همانطور که می دانید همیشه در کنار بحث بارداری پای مکمل بارداری و قیمت آن نیز به میان می آید به گونه ای که اغلب پزشکان پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و متنوع را به همراه مصرف مکمل های این دوران توصیه می کنند. البته که ممکن است برخی مادران تمایلی به مصرف مکمل ها نداشته باشند و یا از پس هزینه های آن بر نیایند و قادر به مصرف این ها نباشند.
چگونگی مصرف مکمل در بارداری
بهتر است بدانید که مکمل ها در مقایسه با مولتی ویتامین های معمولی بیشترین مواد مغذی لازم برای این دوران را دارند که عمدتا می توانید آن را با تجویز پزشک و یا حتی بدون نسخه از داروخانه تهیه و روزانه یک عدد از آن را مصرف نمایید. قیمت مکمل ها بر اساس انواع زیادی که دارد متفاوت خواهد بود و چنانچه قصد باردار شدن دارید بهتر است پیش از آن استفاده از مکمل های دوران بارداری را شروع نمایید. بدن انسان از ویتامین ها، مواد معدنی و سایر مواد مغذی برای قوت گرفتن و سالم ماندن تغذیه می کند و از آنجایی که در دوران بارداری جنین در حال رشد تمامی مواد مغذی مورد نیاز خود را از مادر می گیرد بنابراین ممکن است در این دوران نیاز بدن بیشتر از گذشته شود و اگر دوقلو باردار باشید این میزان چندین برابر خواهد بود. توجه داشته باشید که مکمل های بارداری معمولا مواد مغذی مورد نیاز بدن را در این دوران تامین خواهد کرد. اگر شما گیاه خوار هستید، آلرژی غذایی دارید و یا نمی توانید برخی از غذاها را میل کنید مصرف مکمل بارداری برای شما اهمیت دوچندانی خواهد داشت زیرا کمبودهای تغذیه ای مادر را به خوبی جبران خواهد کرد. به طور کلی با توجه به گستردگی مکمل های موجود عوامل مختلفی در نحوه خرید مکمل بارداری دخیل است که قیمت آن ها، کشور سازنده و حتی مواد تشکیل دهنده از جمله مهم ترین عواملی است که هنگام خرید بایستی بدان دقت داشته باشید. همچنین مولتی ویتامین های بارداری قادر به تامین ویتامین و املاح مورد نیاز بدن و رشد نوزاد سالم کمک زیادی می کند و تنها زمانی اثر و کارایی خوبی خواهند داشت که همراه با تغذیه ای خوب مورد مصرف قرار بگیرند. جالب است بدانید که با مصرف مکمل های حاوی اسید فولیک پیش از بارداری می توان به کاهش شیوع نواقص لوله عصبی و همچنین آنسفالی در جنین کمک کرد.
انواع مکمل ها:
همانطور که متوجه شدید مکمل ها در دوران بارداری بسیار حائز اهمیت هستند و در ادامه سعی داریم شما را با برخی از این مکمل های مفید و مغذی آشنا نماییم:
مکمل آهن:
توجه داشته باشید که در طول دوران بارداری نیاز به آهن تا دو برابر پیش از بارداری افزایش پیدا می کند و این میزان افزایش نیاز به آهن برای رشد جفت و جنین به گونه ای است که اصلا از طریق مصرف مواد غذایی تنها تامین نمی شود. مصرف روزانه یک عدد قرص آهن از پایان ماه چهارم تا سه ماه پس از زایمان برای پیشگیری از کمبود آهن و کم خونی ناشی از آن و همچنین عوارض نامطلوبی که بر رشد و تکامل جنین و سلامت مادر مانند مرگ و میر مادران، زایمان زودرس، افزایش خطر مرگ جنین و رشد ناکافی جنین دارد ضروری خواهد بود. به طور کلی بر اساس دستورالعمل های کشوری وزارت بهداشت خانم های باردار بایستی از پایان ماه چهارم یک قرص آهن در طول روز مصرف کنند و تا حدود سه ماه پس از زایمان نیز ادامه دهند. در صورتی که مادر بارداری دچار کم خونی گردد بایستی بر اساس تجویز پزشک دوز درمان یعنی ۴ الی ۵ میلی گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن مصرف نماید. همچنین نکته مهم در مورد کم خونی این است که دوز درمان بایستی به مدت ۲ الی ۳ ماه ادامه پیدا کند تا ذخایر آهن بدن اصلاح گردد. بهتر است بدانید که در روند درمان کم خونی اکتفا به افزایش هموگلوبین که معمولا چند روز پس از مصرف مکمل آهن ایجاد می شود کافی نیست و بایستی اطمینان حاصل کنید که ذخیره فریتین سرم نیز به مقدار طبیعی رسیده باشد. لازم به ذکر است که مصرف مکمل آهن در مورد مادران بارداری که مبتلا به تالاسمی هستند بایستی بر اساس برنامه کشوری مانند سایر بانوان باردار مکمل های خود را مصرف نمایند. مصرف قرص های آهن ممکن است عوارض مختلفی مانند درد معده، تهوع، یبوست و اسهال را به دنبال داشته باشد که به همین خاطر توصیه می شود حتما آن را پس از صرف غذا میل کنید تا عوارض جانبی به حداقل برسد.
مکمل مولتی ویتامین:
همانطور که می دانید در دوران بارداری نیاز به ویتامین ها و املاح معدنی در بدن افزایش می یابد و بایستی اطمینان پیدا کنید که برنامه غذایی روزانه، مواد مغذی مورد نیاز خانم باردار را تا حد زیادی تامین می کند به ویژه در شرایطی که ترکیب برنامه غذایی خانم باردار از تعادل و تنوع کافی برخوردار نیست و به دلیل حاملگی های مکرر و به ویژه با فاصله کم ذخایر بدنی کافی ندارد. در این شرایط اغلب مصرف مکمل های مولتی ویتامین توصیه می شود که در کشور ما بر اساس دستورالعمل کشوری تمامی خانم های باردار از پایان ماه چهارم تا سه ماه پس از زایمان بایستی روزانه یک عدد کپسول مولتی ویتامین ساده یا مولتی ویتامین مینرال مصرف نمایند.
مکمل اسید فولیک:
نیاز به اسید فولیک در دوران بارداری افزایش پیدا می کند و از آنجایی که نقش اسید فولیک در پیشگیری از نقص مادرزادی لوله عصبی موثر است بایستی مصرف این مکمل از سه یا حداقل یک ماه پیش از بارداری شروع شود و برای خانم های بارداری که از پیش تصمیم به بارداری نداشته اند به محض اطلاع از بارداری مصرف روزانه ۴۰۰ میکروگرم از این مکمل توصیه می شود. همچنین در کنار مصرف این مکمل نباید مصرف منابع غذایی غنی از اسید فولیک را نیز از یاد ببرید. توصیه می شود که سبزی های سبز تیره مانند اسفناج، میوه ها مانند مرکبات و همچنی حبوبات را در برنامه غذایی و تغذیه دوران بارداری خود جای دهید. با توجه به اینکه بخش عمده ای از اسید فولیک در اثر پخت سبزی ها از بین می رود بهتر است اقدام به مصرف سبزی های تازه مانند سبزی خوردن و سالاد مانند کاهو و خیار نمایید. البته که مصرف کافی منابع غذایی این ویتامین به تنهایی قادر به تامین نیاز های بدن یک خانم باردار نخواهد بود و به همین خاطر نمی توانند جایگزین مکمل اسید فولیک باشند.
زمان مصرف مکمل های بارداری:
معمولا به مادران توصیه می شود که چند ماه پیش از اینکه قصد بارداری دارند مصرف ویتامین ها را آغاز کنند زیرا مصرف ویتامین ها پس از روش های جلوگیری بسیار مفید و سودمند خواهد بود. به هر حال حدود نیمی از بارداری ها بدون برنامه رخ می دهند و به همین دلیل است که مصرف مولتی ویتامین به ویژه اسید فولیک به همه زنانی که در سن باروری هستند حتی زنانی که قصد بارداری ندارند توصیه می شود.
آیا مصرف مکمل های بارداری اجباری است؟
همانطور که می دانید برخی از مادران تمایلی به مصرف مکمل های بارداری ندارند و تنها به مصرف مولتی ویتامین های قدیمی اکتفا می کنند و حتی مصرف آن را پس از مشورت با پزشک خود آغاز می کنند. مهم ترین نکته ای که بایستی بدان توجه داشته باشید مقدار ویتامین آ موجود در مکمل ها است زیرا مصرف زیاد ویتامین آ باعث ناقص شدن نوزاد می شود. برخی از مادران متوجه شده اند که مصرف ویتامین های کودکان برخی مشکلات آن ها را در مصرف ویتامین های بارداری کمتر می کند و به همین خاطر می توانند سبک های متفاوتی را تجربه کنند برای مثال می توانند از ویتامین هایی به شکل جویدنی یا آدامسی استفاده نمایند.
