آگاهی از خاک مناسب برای کاکتوس و زمان عوض کردن آن، از جمله نکات مهمی است که برای نگهداری گیاهان کاکتوس و ساکولنت ها لازم و ضروری می باشد، در صورتی که گلدان کاکتوس، کوچک بوده و یا خاک آن نا مناسب باشد، باید نسبت به تعویض خاک کاکتوس اقدام شود، برای آشنایی با مراحل عوض کردن خاک گلدان کاکتوس در ادامه این بخش از پرورش گل و گیاه همراه ما شوید.
بهترین زمان برای تعویض خاک کاکتوس چه موقع است؟
زمانی که محیط رشد کاکتوس برای گیاه نا مساعد باشد، مثلا اندازه گلدانی که در آن رشد یافته است، کوچک باشد، باید به گلدان جدید و بزرگتری منتقل شود، حال فرآیند انتقال کاکتوس به دلیل وجود تیغ های تیز گیاه و ریشه های کاکتوس، ممکن است کمی دشوار باشد و باید با احتیاط صورت گیرد.
از آنجا که ریشه گیاهان کاکتوس خیلی سریع پوسیده می شوند، بنابراین نباید از گلدان های در اندازه خیلی بزرگ برای آنها استفاده شود، در صورتی که گلدان خیلی بزرگ باشد، رطوبت بیشتر خاک منجر به پوسیدگی گیاه خواهد شد، همچنین اندازه بزرگ گلدان موجب می شود تا گیاه انرژی خود را بیشتر صرف ریشه سازی کرده و در نتیجه قسمت های بالایی کاکتوس از رشد کمتری برخوردار خواهند بود. نکته مهم و کلیدی دیگر برای انتخاب گلدان مناسب در هنگام تعویض خاک کاکتوس ، وجود سوراخ هایی در ته گلدان به منظور خروج آب اضافی می باشد، بنابراین لازم است از گلدانی استفاده کنید که در سطح زیرین خود دارای سوراخ های بسیاری باشد.
مهمترین موضوع در پرورش و نگهداری کاکتوس، انتخاب خاک مناسب است، بنابراین بهتر می باشد، خاک آن را خودتان تهیه نمایید. خاک مناسب برای کاکتوس باید دارای زهکشی خوبی باشد، یعنی اینکه بتواند آب را در خود نگه دارد، همچنین بهتر است آن را با ماسه ترکیب کنید، برای این کار در ابتدا ماسه را شست و شو داده تا خاک نداشته باشد، سپس مقدار ۶۰ درصد از آن به همراه ۳۰ درصد پیت ماس یا کوکوپیت با ۱۰ درصد ورمی یا کود حیوانی استریل ترکیب کرده و برای خاک گلدان استفاده نمایید.
مراحل عوض کردن خاک گلدان کاکتوس
برای عوض کردن خاک گلدان، در ابتدا کاکتوس را به آرامی از خاک خارج کنید، لازم است این کار را با دقت و به آرامی انجام دهید تا تیغ ها و ریشه های گیاه صدمه نبینند، در صورتی که ریشه در تمام گلدان پخش شده باشد، برای جلوگیری از آسیب کاکتوس، گلدان را برش داده یا بشکنید.
حال ریشه های کاکتوس را از نظر سلامت و وجود آفت ها خوب بررسی کنید و در صورت مشاهده آفت، آن را از بین ببرید، سپس ریشه های پوسیده را جدا کرده و برای احتیاط بیشتر از سم قارچ کش برای ریشه ها استفاده کنید، اگر ریشه ها مشکلی نداشتند، می توانید بلافاصله آن را در گلدان جدیدی بکارید و در غیر این صورت، ریشه های پوسیده و بیمار را جدا کرده و گیاه را به مدت چند روز در محلی که سایه باشد، قرار دهید، سپس اقدام به کاشت آن کنید.
برای کاشت کاکتوس در گلدان جدید، کف گلدان را با مقداری از خاک تهیه شده، پر کنید، سپس گیاه را در وسط گلدان قرار داده و اطراف آن را با باقیمانده خاک پر کنید، با زدن چند ضربه به اطراف گلدان، خاک به طور کامل اطراف ریشه ها را خواهد پوشاند، همچنین برای زهکشی بهتر می توان، مقداری سنگ ریزه در کف گلدان قرار دهید.
توجه داشته باشید، هیچگاه کاکتوسی را که تازه کاشته اید، آبیاری نکنید، به این علت که ریشه ها هنوز توانایی جذب آب را نداشته و حدوداً یک هفته تا ده روز زمان لازم است تا ریشه های جدید تولید شوند، اکنون می توانید آن را آبیاری کنید.همچنین نباید گلدان کاکتوس را به مدت یک هفته تا ده روز بعد از تعویض خاک کاکتوس ، در برابر تابش مستقیم آفتاب قرار داد، زیرا در این صورت گیاه آب خود را از دست خواهد داد، در طی این مدت می توانید گیاه را به صورت عادی آبیاری کرده و نیز گلدان را در مکانی با نور مناسب قرار دهید.
نکات مهم برای عوض کردن خاک کاکتوس و ساکولنت
مناسب ترین زمان برای تعویض خاک گلدان این نوع گیاهان، در اسفند ماه و قبل از شروع فصل رشد می باشد، در صورتی که خاک نا مناسب بوده و امکان صدمه به گیاه وجود داشته باشد، در هر فصلی می توان این کار را انجام داد.
گلدان مناسب برای تعویض گیاه، می تواند در انواع پلاستیکی، سنگی، سفالی و … باشد، اما مهمترین مساله در انتخاب گلدان مناسب، مقاومت آن در برابر پوسیدگی، زهکشی مناسب و نیز تیره بودن رنگ آن برای عبور ندادن نور خورشید است.
فرمولی که برای تهیه خاک مناسب در بالا ذکر کرده ایم، فرمول عالی و تست شده ای است، هر چند که ترکیب های متفاوت و خوب دیگری نیز وجود دارد که در اینجا از معرفی آنها صرفنظر کرده ایم. ضمن اینکه خاک باغچه به دلیل نگه داشتن آب زیاد در خود، برای گیاه کاکتوس مناسب نیست.
زمان مناسب برای کود دهی کاکتوس، تا یک ماه بعد از کشت گیاه می باشد و بهتر است تا قبل از این مدت، این کار را انجام دهید.
ماسه های رودخانه ای به دلیل دارا بودن آب شیرین، برای تعویض خاک کاکتوس مناسب تر می باشند و می توانید قبل از استفاده، ماسه ها را بشویید تا اگر املاحی در آن وجود دارد، خارج شود.
استفاده از ماسه های بادی به علت نگهداری آب زیاد در خود، نا مناسب بوده و موجب پوسیدگی ریشه های گیاه خواهد شد. موادی مثل خاک برگ ها نیز برای تهیه خاک گلدان کاکتوس توصیه نمی شوند.
توصیه هایی دیگر برای عوض کردن خاک کاکتوس و گلدان آن
لازم است قبل از به کار بردن گلدان جدید به منظور کاشتن و عوض کردن خاک کاکتوس؛ گلدان را کاملا با آب و صابون بشویید و تمیز کنید، انجام این کار موجب از بین بردن آفت ها و رفع بیماری های احتمالی باقیمانده در گلدان، گیاهان و یا خاکی که در کشت های قبلی وجود داشته، می شود.
سوراخ کف گلدان را می توانید با سنگ های ریز، قطعات شکسته گلدانی و یا چند سانتی متر برنج سبوس بپوشانید تا از خروج خاک گلدان جلوگیری شود.
کاکتوس ها را بعد از تعویض گلدان و کاشتن در گلدان جدید، نباید بلافاصله و فوراً آبیاری کنید و بعد از چند روز خشک شدن گیاهان، در چند هفته اول به مقدار کم آبیاری شوند، انجام این کار موجب بهبودی و ترمیم ریشه های شکسته شده گیاه می شود.
در صورتی که گیاه کاکتوس موردنظرتان از نوع خاردار می باشد، لازم است به هنگام خارج کردن آن از گلدان، کاغذ یا مقوایی در اطراف گیاه بپیچید و یا اینکه با استفاده از دستکش و به آرامی این کار را انجام دهید.
در صورتی که قطر گلدان شما کمتر از ۱۰ سانتیمتر باشد، باید در آبیاری آن دقت کنید، چون در این صورت خاک داخل گلدان سریعتر خشک می شود و احتیاج به آبیاری بیشتری خواهد داشت.
گیاهان گوشتی آبدار و کاکتوس ها اغلب رشد کندی دارند و به همین دلیل هر ۲ تا ۴ سال یکبار باید تعویض خاک و گلدان برای آنها انجام گیرد. نکته مهم در عوض کردن گلدان برای کاکتوس ها؛ عدم آبیاری گیاه بلافاصله بعد از جابجایی می باشد و آبیاری گیاه را باید بعد از ۳ تا ۴ روز بعد از جابجایی انجام دهید، در این صورت ریشه ها فرصت بازسازی و استقرار در خاک جدید را خواهند داشت.
