مادر شدن تجربه‌ای منحصربه‌فرد و خاص برای هر زن است، اما گاهی روبه‌رو شدن با چالش‌های مادری این تجربه شیرین را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. وابستگی کودک به مادر یکی از این چالش‌های سخت و پرماجرا است.
این که کودک عزیزترین فرد زندگی مادر است امری کاملا بدیهی است، اما دیدن گریه و بی‌قراری کودک در هنگام جدایی، اصرار بر انجام هر کار کوچکی به همراه مادر، چسبیدن و جدا نشدن کودک از مادرش می‌تواند فرزندپروری را به یک کابوس تلخ برای هر مادری تبدیل کند. بسیاری از مادران در این لحظات کلافه می‌شوند و پس از آن برای این کلافگی احساس عذاب وجدان می‌کنند.
باید گفت این احساسات کاملا طبیعی است و هیچ انسانی از وابستگی شدید فرزندش احساس رضایت نمی‌کند. بسیاری از مادران نیز نمی‌دانند که آیا این رفتار کودک طبیعی است یا نه.
باید بگوییم وابستگی کودک ۲ تا ۴ سال به مادر تا حدودی طبیعی است و آنها در هر مرحله از رشد خود از ۶ ماهگی تا ۵ سالگی این وابستگی را تجربه می‌کنند، اما گاهی این وابستگی با رفتار ناآگاهانه والدین تشدید شده و از حالت طبیعی خارج می‌شود. در این وضعیت مادر خسته و کلافه خواهد شد. این کلافگی به مرور بر رابطه کودک و مادر اثر گذاشته و چرخه معیوبی از ارتباط را ایجاد می‌کند.
خوشبختانه راهکارهای موثری برای کاهش وابستگی شدید کودک ۲ تا ۴ سال وجود دارد که می‌تواند برای مادران مفید باشد. در این مقاله سعی داریم شما را با این راهکارها آشنا کنیم.
۱-برای کاهش وابستگی کودک، رفتارهای وسواسی خود را کنار بگذارید
مادران و به‌خصوص آن‌هایی که برای اولین بار احساس مادری را تجربه می‌کنند اغلب حساسیت‌های ویژه‌ای در مورد فرزندشان دارند. آنها به‌صورت ناخودآگاه ترجیح می‌دهند که تمامی کارهای کودک را خودشان انجام دهند تا از بروز کوچک‌ترین مشکل جلوگیری کنند. این طرز نگرش کم‌کم در کودک نیز اثر می‌گذارد و او یاد می‌گیرد غیر از مادر به کسی اطمینان نکند و در نبود او احساس ترس و اضطراب می‌کند.
بنابراین برای کاهش وابستگی شدید کودک ۲ تا ۴ سالی که هنوز برای انجام کارهایش به دیگران وابسته است بهترین کار این است که حساسیت‌های بی‌مورد را کنار بگذارید و اجازه دهید بخشی از کارهای مربوط به کودک را پدر یا دیگران انجام دهند. این کار باعث می‌شود ارتباط بین کودک و پدر نیز تقویت شود.
۲- برخی از کارهای کودک وابسته را بدون نظرخواهی انجام دهید
درست است که دادن حق انتخاب به کودکان برای آنها فواید زیادی دارد، اما وقتی کودک به مادر وابستگی شدید دارد مسلما حق انتخاب دادن به او یک جواب بیشتر ندارد، انتخاب مادر. برای مثال زمانی که قرار است برای یک کودک وابسته ۴ ساله قصه بخوانید اگر به او بگویید که دوست دارد شما این کار را انجام دهید یا پدرش مسلما هر بار او شما را انتخاب خواهد کرد.
گاهی اوقات کودکان با زیرکی خاصی این انتخاب را توجیه می‌کنند برای مثال می‌گویند «مامان بهتر قصه می‌گه» یا «قصه‌های مامان رو بیشتر دوست دارم».شما به عنوان یک والد نباید تحت‌تاثیر این کلمات قرار بگیرید و باید همیشه راه‌حلی برای این توجیهات داشته باشید.
برای مثال در این مورد قصه‌خواندن از روی یک کتاب همیشگی یا استفاده از اپلیکیشن قصه‌های کودکانه صوتی می‌تواند این بهانه‌ها را از کودک بگیرد. ممکن است در ابتدا کودک شما گریه کند یا پرخاشگری از خود نشان دهد، اما این را یک رفتار موقت درنظر بگیرد و تسلیم خواسته او نشوید.
۳- با ایجاد استقلال عمل وابستگی کودکان ۲ تا ۴ سال را کم کنید
معمولا کمال‌گرایی مادران باعث می‌شود که کمتر به کودکان اجازه دهند تا کارها را خودشان انجام دهند. این کمال‌گرایی به‌تدریج باعث تشدید وابستگی کودک به مادر خواهد شد.
شما به عنوان مادر باید بپذرید که یک کودک ۲ یا ۳ ساله هم می‌تواند برخی کارها را به تنهایی انجام دهد. هرچه دایره این کارها را وسعت دهید کودک توانمندتری تربیت خواهید کرد که وابستگی کمتری به شما خواهد داشت. استقلال عمل در افزایش اعتمادبه‌نفس کودکان و آینده درخشان آنها نقش موثری دارد و به همین دلیل یکی از مهم‌ترین اصول روانشناسی تربیت کودکان نیز به حساب می‌آید.
۴- با قراردادن کودک در جمع خانواده وابستگی به مادر را کم‌رنگ کنید
اگر کودک دائما و فقط با شما در تماس باشد مسلما وابستگی‌اش به شما نیز بیشتر خواهد شد. اگر می‌خواهید وابستگی کودک ۲ تا ۴ ساله کاهش پیدا کند، بهتر است او را در جمع‌های خانوادگی و فامیلی شرکت دهید. در این صورت او خانواده را به عنوان یک کل در نظر می‌گیرد که می‌تواند جایگزین مادر باشد.
بودن در جمع خانواده علاوه بر این‌که وابستگی کودک به مادر را کم می‌کند، مشارکت سایر اعضای خانواده و مسئولیت‌پذیری آنها در قبال کودک را نیز افزایش می‌دهد.
۵- زمان جدایی مادر از کودک را برای او جذاب کنید
وابستگی کودک به مادر در زمان خداحافظی و ترک کودک، خود را بیشتر نشان می‌دهد. برای کودک ۲ تا ۴ سال طبیعی است که در غیاب مادر خود احساس نگرانی کند، اما خوشبختانه با انجام اقداماتی می‌توان این ناراحتی و نگرانی را در کودکان کاهش داد.
بهترین راهکار این است که برای زمانی‌که در کنار کودک خود نیستید یک برنامه شاد و مفرح در نظر بگیرید. برای مثال کودک می‌تواند همراه با خوردن خوراکی‌های موردعلاقه‌اش انیمیشن تماشا کند یا می‌تواند به پارک یا شهربازی برود. استفاده از اپلیکیشن بازی همبازی نیز می‌تواند گزینه دیگری باشد زیرا تمامی بازی‌های این اپلیکیشن زیرنظر روانشناسان کودک انتخاب شده و شما می‌توانید بدون نگرانی در غیاب خود آن را در اختیار کودک بگذارید.
وابستگی شدید کودک به مادر با دلبستگی فرزند به مادر تفاوت دارد
همان‌قدر که دلبستگی ایمن کودک به مادر آرامش‌بخش است، وابستگی شدید کودک می‌تواند برای مادر کلافه‌کننده و آزاردهنده باشد.
گاهی مادران تصور می‌کنند این‌که کودک می‌خواهد هر کار کوچک و بزرگی را با کمک یا حضور مادرش انجام دهد نشان از محبت او دارد، اما این تصور ممکن است به تشدید وابستگی کودک بیانجامد تا جایی‌که مادر برای انجام امور روزمره دچار مشکل شود.
وابستگی شدید کودک به مادر همچنین می‌تواند زندگی شغلی و حرفه‌ای مادران را نیز تحت‌تاثیر قرار دهد، بنابراین لازم است که ابتدا بپذیریم وابستگی افراطی مشکلی است که باید حل شود و سپس به سراغ راهکارها برویم.
در این مقاله سعی کردیم موثرترین راهکارهای کاهش وابستگی شدید کودک ۲ تا۴ سال به مادر را به شما ارائه دهیم، اما فراموش نکنید کاهش این وابستگی فرآیند طولانی و زمان‌بری دارد. علاوه بر این کودکان وابسته در این سن معمولا بیشتر بی‌قراری و گریه می‌کنند. بنابراین حل این مشکل، نیازمند صبرو حوصله، همکاری پدر و سایر اعضای خانواده است.
