در این بخش از گهر به موضوع شیوه مصرف قرص ویتامین دی ۵۰۰۰۰ خواهیم پرداخت. در ابتدا لازم است بدانید که قرص های ویتامین D اغلب هم به عنوان مکمل و هم برای درمان بزرگسالان مبتلا به کمبود شدید ویتامین D و افرادی که از درد استخوان، ضعف عضلانی و استئومالاسی رنج می برند، استفاده می شود. از نظر بسیاری از پزشکان برای حداکثر جذب، بهترین زمان برای مصرف ویتامین D و سایر ویتامین های محلول در چربی، پس از مصرف غذاهای حاوی چربی است.
شیوه مصرف ویتامین دی ۵۰۰۰۰
یکی از ویتامین هایی که برای بدن ضروری است اما مواد غذایی کمی حاوی آن هستند، ویتامین دی می باشد. به همین دلیل در صورت کمبود آن در بدن باید قرص های مکمل این ویتامین مهم و کمیاب را استفاده کنید. جالب است بدانید این ویتامین علاوه بر جذب توسط غذا از طریق خورشید نیز در بدن ساخته می شود و به همین دلیل به آن ویتامین نور آفتاب می گویند. میزان مورد نیاز آن برای بدن کم است اما به دلیل زندگی آپارتمان نشینی امروز و کمتر قرار گرفتن در برابر نور خورشید به طور صحیح، ممکن است بدن دچار کمبود آن شود. مکمل این ویتامین معمولا به شکل ویتامین دی با دوز ۵۰۰۰۰ است.
ویتامین دی ۵۰۰۰۰ به جذب کلسیم و فسفر در بدن کمک میکند که هر دو این عناصر برای تشکیل استخوان ضروری هستند. همچنین در انقباض عضله، قلب، شش ها و مغز نقش دارد.
عوارض کمبود ویتامین دی
اگر بدن ذخایر کافی از هر نوع ویتامین ضروری را برای حفظ سلامت خود نداشته باشد، نسبت به آن دچار کمبود می شود. معمولا افراد بالاتر از ۶۵ سال، چاق و یا دارای پوست تیره دچار کمبود ویتامین دی می شوند.
کمبود شدید ویتامین دی باعث پوکی استخوان در بزرگسالان و راشیتیسم در کودکان میشود. همچنین امروزه نتایج مطالعات نشان می دهد که کمبود ویتامین دی با دیابت، فشار خون بالا، آسم، آلزایمر، افسردگی و بیماری های خودایمنی نیز در ارتباط است. پزشک سطح ویتامین دی شما را با یک آزمایش خون مشخص میکند.
شواهد اخیر نشان می دهد دوزهای بالای مکمل های ویتامین D برای بیمارانی مانند سالمندان که کمبود ویتامین D دارند، مفید است. قرص ویتامین دی ۵۰ هزار نیروی کمکی برای ارتقای سطح ویتامین D در بدن می باشد، به این صورت که:
- • کپسول های ویتامین D3، مکمل برای بالا نگه داشتن سطح ویتامین D هستند.
- • نگهداری ویتامین D در حد بهینه برای افرادی که سالمند هستند.
- • مکمل ویتامین D برای کسانی که مشکل جذب و حفظ ویتامین D دارند.
زمان و طریقه مصرف قرص ویتامین d
ویتامین دی هم بصورت قرص و هم بصورت تزریقی وجود دارد. اما مقدار و دوز آن بسته به جنس، سن و وزن متغیر خواهد بود. معمولا برای سنین مختلف بصورت زیر تجویز می شود:
– ۶۰۰ واحد برای کودکان و بزرگسالان زیر ۷۰ سال
– ۸۰۰ واحد برای بزرگسالان کمتر از ۷۰ سال
– ۴۰۰ واحد برای نوزادان
مقدار دوز مصرفی در شرایط محتلف برای بزرگسال
۱- خوراکی:
برای کمبود ویتامین دی:
۵۰ هزار واحد در هفته برای ۶ تا ۱۲ هفته استفاده می شود. با این حال، برخی از بیماران نیاز به دوزهای بالاتر برای مدت طولانی برای حفظ سطح مطلوب ویتامین دی در خون دارند.
برای جلوگیری از پوکی استخوان:
۴۰۰-۱۰۰۰ واحد ویتامین دی در روز برای سالمندان استفاده می شود. معمولا این قرص همراه با ۵۰۰-۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم در روز باید مصرف شود. بعضی از کارشناسان و پزشکان نیز توصیه می کنند که دوزهای بالاتر از ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ واحد در روز و ۰٫۴۳-۱٫۰ میکروگرم در روز کلسی تریول برای ۳۶ ماه استفاده شود.
برای جلوگیری از از دست دادن استخوان به علت استفاده از کورتیکواستروئیدها:
۰٫۲۵-۱٫۰ میکروگرم در روز ویتامین دی به شکل کلسی تریول یا الفاکالسیدول برای مدت ۶ تا ۳۶ ماه استفاده می شود. در بسیاری از موارد، این فرم ویتامین دی همراه با کلسیم استفاده می شود. همچنین ممکن است، ۵۰ تا ۳۲۰۰۰ میلی گرم در روز ویتامین دی به مدت ۱۲ ماه مورد استفاده قرار بگیرد. در تجویزی دیگر، ۱۷۵۰ تا ۵۰ هزار واحد ویتامین دی در روز یا هفته برای ۱۲ تا ۱۲ ماه مصرف می شود. همه این ها بستگی به شرایط بیمار و تشخیص پزشک دارد و نباید خودسرانه مصرف شود.
برای جلوگیری از سرطان:
۱۴۰۰-۱۵۰۰ میلی گرم در روز کلسیم به اضافه ۱۱۰۰ واحد ویتامین دی در روز به شکل کله کلسیفرول تا ۷ سال استفاده می شود.
برای نارسایی قلب:
۸۰۰ واحد در روز ویتامین دی به شکل کله کلسیفرول به تنهایی یا همراه با ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم به مدت ۳ سال مصرف می شود.
برای از دست دادن استخوان ناشی از داشتن بیش از حد هورمون پاراتیروئید:
۸۰۰ واحد در روز ویتامین دی به شکل کله کلسیفرول به مدت ۳ ماه مورد استفاده قرار می گیرد.
مولتیپل اسکلروزیس یا بیماری ام اس:
۴۰۰ واحد در روز ویتامین دی برای جلوگیری از MS (علائم ام اس خفیف ) استفاده می شود.
برای جلوگیری از عفونت دستگاه تنفسی:
۳۰۰ تا ۴۰۰۰ واحد ویتامین دی به شکل کله کلسیفرول به مدت ۷ هفته تا ۱۳ ماه مورد استفاده قرار می گیرد.
برای جلوگیری از از دست دادن دندان در افراد مسن:
۷۰۰ واحد ویتامین دی در روز به شکل کله کلسیفرول همراه با ۵۰۰ میلی گرم کلسیم در روز به مدت ۳ سال مورد استفاده قرار می گیرد.
۲- به صورت تزریقی:
برای کمبود ویتامین دی: ۳۰۰۰۰۰ واحد ویتامین دی به عضله تزریق می شود.
مقدار دوز مصرفی در شرایط مختلف برای کودکان
برای جلوگیری از عفونت دستگاه تنفسی ۱۲۰۰ واحد در روز ویتامین دی به شکل کله کلسیفرول در طی زمستان برای کودکان مدرسه ای تجویز می شود تا از ابتلا به آنفلوانزا جلوگیری کند. همچنین ۵۰۰ واحد در روز کلکلسیفرول برای جلوگیری از بدتر شدن علائم آسم ناشی از عفونت دستگاه تنفسی استفاده می شود. اکثر مکمل های ویتامین دی برای کودکان حاوی تنها ۴۰۰ واحد (۱۰ میکروگرم) هستند.
فرق ویتامین d و d3
دو نوع مختلف از ویتامین D به نام های ویتامین D و D3 وجود دارد. ویتامین D از قرارگرفتن در معرض نور خورشید به دست می آید. اما ویتامین D3 نوعی ویتامین است که به طور طبیعی در پوست شما ساخته می شود. هر دو نوع این ویتامین ها باید قبل از استفاده در بدن به هورمون کلسی تریول تبدیل شوند تا بدن بتواند بصورت مفید از آن ها استفاده کند. ویتامین D گاهی به عنوان کلسیفرول نیز شناخته می شود. اگر چه هر دو فرم را می توان بصورت مکمل تولید کرد، اما ویتامین D3 که از روغن گوسفند ساخته شده است بیشتر بعنوان مکمل استفاده می شود.
ویتامین D3 منبع بیولوژیک ویتامین D است که در اثر تابش نور خورشید در پوست ایجاد می شود. بر اساس تحقیقات اخیر:
- • مصرف ویتامین D3 در غلظت سرمی ۲۵ در حدود ۸۷٪ موثرتر است.
- • ویتامین D3باعث افزایش ذخایر ویتامین D می شود.
مصرف خوراکی ویتامین D یا تزریق عضلانی آن در مقادیر توصیه شده، کاملا ایمن می باشد. اکثر مردم معمولا در اثر مصرف ویتامین D عوارض جانبی تجربه نمی کنند، مگر اینکه مصرف این ویتامین بیش از حد تجویز شده باشد. در این صورت برخی از عوارض جانبی مصرف بیش از حد ویتامین D شامل ضعف، خستگی، خواب آلودگی، سردرد، از دست دادن اشتها، خشکی دهان، طعم فلزی در دهان، تهوع، استفراغ و …می باشند.
خطرات مصرف ویتامین دی ۵۰۰۰۰ بصورت طولانی مدت
ویتامین دی ۵۰۰۰۰ ممکن است باعث بروز واکنش آلرژیک پوستی شود. بنابراین اگر حساسیت دارید قبل از استفاده به پزشک اطلاع دهید. همچنین این ویتامین روی قند خون شما نیز اثر می گذارد. پس اگر دیابت دارید باز هم قبل از مصرف به پزشک اطلاع دهید. به طور کلی باید در صورت وجود شرایط زیر قبل از مصرف به پزشک اطلاع دهید:
- فشار خون بالا و یا پایین
- سنگ کلیه و مشکلات کلیوی
- اختلالات سیستم ایمنی
- بیماری قلبی
- اختلالات ریه ها
- مشکلات تیروئید
- بیماری کبدی
- سردرد های مکرر
- مشکلات معده
- اختلالات پوستی
- اختلالات اسکلتی-عضلانی
مسمومیت با ویتامین دی ۵۰۰۰۰
اگرچه مسمومیت با این مکمل شایع نیست، اما مقدار بیش از حد آن می تواند مسمومیت ایجاد کند. معمولا با دریافت ۴۰۰۰۰ واحد بصورت روزانه به مدت طولانی این مسمومیت رخ میدهد. زیرا اغلب دوز ۵۰۰۰۰ برای یک ماه تجویز میشود و اگر دوباره کمبودی وجود داشت تنها تا چند هفته مجاز به مصرف دارو می باشید.
مسمومیت با قرص ویتامین دی باعث هایپر کلسمی میشود. عوارض این بیماری مشکلاتی مانند ناتوانی کلیه، ریتم غیر عادی قلب و کما است.
قرص ویتامین دی ۵۰۰۰۰ و کاهش وزن
تعدادی از مطالعات نشان میدهد که مکمل ویتامین دی به کاهش وزن نیز کمک می کند.
منابع تامین کننده ویتامین d
غذاهایی اندکی حاوی ویتامین d هستند که شامل:
- • ماهی های چرب: سالمون
- • جگر گاو
- • پنیر
- • زرده تخم مرغ
- • قارچ
- • شیر
- • غلات صبحانه
- • آب پرتغال
- • ماست
- • مارگارین
- • نوشیدنی های سویا
ویتامین دی ۵۰۰۰۰ و بارداری
در بارداری کمبود ویتامین دی شایع است. مطالعات اخیر نشان میدهد که مقدار بالاتر روزانه ۴۰۰۰ واحد در دوران بارداری با کاهش خطر دیابت بارداری و زایمان زودرس همراه است . مکمل های پره ناتال تامین کننده این مقدار ویتامین دی است. یادتان باشد قبل از مصرف هر گونه مکمل در بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض جانبی قرص ویتامین دی ۵۰۰۰۰
در موارد نادر ممکن است برای برخی افراد بعد از مصرف مکمل ویتامین دی عوارضی ایجاد شود.
بنابراین در صورت بروز هر یک از علائم زیر پزشک را مطلع سازید:
- • سنگ کلیه
- • ضعف عضلانی
- • استخوان درد
- • کاهش وزن و یا کاهش اشتها
- • تشنگی زیاد
- • تکرر ادرار
- • تهوع، استفراغ و یبوست
- • خستگی
ملاحظات و احتیاط های لازم در مورد قرص ویتامین D
۱- بارداری و تغذیه با شیر مادر:
مصرف مقادیر کمتر از ۴۰۰۰ واحد ویتامین D در دوران بارداری و شیردهی ایمن است. از دوزهای بالاتر فقط با تجویز پزشک استفاده کنید. مصرف بیش از حد ویتامین D در دوران بارداری و یا شیردهی غیر مجاز است و استفاده از دوزهای بالاتر ممکن است به نوزاد آسیب جدی بزند.
۲- “سخت شدن شریان ها” (آترواسکلروز):
مصرف ویتامین D می تواند این وضعیت را به ویژه در افراد مبتلا به بیماری کلیوی بدتر کند.
۲- هیستوپلاسموز:
ویتامین D ممکن است سطح کلسیم را در افراد مبتلا به هیستوپلاسموز افزایش دهد. این مسئله می تواند به سنگ کلیه و مشکلات دیگر منجر شود. به همین دلیل این افراد باید ویتامین D را با احتیاط مصرف کنند.
۳- سطح بالایی از کلسیم در خون:
مصرف ویتامین D می تواند این وضعیت را بدتر کند.
۴- فعالیت بیش از حد غده پاراتیروئید:
ویتامین D ممکن است سطح کلسیم را در افراد مبتلا به هیپرپاراتیروئیدیسم نیز افزایش دهد و باید با احتیاط آن را مصرف کنند.
۵- لنفوم:
ویتامین D ممکن است سطح کلسیم را در افراد مبتلا به لنفوم افزایش دهد. این مسئله می تواند به سنگ کلیه و مشکلات دیگر منجر شود.
۶- بیماری کلیه:
ویتامین D ممکن است سطح کلسیم را افزایش دهد و خطر “سخت شدن شریان ها” را در افرادی که بیماری کلیوی دارند افزایش دهد. به همین دلیل سطح کلسیم باید با دقت در افراد مبتلا به بیماری کلیوی کنترل شود.
۷- سارکوئیدوز:
ویتامین D ممکن است سطح کلسیم را در افراد مبتلا به سارکوئیدوز نیز افزایش دهد. این مسئله می تواند به سنگ کلیه و مشکلات دیگر منجر شود.
۸- سل:
ویتامین D ممکن است با افزایش سطح کلسیم در افراد مبتلا به سل باعث ایجاد سنگ کلیه و عوارض دیگر شود.
تداخلات دارویی با قرص ویتامین دی ۵۰۰۰۰
در صورت مصرف هر گونه دارو و یا مکمل به پزشک خود اطلاع دهید. زیرا برخی ویتامین دی با برخی داروها تداخل دارد. مهم ترین این داروها عبارتند از:
- — کورتیکواستروئید ها مانند پردنیزون
- — اورلیستات
- — داروهای دیابتی
- — داروهای فشار خون
- — استاتین ها
- — داروهای تشنج مانند فنوباربیتال
- — مکمل کلسیم
- — آنتی اسیدها
نشانه های مسمومیت با ویتامین دی
اکثر افرادی که بیش از حد ویتامین دی مصرف کرده اند، حداقل دو مورد از علائم زیر را طی چند روز پس از تجویز مشاهده می کنند:
- • خستگی بی دلیل و ناگهانی
- • از دست دادن اشتها و از دست دادن وزن
- • یبوست
- • خشک شدن دهان
- • پوست پس از نیشگون مدت زیادی طول می کشد به حالت عادی بازگردد زیرا الاستیسیته خود را از دست داده است.
- • افزایش تشنگی و تکرر ادرار
- • سردرد مداوم
- • تهوع و استفراغ
- • کاهش رفلکس
- • سردرگمی، بی نظمی، یا تفکر دشوار
- • ضربان قلب نامنظم
- • ضعف عضلانی و کاهش میزان عضلات
- • تغییر در راه رفتن
افراد مبتلا به سمیت شدید یا مزمن ویتامین دی ممکن است علائم تهدید کننده زیر را مشاهده کنند که در این صورت باید به اورژانس مراجعه شود:
- • کم آبی شدید
- • فشار خون بالا
- • رشد آهسته
- • مشکل تنفس
- • از دست دادن موقت هوشیاری
- • نارسایی قلب و حمله قلبی
- • سنگ کلیه و نارسایی کلیه
- • از دست دادن شنوایی
- • وزوز گوش
- • پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)
- • زخم معده
- • کما
