پوسیدگی دندان کودکان، علت و راهکارهای آن

میدانیم که سلامت دهانی خوب، جزء لازم سلامت عمومی خوب است. اگرچه داشتن سلامت دهانی مناسب بیش از داشتن دندان های سالم است، تعداد زیادی از کودکان بهداشت عمومی و دهانی ناکافی دارند، به علت اینکه پوسیدگی های دندانی فعال و غیرقابل کنترل دارند. بر مبنای گزارش جراحان عمومی پوسیدگی دندان کودکان ، شایعترین بیماری مزمن دوران کودکی است. پوسیدگی های دندانی پنج برابر بیش از آسم و هفت برابر بیش از تب یونجه شایع هستند. علاوه بر این پوسیدگی های دندانی مثل سرماخوردگی خود محدود شونده نیستند، و مانند یک عفونت گوش با یک دوره آنتی بیوتیک ساده قابل کنترل نیستند.

علت پوسیدگی دندان کودکان

در طول مدتی که علم دندانپزشکی وجود داشته، تئوری های مختلفی در مورد علت پوسیدگی های دندانی بیان شده است. امروزه تمام صاحبنظران پوسیدگی دندان کودکان، عموماً بر این موضوع اتفاق نظر دارند که پوسیدگی بیماری عفونی و قابل سرایتی است که فاکتورهای متعددی شروع و ادامه آن را متأثر می کنند. بیماری، نیازمند یک میزبان (دندان و محیط دهانی) و باکتری است. بزاق (همچنین به عنوان جزئی از میزبان)، سوبسترا، و باکتری (پلاک) را تشکیل می دهند که به سطح دندان میچسبد. پس از مدتی حضور سوبسترا، به عنوان منبع غذایی باکتری عمل می کند، و باکتری اسیدهایی تولید می کند که مواد معدنی دندان را از بین میبرند(دمینرالیزه).جریان، رقیق سازی، خنثی سازی و ظرفیت دمینرالیزه کردن بزاق نیز به عنوان عامل مهمی مطرح است که حتی گاهی پیشرفت و یا برگشت بیماری را تنظیم می کند. اگر محیط دهانی مناسب و تنظیم شده باشد، بزاق می تواند با مقاوم سازی دندان مرتبط باشد. اگر محیط دهان مناسب نباشد (اسید زیادی به تناوب ایجاد شود)، جریان کافی بزاق می تواند اسید را رقیق و خنثی کند، و بنابراین سرعت صدمه به دندان را کم کرده، و حتی آن را ترمیم می کند. pH بحرانی برای حل شدن مینا، ۵/۵ نشان داده شده است. زمانی که پروسه به عاج میرسد، انحلال در pH بالاتری اتفاق میافتد. علاوه بر این متغیرهای درمانی، اجتماعی اقتصادی، اجتماعی (و فرهنگی)، ژنتیکی، غذایی، عادتی و آناتومیکی زیادی شناخته شده که بر سطح فعالیت پوسیدگی تأثیر مناسب یا غیر مناسب می گذارند.

پوسیدگی دندان کودکان به دلیل شیشه شیر

آکادمی دندانپزشکی کودکان آمریکا پوسیدگی دندان کودکان را به صورت حضور یک یا بیش از یک پوسیدگی (حفره دار شده یا بی حفره)، از دست دادن دندان (به علت پوسیدگی)، یا سطوح دندانی ترمیم شده در دندان شیری در کودک ۷۱ ماهه و یا جوانتر، تعریف می کند. همچنین آکادمی اختصاصاً بیان می کند که در کودکان جوان تر از ۳ سال، هر علامتی از پوسیدگی سطوح صاف، نشانه ای از پوسیدگی های شدید زودهنگام کودکی است در سالهای اخیر تشخیص داده شده که شیرخوردن با شیشه به مدت طولانی، بیش از زمان معمولی، یعنی کودک دیرتر از شیشه شیر گرفته شود و با غذای جامد آشنا شود، ممکن است به پوسیدگی زودهنگام منجر گردد. ظاهر بالینی دندان هادر «پوسیدگی شدید زودهنگام کودکی» در یک کودک ۲، ۳ و ۴ ساله، از یک الگوی معین تبعیت می کند.گفتگو با والدین، عامل متعارفی را آشکار میسازد: کودک در زمان خواب بعد از ظهر و یا در شب، با شیشه شیری محتوی شیر یا آب قند به رختخواب برده شده است. کودک به خواب می رود و شیر یا مایع شیرین در اطراف دندان های بالا جمع می شوند. این مایع حاوی کربوهیدرات است، محیط کشت بسیار عالی را برای رشد میکروب ها فراهم می آورد. جریان بزاق در طی خواب کاهش مییابد و پاک شدن مایع از حفرہ دهان آهسته انجام می شود.

محتوای شیر انسان، همانند شیرگاو اگر روی دندان ها راکد بماند می تواند پوسیدگی زا باشد. در هر چهار مورد، مادر، منبع اصلی تغذیه کودک را شیر انسان بیان کرد. محققین پیشنهاد می نمایند که نوزاد باید از زمان تولد در حین شیرخوردن نگه داشته شود. کودکی که حین شیرخوردن به خواب می رود باید وادار به آرغ زدن شود و سپس در رختخواب گذاشته شود به علاوہ والدین باید مسواک زدن دندانهای کودک را به محض رویش شروع کنند و به محض اینکه کودک بتواند از یک فنجان بنوشد، تقریباً در ۱۲ ماهگی، شیردادن را ادامه ندهند.

کربوهیدرات در میان وعده ها و پوسیدگی دندان کودکان

تعدادی مطالعات بسیار خوب گزارش شده اند که رابطه ای را بین رژیم غذایی و پوسیدگی دندانی نشان میدهند. در نتیجه این مطالعات، بر این فاز برنامه کنترل پوسیدگی، تأکید قابل توجهی می شود. همچنین شواهد روز افزونی وجود دارد که خوردن بین وعده های غذایی و تکرر خوردن با وقوع پوسیدگی دندانی مربوط هستند. محققان مشاهده کردند که گروهی از بیماران که رژیم غذایی شان از نظر چربی بالا، از نظر کربوهیدرات پایین و به خصوص عاری از قند بود، فعالیت پوسیدگی کمی داشتند. وقتی که قند شکسته شده به رژیم غذایی به صورت یک مکمل و همراه وعده غذایی اضافه شد، هنوز فعالیت پوسیدگی ناچیز بود و یا هیچگونه فعالیتی وجود نداشت اما وقتی که بین وعده های غذایی کارامل ها داده شدند، در تعداد ضایعات جدید پوسیدگی، افزایش بارز و معنی دار آماری روی داد. از این مطالعات نتیجه گرفته شد که فعالیت پوسیدگی دندانی می تواند با مصرف فرمی از قند که به راحتی روی سطح دندان میماند، افزوده شود. هرچه این فرم قند، مابین وعده های غذایی با تکرر بیشتری مصرف می شد، تمایل برای افزایش در پوسیدگی دندانی بیشتر بود.علاوه بر این که باید تأکید شود بیمار از یک رژیم غذایی روتین محدود از نظر کربوهیدرات پیروی کند، دندانپزشک باید یک رژیم پایه را پیشنهاد کند. هدف یک رژیم محدود شده به ۵ گروه غذایی اصلی بر دو دسته است. یک رژیم کافی، اساس سلامت عمومی خوب است و البته که در جریان شکل گیری دندان ها برای کمک به تکامل ساختار طبیعی دندانی لازم است. با این وجود، علاوه بر این، واقعیت پذیرفته شده ای است که اگر کودکان و بالغین از رژیم حاوی میزان کافی پروتئین، میوه های تازه و سبزیجات، استفاده کنند، اشتهای کمتری برای خرده خوری مابین وعده های غذایی خواهند داشت.

ژل ها و دهانشویه های خانگی فلوراید

به گزارش مجله پزشکی آسان طب علاقه روزافزونی به استفاده از دهانشویه ها و ژل های فلوراید به عنوان اقدامی اضافی در کنترل پوسیدگی دندان وجود دارد. کودکان زیر ۴ سال ممکن نیست بر روی کنترل کامل داشته باشند، بنابراین، باید در پیشنهاد دهانشویه ها برای استفاده خانگی، احتیاط بکار رود. در هر حال برخی کودکان کوچک می توانند تحت نظارت مناسب، دهانشویه ها را به طور کاملاً قابل اعتماد به بیرون تف کنند. همچنین در نواحی غیرفلورایده، به منظور دستیابی به تأثیر فلوراید، وادار کردن کودک به بلع دهانشویه بعد از قرقره کردن آن ممکن است مطلوب باشد. در هر حال، کلاً مقرارت جاری اداره دارویی آمریکا تصریح می نماید که دهانشویه های فلوراید برای کودکان زیر ۶ سال، توصیه نشود.