تغذیه نوزاد با شیر مادر اغلب با سوالاتی همراه است. بسیاری از مادرانی که برای اولین بار صاحب فرزند می‌شوند، نمی‌دانند که تغذیه با شیر مادر چه اهمیتی دارد و همواره سؤال‌های پی در پی‌ای برای آنها پیش می‌آید.
در این مقاله به برخی از سؤالات رایج مادران، پاسخ داده می‌شود.
چگونه باید به فرزندم شیر بدهم؟
نوزاد شما باید ۸ تا ۱۲ بار در روز برای ماه اول شیر بخورد. به مرور زمان ممکن است که شما حس کنید نوزاد شما بیش از قبل شیر می‌خورد، اما چرا؟ از آنجا که شیر مادر هضم ساده‌تری نسبت به شیر خشک دارد، در نتیجه در دستگاه گوارش نوزاد سریع‌تر حرکت می‌کند و هضم می‌شود و منجر به گشنگی بیشتر در نوزاد می‌شود.
تغذیه مکرر نیز در طول چند هفته اول باعث افزایش تولید شیر می‌شود. از ۱ تا ۲ ماهگی، یک نوزاد شیر خواره احتمالاً ۷-۹ بار در طول روز شیر می‌خورد.
تغذیه با شیر مادر باید براساس تقاضا (زمانی که کودک شما گرسنه است) انجام شود، که معمولاً هر ۱ تا ۳ ساعت است.
همانطور که نوزادان بزرگتر می‌شوند، اغلب شیر کمتری می‌خورند و ممکن است یک برنامه منظم‌تری برای تغذیه داشته باشند. بعضی ممکن است هر ۹۰ دقیقه غذا بخورند، در حالی که دیگران ممکن است هر ۲ تا ۳ ساعت تغذیه کنند. نوزادان نباید بیشتر از ۴ ساعت بدون تغذیه بمانند.
آیا فواصل تغذیه‌ای از زمان شروع و یا متوقف شدن شیردهی کودک شمارش شده است؟
فاصله زمانی بین تغذیه‌ها را از زمانی که کودک شما شروع به شیر خوردن می‌کند تا پایان آن شمارش کنید. اگر تغذیه اول در ساعت ۶ صبح باشد و تغذیه بعدی در ساعت ۸ صبح و بعد از آن ساعت ۱۰ صبح، پس ساعات تغذیه کودک شما هر دو ساعت است. البته خیلی زود به روال معمول‌تری نسبت به برنامه تغذیه کودکتان خواهید رسید.
از کجا باید بفهمم که کودکم گرسنه است؟
معمولاً توصیه می‌شود که مادران خودشان تند تند به نوزادشان شیر بدهند، اما اگر این کار را هم نکردند گرسنگی کودک نشانه‌هایی دارد. گریه یکی از علامت‌های گرسنگی است. بنابراین سعی کنید قبل از اینکه کودک شما خیلی گرسنه شود، شیر دهید؛ تا با گریه‌اش دچار ناراحتی نشده و برای آرام کردنش دچار مشکل نشوید.
با این حال، مهم است که بدانید، هر بار که کودک گریه می‌کند، لزوماً به دلیل گرسنگی نیست. گاهی اوقات نوزادان برای مشکلاتی مانند خستگی، دل درد، هوای خیلی گرم یا سرد و … نیاز به گریه کردن دارند.
نشانه‌هایی که نوزادان گرسنه هستند عبارتند از:
- حرکت دادن خودشان به این طرف و آن طرف
- باز کردن دهانشان
- بیرون آوردن زبانشان
- مکیدن دست‌ها
- دست زدن به سینه‌های مادرشان
- حرکت دادن دهان و زبان به صورتی که انگار چیزی می‌خورند.
چه مدت طول می‌کشد تا کودک شیر بخورد؟
این بستگی به شما و کودکتان و بسیاری از عوامل دیگر دارد، مانند:
- شیر شما به طور کامل وارد دهان نوزاد نشده
- برای شیر دهی باید پستانتان را پایین بکشید، تا شیر از نوک آن جریان پیدا کند.
- جریان آهسته یا سریع شیر
- قرارگیری پستانتان در دهان کودک به درستی انجام نشده
- کودک شما خواب آلود یا حواس پرت است.
تغذیه نوزاد با شیر به سن آنها بستگی دارد. نوزادان با بزرگتر شدن زمان کمتری را برای شیر خوردن نیاز دارند، بنابراین ممکن است حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه طول بکشد در حالی که در برخی از نوزادان ممکن است تا ۲۰ دقیقه تغذیه کنند.
اطمینان حاصل کنید که کودک از همان اول به درستی پستان مادر را در دهان خود داشته باشد تا بتواند به درستی از شیر مادر تغذیه کند.
نشانه‌های سیر شدن نوزاد:
- آرام مکیدن
- دور شدن از سینه‌های مادر یا شیشه شیر و …
آیا برای شیردهی فقط از یک پستان باید استفاده کنیم؟
برای حفظ شیر خود در هر دو سینه و جلوگیری از درد گرفتن یکی از سینه‌ها، از هر دو سینه برای شیردهی استفاده کنید.
مهم است که سینه‌ها را متناوب تغییر دهید، مقدار زمان شیردهی برای هر کودک و هر زن متفاوت است. بعضی از نوزادان ممکن است پس از ۵ دقیقه تغذیه از هر پستان راضی شوند، دیگران ممکن است ۱۰ یا ۱۵ دقیقه نیاز به تغذیه از هر طرف را داشته باشند.
چطور باید آروغ کودک را بزنیم؟
آروغ زدن برای خارج کردن هوایی است که همراه با غذا وارد معده شده است. اجازه دهید کودکتان به طور کامل از یک پستان تغذیه کند، سپس برای تعویض پستان‌ها با ایجاد یک جنبش کوچک در پشت بچه آروغش را بزنید.
نوع آروغ زدن به غذایی بستگی دارد که نوزاد از آن تغذیه می‌کند یا همان شیر مادر، اگر نوزاد شما پس از هر بار آروغ زدن تف می‌کند نگران نباشید. زیرا تف کردن بعد از آروغ زدن طبیعی است، ولی باید مراقب باشید که نوزادتان بعد از آروغ زدن استفراغ نکند.
استفراغ کردن بعد از آروغ زدن ممکن است به دلیل مشکلی در وجود کودک باشد که نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارد، اگر دچار نگرانی شده‌اید که کودک بیش از حد استفراغ می‌کند. با پزشک خود تماس بگیرید.
چگونه می‌توانم بفهمم که غذای کودکم کافی است؟
کسانی که به تازگی مادر شده‌اند، اغلب نگران هستند که نوزادشان به حد کافی غذا نخورده باشد.
شما با توجه به عوامل زیر می‌توانید بفهمید که کودکتان سیر شده است
- به نظر می‌رسد از تغذیه‌اش راضی است.
- روزانه ۴-۶ پوشک مرطوب تولید می‌کند.
- حرکات روده‌اش منظم است.
- در حال افزایش وزن است.
عواملی که نشان می‌دهد کودکتان تغذیه کافی نداشته است
- به ظاهر از تغذیه‌اش راضی نیست.
- گرسنه به نظر می‌رسد.
- روزانه چندین پوشک مرطوب و خیس ایجاد نمی‌کند.
- فریاد می زند یا گریه می‌کند.
- وزنی اضافه نمی‌کند یا کاهش وزن دارد.
اگر به طور جدی نگران تغذیه نوزاد خود هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. با اندازه گیری وزن کودک و با توجه به نظر پزشک، برنامه غذایی مناسبی برای کودکتان طراحی می‌شود تا به شما اطمینان دهند که کودک شما وزن مناسبی دارد و مواد غذایی را بطور کافی دریافت می‌کند.
به پوشک نوزاد توجه کنید!
مدفوع نوزاد در ابتدا سفت خواهد بود و سپس بعد حدود ۳ تا ۴ روز بعد از تولد، سبز مایل به زرد خواهد شد.
علائمی که باید به آنها توجه کنید:
- شش پوشک مرطوب یا بیشتر در روز، با ادرار روشن و یا خفیف.
- پوشک کمتر یا ادرار تیره‌تر ممکن است به این معنی باشد که آب بدن کودکتان کم شده است.
- اگر تیکه‌های نارنجی رنگ در پوشک نوزاد دیدید با پزشک تماس بگیرید. البته آنها ممکن است طبیعی باشند یا گاهی اوقات می‌توانند نشانه این باشند که آب بدن کودک به حد کافی نیست.
ممکن است متوجه شوید که کودک شما گاهی اوقات می‌خواهد بیشتر از حد طبیعی بخورد. این معمولاً زمانی اتفاق می افتد که یک کودک به سرعت رشد می‌کند. کودک شما ممکن است بخاطر رشد در ۷-۱۴ روزگی، بین ۳-۶ هفتگی، ۴ ماهگی و حدود ۶ ماهگی غذای بیشتری بخورد.
چند هفته پس از تولد، نوزادا شیر خواره ممکن است حرکات روده‌ای کمی داشته باشد. در حدود ۲ ماهگی، نوزاد پس از هر تغذیه یا حتی هر روز، ممکن است حرکت روده‌ای داشته باشد. اگر پس از ۳ روز کودکتان حرکت روده‌ای نداشت، با پزشک خود تماس بگیرید.
