سلامت نیوز: وقتی شاهد گرانیهای روزافزون مواد غذایی و محصولات کشاورزی هستیم که مایحتاج مردم روی دست تولیدکننده و کشاورز مانده است. مسوولان از فساد 250هزار تن سیب و مرکبات در انبارها خبر میدهند که تا چندماه پیش به قیمتهای نجومی به مردم فروخته میشد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،اگرچه مسوولان، دلالان و محتکران را عامل این فساد میدانند اما باید خود دولت را در این مسأله مقصر دانست. دکتر «سیدرضا نورانی» کارشناس برجسته اقتصادی کشاورزی و رییس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی تصمیمات یک شبه مسوولان در حوزه کشاورزی و تولید را دلیل این نابسامانیها بیان میکند و از دورریز 35درصد محصولات کشاورزی و جای خالی برنامهریزیها سخن میگوید.محتکران و دلالانی که هزاران تن میوه را به امید گرانفروشی و به دست آوردن پول فراوان نگه داشته بودند حالا مجبور هستند میوههای فاسد شده را از انبارها بیرون بکشند و دور بریزند. البته این موضوع مسأله تازهای نیست.
در گذشته نیز از این خبرها فراوان بود که علاوه بر آشفتگی بازار و بالارفتن قیمتها و تنگ شدن سفره مردم باعث از بین رفتن سرمایه آب، خاک، سرمایه انسانی و فشار بر اقتصاد کشور میشود. اما سوال اینجاست که این مسائل چقدر به بخش کشاورزی آسیب وارد میکند و بیشتر اهمالکاریها در کجا صورت گرفته است؟صنعت کشاورزی در کشور سالانه 120میلیون تن تولید دارد. این میزان تولید با هدایت درست میتواند به توسعه صادرات محصولات کشاورزی کمک کند. همچنین قیمتهای عادلانه برای بازار داخل را به همراه داشته باشد.
«رحمتالله نوروزی» نماینده مجلس و عضو کمیسیون کشاورزی به «صبحنو» ظرفیتهای کشاورزی کشور را بسیار توانمند بیان کرد و گفت: «وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت باید در موضوع تولید مواد غذایی و کشاورزی وارد شوند. برنامهریزی نظارت و سیاستگذاری باید توسط این وزارتخانهها انجام گیرد. باید از همه پتانسیلها در توسعه کشاورزی استفاده شود.
کشورما ظرفیتهای بسیاری در تولید مواد غذایی و کشاورزی دارد. اما برنامهریزی و سیاست درستی در این زمینه وجود ندارند. متاسفانه شاهد اهمالکاریها ی بسیاری در این زمینه هستیم.»این نماینده مجلس میگوید: «ما باید از تولید حمایت کنیم. نمیشود کشاورز و تولیدکننده با این هزینههای بسیار سنگین محصولی را تولید کند و آن محصول به دست مصرفکننده نرسد. بعد هم محصولات روی دست کشاورز بماند و مجبور به دور ریختن آن شویم. روندی که شاهدش هستیم نشانگر نبود برنامهریزیهاست.
بارها در جلسات مختلف درباره اینکه باید برای هر استان سیاست راهبردی اختصاصی داشته باشیم با مسوولان مربوطه صحبت کردهایم و راهکار دادهایم. اگر برنامهریزی شده تولید را انجام دهیم و بازار مصرفمان را شناسایی کنیم دست دلالها هم کوتاه میشود. در 10سال اخیر حضرت آقا حمایت از تولید را مطرح کردهاند ولی دولتمردان چقدر به این صحبتها توجه کردهاند؟ پاسخ به این سوال را باید با تأسف و شرمندگی بدهیم.»
مسوولان اعتقادی به نظر کارشناسی ندارند
نورانی، کارشناس برجسته اقتصاد کشاورزی هم در ادامه اظهار کرد: «بحث ضایعات محصولات غذایی در بخش کشاورزی مسأله تازهای نیست ولی تاکنون مسوولان برنامه خاصی را در این زمینه دنبال نکردهاند.» وی افزود: «سالانه 35درصد محصولات کشاورزی را هدر میدهیم و دور میریزیم. متاسفانه مسوولان هیچ برنامهای مدون و اصولی برای این میزان دورریز ندارند تا جلوی این میزان ضایعات را بگیرند. ما سالانه بیش از 120میلیون تن محصولات غذایی و کشاورزی تولید میکنیم که این میزان دورریز میلیاردها تومان سرمایه است.
راهحلهای هدایت این میزان هم مشخص است. باید از ظرفیتهای بخش خصوصی استفاده کنیم. این مقدار را میتوانیم به سمت صادرات ببریم که میتواند ارزآوری و اشتغالزایی برایمان داشته باشد. حتی میتوانیم به شکلی برنامهریزی کنیم که مردم مجبور به خرید محصولات کشاورزی به قیمت گران نباشد و این سرمایه عظیم ملی در داخل صرف شود.»این کارشناس اقتصادی عنوان کرد:
«متاسفانه در بخش سیاستگذاریهایمان شاهد تصمیمات یک روزه و یک شبه هستیم. حتی بسیاری از تصمیمات در اتاقهای دربسته گرفته میشود. این موضوع آسیب جدی به بخشهای مختلف وارد و ایجاد مانع میکند. وقتی مقام معظم رهبری درباره حمایت تولید صحبت میکنند و میگویند باید از تولید پشتیبانی کرد و موانع را برای آن برداشت؛ بنابراین دولت نباید دخالت کند.
دولت به جای دخالت بیمورد باید بستر را برای بخش خصوصی باز کند که صدها سال در زمینههای تولید تجربه دارد. بهطور مثال دولت در دی و بهمنماه سال قبل تصمیم گرفت تا بخشی از پرتقالهای کشاورزان را خریداری کند و در عید با قیمت مناسب به دست مصرفکننده برسد. البته هدف این برنامهریزی حمایت از تولیدکننده هم بود.
ولی در عمل چیزی دیده نشد و مصرفکننده از این تصمیم استقبال نکرد، اکنون بخشی از این ذخیرهسازی هدر میرود. نهادی هم در این رابطه پاسخگو نیست. چون همیشه در حال آزمون و خطا هستیم. هرسال دولت بخشی از سرمایه ملی را اینگونه هدر میدهد. دست آخر نه مصرفکننده راضی است و نه تولیدکننده به کارش دلگرم میشود. مسیر اشتباهی است. بارها هم این را مطرح کردیم ولی متاسفانه مسوولان مربوطه کار خودشان را میکنند و هیچ اعتقادی به نظر کارشناسی ندارند. وقتی هم به موفقیت پیدا نمیکنند انگشت اتهام را به سمت صادرات میگیرند و ممنوعش میکنند.»
وقتی تولید به شوخی و بازی گرفته میشود
بدون شک صنعت کشاورزی قدرتی بزرگ دارد که میتواند چرخ اقتصاد کشور به حرکت درآورد. رییس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی در این باره بیان کرد: «سازمان بینالمللی مواد غذایی بارها اعلام کرده است که کشور جمهوری اسلامی ایران میتواند علاوه بر تأمین محصولات غذایی کشورش، موادغذایی کلیه کشورهای حاشیه خلیجفارس تأمین کند.
اما تا دلتان بخواهد در زمینه صادرات محصولات کشاورزی مشکل داریم. مشکل صادرات بخش کشاورزی تصمیمگیریهای یک شبه مسوولان است. اینها همه بر صادرات و روند تولید کشور تأثیر میگذارد. کشورهای همسایه و خارجی نمیتوانند برای واردات محصولات کشاورزی به کشورشان برنامهریزیهای بلند مدت داشته باشند. شب عید یک دفعه صادرات پرتقال و سیب را متوقف و محدود کردند. اکنون باید محصولات کشاورزی را دور بریزیم.»وی گفت: «به صراحت میگویم تحریم هیچ تأثیر بر کشاورزی و تولید مواد غذایی کشور ندارد.
کشور ما همه چیز برای تولید در بخش کشاورزی و محصولات غذایی را دارد. مدیری داریم که فقط به واردات اعتقاد دارد. مگر میشود که کشوری که تولیدکننده مرغ باشد و دانه مرغ را نداشته باشد و محبور شود دانه مرغش را از کشور دیگر بیاورد. اینکه میگویند گوشت نداریم هم حرف بیهودهای است. کشوری که صاحب این همه مراتع است نباید گرانی گوشت داشته باشد و مردمش در صف گوشت و مرغ باشند.
مراتع را باید احیا کرد و برای بازسازی آن فکری داشته باشیم.»این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: «تمام ظرفیتها را داریم ولی متاسفانه شاهد آن هستیم که پیاز روی دست کشاورزان میماند. و پیازی که تولید داخلی است و سرمایه ملی محسوب میشود را باید دور بریزیم. وزارت جهاد کشاورزی میخواست این پیاز را 590تومان بخرد. ولی مسأله را رها کرد. ما مدیرانی داریم که برنامهریزی درست و اصولی ندارند.
برنامهریزی مؤثر و کارآمد اطلاعات و سواد میخواهد که در اغلب مدیران دیده نمیشود. شما میگویید نیروی متخصص در حوزه کشاورزی برای ارتقای تولید نداریم؛ من میگویم فارغالتحصیلان رشته کشاورزی بیکار هستند. هیچ توجهی به نخبگان و صنعتگران توانمند در حوزه کشاورزی نمیشود.
مگر میشود با تولید شوخی کرد و آن را به بازی گرفت. تولید یعنی برنامهریزی، یعنی بدانیم تقاضا در بازار چیست و براساس آن بستر را برای عرضه فراهم کنیم. این بند در هیچ جای این مملکت دیده نشود که اگر دیده شود آن وقت مردم در صف نمیروند و مجبور نمیشویم سرمایه و تولید ملی را دور بریزیم.»