قطعا خیلی از شما بارها شنیده اید که میگویند فلانی عقلش به چشمشه. این یک اصطلاح رایج بین عموم مردم می‌باشد و در مواقع بسیاری به کار میرود. شاید بارها این سوال برایتان پیش بیاید که آیا واقعا عقل آدما به چشمشونه؟ جواب این سوال که یکی از ضرب المثل های رایج است به چیزهای بسیاری بستگی دارد. برای یافتن پاسخ این سوال محققان دو آزمایش انجام داده اند که در ادامه میخواهیم به آن ها بپردازیم.
عقل مردم به چشمشونه؟
برای جواب به این سوال محققان آزمایشی انجام داده اند به این صورت که، برای دو گروه از شرکت کنندگان صحنه قتل یک مرد ۴۸ ساله را بصورت کاملا یکسان توصیف کرده اند، با این تفاوت که برای گروه اول مقتول را یک مرد جذاب، موفق و خانواده دوست و برای گروه دوم یک مرد غیر جذاب، بیکار و بزهکار معرفی کردند. در مرحله بعد از شرکت کنندگان خواستند با توجه به توصیفی که از صحنه قتل و خصایص مقتول دریافت کرده اند، مجازات قاتل را تعیین کنند.
معروفترین ضرب المثل های قدیمی ایرانی همراه با معنی
نتایج بسیار عجیب بود، گروهی که شرح حال مقتول جذاب را شنیده بودند شدت مجازات برای قاتل را، خیلی بیشتر از گروه دوم در نظر گرفتند انگار فعل قتل به تنهایی مهم نیست، مهم این است که وقتی یک آدم جذاب به قتل برسد، قاتل باید خیلی شدیدتر مجازات شود تا اینکه یک آدم غیرجذاب و بدبخت را به قتل رسانده باشد.
آزمایش دوم
با توجه به این نتایج، سوالی که پیش می آمد این بود که آیا ویژگی های خود قاتل هم میتواند قضاوت افراد را تحت تاثیر قرار دهد یا نه؟ بنابراین محققان آزمایش جدیدی طراحی کردند شبیه آزمایش اول با این تفاوت که، این بار جذاب یا غیرجذاب بودن قاتل نیز به توصیف صحنه جرم اضافه شد. باز هم نتایج بسیار عجیب بود. وقتی سناریو در مورد قاتل غیر جذاب و مقتول جذاب بود شرکت کنندگان ناخودآگاه متهم را بسیار گناهکارتر ارزیابی میکردند شاید باورش سخت باشد اما وقتی قرار بود شرکت کنندگان در مورد میزان سالهای به زندان افتادن قاتل جذابی که مقتول غیر جذابی را به قتل رسانده نظر دهند، برایشان نصف زمانی را در نظر می‌گرفتند که قاتل غیرجذاب و مقتول جذاب بود.
رک بودن با رعایت اصول ادب چگونه است؟
عقل مردم همیشه به چشمشون نیست
اما همیشه هم همین طور نیست شاید در ابتدای قضیه و وقتی که سبت به یک پدیده یا شخص خاص شناخت کافی نداشته باشیم عقل ما بر اساس چیزی که میبینیم قضاوت کند و تصمیم بگیرد اما وقتی شناخت بدست می آید پیش فرض هایذهنی کنار میرود و ما متوجه میشویم که همیشه آنچه که میبینیم درست نیست. اینجاست که به یاد شعر سهراب می افتیم که می گوید:
چشم ها را باید شست جور دیگر باید دید
اگر دیگران به ما اعتماد کنند وقتی مجبور به قضاوت در مورد ما هستند به جای چشم قلب آن ها به مغزشان دستور می دهد و این ضرب المثل که آدما عقلشون به چشمشونه جایی ندارد. محبت داشتن به دیگران، داشتن اخلاق و خصایص انسانی است که جایگاه ما را نزد دیگران بالا می برد و به ارش های ما می افزاید یا از آن ها کم میکند.
