مشکلی که بعضی خانواده ها در تربیت فرزندشان با آن مواجه می شوند پرتاب وسایل و اشیای منزل است که در برخی کودکان زیر ۵ سال دیده می شود.
همه کودکان روحیه بسیار حساس و شکننده ای دارند و والدین در نوع برخورد با آنها باید دقت بیشتری داشته باشند. جیغ زدن، کوبیدن سر به دیوار، پرت کردن اشیاء و… جزو عاداتی است که برخی کودکان در سنینی خاص آنرا تجربه می کنند.
لذا با روش های درست رفتاری می توان این عادات را از لیست رفتارهای کودک خود حذف نمود. تنها نکته ای که پدر و ماد ها باید آنرا بیاد بسپارند این است که کودک خود را محدود نکنند و با سخت گیری و تنبیه وی ترک این عادت را برای وی مشکل ننمایند.
هر چند کودکان نسبت به اتفاقاتی که در اطرافشان می افتد درک بسیار پایینی دارند اما همین پرت کردن اشیا توسط آنها حس کنجکاوی را در آنها بالا می برد و باعث بروز خلاقیت و رشد فیزیکی در آنها می شود.
نظر دکتر هلاکویی را در این خصوص بخوانیم
پرتاب کردن اشیاء مستلزم هماهنگی بین دست و چشم کودک است و هنگامی‌که کودک شروع به پرتاب کردن اشیاء میکند، نه تنها بسیار به خودش می‌بالد که یک مهارت جدید را کشف کرده، بلکه والدین نیز باید خوشحال باشند که او یک مرحله رشد دیگر را نیز طی کرده است، هرچند که این امر ممکن است آنها را خوشحال نکند که او ماکارونی را از بشقابش بر روی زمین بریزد و یا پستانکش را در خیابان از دهانش به بیرون پرت کند.
در واقع با این کار کودک در حال بررسی نیروی جاذبه است، اگرچه شاید درک درستی از آن نداشته باشد اما نتیجه و اثر آن را به خوبی متوجه می‌شود. ممکن است کم‌کم پرت کردن اشیا به صورت یک عادت و برای بیان خشم مورد استفاده قرار بگیرد و کودک شما هنگامی که عصبانی می‌شود هر آنچه دم دستش باشد را پرت کند.
اگر در پاسخ به پرتاب کردن، عکس‌العمل تندی نشان ندهید معمولا این رفتارها هم می‌گذرند و پرتاب کردن در مرحله یادگیری باقی مانده و کودک شما از آن به عنوان وسیله‌ای برای ابراز خشم استفاده نخواهد کرد.
آنچه که واضح می باشد این است که! متوقف کردن نوزاد در سنین پایین از پرت کردن اجسام بی‌فایده است، در عوض به او نشان دهید چه چیزهایی را می‌تواند پرت کند و چه مکانی برای این بازی آموزنده مناسب است و تنها در صورتی وارد عمل شوید که کودکتان در حال پرت کردن چیزی است که خطر دارد و ممکن است به خودش یا دیگران آسیب بزند.
باید ظروف پلاستیکی استفاده کنید و اجسام خطرناک را از دسترس کودک خارج کرد. اگر این دوران در کودکی بدون بکن نکن و توجه زیاد ما بگذرد کودک انرا رها میکند وگرنه از آن برای کنترل و عصبانی کردن ما استفاده میکنند.
اگر تعداد وسایلی که به کودک اجازه می‌دهید پرت کند زیاد باشد، او سریع‌تر یاد می‌گیرد که چه چیزهایی را نباید پرت کند، او را به پرت کردن چیزهای بی‌خطر تشویق کنید.
انتخاب‌هایی به او بدهید که در مکان و زمان مناسب پرتاب کردن‌شان ضرر چندانی ندارد، مثلا در خانه توپ کوچکی در اختیارش بگذارید یا یک بالشت نرم و سبک یا در بیرون یک مشت سنگ برای پرتاب کردن در رودخانه تا او با آنها غریزه پرتاب کردن را ارضا کند.
توصیه سایر روانشناسان در این مورد
پرتاب کردن‌هایی که از روی خشم و عصبانیت رخ می‌دهد را نادیده بگیرید، چرا که اگر کودک بفهمد به وسیله این رفتار می‌تواند نظر شما را جلب کند آن را بارها و بارها تکرار خواهد کرد. در عوض به او بگویید «اگر عصبانی هستی بهتره حرف بزنی، اینجوری من بهتر می‌فهمم مشکلت چیه.» به روش‌های مختلف او را به استفاده از کلمات و بیان احساساتش تشویق کنید.
اگر کودک شما با پرتاب کردن مثلا یک مکعب چوبی در حال آسیب رساندن به کودک دیگری است، باهمان آرامش او را منع کرده و بگویید «این کار خطرناکه» و به طور موقت از روش محرومیت استفاده کنید که بسته به سن کودک از ۳۰ ثانیه تا چند دقیقه می‌تواند باشد.
مراقب تن صدای‌تان باشید، هیچ اشکالی ندارد اگر با تن صدا و لحن‌تان به کودک بفهمانید که از این کار او ناراحت شدید اما هرگز عصبانیت را در صدای‌تان نشان ندهید.
اسباب‌بازی‌هایی که برای پرتاب کردن خطرناک هستند را به پایه صندلی با نخ کوتاه ببندید و در عوض وسایلی که خطری ندارند را در کنار آنها آزاد بگذارید تا کودک با امتحان بفهمد چه وسایلی را نمی‌تواند پرت کند.
ممکن است واکنش غیرکلامی کودک نسبت به ناکامی در هنگام بازی با اسباب‌بازی یا پازلی که شکل دارد، به‌صورت بلند کردن اشیاء و پرتاب آنها به اطراف اتاق باشد، او در این حالت شیطنت نمی‌کند، دور کردن اشیاء به‌علت ناکامی ممکن است به‌قدر کافی در تخفیف تنش او کمک کند و ممکن است با یک فریاد به پایان برسد.
قاطع باشید و با صدایی روشن و آرام اما بدون عصبانیت کودک را از پرت کردن اشیا منع کنید.
بعد از هر بار پرت کردن وسایل را جمع نکنید و برای مرتب کردن از خود او کمک بگیرید. این کار را به یک بازی تبدیل کنید، با او چهارزانو روی زمین بنشینید و بگویید «ببینم حالا کی برنده می‌شه؟ کی می‌تونه زودتر اینا رو جمع کنه؟»
برای بچه‌های بزرگ‌تر از روش هشدار استفاده کنید، اگر چیزی را پرت کرد، بار اول به او برگردانید ولی بگویید: «اگر دوباره پرتش کنی، برای مدتی مال من می‌شه» و بعد اگر دوباره این اتفاق افتاد برای مدتی وسیله مورد نظر را برای خودتان نگه دارید و اگر باز تکرار شد مدت زمان را اضافه کرده و حتی در طول روز کودک را از آن وسیله محروم کنید.
به پرت کردن از روی عصبانیت او کاملا بی توجه باشید. ولی اگر آسیبی به کسی یا چیزی می رساند کودک را بلند کرده و از آن محیط دور کنید و بگویید “پرت کردن فلان وسیله کار خوبی نیست” تا علت دور کردنش از آنجا را متوجه شود.
نکته کلیدی این واکنش، دور نگه‌داشتن کودک به مدت کمتر از یک دقیقه است (بیشترین تأثیرگذاری ۶۰ ثانیه به ازای هر یک سال سن) تا او فراموش نکند چرا از بازی کردن منع شده است.
اگر متوجه شدید که پرتاب اشیا توسط کودکتان باعصبانیت همراه است، او را تشویق کنید که احساس خود را با کلمات بیان کرده و با شما در مورد علت عصبانی شدنش صحبت کند
اگر پرت کردن از روی عصبانیت باشد، می توانید در هنگام عصبانیت او سریعا حواسش را پرت کنید و یا با یک بازی او را مشغول کنید.
اینکار باعث می شود کودکتان از تکرار سرکوبیدن و یا پرت کردن خودداری کرده و به مرور این عادت را کنار می گذارد.
به هیچ عنوان او را از پرت کردن به صورت مستقیم نهی نکنید. سعی کنید ابزارهای کمی در اختیارش قرار دهید، در این مواقع مراقب دستانش باشید. از حرکات چهره و بی توجهی به او برای مدت کم استفاده کنید.
با حرکاتی مثل ابراز ناراحتی خود، و یا نگاه های افسوس گونه به شیء پرت شده و یا دردی که از پرت شدن شیء در بدن شما ایجاد شده و… کار زشت او را به او گوشزد کنید.
