اضافه بار مایعات یا هایپرولمی وضعیتی می باشد که در آن مایعات بیش از اندازه در خون وجود دارد. اگر چه بدن برای سالم ماندن به مایعات زیادی احتیاج دارد، ولی استفاده بیش از اندازه آن قادر است موجب عدم تعادل خطرناک شود. در این مطلب راه های درمان هیپرولمی را بیان می کنیم.
راه های درمان هیپرولمی و دلایل آن
هیپرولمی خفیف می تواند از خوردن نمک زیاد یا تغییرات هورمونی ناشی شود. هایپرولمی به طور معمول به علت سدیم (نمک) بیش از اندازه در بدن به وجود می آید. وقتی نمک بیش از اندازه وجود داشته باشد، بدن آب را برای متعادل نمودن آن حفظ می کند. به طور معمول هایپرولمی به این علت اتفاق می افتد که بدن در تنظیم سدیم و آب دچار مشکل است، ولی دلایل دیگر شامل بعضی از داروها یا شرایط پزشکی می باشد.
۱. نارسایی کلیه
کلیه ها در تنظیم مقدار سدیم و مایعات در بدن تاثیر گذار است، پس اشخاص مبتلا به مشکلات کلیوی در معرض خطر هیپرولمی می باشند. بررسی ها نشان دهنده این است که هایپرولمی در اشخاصی که دارای مشکلات کلیوی حاد هستند و در قسمت مراقبت های ویژه در بیمارستان هستند نسبتا گسترده می باشد. نویسندگان این بررسی پیشنهاد می کنند که متخصصان مراقبت های بهداشتی سطح مایعات این اشخاص را با دقت کنترل کنند. چون هیپرولمی می تواند به نارسایی قلب، مشکلات در بهبود زخم و مشکلات گوارشی شود. هیپرولمی ناشی از نارسایی احتقانی قلبی یا بیماری کلیوی در مرحله نهایی امکان دارد به آپنه خواب منجر شود.
۲. سیروز کبدی
هیپرولمی امکان دارد زمانی اتفاق بیوفتد که کبد قادر نباشد به درستی مواد مغذی را ذخیره و پردازش کند و سموم را فیلتر نماید. مشکلات کبدی موجب احتباس مایعات در قسمت شکم و اندام ها می شود. تجمع مایع در شکم رایج ترین عارضه سیروز کبدی می باشد. این تجمع خاص در قسمت شکم به عنوان آسیت معروف است.
۳. هورمون ها
سندروم پیش از قاعدگی موجب حفظ سدیم و آب بیشتری در بدن شود. این بیشتر موجب تورم خفیف، نفخ و ناراحتی می شود. خانم های بارداری که متوجه تورم یا نفخ بیش از اندازه می شوند بایستی به دنبال مراقبت های پزشکی باشند، چون امکان دارد نشانه فشار خون بسیار بالا باشد.
۴. نارسایی قلبی
نارسایی قلبی وضعیتی می باشد که در آن قلب قادر به پمپاژ خون کافی برای رفع احتیاج های بدن نیست. زمانی کهتوانایی پمپاژ خون قلب کم می شود، کلیه ها قادر نیستند آنگونه که باید کار کنند، که به افزایش مایعات در بدن منجر می شود. بررسی ها نشان دهنده این است که هایپرولمی در اشخاص مبتلا به نارسایی مزمن قلبی رایج می باشد و برای بعضی از اشخاص، هایپرولمی هیچ موقع به صورت کامل حتی با درمان نابود نمی شود.
۵. خوردن نمک زیاد
انجمن قلب آمریکا بیان می کند یک آمریکایی به صورت متوسط ۳۴۰۰ میلی گرم سدیم روزانه استفاده می کند که بسیار بالاتر از اندازه توصیه شده ۲۳۰۰ میلی گرم می باشد. استفاده بیش از اندازه سدیم موجب حفظ آب در بدن می شود. این می تواند به هایپرولمی خفیف و نفخ منجر شود. بعید می باشد که یک وعده غذایی شور برای اشخاص سالم مشکل به وجود بیاورد. با این وجود، استفاده بیش از اندازه نمک قادر است خطرناک و جدی باشد، به ویژه برای کودکان خردسال، بزرگسالان مسن و کسانی که از بیماری زمینه ای برخوردار هستند. امکان دارد به خیلی از اشخاص مبتلا به نارسایی قلبی، بیماری کلیوی و مشکلات کبدی توصیه شود که از رژیم غذایی کم نمک بری پیشگیری یا به حداقل رساندن هیپرولمی استفاده نمایند.
۶. داروها
داروهایی که موجب تغییرات هورمونی می شوند نیز قادر هستند موجب هیپرولمی شوند. قرص های جلوگیری از حاملگی، درمان جایگزینی هورمون و دارو های هورمونی مشابه قادر است موجب حفظ بیش از اندازه نمک و مایعات شوند. همچنین، بعضی از دارو های ضد افسردگی، دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی، داروهای فشار خون قادر هستند موجب هیپرولمی خفیف شوند.
علائم و نشانه ها هیپرولمی
یکی از نشانه های هیپرولمی افزایش وزن غیر قابل توضیح و سریع می باشد. نشانه های هیپرولمی امکان دارد بسته به محل تجمع مایع و دیگر مشکلات سلامتی فرق داشته باشد.
رایج ترین نشانه ها ئبه شرح زیر است:
- تنگی نفس ناشی از مایع در ریه ها
- تورم شکم، که با مشکلات کبدی شایع می باشد.
- ورم در بازو ها و پاها
- افزایش وزن غیر قابل توضیح و سریع
معالجه هیپرولمی
دیورتیک ها بیشتر برای معالجه هیپرولمی تجویز می شوند. چندین شیوه برای معالجه هیپرولمی وجود دارد. یکی از شایع ترین راه های معالجه هیپرولمی دیورتیک ها هستند. دیورتیک ها داروهایی می باشند که مقدار ادرار تولیدی بدن را بیشتر می کنند. با این وجود، هر گونه بیماری زمینه ای نیز بایستی مورد توجه قرار گیرد. مثلا شخصی که دارای بیماری نارسایی قلبی می باشد، امکان دارد افزون بر استفاده دیورتیک ها، اقدامات ضروری را برای مدیریت وضعیت خود انجام دهد. با این وجود تحقیقات می گوید امکان دارد دیورتیک ها برای اشخاصی که مشکلات کلیوی شدید دارند کارایی نداشته باشند. بعضی از اشخاص به درمان های جایگزین کلیه مثل دیالیز یا هموفیلتراسیون احتیاج دارند. اشخاص مبتلا به بیماری های قلبی، کلیوی یا کبدی نیز امکان دارد به پیروی از رژیم غذایی کم نمک داشته باشند. این به حفظ سطح سدیم در محدوده طبیعی کمک می کند، که به پیشگیری از هایپرولمی کمک می کند. اشخاص مبتلا به نارسایی قلبی امکان دارد به محدود کردن میزان مایعات روزانه خود احتیاج داشته باشند.
پیش آگهی برای مبتلایان هیپرولمی
با وجودی که از هیپرولمی بهبود می یابید، لازم است که روزانه خود را وزن کنید تا اطمینان پیدا کنید که مایع اضافی بدن خود را دفع می کنید. اغلب اشخاصی که به برنامه های درمانی پزشک خود پایبند هستند، بهبودی کامل و سریع پیدا می کنند. این امر برای پیشگیری از عوارضی می باشد که می تواند به سلامت شما صدمه وارد کند. افزون بر نظارت بر وزن خود، قادر هستید با موارد زیر از عود اضافه بار مایعات پیشگیری کنید:
- مطمئن شوید که سدیم بیش از اندازه استفاده نمی کنید
- بررسی استفاده مایعات
- با آب نبات های بدون قند، چیپس یخ، انگور یخ زده و دیگر غذا های کم مایع و کاهش دهنده تشنگی، تشنگی خود را مدیریت کنید.
- پیروی از دستورالعمل های مایعات توسط پزشک
معالجه هیپرولمی از شخصی به شخص دیگر وابسته به دلیل بیماری فرق دارد. به صورت کلی، تمامی اشخاص مبتلا به هیپرولمی یک دور دیورتیک دریافت می کنند که داروهایی هستند که مایع اضافی را نابود می کند. در موراد شدید، پزشک دیالیز (حذف مایعات از راه کلیه ها) و پاراسنتز (حذف مایعات از راه شکم) را پیشنهاد می کند. همچنین پزشک از شما درخواست می کند که استفاده سدیم را در رژیم غذایی خود محدود نمایید.
