رابطه بیماری واریکوسل و ناباروری چیست؟

همانطور که می دانید بسیاری از مردان دارای سیاهرگ های بزرگ شده در کیسه بیضه خود هستند که پزشکان به این ورید ها واریکوسول می گویند و همچنین بسیاری از مردان مبتلا به واریکوسل هیچ علامتی ندارند اما برخی ممکن است مشکلاتی مانند ناباروری را تجربه نمایند که برای درمان آن امروزه راهکار پزشکی فراوانی موجود است.

واریکوسل و ناباروری

در واقع واریکوسل به نوعی بزرگ شدن سیاهرگ یا مجموعه سیاهرگ های داخل کیسه بیضه گفته می شود که مشابه به رگ های واریسی پا خواهد بود. این عارضه اجازه نمی دهد که خون به یک یا هر دو بیضه برسد. بسیاری از مردان از ابتلای خود به واریکوسل یا اتساع سیاهگ های کیسه بیضه اطلاعی ندارند تا این که تحت معاینات ناباروری قرار می گیرند.

ناباروری نیز زمانی تشخیص داده می شود که زوجین پس از حداقل ۱۲ ماه رابطه جنسی محافظت نشده نتوانسته باشند بچه دار شوند. در واقع ناباروری را می توان یک مشکل تقریبا شایع دانست که از هر شش زوج در یک مورد مشاهده می شود.

به صراحت می توان گفت که تقریبا ۱۵ درصد مردان دچار واریکوسل هستند و برآورد شده که واریس بیضه علت بیش از ۴۰ درصد ناباروری ها می باشد. البته جای نگرانی نیست زیرا امروزه روش های مختلفی برای درمان ناباروری مردان وجود دارد.

ارتباط میان واریکوسل و ناباروری:

بهتر است بدانید اغلب مردانی که دچار بیماری واریکوسل هستند مشکل باروری ندارند. اما با این حال نرخ ناباروری در میان مبتلایان به واریکوسل بیشتر از افراد بدون واریکوسل است. این تفاوت ممکن است به این خاطر باشد که واریکوسل با توانایی بدن در ساخت و ذخیره اسپرم تداخل دارد.

بر اساس مطالعه ای که در سال ۲۰۱۴ انجام شد تمام داده های مربوط به ۸۱۶ مرد با مشکلات ناباروری جمع آوری گردید که تقریبا یک سوم آن ها واریکوسل داشتند. این فراوانی بیانگر این است که واریکوسل گاهی اما نه همیشه عاملی برای ناباروری محسوب می شود. امروزه تحقیقات در مورد اینکه آیا درمان واریکوسل می تواند باروری را بهبود ببخشد یا خیر کاملا متفاوت است.

یک متاآنالیز مطالعات قبلی در سال ۲۰۱۲ شواهدی را نشان داد که درمان واریکوسل ممکن است باروری را بهبود ببخشد به ویژه اگر علت ناباروری زوجین ناشناخته باشد. با این حال محققان هشدار می دهند که شواهد ضعیف هستند و به همین خاطر تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

به طور کلی امروزه نگرانی اصلی واریکوسل این است که برآمدگی ورید ها ممکن است به اسپرم ها آسیب برساند و تعداد اسپرم ها را کاهش دهد. در افراد با تعداد متوسط اسپرم واریسکول بعید است که موجب ناباروری شود. هنگام که یک زوج نمی تواند باردار شود انجام آزمایشات ممختلف از جمله تعداد اسپرم بسیار مهم خواهد بود و لزوما نیاز به فرض اینکه واریکوسل علت آن است، نخواهد بود.

نشانه های بیماری واریکوسل:

اگر مدت زیادی است که برای باردار شدن تلاش می کنید و با علائم فوق مواجه شده اید حتما برای معاینه و انجام آزمایش های کلی و همچنین آزمایش شمارش اسپرم به پزشک متخصص مراجعه نمایید. در این مواقع پزشک تشخیص می دهد که آیا واریس بیضه علت ناکام ماندن تلاش های شما برای بچه دار شدن است یا اینکه دلیل دیگری نیز وجود دارد. نشانه های فوق مطرح کننده وجود واریکوسل هستند:

• احساس ناراحتی در بیضه ها و کیسه بیضه ] درد تیز و تیر کشنده یا سنگین)
• تشدید ناراحتی در طول روز
• تسکین درد و احساس راحتی هنگام دراز کشیدن به پشت
• بزرگ شدن بیش از حد کیسه بیضه

علت های شایع واریکوسل:

واریس معمولی ورید های پا پی آمدن ضعیف دریچه های سیاهرگی و از کار افتادن آن ها است اما واریس بیضه نتیجه تشکیل نشدن این سیاهرگ ها می باشد. بنابراین زمانی که پسر ها دوران بلوغ را پشت سر می گذارند و اندام های تناسلی شان شکل می گیرد، واریکوسل ایجاد می شود.

علت ابتلا به این بیماری هنوز مشخص نیست اما واریکوسل اغلب در دوران بلوغ در سمت چپ ایجاد می شود و علت آن نیز درگیر شدن سمت چپ به موقعیت سیاهرگ بیضه چپ خواهد بود. امروزه متخصص های طبیعت درمانی تصور می کنند عواملی مانند تغذیه نامناسب، قرار گرفن در معرض سموم محیطی و احتمالا ژنتیک در شکل گیری صحیح سیاهرگ ها در طول سالیان نقش دارد.

همانطور که متوجه شدید واریکوسل به مرور زمان بزرگ تر می شود و احتمال ناباروری را افزایش می دهد. همچنین تولید اسپرم صرف نظر از سمت بروز واریکوسل در یکی از دو بیضه یا هر دو بیضه مختل خواهد شد.

چگونگی تشخیص بیماری:

اغلب مردانی که واریکوسل دارند متوجه هیچ چیز غیرعادی نمی شود اگرچه برخی از افراد احساس سنگینی یا ضربان گاه به گاه در کیسه بیضه را گزارش می دهند. بسیاری از مبتلایان تنها پس از تجربه مشکلا ناباروری متوجه خواهند شد که واریکوسل دارند.

پزشک اغلب می تواند واریکوسل را در طول معاینه فیزیکی با نگاه کردن به کیسه بیضه و احساس توده ها و رگ های خونی غیرمعمول تشخیص دهد.

اگر فرد مشکل باروری داشته باشد ممکن است پزشک برای بررسی کیفیت اسپرم، آزمایش مایع منی را نیز تجویز نماید.

اگر پزشک مشکوک به واریکوسل باشد ممکن است سونوگرافی را تجویز نماید که یک آزمایش تصویربرداری بدون درد است که به پزشک اجازه می دهد تا سیاهرگ های داخل کیسه بیضه را ببیند.

درمان های پزشکی برای واریس بیضه:

به طور کلی واریکوسل را می توان از طریق روش های جراحی و غیر جراحی درمان کرد. این درمان ها تنها با هدف کاهش فشار داخل ورید های واریسی تشکیل دهنده ی واریکوسل طراحی می شود. سیاهرگ های عامل ایجاد واریکوسل در عمل جراحی واریکوسلکتومی بسته می شود.

امروزه روشی کم تهاجمی به نام آمبولیزاسیون واریکوسل نیز برای درمان واریس بیضه ها وجود دارد. هر دو روش درمان علائم این بیماری را تشکیل داده و کیفیت و تعداد اسپرم ها را افزایش خواهد داد. در ادامه با روش های پزشکی مختلف برای درمان واریکوسل آشنا خواهید شد:

• واریکولوسکوتومی لاپاراسکوپی:

در این روش جراح سه برش کوچک را روی شکم ایجاد می کند و لاپاراسکوپ را از راه یکی از این برش ها وارد شکم می کند. از دو برش دیگر نیز برای وارد کردن وسایل مورد نیاز برای بریدن و بستن ورید های متورم استفاده می کند. این عمل تحت بیهوشی عمومی انجام می گیرد.

• واریکولوسکتومی باز:

در این روش جراح برش را معمولا روی کشاله ران ایجاد می کند تا به رگ های خونی موثر در بروز واریکوسل دسترسی پیدا کند و سپس این رگه ها را می بندد.

• واریکولوسکتومی میکروسرجری:

جراح در عمل واریکولوسکتومی میکروسرجری برش را بر روی کشاله ران ایجاد می کند. این عمل مانند واریکولوسکتومی باز است البته با این تفاوت که جراح برای بهتر دیدن رگ ها از میکروسکوبپ استفاده می کند.

• آمبولیزاسیون واریکوسل:

این روش را می توان عملی سرپایی با حداقل تهاجم دانست که توسط متخصص رادیولوژی مداخله ای انجام می شود. متخصص برش کوچکی را روی کشاله ران ایجاد می کند و لوله باریکی به نام کاتتر را از راه این برش وارد سیاهرگ ران می کند.

متخصص مسیر کاتتر با توجه به تصاویر رادیوگرافی دنبال می کند و آن را به سمت ورید های متورمی هدایت خواهد کرد که عامل ایجاد کننده واریکوسل هستند. سپس سیم پیچ کوچکی داخل سیاهرگ ها قرار داده می شود که جریان خون را در این رگ ها مسدود می کند و آن را به سمت رگ های دیگر هدایت خواهد کرد تا به این ترتیب فشار برطرف گردد. کاتتر در پایان عمل خارج می شود و زخم کوچک پانسمان می شود.

درمان های خانگی برای درمان واریکوسل و ناباروری:

توجه داشته باشید که درمان های طبیعی معمولا به عنوان روش های مکمل در کنار درمان های پزشکی به کار برده می شوند و نباید صرفا بر آن ها متکی باشید. والدینی که فرزند پسر دارند می توانند مواد غذایی فوق را برای کمک به سلامتی سیاهرگ های بیضه در سال های رشد پسر شان در برنامه غذایی وی قرار دهند:

• غذاهای سالم و طبیعی را برای کمک به باروری مصرف کنید:

غذاهای طبیعی کاتالیست های آنتی اکسیدانی هایی هستند که از سلول ها در برابر آسیب ناشی از رادیکال های آزاد مراقبت می کنند. دقت داشته باشید که اسپرم نیز نوعی سلول محسوب می شود.

• لباس های مناسب بپوشید:

لباس های زیر نگهدارنده ای مانند شورت پادار مردانه بپوشید تا بیضه ها در دمای مناسبی قرار بگیرند و از آن ها به خوبی محافظت شود. اگر واریس بیضه با درد همراه بود از پوشیدن لباس زیر های تنگ به شدت خودداری نمایید.

• از قرار گرفتن در معرض سموم محیطی پرهیز نمایید:

توصیه می شود که به هیچ وجه در معرض سموم محیطی قرار نگیرید که به این ترتیب سموم کمتر با سموم موجود در خون تماس پیدا می کنند.

• یوبیکپنول و انتی اکسیدان مصرف کنید:

به طور کلی آنتی اکسیدان ها از اسپرم و DNA حساس داخل اسپرم ها در برابر رادیکال های آزاد محافظت خواهند کرد. انواع توت، گوجه فرنگی، فلفل و سبزیجات سبز برگ سرشار از آنتی اکسیدان های طبیعی هستند.

• روغن کبد ماهی کاد مصرف نمایید:

این روغن سرشار از اسید های چرب ضروری امگا ۳ می باشد. DNA را می توان یکی از اسید های چرب موجود در روغن کبد ماهی دانست که تاثیر قابل ملاحظه ای بر سلامت و زنده ماندن اسپرم ها دارد. چنانچه اسید چرب کافی وجود نداشته باشد کلسترول جایگزین اسید های چرب مورد نیاز در غشاء اسپرم می شود و این جایگزینی مانع از بلوغ مناسب اسپرم ها خواهد شد.