسترول بالا، عدم فعالیت های ورزشی و فشار خون بالا موجب ضعیف شدن قلب و موارد دیگر می شود. به طور کلی تشخیص بیماری قلبی عروقی اغلب به شنیدن صدای قلب با گوشی پزشک و یا با فراصوت انجام می شود. همچنین سایر بیماری های مرتبط به قلب اصولا با متخصصین قلب درمان می شود و هر چند که بسیاری از متخصصین پزشکی دیگر نیز ممکن است در حل این مسئله کمک کنند. بسیاری از متخصصان اعتقاد دارند بیماری سرطان صرف نظر از این که فرد مبتلا اقدام به درمان دارویی کرده باشد یا خیر می تواند به عضلات قلب آسیب برساند. شیمی درمانی نیز به طور بالقوه ای موجب مسمومیت قلب می شود و بیماران سرطانی را در برابر اختلالات قلبی از جمله ایست قلبی یا ایسکمی میوکارد آسیب پذیر می کند و ضمن اینکه رشد خود تمور نیز می تواند موجب آسیب قلب و بافت های اطراف آن می شود.
