برترین‌ها: بابک بیات ۶۰ سال زندگی کرد، سال ۱۳۲۵ به‌دنیا آمد و ۱۳۸۵ از دنیا رفت. در طول سال‌های عمر حرفه‌ای‌اش آهنگ‌های به یادماندنی ساخت، ترانه‌هایی که با صدای خواننده‌های سرشناسی اجرا شده اند. اگر او زنده بود، امروز ۷۵ سالگی‌اش را جشن می‌گرفتیم.
بابک بیات علیرغم خواست پدر که اصرار داشت پسرش وارد مدرسه نظام شود در سازمان اپرای تهران، نزد اولین باغچه‌بان، ثمین باغچه‌بان و نصرت الله زابلی در زمینه موسیقی کلاسیک آموزش دید. در همان دوران با محمد اوشال آشنا شد و فراگیری آهنگسازی را با اوشال ادامه داد. فعالیت حرفه‌ای خود را با ساخت موسیقی متن فیلم «غریبه» به کارگردانی شاپور قریب آغاز کرد که واروژان، آهنگساز نامی موسیقی پاپ ایران در آن زمان، بیات را در ساخت این موسیقی یاری داد.
بابک بیات در کار‌هایی که پیش و پس از انقلاب ساخته بود همیشه مُهر و امضای شخصی خودش را داشت و جز موسیقی فیلم و ساخت آلبوم‌های اثرگذار، کار‌های موفقی نیز در موسیقی کودک داشت، مثل سریال ماندگار علی کوچولو که در دهه شصت از تلویزیون پخش می‌شد. بابک بیات بار‌ها نامزد دریافت جایزه سیمرغ بلورین رشته موسیقی متن در جشنواره فیلم فجر شد و دو بار هم در سال‌های ۱۳۶۹ و ۱۳۷۵ برای ساخت موسیقی متن فیلم‌های «عروس» و «مردی شبیه باران»، این جایزه را دریافت کرد. بیات موسیقی «شاید وقتی دیگر» را در کنار کار‌هایی که برای فیلم‌های «طلسم» و «نقطه ضعف» ساخته بهترین آثار خود عنوان کرده است.
آشنایی او با ایرج جنتی عطایی، ترانه‌سرای نامی، جنبه دیگری از فعالیت‌های هنری او را که ساخت ترانه‌های به یاد ماندنی برای خوانندگان گوناگون بود رقم زد. ایرج جنتی عطایی در گفت‌و گویی خاطره‌ی از ساختن آهنگ ترانه معروف «خونه» تعریف کرد: بابک گفته بود: «زمانی که جنتی عطایی این ترانه با مَطلع خونه این خونه‌ی ویروون... را در اختیارم گذاشت در مدت کوتاهی روی حدود نیمی از آن آهنگ گذاشتم. اما درست موقعی که به مصراع: سیل غارتگر اومد... رسیدم، ذهنم قفل کرد و انگار هیچ ملودی‌ای به ذهنم نمی‌رسید. آن وقت‌ها بر خلاف امروز، ما عادت نداشتیم به زور، هر کار را به پایان برسانیم. آن آهنگ ناتمام ماند و سه ماه بعد در خیابان، صدای روزنامه فروش دوره گردی به گوشم رسید که فریاد می‌زد: کیهان... اطلاعات... جاری شدن سیل جان عده‌ای را گرفت! و این ملودی همانی بود که دنبالش بودم. روزنامه فروش با بهترین آهنگ داشت پیامش را منتقل می‌کرد. پس به سرعت و با همان حس و حال، خود را به خانه رساندم و نشستم به نوشتن ملودی ابیات سیل غارتگر اومد، از تو رودخونه گذشت... و ملودی در اینجا به اوج خود می‌رسید که: حالا من موندم و این ویروونه ها...»
سیروس الوند درباره‌ی او در گفت‌وگویی گفت: بابک از آن هنرمندانی بود که مدارج موفقیت را پله پله طی کرد، او از سطوحی بسیار پایین که همان محافل خصوصی و عروسی‌ها بودند کارش را شروع کرد، اما بعد از آنکه احساس کرد به آموزش نیاز دارد نزد «محمد اوشال»، آهنگساز و رهبر ارکستر جاز فولکلوریک- رفت و نکات بسیاری از او آموخت و به چگونگی ارکستراسیون ساز‌ها و پارتیتورنویسی برای ساز‌ها آشنایی و تسلط پیدا کرد. او در کنار تلاشی که برای یادگیری به خرج می‌داد خلاقیت غریبی درساخت ملودی داشت و این شاخص مهم باعث شد در کار ترانه هم هنرمند موفقی باشد. سال ۵۴ وقتی ساخت «شب آفتابی» را به پایان رساندم از او خواستم موسیقی برای این فیلم بسازد، آهنگی که خوانندگی آن را آقای اقبالی برعهده داشت با شعری از ایرج جنتی عطایی. بابک و ایرج سابقه سال‌ها همکاری با یکدیگر را داشتند که نتیجه‌اش ساخت نزدیک به پنجاه ترانه بود. از بابک خواستم موسیقی متن فیلم را بر اساس ملودی‌های همان ترانه بسازد و این اولین موسیقی متنی بود که بابک ساخت. کار که به پایان رسید متوجه شدم چقدر خوب تصویر و سینما را می‌شناسد.
همچنین او به همراه ابراهیم زال‌زاده، روزنامه‌نگار و ناشر در موسسه «ابتکار» همکاری داشت که حاصل این همکاری ساختن آهنگ برای «خروس زری، پیرهن پری» و مجموعه «سکوت سرشار از ناگفته‌هاست» روی سروده‌های احمد شاملو بود.
بیات که در سال‌های آخر دیگر چندان کار نمی‌کرد، گویی از دنیای هنر دلگیر شده بود؛ او یک سال پیش از مرگش گفته بود «بیش از ۱۸ سال سینه‌خیز در این حرفه حرکت کردم، موسیقی فیلم ساختم و با عشق و علاقه کارم را ادامه دادم و اگر صورت هزینه‌های و دستمزد من را در این مدت نگاه کنید، از این‌که یک آهنگساز با این همه زحمت چنین زندگی می‌کند و درآمد کمی در حد یک کارمند داشته است، خنده‌تان می‌گیرد».
بابک بیات هم در ساختن موسیقی فیلم و هم در موسیقی ترانه سبکی منحصربه‌فرد داشت و توانسته بود بر معاصران خود تاثیر به‌سزایی بگذارد. او تجربه همکاری چندباره با بهرام بیضایی را نیز داشت و همین باعث شد تا بیضایی در زمان مرگش برایش بنویسد: «آن مرد مهربان بود. آن مرد نوا‌هایی در سر داشت که رهایش نمی‌کردند ... آن مرد گیر می‌کرد میان عاطفه‌هایش و وقت ناله فروکش می‌کرد و وقت فغان، لب می‌بست. آن مرد گله‌های ما همه را شنید و گله‌هایش را با خود برد ... رفت پی نوا‌هایی که سالیانی بود از وی جدا شده بودند / گشت تا بیابدشان، گم شد.» در ادامه با هم از به یادماندنی‌ترین آثار او را مرور می‌کنیم.
«فریاد زیر آب» با صدای اقبالی
این اثر متعلق به فیلم «فریاد زیر آب» ساخته سیروس الوند است که شعر آن سروده ایرج جنتی‌عطایی و تنظیم آن واروژان است.
«مرد من» باصدای سیمین غانم
ترانه «مرد من» یکی از شاهکار‌های بابک بیات است. سیمین غانم درباره‌ی این آهنگ می‌گوید: هربارکه این ترانه را درکنسرت هایم اجرا می‌کنم روحم به پرواز درمی آید و این ترانه مثل برگ گل همیشه شاداب و تازه است و مخاطبان را نیز به وجد می‌آورد. اولین بار او را در خانه اش ملاقات کردم مرد جوان و آرام و خوش برخوردی بود که غم سنگینی درچشم‌هایش موج می‌زد به خودم اجازه ندادم بپرسم که چرا این چنین افسرده وغمگین است پس ازآنکه «ترانه مرد من» را با پیانو نواخت و با خودش زمزمه کرد گفت مرا ببخشید این روز‌ها حال خوشی ندارم پسر کوچکم را ازدست داده ام؛ با تأثرزیاد به او تسلی دادم.
«دلم گرفته» باصدای حامی
این اثر متعلق به فیلم «سام و نرگس» ساخته ایرج قادری است که درسال ۱۳۷۹ تولید شده و بازیگرانی، چون محمدرضا گلزار، نوشین حسین خانی، اسماعیل شنگله، اکرم محمدی، در آن به ایفای نقش پرداخته‌اند.
«مرسدس» با صدای مانی رهنما
این اثر متعلق به فیلم «مرسدس» ساخته مسعود کیمیایی است که در سال ۱۳۷۶ تولید شده و بازیگرانی، چون محمدرضا فروتن، رامبد شکرابی، پارسا پیروزفر در آن ایفای نقش کرده‌اند.
«پروانگی» با صدای نیما مسیحا
این اثر متعلق به فیلم «دست‌های آلوده» ساخته سیروس الوند در سال ۱۳۷۹ است و بازیگرانی، چون ابوالفضل پورعرب، زنده‌یاد عسل بدیعی و امین حیایی در آن ایفای نقش کرده‌اند.
